Η Αρχαία Αίγυπτος ήταν αδιαμφισβήτητα ένας από τους πιο ενδιαφέροντες πολιτισμούς της ιστορίας. Αυτό το αρχαίο βασίλειο έχει πετύχει τόσα πολλά επιτεύγματα, πολλά από τα οποία διδάσκονται μέχρι και σήμερα στα σχολεία. Η Αρχαία Αίγυπτος ήταν το επίκεντρο του κόσμου για πολλά χρόνια και ο πολιτισμός της θα μείνει για πάντα στην ιστορία.
Δυστυχώς όμως σήμερα δεν γνωρίζουμε πολλές λεπτομέρειες για την ιστορία της Αρχαίας Αιγύπτου ούτε για τον τρόπο που ζούσανε οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι. Για αυτό πάμε να δούμε 10 πολύ ενδιαφέροντα πράγματα που πρέπει όλοι να ξέρουμε για αυτήν.
10. Η Κλεοπάτρα δεν ήταν Αιγύπτια
Η γνωστή σε όλους μας Κλεοπάτρα, δηλαδή η Κλεοπάτρα Ζ', είναι ίσως το πιο γνωστό πρόσωπο της Αρχαίας Αιγύπτου. Η ίδια είχε γεννηθεί στην Αλεξάνδρεια, ωστόσο κάτι που δεν γνωρίζει μεγάλο ποσοστό του κόσμου είναι πως είχε ελληνικές ρίζες και συγκεκριμένα μακεδονικές.
Στην πραγματικότητα η Κλεοπάτρα ήταν μέλος της δυναστείας των Πτολεμαίων, μίας μακεδονικής βασιλικής οικογένειας της ελληνιστικής περιόδου που κυβερνούσε την Αίγυπτο για 275 χρόνια. Η δυναστεία αυτή ξεκίνησε από τον Πτολεμαίο, έναν από τους στρατηγούς του Μέγα Αλεξάνδρου.
Η δυναστεία των Πτολεμαίων είχε τεράστια επιρροή στους μετέπειτα ηγέτες της Αιγύπτου. Για παράδειγμα η Κλεοπάτρα διατήρησε την ελληνική κουλτούρα και τρόπο σκέψης. Ήταν το πρώτο μέλος της δυναστείας των Πτολεμαίων που μιλούσε αιγυπτιακά, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως απέρριψε ποτέ την καταγωγή της.
9. Συμφωνία Ειρήνης
Στο νούμερο 9 έχουμε ένα πραγματικά πολύ εντυπωσιακό γεγονός: οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι πιστεύεται πως ευθύνονταν για μία από τις πρώτες συμφωνίες ειρήνης στην ανθρώπινη ιστορία. Αφήστε μας όμως να σας εξηγήσουμε λίγο το υπόβαθρο. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι πολεμούσαν για περισσότερα από 200 χρόνια με την αυτοκρατορία των Χετταίων, οι οποίοι έλεγχαν περιοχές στην σημερινή Συρία.
Ο πόλεμος ήταν πολύ αιματηρός και για τις δύο πλευρές και έτσι το 1.259 π.Χ. ο Φαραώ Ραμσής Β και ο Χετταίος βασιλιάς Χατουσίλις Γ΄ κατέληξαν σε μία από τις γνωστότερες συμφωνίες ειρήνης, δίνοντας τέλος στις μάχες. Όχι μόνο ο πόλεμος τελείωσε αλλά συμφώνησαν πως εάν κάποιος τρίτος επιτίθονταν ένα από τα δύο βασίλειο θα βοηθήσουνε το ένα το άλλο. Έτσι, Αιγύπτιοι και Χετταίοι έγιναν από εχθροί σύμμαχοι!
8. Λάτρευαν τα Επιτραπέζια
Ο πολιτισμός της Αρχαίας Αιγύπτου ήταν εντυπωσιακός, ειδικά για την εποχή του. Ένα από τα παραδείγματα που μπορούμε να παραθέσουμε είναι το γεγονός πως οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι έπαιζαν συχνά επιτραπέζια παιχνίδια. Μετά από μία σκληρή ημέρα δουλειάς στον ποταμό Νείλο, οι εργάτες λάτρευαν να παίζουν μία παρτίδα Σένετ.
