Συνέντευξη στον Χρήστο Τζώτζη
Ανατριχιαστικά επίκαιρος ο λόγος του Υποστράτηγου ε.α Κωνσταντίνου Κολοκούρη στην αποκλειστική του συνέντευξη στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ. Με αφορμή τις μνήμες για το Πάσχα του 1997 και τα πυρά στο τουρκικό υποβρύχιο ξετυλίγει το κουβάρι των ελληνοτουρκικών σχέσεων, εξιστορεί τα αληθινά γεγονότα εκείνης της μέρας και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το σήμερα χωρίς να μασάει τα λόγια του για τις πολιτικές που ακολουθούνται....
Ακολουθεί ολόκηρη η συνέντευξη:
-Στρατηγέ, έχουν περάσει 24 χρόνια από το Πάσχα του 1997 και το περιστατικό στο Φαρμακονήσι όταν Έλληνες καταδρομείς γάζωσαν και έτρεψαν σε φυγή τουρκικό υποβρύχιο. Εσείς λοχαγός τότε υπήρξατε εκ των πρωταγωνιστών. Θέλετε να μας θυμήσετε όσα έγιναν και πώς τα βιώσατε;
H Επάνδρωση της Νήσου Φαρμακονησίου άρχισε αμέσως μετά την κρίση των Ιμίων. Η πρώτη αποστολή ήταν από Καταδρομείς της 2ας Μοίρας Αλεξιπτωτιστών. (Ενημερωτικά θα αναφέρω ότι ο Λοχαγός που πήγε με την πρώτη αποστολή στο Φαρμακονήσι, ήταν ο Σάββας Κολοκούρης δίδυμος αδελφός μου, αποστρατεύτηκε προσφάτως ως Αντιστράτηγος).
Στη συνέχεια η επάνδρωση αυτή ανατέθηκε στην 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών, οπότε τα 3 Τάγματα της εκ περιτροπής έστελναν έναν μεικτό Λόχο (αποτελείτο από προσωπικό όλων των Μονάδων και στο Φαρμακονήσι παρέμενε περίπου 40 ημέρες).
Ειδικότερα για την αποστολή όπου έλαβε χώρα στις αρχές Απριλίου του 1997 και μεταξύ των άλλων αφορά και περιστατικό, με την εκτέλεση πυρών κατά Τουρκικού υποβρυχίου σας ενημερώνω ότι:
Λόχος Πεζοναυτών με επικεφαλής τον Λοχαγό Κωνσταντίνο Κολοκούρη, ανέλαβε την Διοίκηση του Φαρμακονησίου τις πρώτες ημέρες του μηνός Απριλίου του 1997, αντικαθιστώντας άλλο Λόχο Πεζοναυτών, που ‘’τυπικά’’ ανήκε σε άλλο Τάγμα. Η μεταφορά του προσωπικού από και προς την Μικρόνησο (νήσο Φαρμακονήσι) γινόταν με αερομεταφορά των Πεζοναυτών , από αεροπορικά μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας και της Αεροπορίας Στρατού. Το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού της
συγκεκριμένης αποστολής υπηρετούσε στο 521 Τάγμα Πεζοναυτών. Η συνολική δύναμη του ήταν περίπου 70 άνδρες. Ακόμα στην επάνδρωση του Φαρμακονησίου συμμετείχαν με μικρό αριθμό και Μονάδες από τα γύρω νησιά, όπως η Λέρος η Κως κλπ.
Αποστολή των Πεζοναυτών ήταν, η επιτήρηση και ο έλεγχος του νησιού και της πέριξ αυτού θαλάσσιας περιοχής , η αποτροπή προσέγγισης λαθρομεταναστών στο νησί και η απαγόρευση- αποτροπή ακόμα και με την χρήση πυρών, προσέγγισης στο νησί οποιουδήποτε τουρκικού στρατιωτικού τμήματος.
