Συνέντευξη στον Μάνο Χατζηγιάννη
"Αποτελεί υποχρέωση, αναγκαιότητα και δικαίωμα η προστασία και η φύλαξη των συνόρων μας, τα οποία είναι ταυτόχρονα και εξωτερικά σύνορα της ΕΕ" αναφέρει στο πρώτο μέρος της αποκλειστικής της συνέντευξης στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ, η Αντιστράτηγος (ε.α.) της Ελληνικής Αστυνομίας και κατέχουσα τον τίτλο της Επιτίμου Γενικού Επιθεωρητή Αστυνομίας Αλλοδαπών και Προστασίας Συνόρων, κ. Ζαχαρούλα Τσιριγώτη.
Υπήρξε η πρώτη γυναίκα που κατάφερε να πάρει το βαθμό του Αντιστρατήγου*. Ασχολήθηκε μεταξύ άλλων με τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, με έντονη δραστηριοποίηση στα νησιά τόσο του Νοτίου όσο και του Βορείου Αιγαίου, με ιδιαίτερα επιτυχημένη θητεία.
Μιλώντας στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ σχολιάζει καταρχάς την τελευταία δήλωση του πρωθυπουργού στη Βουλή περί νέου κύματος εισβολής στον Έβρο μιλώντας για "εύκολη λύση της επίκλησης της απειλής".
Σχετικά με το θέμα του περιβόητου φράχτη στον Έβρο καταθέτει μια πολύ σοβαρή παράμετρο τονίζοντας πως: "όποιος βρεθεί μπροστά στον σχεδιαζόμενο φράχτη θα πατά ήδη σε ελληνικό έδαφος".
Αναλύει επίσης το θέμα των νησίδων του Έβρου μιας και ήρθε πρόσφατα εκ νέου στην επικαιρότητα με την ομάδα των μεταναστών.
Επιπροσθέτως σε αυτό το πρώτο μέρος της συνέντευξης αναφέρεται στις δυνατότητες των αστυνομικών αρχών τονίζοντας: "Ο Έβρος είναι μια δύσκολη και δύσβατη περιοχή και σαφώς χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε τεχνολογικό εξοπλισμό".
Ακολουθεί το πρώτο μέρος της συνέντευξης:
-Στρατηγέ, πρόσφατα ο πρωθυπουργός από το βήμα της Βουλής προειδοποίησε πως: "Στον Έβρο ετοιμάζεται νέο κύμα εισβολής με δήθεν ανθρωπιστικό προσωπείο ". Ποια είναι η δική σας εκτίμηση με βάση την βαθιά γνώση σας και την εμπειρία σας στο μεταναστευτικό ζήτημα ;
Καταρχήν θα πρέπει να γνωρίζουμε όλοι, ότι η χώρα μας, μεταναστευτικές ροές με αντίστοιχη πίεση στα εξωτερικά σύνορα με την Τουρκία, δέχεται από τη δεκαετία του 2000. Δεν είναι πρωτόγνωρο το φαινόμενο αυτό, και μάλιστα είχε ως αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί η Ελλάδα, ως «η πύλη της Ευρώπης για την παράνομη μετανάστευση», (2005-2012). Διαχρονικά λοιπόν, η Τουρκία χρησιμοποιεί το μεταναστευτικό ως διαπραγματευτικό απειλητικό χαρτί σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εργαλειοποιεί δηλαδή το μεταναστευτικό, παραβιάζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκιο, στοχεύοντας σε οικονομικά και πολιτικά οφέλη.
Είναι γεγονός ότι την τελευταία επταετία, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, το 70% οι παράνομες είσοδοι στη χώρα στον Έβρο, είναι από άνδρες που προέρχονται από ασιατικές και αφρικανικές χώρες και ένα 30% είναι οικογένειες με μικρά παιδιά και με προσφυγικό προφίλ. Άλλωστε είδαμε και τον Μάρτιο του 2020 πολύ μεγάλο αριθμό οικογενειών, αλλά όσοι δημιούργησαν επεισόδια ήταν μεμονωμένοι άντρες.
Με το πρόσφατο γεγονός με τους εγκλωβισμένους στον Έβρο, φαίνεται ότι η τουρκική πλευρά με την τακτική των μετακινήσεων προσφύγων στις αμμονησίδες του ποταμού, (είτε είναι αμφισβητούμενες είτε είναι ελληνικές στα όρια βεβαίως με την τουρκική επικράτεια) έχει εστιάσει σε μία μεθόδευση κυρίως εσωτερικής πολιτικής εκμετάλλευσης του θέματος, όπως άλλωστε αποδεικνύεται αυτό από την αύξηση της συχνότητας των δηλώσεων Τούρκων κυβερνητικών παραγόντων σε σχέση με τους πρόσφυγες και μετανάστες που διαβιούν στην Τουρκία. Για τους ένστολους που επιχειρούν στα σύνορα, αλλά και τις ηγεσίες τους (πολιτική ή φυσική), δεν θα πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός . Προβληματισμό προκαλεί η εύκολη λύση της επίκλησης της "απειλής" η οποία έχει ως αποτέλεσμα να περιέρχονται οι πολίτες αυτής της χώρας σε ανησυχία και αγωνία για το τι θα γίνει, ώστε να αντιμετωπιστεί ένας «εχθρός».
