Την τελετή έναρξης της κατασκευής της νέας μονάδας φυσικού αερίου κήρυξε το Σάββατο ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙΠΕ) Αλεξανδρούπολης. Η επένδυση ύψους 420 εκ. ευρώ που θα αναπτύξουν από κοινού η ΔΕΗ με 51%, η ΔΕΠΑ Εμπορίας με 29% και η Damco Energy του ομίλου Κοπελούζου με 20% θα ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2023 και θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2025. Κατά την διάρκεια της κατασκευής θα δημιουργήσει περισσότερες από 800 προσωρινές θέσεις εργασίας και 100 μόνιμες θέσεις για τα 25 χρόνια λειτουργίας. Η μονάδα θα μπορεί να λειτουργήσει αρχικά με 50% υδρογόνο, ποσοστό που μπορεί να φτάσει το 100% στο μέλλον.
Στις γεωπολιτικές και αναπτυξιακές διαστάσεις που προσλαμβάνουν οι επενδύσεις στην Αλεξανδρούπολη αναφέρθηκε ο κ. Μητσοτάκης, λέγοντας ότι υπηρετούν το στόχο της πράσινης μετάβασης. Όπως επισήμανε η περιοχή μετατρέπεται σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο με ευρωπαϊκή διάσταση και γι’ αυτό και η κυβέρνηση προωθεί την αξιοποίηση του λιμανιού ως εθνικής πύλης εισόδου προς όλες τις χώρες της περιοχές.
Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε πως η Ευρώπη κινήθηκε με πολύ μεγάλη ταχύτητα για να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο με αναζήτηση εναλλακτικών πηγών. Γι’ αυτό και η Αλεξανδρούπολη και η Ελλάδα έχουν, αυξημένο ρόλο στη νέα ενεργειακή σκακιέρα. «Η ενεργειακή μας πολιτική προσάρμοσε τις εθνικές δυνατότητες στη νέα πραγματικότητα» εξήγησε. «Από την απόφαση να παραμείνει δημόσιο το λιμάνι μέχρι την επίσπευση των ενεργειακών έργων». Όπως είπε, ο εξαγωγικός προσανατολισμός της νέας μονάδας ενισχύει το γεωπολιτικό ρόλο της χώρας η οποία επιδιώκει να είναι «πάροχος ενεργειακής ασφάλειας».
Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη η Ελλάδα θα επιταχύνει τις προσπάθειες για ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) όπως θα αποτυπώνεται και στο νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Όμως επειδή δεν είμαστε σε θέση να διαθέτουμε τα απαραίτητα συστήματα αποθήκευσης, το φυσικό αέριο έχει ρόλο ως μεταβατικό καύσιμο. Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στους μηχανισμούς προστασίας νοικοκυριών και επιχειρήσεων απέναντι στην ενεργειακή ακρίβεια και τόνισε πως η επιβολή του πλαφόν στο φυσικό αέριο έπαιξε ρόλο στην υποχώρηση των διεθνών τιμών.
«Χρειάστηκε ένας πόλεμος για να καταρρίψει αυτό το μύθο που τροφοδοτεί και μια τεράστια ενεργειακή κρίση» σημείωσε από την πλευρά του ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Κώστας Σκρέκας ο οποίος τόνισε πως «στην Ευρώπη κυριαρχούσε ο μύθος της ενεργειακά ασφαλούς ηπείρου. Όπως είπε η κυβέρνηση έχει διαθέσει 8 δισ. ευρώ για τη στήριξη των πολιτών από την ακρίβεια, έχει διασφαλίσει την επάρκεια εφοδιασμού της χώρας με εμβληματικές ενεργειακές υποδομές και διεθνείς συμμαχίες και έχει μετασχηματίσει δομικά τον ενεργειακό κλάδο επιταχύνοντας ισόρροπα την πράσινη μετάβαση. Η ισχύς ΑΠΕ που εγκαταστάθηκε το 2022, τα 1.700 MW, είναι διπλάσια από τη συνολική ισχύ που εγκαταστάθηκε την περίοδο 2015 – 2018.
Ο κ. Σκρέκας υποστήριξε πως η Αλεξανδρούπολη μετατρέπεται σε σημαντικό ενεργειακό σταυροδρόμι μεταξύ Ασίας, Βαλκανίων και Μεσογείου. Το 70% του φυσικού αερίου της Βουλγαρίας μεταφέρθηκε μέσω Ελλάδας μέσω του αγωγού IGB και ήδη σχεδιάζεται ο διπλασιασμός της μεταφορικής ικανότητας όπως και του αγωγού ΤΑΡ. Ταυτόχρονα προωθείται και ο τερματικός σταθμός φυσικού αερίου (FSRU) από την Gastrade ενώ μέχρι το τέλος του 2023 θα διπλασιαστεί η ισχύς της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Βουλγαρία.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης είπε πως η νέα μονάδα ενισχύει το ρόλο της χώρας ως ισχυρός και εξαγωγικός παίκτης στην ενέργεια της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Οι ΑΠΕ και η αποθήκευση θα αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά του ενεργειακού συστήματος της επόμενη δεκαετία παγκοσμίως, αλλά και πως το φυσικό αέριο έχει σημαντικό ρόλο ως καύσιμο μετάβασης, ενίοτε σε συνδυασμό με το πράσινο υδρογόνο. Η νέα μονάδα κατά τον κ. Στάσση ενισχύει και το ρόλο της ΔΕΗ ως ισχυρού περιφερειακού παίκτη.
Ο πρόεδρος της ΔΕΠΑ Εμπορίας Γιάννης Παπαδόπουλος είπε πως η έναρξη της επένδυσης αποτελεί σημαντικό ορόσημο τόσο για τους μετόχους, όσο και για τη χώρα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το νέο FSRU, με το οποίο θα συνδεθεί η μονάδα, καθιστά την Ελλάδα κόμβο υποδοχής και εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), πρόσθεσε, με την Αλεξανδρούπολη να μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή.
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Κώστας Ξιφαράς είπε πως το έργο είναι σημαντικό για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και της περιοχής. Το φυσικό αέριο κατά τον κ. Ξιφαρά θα έχει εξισορροπητικό ρόλο στη μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια ενώ η τιμή του θα επανέλθει σύντομα σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Ο επικεφαλής της ΔΕΠΑ Εμπορίας είπε πως η διεύρυνση των δραστηριοτήτων στην ηλεκτροπαραγωγή αποτέλεσε βασικό στόχο του επιχειρησιακού σχεδίου καθώς έχει ήδη παρουσία στην εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της θυγατρικής «Φυσικό Αέριο». Η είσοδος του υδρογόνου στο ενεργειακό μίγμα είναι προτεραιότητα για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας είπε ο κ. Ξιφαράς, παράλληλα με το χαρτοφυλάκιο των 700 MW στις ΑΠΕ.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Damco Energy Χρήστος Κοπελούζος είπε πως εδώ και δεκαετίες προωθεί υποδομές που ενισχύουν το ρόλο της χώρας μας στην περιοχή και τη στροφή προς την πράσινη ενέργεια. Η νέα μονάδα, είπε ο κ. Κοπελουζος, θωρακίζει τη χώρα και ταυτόχρονα θα μπορεί να εξάγει ενέργεια στις γειτονικές χώρες, τη Βουλγαρία, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία. Ο ίδιος στάθηκε στις άλλες επενδύσεις του ομίλου στην περιοχή, όπως το FSRU, που στηρίζουν την τοπική οικονομία της Θράκης. Στις νέες επενδύσεις περιλαμβάνονται η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο και τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, πάλι ανοικτά της Αλεξανδρούπολης.