Συνέντευξη στον Ευάγγελο Δ. Κόκκινο
«Η επίδειξη συστηματικής βίας επινοήθηκε από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν με στόχο να υποβληθεί ο λαός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε εθνοκάθαρση», αναφέρει στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο Πενταπόσταγμα ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Αρμενίας, Βαχάν Κοστανιάν.
Μιλώντας για την παρούσα κατάσταση στον επί μήνες αποκλεισμένο διάδρομο του Λατσίν από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν, ο κ. Κοστανιάν υπενθύμισε πως ο διάδρομος του Λατσίν, όπως ορίζει η Τριμερής Δήλωση της 9ης Νοεμβρίου 2020, θα παραμείνει υπό τον έλεγχο των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων ενώ το Αζερμπαϊτζάν πρέπει να εγγυάται την ασφαλή μετακίνηση πολιτών, οχημάτων και φορτίου.
«Η επίδειξη συστηματικής βίας επινοήθηκε από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν με στόχο να υποβληθεί ο λαός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε εθνοκάθαρση»
Έχοντας ήδη αποκλείσει επί πέντε μήνες το διάδρομο του Λατσίν, στις 23 Απριλίου, οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν έλαβαν μέτρα για την εγκατάσταση σημείου ελέγχου (checkpoint) στο διάδρομο στην περιοχή ευθύνης του ρωσικού ειρηνευτικού σώματος. «Οι ενέργειες αυτές γίνονται ενάντια στις ξεκάθαρες δηλώσεις της διεθνούς κοινότητας», τονίζει ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας.
Ο κ. Κοστανιάν αναφέρει πως το Γερεβάν «κάλεσε τη Ρωσική Ομοσπονδία να εκπληρώσει επιτέλους την υποχρέωση βάσει της διάταξης 6 της Τριμερούς δήλωσης να εξαλείψει τον παράνομο αποκλεισμό του διαδρόμου του Λατσίν και να διασφαλίσει την απόσυρση των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν από ολόκληρη τη ζώνη ασφαλείας του διαδρόμου», ενώ «καλέσαμε τα κράτη μέλη του ΟΗΕ, που έχουν εντολή για τη διατήρηση της διεθνούς ασφάλειας, να λάβουν αποτελεσματικά βήματα προς την άνευ όρων εφαρμογή της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης».
Ο ίδιος επεσήμανε πως η ανθρωπιστική κρίση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ επιδεινώνεται κάθε μέρα που περνά. «Η έλλειψη βασικών αγαθών, τροφίμων και φαρμάκων γίνεται ολοένα και πιο αισθητή. Ο κίνδυνος του υποσιτισμού είναι απτός».
Εκτός της ανθρωπιστικής κρίσης το Αζερμπαϊτζάν έχει προκαλέσει και ενεργειακή κρίση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Έχουν περάσει ήδη 100 ημέρες σκόπιμης διακοπής της παροχής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από το Αζερμπαϊτζάν, κατά τη διάρκεια του παγωμένου χειμώνα, σε ολόκληρη την επικράτεια του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Σύμφωνα με τον κ. Κοστανιάν, οι αφόρητες συνθήκες ζωής έχουν έναν στόχο: «να αναγκάσουν τον Αρμενικό λαό του Ναγκόρνο Καραμπάχ να εγκαταλείψει τα σπίτια του και να τους στερηθεί το δικαίωμα να ζουν στην πατρίδα τους, υποβάλλοντάς τους έτσι σε εθνοκάθαρση». «Ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός του διαδρόμου του Λατσίν είναι η επίδειξη συστηματικής βίας που επινοήθηκε από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν με στόχο να υποβληθεί ο λαός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε εθνοκάθαρση», λέει ο ΥΦΥΠΕΞ της Αρμενίας.
«Η τρέχουσα κατάσταση στα σύνορα παραμένει τεταμένη, με το Αζερμπαϊτζάν να παραβιάζει εκ νέου την εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Πολλαπλές καταπατήσεις της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας της Αρμενίας και η επίμονη ένταση της κατάστασης στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν αποτελούν απειλή όχι μόνο για την ασφάλεια της Αρμενίας, αλλά και για την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή», συνεχίζει ο κ. Κοστανιάν.
«Η έλλειψη στοχευμένων μέτρων από τη διεθνή κοινότητα αποτυγχάνει να αποτρέψει την περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης από το Αζερμπαϊτζάν»
Αναφορικά με τους κινδύνους για την περιφερειακή ασφάλεια από τις κατάφωρες παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου, ο αξιωματούχος της αρμενικής διπλωματίας τονίζει πως «το Αζερμπαϊτζάν όχι μόνο κρατά υπό κατοχή τα κυρίαρχα εδάφη της Αρμενίας, αλλά εισάγει και παραποιημένες έννοιες και τις διαδίδει μέσω των social media για να προετοιμάσει έδαφος για τις παράφρονες φιλοδοξίες του, διεκδικώντας σχεδόν ολόκληρη την επικράτεια της Αρμενίας ως εδάφη του Αζερμπαϊτζάν».