Εν κατακλείδι, το όλο θέμα δεν είναι ελληνοτουρκική διαφορά, αλλά ευρωτουρκική, ως εκ τούτου η Χώρα μας με αδιάσειστα στοιχεία που θα συλλέγει, θα πρέπει να ενημερώνει συνεχώς και με λεπτομέρειες τη Διεθνή Κοινότητα και την Ε.Ε. σχετικά με τις τουρκικές μεθοδεύσεις, σχεδιασμούς και ενέργειες μαζικών βίαιων μετακινήσεων προσφύγων προς την ελληνική επικράτεια.
Επίσης να καταρτίσει και εκπονήσει σχέδια με όλα τα πιθανά σενάρια που μπορεί να ενεργήσει η Τουρκία, έτσι ώστε να υπάρχει μία πλειάδα τρόπων αντιμετώπισης.
-Η Τουρκία έχει κάνει σημαία το σενάριο για τα push backs διανθισμένο με καταγγελίες για βίαιες συμπεριφορές των ελληνικών αρχών κατά των μεταναστών. Πως δύναται η ελληνική πλευρά να αποκρούσει ένα τέτοιο αφήγημα;
Δύσκολο εγχείρημα, καθόσον, πέραν της πληθώρας των καταγγελιών, υπάρχει και η έκθεση της OLAF. Παρόλα αυτά, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να εξετάσει όλες τις καταγγελίες που υφίστανται, έχει θεσμοθετημένες αρμόδιές αρχές (δικαστικές, Συνήγορος του πολίτη κ.λ.π) και βέβαια να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στην ΕΕ, δηλαδή να δημιουργήσει έναν «ανεξάρτητο μηχανισμό» που θα ερευνήσει όλες τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις στα Ελληνικά σύνορα.
-Πριν από δύο χρόνια γίναμε μάρτυρες μιας επιχείρησης εισβολής χιλιάδων μεταναστών στον Έβρο. Από τότε έχουν ληφθεί νέα μέτρα, πρόσφατα το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε και επέκταση του φράχτη. Τα θεωρείτε αρκετά;
Αποτελεί υποχρέωση, αναγκαιότητα και δικαίωμα η προστασία και η φύλαξη των συνόρων μας, τα οποία είναι ταυτόχρονα και εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, για αυτό οτιδήποτε υποστηρίζει την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των ενστόλων, είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Ο φράχτης είναι ένα τεχνικό εμπόδιο ώστε να αποφευχθεί η οποιαδήποτε μαζική είσοδος. Ανεξάρτητα όμως με το αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με την ανέγερση φράκτη, θα πρέπει να εξεταστεί τι ενδεχομένως προβλήματα θα δημιουργήσει. Ξέρετε το μεγαλύτερο μήκος των συνόρων που οριοθετούνται από τον ποταμό Έβρο, περίπου 206 χλμ, η νοητή γραμμή που χωρίζει τις δύο χώρες βρίσκεται εντός του ποταμού δηλαδή μέσα στο νερό ή πάνω σε νησίδες. Συνεπώς, όποιος βρεθεί μπροστά στον σχεδιαζόμενο φράχτη θα πατά ήδη σε ελληνικό έδαφος.
Η όποια αποτρεπτική λειτουργία θα σχετίζεται με την ιδέα ότι όποιος προσπαθήσει να περάσει από εκεί θα συλλαμβάνεται. Αλλά εφόσον θα μείνουν περίπου 100 χλμ. χωρίς φράχτη, το πιθανότερο είναι οι ροές των μεταναστών να μετακινηθούν προς τα τμήματα όπου δε θα υπάρχει τέτοιο εμπόδιο.
Όταν θα έρθουν άνθρωποι έξω από τον φράχτη, σε ελληνικό δηλαδή έδαφος, τί θα πράξουν οι ελληνικές Αρχές; Θα στέλνουν τους ανθρώπους πίσω με τη βία ή θα τους αφήσουν να πεθάνουν από τη πείνα και τις αρρώστιες έξω από τον φράχτη, αλλά μέσα στην Ελλάδα; Μπορούμε να φανταστούμε τις φωτογραφίες, τα σχόλια και τις αντιδράσεις που θα κυκλοφορούν στα διεθνή και εθνικά δίκτυα ενημέρωσης; Την διεθνή κατακραυγή που θα υποστούμε ως Χώρα;
Εκτιμώ λοιπόν, ότι η επέκταση του φράχτη, δεν αποτελεί από μόνη της λύση στην τουρκική πρακτική, άλλωστε είναι ένα μακροπρόθεσμο μέτρο που χρειάζεται μελέτη και σκέψη. Η Χώρα μας δεν έχει την δυνατότητα να αντιμετωπίσει από μόνη της το μεταναστευτικό, εδώ χρειάζονται ευρωπαϊκές και ευρωτουρκικές λύσεις. Η Χώρα μας, αντί να καθησυχάζει τα Κ-μ της ΕΕ, ότι είμαστε η ασπίδα της Ευρώπης που αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες τους, έπρεπε να διεκδικεί δυναμικά, νόμιμες οδούς μετανάστευσης, ένα ισχυρό πρόγραμμα μετεγκατάστασης, ένα δίκαιο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου βασισμένο στην αλληλεγγύη, με υποχρεωτικό μηχανισμό κατανομής αιτούντων άσυλο και προσφύγων και έναν αποτελεσματικό ευρωπαϊκό μηχανισμό επιστροφών για όσους δεν δικαιούνται άσυλο.
