Μέχρι 15 Φεβρουαρίου αναμένεται η Συμφωνία των Πρεσπών στη Βουλή. Ο Τσίπρας προσπαθεί να κερδίσει χρόνο αναμένοντας την αποχώρηση του κυβερνητικού εταίρου, καθώς και πρόταση δυσπιστίας από την αξιωματική αντιπολίτευση, με την ελπίδα ότι θα διασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Όπως και να έχει, η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε ένα πολύ κρίσιμο στάδιο της πορείας της και προχωράει σε τεντωμένο σχοινί, γιατί όσο και αν πιέζει για τη Συμφωνία των Πρεσπών και επιμένει στην πλειοψηφία, ο ελληνικός λαός έχει αποδείξει ηχηρά ότι δεν τη στηρίζει.
Το επόμενο διάστημα θα κριθούν πολλά, τόσο για την επαίσχυντη συμφωνία, αλλά και για το μέλλον της αποσταθεροποιημένης κυβέρνησης.
Το επικίνδυνο παιχνίδι με την «αρχή της δεδηλωμένης» παίζει το Μέγαρο Μαξίμου σε μία απέλπιδα προσπάθεια ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσουν χρόνο μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη στιγμή για την προκήρυξη εκλογών.
Εξάλλου πληροφορίες αναφέρουν πως ήδη έχει προταθεί θέση στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ στην υπουργό Τουρισμού Έλενα Κουντουρα, ενώ το ραντεβού Τσίπρα - Παπαχρηστόπουλου «άναψε φωτιές».
Η μέχρι τώρα στάση του πρωθυπουργού, αλλά και αρκετών κυβερνητικών στελεχών, δείχνουν προς το σενάριο εργαλειοποίησης της κοινοβουλευτικής διαδικασίας της Συμφωνίας των Πρεσπών, δηλαδή της «παρδαλής» κύρωσής της από 151 βουλευτές, οι οποίοι υπολογίζεται πως θα προκύψουν από τις δεξαμενές των ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, Ποταμιού και ίσως της Ένωσης Κεντρώων.
Η ψήφιση της Συμφωνίας θα δώσει το «πάτημα», για ένα χρονικό διάστημα, στην κυβέρνηση να κάνει χρήση του επιχειρήματος ότι εκπροσωπείται από μία κοινοβουλευτική πλειοψηφία ικανή συνταγματικά να προχωρήσει έως τις κάλπες (όσο πιο κοντά γίνεται στον Μάιο) και παράλληλα θα επιδιώξει να στριμώξει τη Νέα Δημοκρατία προκαλώντας την να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας, προκειμένου να διαπιστωθεί ποιος έχει την πλειοψηφία της Βουλής.
Το σκεπτικό αυτό έχει αποκαλύψει, εξάλλου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο οποίος πριν λίγες ημέρες δήλωσε πως σε περίπτωση αποχώρησης των ΑΝΕΛ η χώρα θα οδηγηθεί σε κυβέρνηση με ψήφο ανοχής, όπως συμβαίνει σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, φέρνοντας το παράδειγμα της Ισπανίας. «Είναι στόχος της κυβέρνησης αλλά και οι συσχετισμοί δείχνουν πως η Συμφωνία θα κυρωθεί με περισσότερες από 151 ψήφους», είχε αναφέρει ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.
ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΚΑΜΜΕΝΟΥ - ΜΕΧΡΙ 15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΡΕΣΠΩΝ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Η πρόθεση της κυβέρνησης να καταθέσει νωρίτερα από τον Μάρτιο την κύρωση της Συμφωνίας στην ελληνική Βουλή, αλλά και η είδηση για ραντεβού του βουλευτή των ΑΝΕΛ Θανάση Παπαχριστόπουλου με τον Αλέξη Τσίπρα προκάλεσαν τον εκνευρισμό του Πάνου Καμμένου, ο οποίος απασφάλισε το Σαββατοκύριακο προειδοποιώντας δημοσίως με πρόωρη αποχώρηση, καταγγέλλοντας «αποστασία».