«Η έλλειψη επίσημων και στοχευμένων μέτρων από τη διεθνή κοινότητα αποτυγχάνει να αποτρέψει την περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης από το Αζερμπαϊτζάν», ξεκαθαρίζει ο ίδιος και κάνει λόγο για «συστηματική πολιτική του Αζερμπαϊτζάν που ενθαρρύνει την αρμενοφοβία στην κοινωνία του Αζερμπαϊτζάν».
Τέλος, αναφορικά με τη θέση της Τουρκίας στις σχέσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, ο κ. Κοστανιάν λέει πως «όπως η Ελλάδα, η Αρμενία ενδιαφέρεται επίσης για την εξομάλυνση των σχέσεων με τους γείτονές της και είμαστε ειλικρινείς στις δεσμεύσεις μας».
«Θα ήθελα να επαναλάβω για άλλη μια φορά τη βούληση της Δημοκρατίας της Αρμενίας να οικοδομήσει ειρήνη στην περιοχή μέσω της δημιουργίας σχέσεων με τους άμεσους γείτονές μας, ωστόσο αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ενδιαφέρονται για την ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής», καταλήγει ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
- Ποια είναι η σημερινή κατάσταση στον διάδρομο του Λατσίν, καθώς βρίσκεται υπό αποκλεισμό εδώ και σχεδόν πέντε μήνες, λαμβάνοντας επίσης υπόψη το πρόσφατα εγκατεστημένο σημείο ελέγχου στην περιοχή ευθύνης του ρωσικού ειρηνευτικού σώματος;
Όπως γνωρίζετε, στις 12 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, οι λεγόμενοι «οικολόγοι» του Αζερμπαϊτζάν, κατά κατάφωρη παραβίαση της Τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου 2020, απέκλεισαν τον δρόμο του διαδρόμου του Λατσίν σε μια διαμαρτυρία κατά της -όπως ισχυρίζονται- παράνομης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων από την Αρμενία στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ενώ η προαναφερθείσα Δήλωση αναφέρει ότι ο διάδρομος του Λατσίν θα παραμείνει υπό τον έλεγχο των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων ενώ το Αζερμπαϊτζάν εγγυάται την ασφαλή μετακίνηση πολιτών, οχημάτων και φορτίου. Επιπλέον, στις 23 Απριλίου του τρέχοντος έτους οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν έδειξαν ξεκάθαρα τις πραγματικές τους προθέσεις, παραβιάζοντας και πάλι κατάφωρα τη διάταξη 6 της Τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου 2020, έχοντας ήδη αποκλείσει επίσημα τον διάδρομο του Λατσίν, έλαβαν μέτρα για την εγκατάσταση σημείου ελέγχου στο διάδρομο στην περιοχή ευθύνης του ρωσικού ειρηνευτικού σώματος.
Οι ενέργειες αυτές γίνονται ενάντια στις ξεκάθαρες δηλώσεις της διεθνούς κοινότητας. Επιπλέον, [το Αζερμπαϊτζάν] αγνοεί πλήρως τις νομικά δεσμευτικές αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (ICJ), ιδιαίτερα την απόφαση της 22ας Φεβρουαρίου, όπου το ICJ αποδέχθηκε το αίτημα της Αρμενίας να εφαρμόσει προσωρινά μέτρα κατά του Αζερμπαϊτζάν. Ωστόσο, η πλευρά του Αζερμπαϊτζάν όχι μόνο δεν έκανε βήματα για την εφαρμογή της νομικά δεσμευτικής απόφασης του Δικαστηρίου αλλά διέπραξε νέα εγκλήματα κατά των Αρμενίων.
Καλέσαμε τη Ρωσική Ομοσπονδία να εκπληρώσει επιτέλους την υποχρέωση βάσει της διάταξης 6 της Τριμερούς δήλωσης να εξαλείψει τον παράνομο αποκλεισμό του διαδρόμου του Λατσίν και να διασφαλίσει την απόσυρση των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν από ολόκληρη τη ζώνη ασφαλείας του διαδρόμου. Καλέσαμε τα κράτη μέλη του ΟΗΕ, που έχουν εντολή για τη διατήρηση της διεθνούς ασφάλειας, να καταγράψουν με σαφήνεια τις ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν που υπονομεύουν την περιφερειακή ασφάλεια και να λάβουν αποτελεσματικά βήματα προς την άνευ όρων εφαρμογή της απόφασης του ICJ.
