Δολοφόνοι, βιαστές, εγκληματίες και κακοποιοί, που έχουν καταδικαστεί σε θάνατο, έχουν μέσα στη φυλακή ένα δικαίωμα. Να απολαύσουν το φαγητό που επιθυμούν πριν φύγουν από τη ζωή.
Σε αρκετές χώρες όπου ισχύει ακόμα η θανατική ποινή, οι καταδικασμένοι κρατούμενοι έχουν το «τελευταίο τους γεύμα». Επιλέγουν ουσιαστικά το φαγητό της αρεσκείας τους λίγο πριν την εκτέλεση.
Φυσικά, υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί. Στις ΗΠΑ εξαρτάται από την Πολιτεία. Σε κάποιες απαγορεύεται το αλκοόλ, η χρήση καπνού ή υπάρχει όριο για το κόστος του. Τις περισσότερες φορές πάντως, η επιθυμία των θανατοποινιτών, γίνεται σεβαστή.
Πώς προέκυψε όμως αυτό το «ειδικό γεύμα»;
Σύμφωνα με ερευνητή από το Mercer Univercity της Τζόρτζια, η παράδοση για το τελευταίο γεύμα πριν το θάνατο κρατάει εδώ και αιώνες.
Ενώ πολλοί πιστεύουν ότι η ιδέα προέρχεται από το τελευταίο γεύμα του Ιησού πριν τη Σταύρωση, δηλαδή από τον «Μυστικό Δείπνο», υπάρχει πιθανότητα να ανάγεται στους προχριστιανικούς χρόνους.
«Στην Αρχαία Ελλάδα, έπρεπε να ταΐζεις το άτομο που επρόκειτο να εκτελεστεί, ώστε να περάσει τον ποταμό Στύγα στον Κάτω Κόσμο και να μην επιστρέψει ως πεινασμένο φάντασμα», τονίζει ο ερευνητής.
Κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, η παράδοση του τελευταίου γεύματος εξελίχθηκε: «Οι πουριτανοί της Μασαχουσέτης κάποτε έκαναν μεγαλειώδεις γιορτές για τους καταδικασμένους, πιστεύοντας ότι μιμούνταν τον «Μυστικό Δείπνο» του Χριστού, αντιπροσωπεύοντας μια κοινή εξιλέωση για την κοινότητα και τον κρατούμενο».
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, πολλές Πολιτείες στις ΗΠΑ έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με το τι μπορούν να φάνε οι θανατοποινίτες.
Το Τέξας έχει πλέον απαγορεύσει το τελευταίο γεύμα για τους καταδικασμένους κρατούμενους ενώ στην Αριζόνα ένας κρατούμενος μπορεί να ζητήσει το τελευταίο του γεύμα συμπληρώνοντας ένα έντυπο 14 ημέρες πριν από την εκτέλεσή του. Στη συνέχεια η Πολιτεία αποφασίζει αν θα ικανοποιήσει το αίτημά του.
Στη Φλόριντα, το γεύμα δεν πρέπει να κοστίζει πάνω από 40 δολάρια και πρέπει να αγοράζεται από την τοπική αγορά.
Στη Λουϊζιάνα, ο θανατοποινίτης πρέπει να φάει το τελευταίο του γεύμα παρέα με τον δεσμοφύλακά του.
Τι παραγγέλνουν όμως οι καταδικασμένοι κρατούμενοι;
Τα τελευταία γεύματα που ζητούν οι θανατοποινίτες καλύπτουν πολλές κουζίνες και είναι είτε εκτενή, είτε πιο λιτά.
Στην Αριζόνα, ο Τζόζεφ Γουντ, ο οποίος εκτελέστηκε το 2014, ζήτησε δύο μπισκότα για το τελευταίο του γεύμα. Ο Κλάρενς Ντίξον, ο οποίος εκτελέστηκε στις 11 Μαΐου 2022, φέρεται να ζήτησε ένα KFC, μισό ποτήρι παγωτό φράουλα και ένα μπουκάλι νερό.
Ο Τίμοθι ΜακΒέι, που ήταν υπεύθυνος για την βομβιστική επίθεση στην Οκλαχόμα το 1995 που σκότωσε 168 άτομα και τραυμάτισε άλλα 600, εκτελέστηκε με ένεση το 2001 και ως τελευταία επιθυμία επέλεξε να φάει μισό κιλό παγωτό μέντα με τρίμμα σοκολάτας.
Ο δολοφόνος Ρόνι Λι Γκάρντνερ επέλεξε μια μπριζόλα, αστακό, μηλόπιτα, παγωτό βανίλια και ένα αναψυκτικό. Απαίτησε όμως, την ώρα του γεύματός του να παρακολουθεί την τριλογία του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών».
Ο Οντέλ Μπαρνς, επίσης δολοφόνος, είχε μια διαφορετική επιθυμία. Πριν εκτελεστεί στο Τέξας, όταν ρωτήθηκε ποιο θα ήθελε να ήταν το τελευταίο του γεύμα, απάντησε: «Δε θέλω τίποτα περισσότερο από ειρήνη, ισότητα και δικαιοσύνη σε όλο τον κόσμο».
Γιατί άραγε γίνεται τόσος ντόρος για τα τελευταία γεύματα;
Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο BBC το 2011, το τελετουργικό του τελευταίου γεύματος προσφέρει στους Αμερικανούς «μια σύνδεση με τους ανθρώπους που θα πεθάνουν για τα εγκλήματά τους».
Στο ίδιο άρθρο, ένας ειδικός του ποινικού δικαίου δήλωσε ότι το τελετουργικό του τελευταίου γεύματος τραβάει την προσοχή του κοινού, επειδή «η δραστηριότητα του να κάθεσαι για δείπνο είναι μια δραστηριότητα με την οποία μπορούν να ταυτιστούν οι Αμερικανοί που δεν έχουν εμπειρία από τη ζωή στη φυλακή».
«Μας θυμίζει ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που δεν θα δειπνήσει ξανά όπως εμείς», σημείωσε η Ντέμπορα Ντέννο, εγκληματολόγος.