Φως στο παρασκήνιο του Εμφύλιου Πολέμου, το ρόλο του ΚΚΕ και τους εμπλεκόμενους, φέρνει ο καθηγητής Ιστορίας του John Hopkins, Σεργκέι Ράντσενκο, με νέες αναρτήσεις του.
Ο ιστορικός μελετά τα πρόσφατα αποχαρακτηρισθέντα αρχεία της Σοβιετικής Ένωσης και πρόσφατα ανήρτησε τέσσερα έγγραφα, όπως γράφμε στο Πενταπόσταγμα. Σε ένα από αυτά τα έγγραφα που ανήρτησε ο καθηγητής Ράντσενκο φαίνεται η συγκλονιστική επιστολή, με ημερομηνία 7 Ιουλίου 1948, στην οποία ο Μάρκος Βαφειάδης (Δημοκρατικός Στρατός) και ο Νίκος Ζαχαριάδης (γενικός γραμματέας του ΚΚΕ) ζητούν βοήθεια από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης ώστε να επιτευχθεί «η μίνιμουμ επιβίωση να αποσπάσουμε ένα σοβαρό κομμάτι από τη βόρειο Ελλάδα».
Στη νέα του ανάρτηση, ο καθηγητής Ράντσενκο αποκαλύπτει μια ακόμη σελίδα από τα αρχεία της Σοβιετικής Ένωσης και γράφει:
«Ένα ενδιαφέρον απόσπασμα των σχέσεων στο εσωτερικό του κομμουνιστικού μπλοκ. Ένας από τους Έλληνες ηγέτες των κομμουνιστών (Μάρκος Βαφειάδης) κατηγορεί τον άλλον (Ζαχαριάδη) πως είχε στενές σχέσεις με τη γυναίκα του – και κάνει την αποκάλυψη σε μια συνάντηση με τους σοβιετικούς ηγέτες σε μια προφανή προσπάθεια να τους κάνει να παρέμβουν».
Ο καθηγητής Ράτσενσκο δεν δίνει περαιτέρω λεπτομέρειες για τον χρόνο τέλεσης της συνάντησης Βαφειάδη-Σοβιετικών, πιθανότατα αυτή να έγινε πριν το 1949, όσο σοβούσε η μοιραία σύγκρουση των δύο ανδρών.
Συνοπτικά: Ο Μάρκος Βαφειάδης ήταν ανώτατος στρατιωτικός διοικητής του στρατού των ανταρτών στον Εμφύλιο Πόλεμο (ΔΣΕ) από τη δημιουργία του το 1946. Τον Ιανουάριο του 1949 απομακρύνθηκε από τον Ζαχαριάδη, γγ του ΚΚΕ γιατί είχαν διαφορετική στρατηγική:
Ο Μάρκος υποστήριζε τη συνέχιση του αντάρτικου αγώνα, ελπίζοντας σε ένα συμβιβασμό που θα έδινε τέλος στον Εμφύλιο, σε αντίθεση με τον Ζαχαριάδη που ήθελε τη μετατροπή του Δημοκρατικού Στρατού σε τακτικό, με στόχο την ίδρυση Λαϊκής Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ο Μάρκος Βαφειάδης ξηλώθηκε από όλα τα αξιώματα, διεγράφη από το ΚΚΕ, έζησε στη Σοβιετική Ένωση. Μετά τον επαναπατρισμό του από την Σοβιετική Ένωση, τον προσέγγισε ο Ανδρέας Παπανδρέου και εξελέγη βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ (1989-1990). Το 1956 ο Νίκος Ζαχαριάδης καθαιρέθηκε από το ΚΚΕ, εξορίστηκε και αυτοκτόνησε στη Σιβηρία.
Σε μια επιστολή που έχει δημοσιεύσει η Εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο «Ο Μάρκος Βαφειάδης κατηγορεί στους Σοβιετικούς το Ζαχαριάδη, 20 Δεκ. 1949», ο Βαφειάδης, αφού κατηγορεί τον γγ του ΚΚΕ ως πράκτορα του εχθρού, λέει μεταξύ άλλων:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τρομερές αποκαλύψεις για την στενή επαφή ΚΚΕ-ΕΣΣΔ στον Εμφύλιο - Ντοκουμέντα από αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της Σοβιετικής Ένωσης (Εικόνες)
«Η γυναίκα που παντρεύτηκε ο Ζαχαριάδης στα Βουνά είναι πράκτορας.
Η πρώην σύζυγός μου -η Δέσποινα Κεβίδου- είναι από τους πιο δοκιμασμένους πράκτορες της αγγλικής κατασκοπείας. Κατά συνέπεια, η κατάλληλη έρευνα θα δείξει ότι έχει προδώσει: α) τον πρώτο σύζυγό της -Παύλο Κεβίδη- και όλη τη σύνθεση της οργάνωσης της Θεσσαλονίκης. β) τα ηγετικά στελέχη γυναικείων και άλλων οργανώσεων της Θεσσαλονίκης. γ) μια σειρά γραμματείς οργανώσεων της Μακεδονίας. Ολοι αυτοί σκοτώθηκαν από την αστυνομία ή εκτελέστηκαν.
