Την πρώτη μέρα του Μάρτη το 2002 πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη νομισματική μετάβαση που έγινε ποτέ σε ολόκληρο τον κόσμο! Η Ελλάδα εγκατέλειψε οριστικά τη δραχμή αλλάζοντας την οικονομική της ταυτότητα και καλωσόρισε το ευρώ.
Η δραχμή αποσύρεται από την κυκλοφορία και μαζί με περισσότερους από 300 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, οι Έλληνες είπαν «αντίο» στο παλιό τους νόμισμα έτοιμοι να «γεμίσουν» τα πορτοφόλια τους με ευρώ.
«Μετά τη λήξη της δίμηνης περιόδου παράλληλης κυκλοφορίας της δραχμής και του ευρώ, από σήμερα, 1 Μαρτίου 2002, το ευρώ αποτελεί το μόνο νόμιμο χρήμα στη χώρα μας, όπως και στις άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ», ανακοίνωνε η Τράπεζα της Ελλάδος εκείνη την ημέρα.
Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Ισπανία, Φινλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία και Ελλάδα αποχωρίστηκαν μια για πάντα το εθνικό τους νόμισμα και μαζί με τις Γαλλία, Ολλανδία και Ιρλανδία – οι οποίες είχαν σταματήσει την παράλληλη κυκλοφορία του εθνικού τους νομίσματος με το ευρώ κάποιες εβδομάδες νωρίτερα – ολοκλήρωσαν την μετάβαση σε μια νέα εποχή.
Το πέρασμα, παρά τις ανησυχίες, έγινε αναίμακτα, ακόμη και σε χώρες όπως η Γερμανία, όπου υπήρχε ιδιαίτερη προσήλωση στο μάρκο.
Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα υπήρξε «πλήρης απουσία συγκίνησης» και κάποια «αδιαφορία» για την μετάβαση.
Η Ελλάδα αντικατέστησε το παλαιότερο του κόσμου νόμισμα με το φρέσκο ευρώ. Το ευρώ δεν κουβαλούσε μόνο τη «χαρά» του νέου νομίσματος, αλλά και την ελπίδα για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις εντός της ΕΕ, μεταρρυθμίσεις με πολιτικό πρόσημο, που θα βοηθούσαν στην διεύρυνση της Ένωσης.
Υπήρξαν όμως και κάποιες χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Σουηδία και η Δανία που είχαν διατυπώσει τις ενστάσεις τους και επέλεξαν να παραμείνουν σε… οικεία νερά.
Η Τράπεζα της Ελλάδος με μια λιτή ανακοίνωση αποχαιρετούσε την δραχμή, το «εθνικό μας νόμισμα κατά τα τελευταία 169 χρόνια».
Σήμερα πολλοί μπορεί να μη θυμούνται τη δραχμή και κάποιοι νέοι δεν θα έχουν κάνει ποτέ συναλλαγές με αυτό το νόμισμα. Σίγουρα όμως την έχουν ακουστά.
Είναι, άλλωστε, ένα από τα αρχαιότερα νομίσματα του κόσμου.
Η δραχμή πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα τον 7ο π.Χ αιώνα. Η λέξη «δραχμή» προέρχεται από το ρήμα «δράττομαι» που σημαίνει όσα μπορούν να περιληφθούν σε μια δράκα, δηλαδή στην παλάμη του χεριού.
Η δραχμή ήταν αρχικά δράγμα μιας δέσμης από έξι σιδερένιους οβολούς, επειδή τόσους μπορούσε κάποιος να κρατήσει σε ένα χέρι.
Στο νεότερο ελληνικό κράτος η δραχμή καθιερώθηκε ως νομισματική μονάδα με το διάταγμα της 8ης Φεβρουαρίου 1833.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Τράπεζα της Ελλάδος, η δραχμή πρωτοεκδόθηκε το 1833, παίρνοντας την θέση του φοίνικα και συντρόφευσε την χώρα στον δρόμο προς την οικονομική εξέλιξη, σε περιόδους ευημερίας, αλλά και νομισματικής αναταραχής.