-Θα ήθελα να μου αναλύσετε το θέμα των νησίδων του Έβρου μιας και ήρθε πρόσφατα εκ νέου στην επικαιρότητα με την ομάδα των μεταναστών που εντοπίστηκε εκεί.
Ως γνωστόν, ο ποταμός Έβρος οριοθετεί τα σύνορα μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας (εκτός από το σημείο Καστανιών - Αδριανούπολης όπου τα σύνορα είναι στην ξηρά και ο ποταμός διέρχεται από την Αδριανούπολη). Με τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 καθορίστηκαν τα σύνορα τα οποία δεν ακολουθούν την κοίτη του ποταμού που «αδειάζει ή γεμίζει» ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Για αυτό και στον Έβρο υπάρχουν και αμφισβητούμενες νησίδες, μετά τη χάραξη του 1926, οι οποίες δημιουργήθηκαν με την πάροδο του χρόνου ανατολικά ή δυτικά του μέσου ρου που δεν υπήρχαν τότε. Ορθά βέβαια στην Συνθήκη της Λωζάνης προβλέπεται η σύσταση μιας μόνιμης 3εθνούς επιτροπής για την επίλυση τυχόν διαφωνιών που προκύπτουν εξ αιτίας ακριβώς της αλλαγής της κοίτης του ποταμού. Εξ όσων γνωρίζω τα τελευταία χρόνια δεν έχει συνεδριάσει η εν λόγω επιτροπή.
Η Ελληνική Αστυνομία απευθύνει αίτημα στην Γεωγραφική Υπηρεσία του Στρατού ώστε να της γνωστοποιηθεί εάν μια αμφισβητούμενη νησίδα ανήκει στην ελληνική ή όχι κυριαρχία.
-Όσον αφορά το έμψυχο δυναμικό, αλλά και τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό, οι ελληνικές αστυνομικές αρχές είναι επαρκώς θωρακισμένες;
Το θέμα της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από την πλευρά της Τουρκίας, όπως προ είπα είναι διαχρονικό, αυτό από μόνο του καθιστά το έργο της Ελληνικής Αστυνομίας δύσκολο. Όταν λοιπόν «απαιτούμε» από τους ενστόλους να έχουν θετικά αποτελέσματα στο πεδίο της φύλαξης και προστασίας των συνόρων μας, πάντα με σεβασμό στις διεθνείς συνθήκες και στα ανθρώπινα δικαιώματα, τότε θα πρέπει η πολιτεία να δίνει και τα κατάλληλα εφόδια. Ο Έβρος είναι μια δύσκολη και δύσβατη περιοχή και σαφώς χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε τεχνολογικό εξοπλισμό.
Αύριο ακολουθεί το δεύτερο και τελευταίο μέρος της συνέντευξης...
* Την 16/02/2016 προήχθη στο βαθμό του Αντιστρατήγου και τοποθετήθηκε στη θέση της Προϊσταμένης Επιτελείου του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας.
Την 21/01/2017 τοποθετήθηκε στη θέση του Γενικού Επιθεωρητή Αστυνομίας Αλλοδαπών και Προστασίας Συνόρων.
Μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης σε «Διεθνής/Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση και Πολιτική (ΕΚΠΑ) ( σε εξέλιξη). Μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης σε ΜΜΕ και προσφυγιές/μεταναστευτικές ροές (ΕΚΠΑ).Η Ελληνική Πολιτεία, για την απόδοση και δραστηριότητα, κατά τη διάρκεια της υπηρεσιακής και επαγγελματική της καριέρας, την τίμησε με την απονομή, επαίνων και την παρασημοφόρησε. Τιμήθηκε και με το Χρυσό Μετάλλιο Εσωτερικής Ασφάλειας (Médaille de la sécurité intérieure). Αποστρατεύτηκε την 22 Ιουλίου 2019 με τον βαθμό που κατείχε (Αντιστράτηγος) και της απονεμήθηκε ο τίτλος του Επίτιμου Γενικού Επιθεωρητή Αστυνομίας Αλλοδαπών και Προστασίας Συνόρων.