Προς υλοποίηση της αποστολής αυτής το τμήμα ήταν εξοπλισμένο με όλα τα απαραίτητα υλικά , πυρομαχικά , οπλισμό και μέσα όπως παρακάτω:
Διόπτρες νυχτερινής παρακολούθησης , διόπτρες ημέρας, πάσης φύσεως οπλισμό και οπλομηχανήματα , βαρέα όπλα πεζικού, αντιαρματικά ,πυρομαχικά σε εξαιρετικά μεγάλο αριθμό, υγειονομικό υλικό, υλικά επικοινωνιών, κλπ. Άπαντες έφεραν μαζί τους πλήρη ατομικό οπλισμό και πυρομαχικά.
Στο νησί δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα ούτε νερό. Η σίτιση του προσωπικού γινόταν κυρίως με ξηρά τροφή , κονσερβοειδή κλπ . Ανεφοδιασμός γινόταν αεροπορικώς κάθε 3 ή 4 ημέρες, εφόσον οι καιρικές συνθήκες επέτρεπαν. Υπήρχε Ιατρός πεζοναύτης και νοσοκόμος με το απολύτως απαραίτητο ιατροφαρμακευτικό εξοπλισμό .
Η Διαμονή των Πεζοναυτών γινόταν με την χρήση ατομικών σκηνών.Υπήρχαν 14 παρατηρητήρια περιμετρικά της Νήσου για τον έλεγχο της και του θαλάσσιου χώρου . Το κάθε παρατηρητήριο επάνδρωναν 4 πεζοναύτες που εκτελούσαν βάρδια, το κάθε ζευγάρι ανά 4ώρο, όλο το 24ωρο.
Στο νησί υπήρχε μεγάλο πλήθος τρωκτικών, ποντικιών ιδιαίτερα μεγαλόσωμων που έκαναν έντονα αισθητή την παρουσία τους, ιδίως κατά την διάρκεια της νύκτας.
Στις 27 Απριλίου 1997 ,ημέρα εορτής του Αγίου Πάσχα και περί ώρα 1010 ο Διοικητής του Λόχου Λοχαγός Κωνσταντίνος Κολοκούρης , ευρισκόμενος στο Σταθμό Διοικήσεως (στο κέντρο της Νήσου, μαζί με τον Δόκιμο Έφεδρο Αξιωματικό Ανδρεάδη Νικόλαο, τον Πεζοναύτη Αγγελιαφόρο- Διαβιβαστή Ευαγγέλου Σωτήριο και τον Ιατρό), λαμβάνει αναφορά από το νοτιοανατολικό παρατηρητήριο Νο7, ότι αναδύθηκε ένα υποβρύχιο και πλέει με πορεία κίνησης από νότο προς βορά με κατεύθυνση προς τον όρμο Θόλου (είναι ο κεντρικός και ανατολικά της νήσου ευρισκόμενος όρμος) του Φαρμακονησίου.
Ο Λοχαγός ζήτησε επιβεβαίωση, από το Παρατηρητή του Παρατηρητηρίου Νο7 και κατόπιν επικοινώνησε με το αρμόδιο κλιμάκιο του Πολεμικού Ναυτικού στη Νήσο Λέρο, όπου αρχικά αρνήθηκε την ύπαρξη υποβρυχίου στη περιοχή, όμως κατόπιν επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για Τουρκικό Υποβρύχιο, το οποίο πλησίαζε προς το νησί. Ο Λοχαγός διέταξε άπαντες να λάβουν θέσεις μάχης και να έχουν ετοιμότητα για εκτέλεση πυρών, με διαταγή του. Σύντομα το υποβρύχιο ήταν ορατό από την θέση που βρισκόταν ο σταθμός διοικήσεως, στο κέντρο της Νήσου. Από τους πίνακες αναγνώρισης τουρκικών πλοίων διαπίστωσε ότι πρόκειται για το υποβρύχιο S -350 YLDIRAY, τύπος 209. Πλοίο του ελληνικού πολεμικού ναυτικού στην περιοχή δεν υπήρχε, όπως ενημερώθηκε από το κλιμάκιο του πολεμικού ναυτικού.