Εν τω μεταξύ, η ανθρωπιστική κρίση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ επιδεινώνεται κάθε μέρα που περνά. Η έλλειψη βασικών αγαθών, τροφίμων και φαρμάκων γίνεται ολοένα και πιο αισθητή. Ο κίνδυνος του υποσιτισμού είναι απτός. Εκατοντάδες οικογένειες που έχουν μείνει σε διαφορετικές πλευρές του αποκλεισμού του Αζερμπαϊτζάν παραμένουν χωρισμένες. Στην πραγματικότητα, 120.000 άνθρωποι έγιναν αιχμάλωτοι. Μαζί με την ανθρωπιστική κρίση, το Αζερμπαϊτζάν έχει προκαλέσει και ενεργειακή κρίση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Έχουν περάσει ήδη 100 ημέρες σκόπιμης διακοπής της παροχής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από το Αζερμπαϊτζάν, κατά τη διάρκεια του παγωμένου χειμώνα, σε ολόκληρη την επικράτεια του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, οι αφόρητες συνθήκες ζωής έχουν έναν στόχο: να αναγκάσουν τον Αρμενικό λαό του Ναγκόρνο Καραμπάχ να εγκαταλείψει τα σπίτια του και να τους στερηθεί το δικαίωμα να ζουν στην πατρίδα τους, υποβάλλοντάς τους έτσι σε εθνοκάθαρση.
Στο εξής, θα ήθελα για άλλη μια φορά να επαναλάβω ότι ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός του διαδρόμου του Λατσίν είναι η επίδειξη συστηματικής βίας που επινοήθηκε από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν με στόχο να υποβληθεί ο λαός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε εθνοκάθαρση.
- Πώς θα αξιολογούσατε την τρέχουσα κατάσταση στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν λαμβάνοντας υπόψη τα πρόσφατα περιστατικά και πόσο υψηλή είναι η απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια;
Η τρέχουσα κατάσταση στα σύνορα παραμένει τεταμένη, με το Αζερμπαϊτζάν να παραβιάζει εκ νέου την εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Πολλαπλές καταπατήσεις της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας της Αρμενίας και η επίμονη ένταση της κατάστασης στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν αποτελούν απειλή όχι μόνο για την ασφάλεια της Αρμενίας, αλλά και για την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή.
Η τελευταία επιθετικότητα της 11ης Απριλίου είναι μια ακόμη εκδήλωση της συστηματικής επιθετικής πολιτικής του Αζερμπαϊτζάν, με στόχο τη διακοπή της ειρηνευτικής διαδικασίας. Εκείνη την ημέρα, μια ομάδα στρατιωτικών του Αζερμπαϊτζάν πλησίασε τους στρατιώτες της Δημοκρατίας της Αρμενίας στην περιοχή του χωριού Τεγκ της περιοχής Σιούνικ, με το πρόσχημα της διευκρίνισης θέσεων στα σύνορα. Ωστόσο, άνοιξαν πυρ με όπλα διαφορετικού διαμετρήματος προς τις αρμενικές ένοπλες δυνάμεις και τις θέσεις τους. Σκοτώθηκαν 4 στρατιωτικοί των Ενόπλων Δυνάμεών μας, εκτελώντας ανιδιοτελώς το στρατιωτικό τους καθήκον και προστατεύοντας το κυρίαρχο έδαφος της Αρμενίας, ενώ άλλοι 6 τραυματίστηκαν βαριά.
Αυτή η πολιτική του Αζερμπαϊτζάν δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς ακολουθεί ένα μοτίβο επιθέσεων κατά του εδάφους της Δημοκρατίας της Αρμενίας τον Μάιο και τον Νοέμβριο του 2021, καθώς και τον Σεπτέμβριο του 2022, που οδήγησαν στην κατάληψη 150 τετραγωνικών χιλιομέτρων κυρίαρχων εδαφών της Αρμενίας από το Αζερμπαϊτζάν.
Η Αρμενία έχει επανειλημμένα εκφράσει την ετοιμότητά της για απόσυρση των ενόπλων δυνάμεων και των δύο πλευρών από αυτή τη συνοριακή γραμμή σε απόσταση ασφαλείας ως αξιόπιστη εγγύηση για τη σταθερότητα της κατάστασης. Είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε σε ένα τέτοιο μέτρο σε ολόκληρη τη συνοριακή γραμμή Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, αλλά η πλευρά του Αζερμπαϊτζάν δεν ανταποκρίνεται σε οποιαδήποτε εποικοδομητική προσφορά.
Αναφορικά με τους κινδύνους που αναφέρατε, πρέπει να υπογραμμίσω ότι το Αζερμπαϊτζάν όχι μόνο κρατά υπό κατοχή τα κυρίαρχα εδάφη της Αρμενίας, αλλά εισάγει και παραποιημένες έννοιες και τις διαδίδει μέσω των social media για να προετοιμάσει έδαφος για τις παράφρονες φιλοδοξίες του, διεκδικώντας σχεδόν ολόκληρη την επικράτεια της Αρμενίας ως εδάφη του Αζερμπαϊτζάν.