Οι ραγδαίες αυτές εξελίξεις έφεραν νωρίτερα από τις προβλέψεις το πολιτικό διαζύγιο των ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ και ταυτόχρονα τα σενάρια πρόωρων εκλογών. Ο «πόλεμος» στα στρατόπεδα των δύο κομμάτων είναι σε πλήρη εξέλιξη, με τις προθέσεις των Αλέξη Τσιπρα και Πάνου Καμμένου να ξεκαθαρίζουν στο πιθανό τετ α τετ ραντεβού που θα έχουν τις επόμενες ημέρες, ενώ την Τετάρτη συνεδριάζει η Κοινοβουλευτική Ομάδα των ΑΝΕΛ για να καθοριστούν οι επόμενες κινήσεις του κυβερνητικού εταίρου.
Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να αποχωρήσει πιο νωρίς ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση και περιμένουν τις αποφάσεις που θα πάρουν.
Οι ίδιες κομματικές πηγές ανέφεραν ότι τα τελευταία 24ωρα δεν υπάρχει επικοινωνία ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και τον Πάνο Καμμένο, ενώ, αναφορικά με επικείμενο ραντεβού των δύο, υπογραμμίζουν ότι ο υπουργός Εθνικής Άμυνας θα βρίσκεται εκτός Αθηνών μέχρι και την Τρίτη.
Οι «ρουκέτες Καμμένου», προφανώς, ενεργοποίησαν το κυβερνητικό συναγερμό, επαναφέροντας στο τραπέζι όλα τα, υπό επεξεργασία, εναλλακτικά σενάρια σε περίπτωση που η στάση του προέδρου των Ανεξάρτητων Ελλήνων έβγαζε εκτός τροχιάς τους αρχικούς σχεδιασμούς και τα αρχικά χρονοδιαγράμματα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πριν τις νέες απειλές του Πάνου Καμμένου, στην Ηρώδου Αττικού εξέταζαν σοβαρά το σενάριο κύρωσης της συμφωνίας πριν το Μάρτιο, ακόμα και τέλη Ιανουαρίου, επισπεύδοντας το διαζύγιο με τους ΑΝΕΛ. Αρκετοί από την κυβέρνηση και από το κόμμα εκτιμούν πως η στάση του Πάνου Καμμένου φθείρει την εικόνα της κυβέρνησης και εισηγούνται το ονοματολογικό να έρθει στην ελληνική Ολομέλεια το συντομότερο δυνατό.
Με τη λήξη της συνεργασίας, λοιπόν, εκτιμάται πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να προχωρήσει πιο δυναμικά το άνοιγμα στην κεντροαριστερά, στη δημοσκοπική ανάκαμψη του κόμματος πριν τις εκλογικές αναμετρήσεις του Μαΐου και να έχει καθαρό δρόμο προκειμένου να επικοινωνήσει την κοινωνική ατζέντα που θα προωθήσει δυναμικά το επόμενο διάστημα.
ΠΩΣ ΠΕΦΤΕΙ ΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
Πολλή συζήτηση έχει γίνει το τελευταίο διάστημα για το κατά πόσο η απόσυρση του Πάνου Καμμένου από την κυβέρνηση, λόγω της Συμφωνίας των Πρεσπών, θα οδηγήσει αυτόματα σε πτώση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που σχηματίστηκε το 2015.
Η συζήτηση έχει δύο σκέλη: Το αμιγώς συνταγματικό -πώς πέφτει μια κυβέρνηση- και το πολιτικό/«ηθικό» -πώς στέκεται στη θέση της μια κυβέρνηση. Πρόσφατα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διατύπωσε μια νέα θέση ότι ακόμα και αν αποχωρήσουν οι ΑΝΕΛ, το κυβερνητικό σχήμα θα μείνει, στα πρότυπα της Ισπανίας ή της Πορτογαλίας. Ακόμα και αυτή η άποχη έχει αρκετά «κενά»...
Σε κάθε περίπτωση, το Σύνταγμα εξηγεί τις διαδικασίες για την πτώση μιας κυβέρνησης.