Οι πολίτες δέχθηκαν την νέα οικονομική πραγματικότητα που έφερνε μαζί του το ευρώ και ήδη από τον Ιανουάριο του 2002 τα τραπεζογραμμάτια σε ευρώ έφτασαν το ποσοστό του 74%.
«Μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου είχαν αποσυρθεί περίπου 2,7 τρισεκ. δραχμές, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 90% των δραχμών που ήταν σε κυκλοφορία στο τέλος του 2001», αναφερόταν στην ανακοίνωση της ΤτΕ.
Η δραχμή θα μείνει «ζωντανή» για τα επόμενα δέκα χρόνια, μέχρι τον Μάρτιο του 2012, με την Τράπεζα της Ελλάδος να δίνει την δυνατότητα ανταλλαγής των χαρτονομισμάτων σε ευρώ. Τα κέρματα «πέθαναν» οριστικά το 2004.
«Το ευρώ είναι η σταθερή αφετηρία για την εδραίωση της ισχυρής και υπερήφανης Ελλάδας, μιας Ελλάδας που δεν μελαγχολεί, δεν παραιτείται, δεν μεμψιμοιρεί, αλλά επιμένει, προσπαθεί, πετυχαίνει και η εικόνα του φτωχού συγγενή δίνει πλέον τη θέση της στην εικόνα μιας χώρας που πιστεύει στον εαυτό της».
Αυτά έλεγε ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, που έκανε την μετάβαση από την δραχμή στο ευρώ και πόζαρε δίπλα στον τότε διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Λουκά Παπαδήμο κρατώντας στα χέρια του τα νέα χαρτονομίσματα.
«Η κυκλοφορία του ευρώ σημαίνει για τη χώρα μας μια βαθιά τομή στην οικονομία της. Ποτέ άλλοτε δεν είχε γίνει μία τόσο βαθιά τομή. Ο τρόπος ζωής μας βαθμιαία θα αλλάξει, θα αλλάξει ριζικά» είπε ακόμα.
Ενδεικτικά να πούμε ότι ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έκανε αίτηση για ένταξη της χώρας στην ζώνη του Ευρώ, το 2000.
Το ευρώ έγινε επίσημο νόμισμα της Ελλάδος από την 1η Ιανουαρίου 2001, με την αμετάκλητη ισοτιμία 1 ευρώ = 340,75 δρχ.
Την 1η Ιανουαρίου του 2002 τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ τέθηκαν σε κυκλοφορία σε 12 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, με συνολικό πληθυσμό 308 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η περίοδος που κυκλοφορούσαν παράλληλα ευρώ και δραχμή στην ελληνική επικράτεια, δηλαδή που μπορούσε να κάποιος να πληρώσει είτε με ευρώ είτε με δραχμή, ήταν δύο μήνες από την Πρωτοχρονιά του 2002 έως και την 28η Φεβρουαρίου 2002.
Από την 1η Μαρτίου 2002 όλες οι συναλλαγές γίνονταν μόνο σε ευρώ, ενώ η δραχμή παύει οριστικά να κυκλοφορεί ως νόμιμο χρήμα, φεύγει από τη ζωή των Ελλήνων και περνάει στον ρου της ιστορίας.
Οι εθνικές όψεις των κερμάτων μας σε ευρώ σχεδιάστηκαν στην Τράπεζα Ελλάδος με θέματα από την αρχαία και την νεότερη ελληνική ιστορία. Μια τριήρη, ένα δρόμωνα του ’21, ένα δεξαμενόπλοιο, το Ρήγα Φεραίο, τον Καποδίστρια, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ένα Αθηναϊκό τετράδραχμο και την μυθολογική απαγωγή της Ευρώπης.