Τα παρατηρητήρια 6, 7 ,8,(νότια και νοτιοανατολικά ευρισκόμενα) αναφέρουν ότι πλέει με πορεία λοξή (ζικ ζακ) προς τον όρμο Θόλου. Ο Λοχαγός παίρνει στον ώμο του αντιαρματικό εκτοξευτήρα Α/Τ STRIM και διατάζει τον Δόκιμο Έφεδρο Αξιωματικό (ΔΕΑ) Ανδρεάδη Νικόλαο να αποσυσκευάσει 4 βλήματα αντιαρματικά Α/Τ STRIM και ακολούθως διατάζει τον Πεζοναύτη Ιατρόπουλο Ευάγγελο, ειδικότητας Α/Τ STRIM να τα τοποθετήσει σε κατάλληλη θήκη μεταφοράς και κατευθύνονται σε σημείο μεταξύ του παρατηρητηρίου 5 και 6 ,στο ανατολικότερο άκρο της νήσου και λίγα μέτρα απόσταση από την ακτογραμμή, (για να αυξηθεί το δραστικό βεληνεκές του αντιαρματικού ,στο μέγιστο δυνατό καθότι η αρχική θέση απείχε από την ακτή περίπου 400 μέτρα).
Το υποβρύχιο πλησίαζε διαρκώς προς τον Όρμο Θόλου. Διατάζει τον πολυβολητή με το πολυβόλο ΜΑG 7,62, Πεζοναύτη Μαυρωνά να εκτελέσει βολές 200 τροχιοδεικτικών φυσιγγίων επί της γέφυρας του υποβρυχίου, σε ριπές των 2με 3 φυσιγγίων. Κλισιοσκόπιο 1600 μέτρα.
Παρά το γεγονός ότι οι σφαίρες είναι ορατές και με γυμνό οφθαλμό ότι βρίσκουν στόχο το υποβρύχιο συνεχίζει τη κίνηση του(5 μίλια σε ανάδυση ανά ώρα).
Ο Λοχαγός δίνει διαταγή στο πολυβόλο να συνεχίσει τις βολές και διατάζει τον πεζοναύτη Ιατρόπουλο, να τοποθετήσει βλήμα αντιαρματικό στον εκτοξευτή που ήδη έχει ο Λοχαγός στον ώμο του και σκοπεύει τη γέφυρα του υποβρυχίου.
Με την ολοκλήρωση των ενεργειών ο Λοχαγός πυροδοτεί το βλήμα, αλλά δεν βρίσκει στόχο, διότι το υποβρύχιο ευρίσκεται οριακά εκτός βεληνεκούς του όπλου(μακρύτερα των 1000 μέτρων που είναι το βεληνεκές του αντιαρματικού). Το υποβρύχιο αλλάζει πορεία κινούμενο προς ανατολικά (προς τουρκικές ακτές) και φαίνεται να αυξάνει ταχύτητα επιφανείας , από τα απόνερα που γίνονται πιο έντονα στην πρύμνη του.
Στη συνέχεια διατάζει και το άλλο πολυβόλο από το παρατηρητήριο 3, Πεζοναύτη Βλάχο ,να αρχίσει να κάνει βολές ταυτόχρονα με το άλλο πολυβόλο που εκτελούσε ήδη βολές, από το Παρατηρητήριο 5.