Καταρχήν υπάρχει η διαδικασία εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας. Παρά τις διακηρύξεις που κατά καιρούς (δεκαετίες τώρα) έχουν γίνει για αποσύνδεση της διαδικασίας από την πτώση της κυβέρνησης, η χώρα έχει ζήσει πολλά «θρίλερ» από το 1980, αναφέρουν τα Παραπολιτικά.
Δύο οι πλέον πρόσφατες περιπτώσεις:
1. Η πτώση της κυβέρνησης Ζολώτα και η προκήρυξη εκλογών το 1990, λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου στην τρίτη ψηφοφορία. Ακολούθησε η αυτοδυναμία της ΝΔ υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στις εκλογές του Απριλίου του 1990 και τελικά η επανεκλογή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Προεδρία της Δημοκρατίας.
2. Η πτώση της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου τον Δεκέμβριο του 2014. Η τότε συγκυβέρνηση δεν κατάφερε να βρει 180 ψήφους στην τρίτη ψηφοφορία. Είχε προτείνει τον Σταύρο Δήμα, ο οποίος στην τρίτη ψηφοφορία έλαβε 168 ψήφους. Η Βουλή διαλύθηκε και στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 επικράτησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Στη συνέχεια εξελέγη Πρόεδρος ο Προκόπης Παυλόπουλος.
Για την ιστορία, το Σύνταγμα προβλέπει (άρθρο 32) ότι αν στην τρίτη ψηφοφορία για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας δεν συγκεντρωθούν 180 ψήφοι, η Βουλή διαλύεται και η χώρα οδηγείται σε εκλογές. Στις δύο πρώτες ψηφοφορίες χρειάζονται 200 ψήφοι.
Υπάρχει επίσης η κατάθεση πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης. Σύμφωνα με το άρθρο 142 του Συντάγματος, η πρόταση πρέπει να είναι υπoγραμμένη από τo 1/6 των βoυλευτών και να περιλαμβάνει σαφώς τα θέματα για τα oπoία θα διεξαχθεί η συζήτηση.
Γίνεται δεκτή, άρα η κυβέρνηση πέφτει, αν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, δηλαδή 151. Υπενθυμίζεται ότι η ΝΔ κατέθεσε πρόταση μομφής τον Ιούνιο, προκειμένου να μπλοκάρει την ψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η πρόταση συγκέντρωσε 127 «ναι» και 153 «όχι» και η κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου έμεινε στη θέση της.
Υπενθυμίζεται (παράγραφος 6 του άρθρου 142) ότι πρόταση δυσπιστίας δεν μπoρεί να υπoβληθεί πριν περάσει εξάμηνo από την απόρριψη πρoηγoύμενης όμoιας πρότασης, εκτός αν υπoγράφεται από την απόλυτη πλειoψηφία τoυ όλoυ αριθμoύ των βoυλευτών. Με λίγα λόγια, η επόμενη πρόταση μομφής θα μπορούσε να υποβληθεί στη Βουλή μετά τα μέσα Δεκεμβρίου 2018.
Τι συμβαίνει αν παραιτηθεί η κυβέρνηση; Αν ο ίδιος ο πρωθυπουργός αποφασίσει να παραιτηθεί, τότε, όπως αναφέρει το άρθρο 38 του Συντάγματος, ενεργοποιούνται οι διατάξεις 2, 3 και 4 του άρθρου 37.
Η διάταξη 2 λέει: «Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Bουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Aν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής.»
Αν δεν μπορέσει ο πρώτος, τότε η εντολή περνά στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος (σε αυτή την περίπτωση, στον Κυριάκο Μητσοτάκη), ο οποίος καλείται εντός τριών ημερών να ενημερώσει τον Πρόεδρο αν μπορεί να συγκεντρώσει 151 βουλευτές. Αν δεν τελεσφορήσει η διερευνητική εντολή, τότε καλεί τον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος, που πλέον είναι η Φώφη Γεννηματά.
Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή.
Ουσιαστικά η παρούσα Βουλή με τους συσχετισμούς που υπάρχουν είναι αδύνατο να βρει άλλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
