Το Δημόσιο θα ανοίξει τις πολύτιμες πληροφορίες του στον ιδιωτικό τομέα και κάθε ερευνητικό φορέα, βήμα που πρόκειται να φέρει αλλαγές στην αγορά. Όμως για να γίνει αυτό με ασφάλεια πρέπει να μπουν συγκεκριμένοι κανόνες, που φαίνεται ότι θα έχουν διαμορφωθεί μέχρι το τέλος του μήνα υπό τη μορφή νομοσχεδίου του οποίου τις τελικές «πινελιές» βάζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Όπως αναφέρει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου, το νομοσχέδιο Data Governance Act, που επιχειρεί να εναρμονίσει την αντίστοιχη Κοινοτική Οδηγία με την οποία χαράσσονται οριζόντιες πολιτικές για τα δεδομένα που παράγει η χώρα, αναμένεται να τεθεί προς διαβούλευση στο τέλος του τρέχοντος έτους, με απώτερο στόχο την ψήφισή του πριν από το τέλος της χρονιάς.
«Ουσιαστικά το νομοσχέδιο αυτό αντιμετωπίζει το πώς τα δεδομένα στη χώρα μας μπορούν να παράγουν πλούτο και συγκεκριμένο αποτέλεσμα είτε για το ίδιο το Δημόσιο, κυρίως στην κατεύθυνση διαμόρφωσης πολιτικών ή προσφορά υπηρεσιών, είτε στον ερευνητικό τομέα δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα. Ισως πιο χαρακτηριστική θα μπορούσε να είναι η διάθεση αυτών των κρίσιμων στοιχείων, πάντα διασφαλίζοντας ανωνυμία, ώστε να φθάσει κάποιος σε άμεσα και χρήσιμα συμπεράσματα, ιδίως τώρα με τη βοήθεια των εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης που μπορούν να συνδυάσουν άπειρα στοιχεία βγάζοντας ένα συμπέρασμα. Για παράδειγμα, γιατί στην Κρήτη παρουσιάζονται λιγότερα κρούσματα μιας συγκεκριμένης ασθένειας σε σχέση με τα περιβαλλοντικά δεδομένα ή τη διατροφή διασταυρώνοντας στοιχεία υγειονομικά, φορολογικά, κατανάλωσης κ.ο.κ.! Και αυτά τα δεδομένα θα είναι ανώνυμα», σημειώνει.
Σύμφωνα με τον υπουργό, ο βαθμός των πληροφοριών που θα είναι ανοικτές προς κάθε ενδιαφερόμενο θα κριθεί από σχετική μελέτη που ήδη είναι σε εξέλιξη. «Κάποια δεδομένα σαφώς θα παραμείνουν κλειστά για πολλούς και διάφορους λόγους», σημειώνει.
Η διάθεση των πληροφοριών πάντως θα γίνεται μέσω συγκεκριμένου φορέα που θα αναλάβει να έχει «τοποτηρητές» – data officers σε κάθε υπουργείο και υπηρεσία απ’ όπου θα συγκεντρώνονται οι πληροφορίες. Οπότε κάθε ενδιαφερόμενος θα απευθύνεται στη συγκεκριμένη υπηρεσία, η οποία και θα αναζητά τον όγκο των δεδομένων.
Για τον κ. Παπαστεργίου είναι εξαιρετικής σημασίας αυτή η προοπτική καθώς αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο στην έρευνα και την καινοτομία φέρνοντας σημαντικά αποτελέσματα. «Είμαστε σε μία εποχή όπου όλα τρέχουν γρήγορα. Η διάθεση ανώνυμων δεδομένων προς ανάλυση με τρόπο συγκροτημένο και με βάση κανόνες μπορεί να φέρει εκπληκτικά αποτελέσματα. Η καταπολέμηση του καρκίνου π.χ. απαιτεί συνεργασία και ένωση δυνάμεων. Η διάθεση big data και η ανάλυση και επεξεργασία τους με τα εξελισσόμενα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να φέρει χρήσιμα αποτελέσματα και σκευάσματα. Αυτό είναι το μέλλον», τονίζει.