Το Σένετ ήταν κατά πάσα πιθανότητα το πιο δημοφιλές παιχνίδι στην Αρχαία Αίγυπτο και ένα από τα σημαντικότερα επιτραπέζια παιχνίδια όλης της αρχαιότητας. Λέγεται πως ξεκίνησε να παίζεται το 3.500 π.Χ. σε μία σανίδα με 30 τετραγωνάκια. Ο κάθε παίχτης είχε κάποια πιόνια, τα οποία μετακινούσε πετώντας κλαδάκια ή ρίχνοντας ζάρια. Μέχρι και σήμερα όμως οι ιστορικοί δεν είναι σίγουροι ποιοι ακριβώς ήταν οι κανόνες του εν λόγω παιχνιδιού.
7. Οι Γυναίκες Είχαν Δικαιώματα
Στην Αρχαία Αίγυπτο οι γυναίκες είχαν τόσο δικαιώματα όσο και αρκετές ελευθερίας, τουλάχιστον συγκριτικά με αυτά που είχαν σε άλλους πολιτισμούς. Μπορεί οι άντρες να είχαν σημαντικότερη θέση στην κοινωνία, όμως οι Αιγύπτιες διέθεταν αρκετές νομικές και οικονομικές ελευθερίες. Μπορούσαν να αγοράσουν και να πωλήσουν περιουσία και αντικείμενα, μπορούσαν να υπηρετήσουν ως ένορκοι, ακόμη και να υπογράψουν συμβόλαια.
Οι περισσότερες Αιγύπτιες δεν εργάζονταν εκτός σπιτιού, άλλα όταν το έκαναν πληρωνόντουσαν ισάξια με τους άντρες - αν φυσικά έκαναν την ίδια δουλειά. Επίσης οι Αιγύπτιες είχαν την δυνατότητα να χωρίσουν και να ξαναπαντρευτούν, κάτι πολύ σπάνιο για την εποχή.
6. Οι Πρώτες Απεργίες
Η εργασία στην Αρχαία Αίγυπτο ήταν σίγουρα εξουθενωτική. Η αφόρητη ζέστη και το κλίμα της περιοχής δυσκόλευε πάρα πολύ την δουλειά των εργατών. Για αυτό πολλές φορές οι Αιγύπτιοι εργάτες οργάνωναν απεργίες. Αν και θεωρούσαν τον Φαραώ έναν ζωντανό θεό, δεν φοβόντουσαν να διαδηλώνουν εναντίον του ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Μία από τις πρώτες εργατικές απεργίες που έχουν καταγραφεί στην ιστορία συνέβη τον 12ο αιώνα π.Χ. στην αρχαία Αίγυπτο και συγκεκριμένα στο χωριό Ντέιρ ελ-Μεντίνα. Εκεί ζούσαν εργάτες που δούλευαν στην κατασκευή των τάφων της Κοιλάδας των Βασιλέων, ωστόσο δεν έμειναν καθόλου ικανοποιημένοι όταν μία χρονιά δεν έλαβαν την τυπική πληρωμή τους σε σιτηρά και ξεκίνησαν μία καθιστική απεργία. Εν τέλει έλαβαν αυτά που ζητούσαν και συνέχισαν κανονικά την δουλειά τους.
5. Υπέρβαροι Φαραώ
Οι περισσότερες εικονογραφίες που έχουν σωθεί από την εποχή της Αρχαίας Αιγύπτου παρουσιάζουν τους Φαραώ λεπτούς και αγαλματένιους, ωστόσο η πραγματική τους εμφάνιση ήταν πολύ διαφορετική. Έρευνες δείχνουν πως η υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη της αιγυπτιακής διατροφής είχε ως αποτέλεσμα τα μέλη των βασιλικών οικογενειών να ήταν συχνά υπέρβαρα.
Πολλοί Αιγύπτιοι ηγέτες δεν ήταν καθόλου υγιείς και αυτό οφείλονταν κυρίως στην κακή τους διατροφή. Κάποιοι μάλιστα εκτιμάται πως έπασχαν και από διαβήτη, σύμφωνα με μελέτες που έγιναν σε μούμιες. Η αιγυπτιακή διατροφή αποτελούνταν κυρίως από μπύρα, κρασί, ψωμί και μέλι.