Η Δέσποινα Κεβίδου στάλθηκε στα Βουνά με συγκεκριμένη αποστολή: να σχετιστεί με οποιοδήποτε τίμημα με τον Ζαχαριάδη. Είναι άνθρωπος που γνωρίζει καλά όλα αυτά τα θέματα και θα μπορούσε, χωρίς μεγάλη δυσκολία, να ρίξει φως σε αυτά τα γεγονότα.
Τα συμπεράσματά μου είναι προϊόν γενίκευσης πολλών γεγονότων και όλα θα ξεκαθάριζαν αν θα μπορούσα να υπολογίζω στη Βοήθεια έμπειρων συντρόφων. Βοήθεια που πρέπει να έχει ως αφετηρία τη λεπτομερή διερεύνηση της υπόθεσής μου».
«Η γυναίκα που παντρεύτηκε ο Ζαχαριάδης στα βουνά», όπως γράφει ο Βαφειάδης, είναι η Ρένα Κουκούλου, με δραματική ιστορία και πορεία εντός του ΚΚΕ. Όπως γράφει ο Γ. Λεονταρίτης στο βιβλίο του «Πορεία Αριστερά, Όταν κομμουνιστές και σοσιαλιστές είχαν φτερά», και στο οποίο φωτίζει άγνωστες πτυχές της διαδρομής της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς, από τον Δεκέμβρη του 1944 έως το 1958, που η ΕΔΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση, υπάρχει ένα πιπεράτο στιγμιότυπο για το παραλίγο ερωτικό τρίγωνο που δημιουργήθηκε στο βουνό ανάμεσα στον Νίκο Ζαχαριάδη, τον Μάρκο Βαφειάδη και τη Ρούλα Κουκούλου».
Η Ρούλα Κουκούλου ήταν ερωτευμένη με τον Ζαχαριάδη, γράφει ο Γιώργος Λεονταρίτης, και εκείνος επίσης αισθανόταν να δένεται μαζί της. Ο έρωτας αυτός φούντωσε εκεί που είχε φουντώσει και ο εμφύλιος πόλεμος, πάνω στο Βίτσι. Η Ρούλα Κουκούλου που αργότερα παντρεύτηκε τον Ζαχαριάδη, «ήταν όμορφη, δυναμική γυναίκα… Την είχε όμως βάλει στο μάτι και ο Μάρκος Βαφειάδης, τον οποίο εκείνη ούτε ζωγραφιστό δεν ήθελε να τον βλέπει. Πώς να του το έλεγε όμως; Δεν μπορούσε κανείς να αγνοήσει ατιμώρητα τις διαταγές του αρχηγού του Δημοκρατικού Στρατού… Κάποιο βράδυ είχαν μαζευτεί αντάρτες και αντάρτισσες γύρω από ένα τραπέζι ξύλινο και γλεντούσαν με τραγούδια και χορούς. Ο Μάρκος είπε στην Κουκούλου να κάτσει δίπλα του. Εκείνη αγωνιούσε, ήθελε να φύγει. Ο Ζαχαριάδης την περίμενε σε μια ερημιά. Πώς να σηκωθεί να φύγει; Με ποια δικαιολογία;».
Η ίδια περιέγραψε αργότερα την ιδιόμορφη κατάσταση ως εξής:
«Ο Μάρκος μού χάρισε το ρολόι του… Πώς να πήγαινα στον Νίκο με το ρολόι του Μάρκου στο χέρι; Κάποια στιγμή ο Μάρκος έβαλε το χέρι του κάτω από το τραπέζι και ακούμπησε το πόδι μου. Επάνω εκεί σηκώθηκα να φύγω. Πέφτουν πάνω μου οι άλλοι: "Τώρα που αρχίζει το γλέντι φεύγεις; Θα πούμε και τραγούδια αντάρτικα…". Ημουν σε αναμμένα κάρβουνα! Ο Νίκος με περίμενε κι εγώ έπρεπε να κάθομαι δίπλα στον Μάρκο. Τον σιχαινόμουν. Δεν μπορούσα όμως να φύγω. Μου περνούσε η ιδέα ότι θα πουν: "Πάει να βρει τον Ζαχαριάδη". Ετσι έμεινα ώς αργά και όταν πήγα στο καλύβι ο Νίκος κοιμόταν. Μιλήσαμε το άλλο μεσημέρι. Μου λέει: "Τι έγινε το βράδυ; Γιατί δεν ήρθες;". Δεν του είπα τίποτε για τον Μάρκο. Δεν μπορούσα να σπείρω έχθρα ανάμεσα στους δύο αρχηγούς. Του λέω: "Δεν με άφηναν να φύγω". Με κοίταξε και μου είπε απλά: "Καλά". Περίμενα. Ηταν θυμάμαι 8 του μήνα, η επομένη του Αϊ-Γιαννιού. Και κάποια στιγμή μου λέει: "Πρέπει να σου πω ότι μπήκες στη ζωή μου παραπάνω από όσο θα ήθελα… Και τώρα πια μπήκες". Μου είπε ότι είχε χωρίσει από την πρώτη του γυναίκα, τη Μάνια. "Πιστεύω ότι δεν σου είμαι αδιάφορος. Θες να παντρευτούμε;" (…) Κείνη τη μέρα αγκαλιαστήκαμε και φιληθήκαμε για πρώτη φορά. Τίποτα παραπάνω…».