Η κυβερνοασφάλεια και οι επιχειρήσεις
Εν τω μεταξύ, έληξε το βράδυ του προηγούμενου Σαββάτου η περίοδος διαβούλευσης ενός άλλου σημαντικού νομοσχεδίου που θα επηρεάσει το επιχειρείν και αφορά την κυβερνοασφάλεια. Με στόχο τη θωράκιση κατά των επιθέσεων από χάκερ, η Ελλάδα, όπως και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε., προχωρεί στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας 2022/2555 (NIS2), που προβλέπει σειρά μέτρων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και αφορά συνολικά περίπου 3.000 οντότητες. Εκτός από την κεντρική κυβέρνηση, τις περιφέρειες και τους δήμους, με το περιεχόμενο της οδηγίας θα πρέπει να συμμορφωθούν επιχειρήσεις με 50 έως 250 εργαζομένους και τζίρο έως 250 εκατ. ευρώ. Επίσης, επιχειρήσεις με δραστηριότητα σε κρίσιμους κλάδους, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η υγεία, οι υπηρεσίες ψηφιακού νέφους και κέντρων δεδομένων, οι τηλεπικοινωνίες, τα τρόφιμα, η παραγωγή χημικών προϊόντων και φαρμάκων, η διαχείριση αποβλήτων και οι ταχυμεταφορές. Στο νέο τοπίο που δημιουργείται πυλώνας θα είναι η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, η οποία με διοικητή τον Μιχάλη Μπλέτσα είναι αρμόδια, μεταξύ άλλων, για τον εντοπισμό «κενών ασφαλείας» σε φορείς, επιχειρήσεις και οργανισμούς. Οπως και για την επιβολή κυρώσεων και διοικητικών προστίμων, των οποίων το ύψος μπορεί να διαμορφωθεί έως 10 εκατ. ευρώ ή το 2% του παγκόσμιου τζίρου των επιχειρήσεων (όποιο είναι υψηλότερο).
Τα μητρώα
Ολα τα παραπάνω νομοσχέδια μαζί με την ολοκλήρωση των τριών βασικών μητρώων, τον αριθμό του πολίτη, ακινήτων και οχημάτων, που θα είναι άμεσα διαθέσιμα μέσω του Gov.gr Wallet απλοποιώντας την ταυτοπροσωπία και τις διαδικασίες σε πάσης φύσεως ηλεκτρονικές συναλλαγές, αναμένεται να συμβάλουν στην ουσία της ψηφιακής μετάβασης που επιχειρεί το κράτος. Σύμφωνα με τον κ. Παπαστεργίου, είναι ήδη έτοιμο το πληροφοριακό κομμάτι για τη λειτουργία του Μητρώου Πολιτών και απλώς τελεί εν αναμονή της εναρμόνισης του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη με τις επιταγές της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για τις νέες ταυτότητες ώστε να λειτουργήσει.
Την ίδια ώρα, είναι σε εξέλιξη η δημιουργία του Μητρώου Οχημάτων, όπου σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών συγχωνεύονται κάθε στοιχείο, αριθμός ή έγγραφο κάθε οχήματος.
Σύμφωνα με τον υπουργό, έως το τέλος της χρονιάς θα έχει κλείσει και αυτή η εκκρεμότητα. Αντίστοιχα, μεγάλο βάρος πέφτει αυτή την εποχή στη διαμόρφωση του Μητρώου Ακινήτων, που ενέχει και αρκετές προκλήσεις. «Με αυτό θα ενοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα στοιχεία ενός ακινήτου, Ηλεκτρονική Ταυτότητα, μετρητές ΔΕΔΔΗΕ, ΕΥΔΑΠ κ.ά., ώστε να υπάρχει μια κοινή καταγραφή για όλα αυτά. Ετσι, ο πολίτης θα μπορεί να κάνει πολύ εύκολα οποιαδήποτε διαδικασία θέλει χωρίς να τρέχει δεξιά και αριστερά και το κράτος να έχει πραγματική εικόνα του τι συμβαίνει π.χ. με τα ακίνητα και να χαράξει πολιτικές», τονίζει.
Ο πολίτης πάντως θα πάρει μια «καλή γεύση» όλων αυτών όταν το επόμενο διάστημα ενεργοποιηθεί και η δυνατότητα να αλλάζει ενεργειακό ή τηλεπικοινωνιακό πάροχο απλώς με το πάτημα ενός κουμπιού μέσω των στοιχείων που θα έχει στο Wallet, xωρίς να χρειάζεται να προσκομίσει οποιοδήποτε άλλο έγγραφο.