Ακολούθως διατάζει τον πεζοναύτη Ιατρόπουλο να εκτοξεύσει βολή με ένα ακόμη αντιαρματικό βλήμα, εναντίον του υποβρυχίου κυρίως για εκφοβισμό, καθώς είναι φανερό ότι το υποβρύχιο ευρίσκεται σε απόσταση, μεγαλύτερη του βεληνεκούς του όπλου. Τα πολυβόλα συνεχίζουν να προσβάλουν τον στόχο και όταν αυτός έχει φθάσει περίπου στα 2000 μέτρα, όπου είναι και το βεληνεκές που μπορεί να εκτελούν πυρά ακριβείας τα πολυβόλα, διατάσει παύση πυρών. Συνολικά ερίφθησαν 2 αντιαρματικά βλήματα strim και μερικές χιλιάδες σφαίρες.
Το όλο συμβάν χρονικά διήρκησε περίπου 20 λεπτά.
Άλλα σημαντικά γεγονότα που προηγήθηκαν χρονικά του υπόψη επεισοδίου:
- Υπήρχαν πολλές συχνές παραβιάσεις των χωρικών μας υδάτων από πλοία του Λιμενικού κυρίως των Τούρκων αλλά και του πολεμικού τους Ναυτικού.
- Ενδεικτικά ο Λοχαγός κατ’ επανάληψη είδε πλοία του Λιμενικού των Τούρκων να ελλιμενίζονται σε όρμο στο Αγαθονήσι που είναι ορατό από το Φαρμακονήσι. Το γεγονός αυτό επιβεβαίωνε και ο τότε Λοχαγός Λόχου Καταδρομών από το Αγαθονήσι.
- Υπήρχε μεγάλη πικρία σε όλους Πεζοναύτες, από την νύκτα των Ιμίων ακόμα γιατί ενώ ήταν πανέτοιμοι να αναλάβουν αποστολή την νύκτα των Ιμίων, (είχαν φορτωθεί όλα τα μέσα και πυρομαχικά και περίμεναν την άφιξη των Αρματαγωγών του Πολεμικού Ναυτικού ) για μετάβαση σε νησί του ανατολικού Αιγαίου, με εντολή εκ των άνωθεν ακυρώθηκαν τα πάντα. Υπήρχε μεγάλος αριθμός Πεζοναυτών που έκλαιγε με λυγμούς, όταν δόθηκε η εντολή για ΜΗ συμμετοχή τους σε αποστολή που θα προάσπιζε τα εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα. Αυτοί λοιπόν οι Πεζοναύτες με το Λοχαγό τους, ευρίσκονται εδώ και λίγες ημέρες στο Φαρμακονήσι και παρατηρούν τους Τούρκους να καταπατούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, με παραβιάσεις πολλαπλές των χωρικών μας υδάτων από πλοία του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού και η εντολή από την προϊστάμενη Διόκηση σε κάθε αναφορά παραβίασης είναι στερεότυπη: ‘’γράψτε ότι βλέπετε στο ημερολόγιο πληροφοριών του Φυλακίου’’…..και έτερον ουδέν. Δηλαδή μια επαναλαμβανόμενη εθνική ταπείνωση!!!!!!!
- Ακόμα ο Λοχαγός ανέφερε στην προϊστάμενη Διοίκηση, ότι σκάφος του Λιμενικού των Τούρκων προσπάθησε να πάρει δια της βίας την ‘’ψαριά’’ Έλληνα ψαρά εντός του όρμου Θόλου, η απάντηση ήταν η γνωστή, να καταγραφεί στο ημερολόγιο πληροφοριών του Φυλακίου. Τότε ο Λοχαγός διέταξε την εκτέλεση πυρών από πολυβόλο του Φαρμακονησίου προς το Τουρκικό σκάφος και αυτό απομακρύνθηκε άμεσα από το ελληνικό ψαροκάικο. Η συνομιλία έκκλησης βοήθειας από τον έλληνα ψαρά ακούστηκε και από τον ασύρματο του ελληνικού φυλακίου. Αυτήκοες μάρτυρες πέραν του Λοχαγού ήταν, ο ΔΕΑ Ανδρεάδης Νικόλαος, ο Πεζοναύτης Ευαγγέλου και ο Ιατρός του Λόχου (από το 575 Τάγμα Πεζοναυτών).