- Όπως αναφέρθηκε, ένας στρατιώτης του Αζερμπαϊτζάν εισήλθε στο έδαφος της Δημοκρατίας της Αρμενίας και σκότωσε έναν Αρμένιο πολίτη. Πώς θα σχολιάζατε αυτό το περιστατικό και τι είδους μέτρα ανέλαβε το Υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας για να ενσωματώσει τη διεθνή κοινότητα στην καταδίκη του Αζερμπαϊτζάν για τις ενέργειές του;
Στρατιώτης του Αζερμπαϊτζάν εισήλθε παράνομα στο έδαφος της Αρμενίας πριν από λίγες ημέρες, δολοφόνησε σκόπιμα και βάναυσα έναν Αρμένιο πολίτη και επιχείρησε να ενημερώσει την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν για αυτό το περιστατικό καθώς και για την πρόθεσή του να σκοτώσει άλλους Αρμένιους πολίτες. Η μαγνητοσκόπηση της δολοφονίας είναι άλλη μια απόδειξη της συστηματικής πολιτικής του Αζερμπαϊτζάν που ενθαρρύνει την αρμενοφοβία στην κοινωνία του Αζερμπαϊτζάν.
Η Δημοκρατία της Αρμενίας καλεί συνεχώς τη διεθνή κοινότητα, τις χώρες και τους διεθνείς οργανισμούς που ενδιαφέρονται για την εδραίωση της ειρήνης στην περιοχή μας να καταδικάσουν σθεναρά τις ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν και τις παραβιάσεις των διεθνών υποχρεώσεων. Και, είμαστε βέβαιοι ότι μετά από αυτές τις πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, όπου παραδέχεται ανοιχτά το γεγονός της προσχεδιασμένης επίθεσης και κατοχής των κυρίαρχων εδαφών της Δημοκρατίας της Αρμενίας και επίσης αποκαλύπτει ρητά τις προθέσεις του να υποτάξει τον πληθυσμό του Ναγκόρνο-Καραμπάχ μέχρι την εθνοκάθαρση, η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να έχει καμία αμφιβολία για το γεγονός ότι αυτό καθώς και τα προαναφερθέντα εγκλήματα οργανώθηκαν σε κρατικό επίπεδο. Η έλλειψη επίσημων και στοχευμένων μέτρων από τη διεθνή κοινότητα αποτυγχάνει να αποτρέψει την περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης από το Αζερμπαϊτζάν.
Πρέπει να σημειώσω ότι η Αρμενία αντιμετωπίζει τους στρατιώτες του Αζερμπαϊτζάν με πλήρη συμμόρφωση στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και τους επισκέφθηκαν ο υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού.
- Ποια είναι η θέση της Τουρκίας όσον αφορά τις σχέσεις με την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν;
Όπως η Ελλάδα, η Αρμενία ενδιαφέρεται επίσης για την εξομάλυνση των σχέσεων με τους γείτονές της και είμαστε ειλικρινείς στις δεσμεύσεις μας. Η Αρμενία και η Τουρκία εμπλέκονται επί του παρόντος στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων, η απαγόρευση των απευθείας αεροπορικών μεταφορών εμπορευμάτων έχει αρθεί. Η έναρξη απευθείας αεροπορικής μεταφοράς εμπορευμάτων μεταξύ Αρμενίας και Τουρκίας ήταν μία από τις συμφωνίες που επιτεύχθηκε στη συνάντηση των ειδικών αντιπροσώπων την 1η Ιουλίου 2022. Αναμένουμε ότι η άλλη συμφωνία - η εξασφάλιση της δυνατότητας διέλευσης των χερσαίων συνόρων για πολίτες τρίτων χωρών και κατόχων διπλωματικού διαβατηρίου, θα εφαρμοστούν επίσης το συντομότερο δυνατό.
Η Αρμενία εξέφρασε επανειλημμένα τη θέση της, δηλαδή - η διαδικασία εξομάλυνσης δεν πρέπει να ενέχει καμία προϋπόθεση. Στο πλαίσιο αυτό, οποιαδήποτε αναφορά στις σχέσεις Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν δεν συμβάλλει σε ένα ευνοϊκό περιβάλλον για σταθεροποίηση της κατάστασης.
Θα ήθελα να επαναλάβω για άλλη μια φορά τη βούληση της Δημοκρατίας της Αρμενίας να οικοδομήσει ειρήνη στην περιοχή μέσω της δημιουργίας σχέσεων με τους άμεσους γείτονές μας, ωστόσο αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ενδιαφέρονται για την ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής.