4. Ποιος Έφτιαξε τις Πυραμίδες;
Στο νούμερο 4 θα μιλήσουμε για τις εντυπωσιακές πυραμίδες και το αιώνιο ερώτημα ποιος τις κατασκεύασε. Οι ιστορικοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως κατά πάσα πιθανότητα αυτοί οι τεράστιοι τάφοι κατασκευάζονταν όχι από σκλάβους αλλά από μισθωτούς εργάτες, οι οποίοι δούλευαν τόσο σκληρά που υπέφεραν από αρθρίτιδα και άλλες ασθένειες.
Κάποιοι από αυτούς ήταν σπουδαίοι τεχνίτες, ωστόσο οι περισσότεροι ήταν απλοί εργάτες που οι ιστορικοί προτείνουν ότι εργάζονταν με περηφάνια σε αυτά τα εντυπωσιακά κατασκευάσματα. Στην αρχαιότητα πολλοί ιστορικοί, συμπεριλαμβανομένου του Ηρόδοτου, πίστευαν πως οι πυραμίδες φτιάχτηκαν από σκλάβους που εργάζονταν χωρίς την θέλησή τους.
3. Ο Θάνατος του Τουταγχαμών
Ο Τουταγχαμών είναι ένα επίσης πολύ δημοφιλές πρόσωπο από την Αρχαία Αίγυπτο. Δεν γνωρίζουμε πολλές λεπτομέρειες για την ζωή του αλλά κάποιοι ιστορικοί εκτιμούν πως βρήκε τραγικό θάνατο διότι είχε αφαιρεθεί η καρδιά του πριν ταφεί. Αυτό το έκαναν οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι σε όσους σκοτωνόντουσαν από κάποιον οδυνηρό τραυματισμό.
Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν πως ένα πολύ πιθανό σενάριο είναι ο Τουταγχαμών να σκοτώθηκε από δάγκωμα ιπποπόταμου. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι κυνηγούσαν ιπποπόταμους για διασκέδαση, οπότε μπορεί το ατύχημα να συνέβη κατά την διάρκεια μία τέτοιας δραστηριότητας.
2. Αιγύπτιοι Γιατροί
Αν και οι γιατροί της Αρχαίας Αιγύπτου είχαν πολλές γενικές γνώσεις στην ιατρική, εκτιμάται πως πολλοί από αυτούς επέλεγαν να εστιάσουν σε κάποιον συγκεκριμένο τομέα της επιστήμης, όπως γίνεται και σήμερα. Δηλαδή εξειδικεύονταν στην ίαση μίας συγκεκριμένης περιοχής του σώματος.
Ο Ηρόδοτος ήταν ο πρώτος που έγραψε για αυτήν την τεχνική το 450 π.χ. λέγοντας πως κάθε Αιγύπτιος γιατρός ήταν θεραπευτής διαφορετικής ασθένειας. «Κάποιος θεράπευε τα μάτια, κάποιος τα δόντια, κάποιος την κοιλιά... κλπ» είχε γράψει ο σπουδαίος ιστορικός. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν και οδοντιάτρους, τους οποίους αποκαλούσαν γιατρούς των δοντιών.
1. Πολλά Κατοικίδια
Όπως είναι ευρέως γνωστό οι Αρχαίοι Αιγύπτιες λάτρευαν τις γάτες. Στην πραγματικότητα όμως είχαν παρόμοια λατρεία για πάρα πολλά ζώα, αφού τα θεωρούσαν θεούς με ανθρώπινη φύση. Ήταν κάποιοι από τους πρώτους λαούς που είχαν κατοικίδια, ειδικά γάτες επειδή πιστεύονταν πως συνδέονταν με την θεά Μπαστέτ.
Έτρεφαν βαθύ σεβασμό για τα γεράκια, τις ίβιδες, τα σκυλιά, τα λοντάρια και τους βαβουίνους. Πολλά από αυτά τα ζώα είχαν ιδιαίτερη θέση στο αιγυπτιακό σπίτι, όπου ζούσαν αρμονικά μαζί με τους ιδιοκτήτες τους. Πολλές φορές μετά τον θάνατό τους γινόντουσαν μούμιες, όπως οι άνθρωποι.
Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι δεχόντουσαν συχνά την βοήθεια των κατοικίδιων. Για παράδειγμα, οι αστυνομικοί της εποχής χρησιμοποιούσαν σκύλους ή εκπαίδευαν μαϊμούδες για να τους βοηθούν κατά τις περιπολίες τους. Η σχέση ζώου και ανθρώπου ήταν πολύ σημαντική στην Αρχαία Αίγυπτο και αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού της.