-Ισχύει πως βρήκατε και τον μπελά σας από την κρατική διοίκηση; Ακούστηκε πως κληθήκατε στην Αθήνα, συνοδεία ανδρών του Λιμενικού Σώματος και οι προϊστάμενοί σας αφού σας επέπληξαν θεωρώντας «αντικανονική» και λαθεμένη την ενέργειά σας, σας ζήτησαν να πληρώσετε 2 εκατομμύρια δραχμές για τα φυσίγγια που ρίξατε.
Ευθύς αμέσως με την λήξη του συμβάντος ζητήθηκαν ευθύνες από τους ιεραρχικά προϊσταμένους του Λοχαγού , ζητήθηκε ακόμα και η άμεση αντικατάσταση του από το νησί. Ο Ταξίαρχος κ X…………. Διοικητής στη Νήσο Κώ, που είχε την ευθύνη για το Φαρμακονήσι , 10 λεπτά μετά το συμβάν, ωρυόταν σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Λοχαγό λέγοντας του, πως ‘’είσαι μεθυσμένος λόγω Πάσχα και ότι δεν είσαι εκεί για να κάνεις τον Υπουργό Εξωτερικών’’. Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ο Λοχαγός αρνήθηκε την πρόταση της Ταξιαρχίας να ψήσουν αρνιά λόγω Πάσχα λέγοντας, ότι εμείς εδώ είμαστε για να εκτελούμε την αποστολή μας και μόνον και όχι για διασκέδαση.
Την επομένη ημέρα(Δευτέρα του Πάσχα) επισκέφθηκε το νησί για να επιληφθεί του θέματος ο τότε Διοικητής της ΑΣΔΕΝ Αντιστράτηγος κ Α……….., ο οποίος αφού επέκρινε προφορικά τον Λοχαγό για την ενέργεια του αυτή, σε έντονο ύφος στο τέλος τον ρώτησε εάν έχει καταλάβει το σφάλμα του, για να λάβει την απάντηση :’’Στρατηγέ εάν μπορούσα να δώ το όλο θέμα σφαιρικά όπως εσείς το βλέπετε, λόγω θέσεως και βαθμού, προφανώς να συμφωνούσα μαζί σας. Όμως με το στενό πρίσμα του αξιωματικού των Πεζοναυτών που εγώ μπορώ να το δώ , θεωρώ ότι είναι θέμα ηθικής τάξης και ότι ορθά έπραξα. Με όλον τον σεβασμό , προς το πρόσωπο σας δεν είναι δυνατόν ως αξιωματικός των Ειδικών Δυνάμεων να βλέπω κατάφορες παραβιάσεις των χωρικών μας υδάτων από Τουρκικά πλοία και να μένω αδρανής .Δεν είναι δυνατόν απλά και μόνον να αναφέρω ιεραρχικά και να το καταγράφω στο ημερολόγιο συμβάντων του Φυλακίου. Ακολούθως ο Στρατηγός του είπε ‘’λυπάμαι πολύ, ο κ Αρχηγός του ΓΕΣ έχει διατάξει προανάκριση και σύντομα θα πάς Στρατοδικείο για την ενέργεια σου αυτή’’.
Το ΓΕΣ διέταξε προανάκριση για πρόκληση θερμού επεισοδίου με την Τουρκία, αλλά τελικά τίποτα από αυτά δεν έγινε. Όπως πληροφορηθήκαμε σταμάτησε την προανάκριση ο τότε Υπουργός Εθνικής Αμύνης, για ευνόητους λόγους.
Από πληροφορίες έγινε γνωστό ότι το υποβρύχιο έπαθε μικρές ζημιές κυρίως σε ότι αφορά συστήματα επικοινωνιών που υπάρχουν εξωτερικά του σκάφους και ο Κυβερνήτης του παύθηκε των καθηκόντων του, διότι εξέθεσε το υποβρύχιο και το πλήρωμα του σε κίνδυνο.
To βράδυ που συνέβη το περιστατικό, στις 27 Απριλίου 1997, τα τηλεοπτικά κρατικά κανάλια το είχαν ως θέμα με τίτλο ‘’Οι Τούρκοι προκαλούν και οι Έλληνες απαντούν’’, αναφέροντας για το υπόψη συμβάν ότι, έγιναν απλά προειδοποιητικές βολές, κάτι τελείως αναληθές.
Ο λοχαγός επιστρέφοντας με τον Λόχο στη Μονάδα του, μετά την ολοκλήρωση της αποστολής ,υπέβαλε αναφορά για λόγους ευθιξίας για μετάθεση του εκτός Ειδικών Δυνάμεων, όπερ και εγένετο. Δυστυχώς για αυτόν ο ήρωας πολεμιστής της Κύπρου Ταξίαρχος κ Γλεντζές Ηλίας, Διοικητής της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών μόλις είχε αποστρατευθεί και ο αντικαταστάτης του με κάθε αφορμή εξέφραζε την δυσφορία του προς τον Λοχαγό. Ακολούθως ο Λοχαγός τοποθετήθηκε σε ‘’εξαιρετικά δυσμενή
Φρουρά ‘’για δύο διαδοχικές μεταθέσεις και φυσικά εκτός Καταδρομών, για να τιμωρηθεί σύμφωνα με την επικρατούσα λογική της τότε στρατιωτικής ηγεσίας ,για την πράξη του αυτή. Και παρά το γεγονός ότι τοποθετήθηκε στη συνέχεια 2 φορές ως Διοικητής της Ελληνικής Δύναμης στο Αφγανιστάν και διετέλεσε για 11 μήνες Διοικητής της Ελληνικής Δύναμης στο Κοσυφοπέδιο ,αποστρατεύτηκε ως Συνταγματάρχης με αποστρατευτικό βαθμό αυτόν του Ταξίαρχου. Προ διετίας κατόπιν προσφυγής σε Διοικητικό Ακυρωτικό Εφετείο , επανακρίθηκε και προήχθη στον Βαθμό του Υποστρατήγου και αποστρατεύτηκε εκ νέου. Δεν απομακρύνθηκε απο το Φαρμακονήσι παρά μόνον με το πέρας της αποστολής του, μαζί με όλο τον Λόχο του και ουδέποτε μετέβη στην Αθήνα συνοδεία Λιμενικού ή αλλού για να δώσει εξηγήσεις. Ενημερώθηκε ότι αυτό ήταν στις προθέσεις της στρατιωτικής ηγεσίας αλλά δεν έγινε ποτέ.
Σχετικά με την κοστολόγηση των αντιαρματικών βλημάτων εις βάρος της ιδιαίτερης περιουσίας του, αυτό αρχικά συνέβη αλλά στη συνέχεια ακυρώθηκε μετά παρέμβασης του τότε Υπουργού Εθνικής Αμύνης που διέταξε να μην προχωρήσει η προανάκριση.
-Το περιστατικό στο Φαρμακονήσι τον Απρίλιο του 1997 ήταν χρονικά πολύ κοντά στο σκηνικό των Ιμίων. Θεωρείτε τα Ίμια το πιο μελανό κομμάτι της εθνικής και επιχειρησιακής μας ακολουθίας ως χώρα μετά από την μεταπολίτευση;
Δυστυχώς το επεισόδιο στο Φαρμακονήσι έφερε στην επικαιρότητα κατά τον πιο δυσχερή για την χώρα μας τρόπο, το θέμα των «γκρίζων ζωνών» στις οποίες οι
Τούρκοι αμφισβητούν την εθνική μας κυριαρχία. Επιτρέψαμε να καταληφθεί έστω και για περιορισμένο χρονικό διάστημα εθνικό έδαφος και δεχθήκαμε να αποσύρουμε χερσαίες και ναυτικές δυνάμεις από την περιοχή η οποία ανήκει στην ελληνική επικράτεια με την προϋπόθεση, ότι το ίδιο θα έκανε και η Τουρκία, η οποία διεκδικεί την εν λόγω περιοχή. Δηλαδή στην ουσία απεμπολήσαμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα από ελληνικό έδαφος, χωρίς να γίνει πόλεμος. Επιτρέψαμε να παγιοποιηθεί μία κατάσταση στην οποία η Τουρκία διεκδικεί συνεχώς αμφισβητώντας τις διεθνείς συνθήκες. Υπό αυτό το πρίσμα θα έλεγα, ότι σαφώς η περίπτωση των Ιμίων επέφερε στην χώρα μας απώλεια κυριαρχικών δικαιωμάτων, χωρίς πολεμική σύρραξη και χωρίς ήττα στο πεδίο της μάχης. Άρα σαφώς και είναι το πιο ''μελανό κομμάτι'' της ιστορίας μας μετά την μεταπολίτευση.
-27 χρόνια μετά οι τουρκικές προκλήσεις είτε από αέρος είτε από θαλάσσης είτε και με άλλους τρόπους δεν έχουν μειωθεί ούτε κατά τι. Που οφείλεται πιστεύετε αυτή η κατ΄εξακολούθηση προσβολή των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων;
Οφείλεται σε δύο λόγους:
-Πρώτον στην στρατηγική του κατευνασμού που επιδεικνύουμε σαν χώρα στην τουρκική επεκτατική στρατηγική. Έχουμε ''βαπτίσει'' τον φόβο ως ψυχραιμία. Είναι γνωστό ότι η στρατηγική αυτή ασκείται από το ασθενέστερο κράτος, προκειμένου να εξισορροπήσει την ισχύ του ισχυρότερου και να μην οδηγηθεί σε πολεμική σύγκρουση. Όμως μακροπρόθεσμα, οδηγεί στην υπέρμετρη αύξηση των διεκδικήσεων και απαιτήσεων του ισχυρότερου, με αποτέλεσμα στο τέλος αναπόφευκτα, είτε το ασθενέστερο κράτος υποκύπτει ολοκληρωτικά στις αξιώσεις του ισχυρότερου, είτε οδηγείται σε πολεμική σύγκρουση.
-Δεύτερον οφείλεται στην αποτρεπτική μας στρατηγική. Η αποτροπή ενός κράτους είναι αποτελεσματική, όταν υφίστανται οι εξής παράγοντες:
Το κράτος να έχει τις δυνατότητες από πλευρά στρατιωτικής ισχύος να την ασκήσει και να έχει την βούληση να την ασκήσει.
Και τέλος σημαντικότερο όλων, είναι να πείθει τους άλλους ότι προτίθεται να χρησιμοποιήσει την στρατιωτική του ισχύ. Κάτι που τα τελευταία 35 τουλάχιστον χρόνια έχει αποτύχει εντελώς να κάνει επιτυχημένα η Ελλάδα μας. Πολλοί λένε ότι η αποτρεπτική μας στρατηγική είναι επιτυχής καθ’ όσον χάρη σε αυτήν έχει αποτραπεί η σύγκρουση με την Τουρκία. Αυτό είναι εν μέρει σωστό. Όμως ας αναρωτηθούμε μήπως η Τουρκία καταφέρνει να πετύχει τους εθνικούς αντικειμενικούς της σκοπούς, με την στρατηγική που ακολουθεί, χωρίς πολεμική σύγκρουση; Και αν ναί τότε πόσο επιτυχής είναι η αποτρεπτική μας στρατηγική; Πολύ εύκολα θα καταλήξουμε στο αυτονόητο, δηλαδή ότι η αποτρεπτική μας στρατηγική κάθε άλλο παρά επιτυχημένη είναι.
