Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μεταβαίνει σήμερα στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής που είναι αφιερωμένη στην ενεργειακή κρίση.
Στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα επαναλάβει ότι η ΕΕ οφείλει να στείλει σαφές, ενιαίο μήνυμα στις αγορές ενέργειας πως θα προστατεύσει τους πολίτες της και τις επιχειρήσεις της από τις ακραίες διακυμάνσεις των τιμών και πως απαιτείται να δράσει με αποφασιστικότητα, έχοντας πλέον στο οπλοστάσιό της μηχανισμό που θα καθιερώνει όριο στην τιμή του φυσικού αερίου.
Η κυβέρνηση θεωρεί τη δέσμη προτάσεων που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θετική, σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής αντιμετώπισης του προβλήματος, που απαιτεί συνολική απάντηση, όπως είχε υπογραμμίσει τον Μάρτιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την επιστολή του, που περιλάμβανε σχέδιο έξι σημείων, προς την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο πρωθυπουργός θα ταχθεί υπέρ της δέσμης προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να προχωρήσει στο στάδιο της υλοποίησης, αφού εγκριθεί από το συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας, προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι τεχνικές λεπτομέρειες του μηχανισμού διόρθωσης τιμών.
Το γεγονός ότι η τιμή του φυσικού αερίου υποχωρεί εν μέρει συνδέεται με το ότι η συζήτηση στην ΕΕ για το όριο τιμής παραμένει ανοικτή.
Στο Μέγαρο Μαξίμου θυμίζουν ότι μετά τη δημοσιοποίηση των προτάσεων, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε «καλωσορίζω την πρόταση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ένα ολοκληρωμένο πακέτο που περιλαμβάνει δύο προτάσεις που η Ελλάδα είχε κάνει εδώ και καιρό: μηχανισμό διόρθωσης τιμών στο TTF και περιορισμό των διακυμάνσεων στις αγορές παραγώγων ενέργειας. Το ερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι ευκαιρία να αποκαταστήσουμε τον έλεγχο στις αγορές ενέργειας θέτοντας όριο στις τιμές και μειώνοντας τις ακραίες διακυμάνσεις. Αυτό μπορεί να είναι αποφασιστικό βήμα στην προσπάθειά μας να μειώσουμε τις τιμές της ενέργειας για τους ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις».
Επισημαίνουν ακόμη ότι το πρώτο σημείο της προτεινόμενης δέσμης που βασίζεται στην ελληνική πρόταση για την επιβολή πλαφόν στην χονδρική τιμή του φυσικού αερίου αφορά την πρόταση για μηχανισμό διόρθωσης των τιμών στο χρηματιστήριο ενέργειας TTF, σημείο αναφοράς για τις ενεργειακές συναλλαγές, ώστε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να μην πλήττονται από υπερβολικές διακυμάνσεις των τιμών. Ήδη τον Μάρτιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμιζε πως οι διακυμάνσεις αυτές αποτελούν στρέβλωση της αγοράς, δεν ανταποκρίνονται στην προσφορά και στη ζήτηση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Στα προημιτελικά της Στοκχόλμης ο Τσιτσιπάς
Κυβερνητικές πηγές κρίνουν πως πρόκειται για την ουσία της πρότασης που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την επιστολή του στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προτείνοντας την επιβολή πλαφόν, που επανήλθε με πρωτοβουλία και άλλων ηγετών και έχει εξασφαλίσει στήριξη από αρκετά κράτη μέλη.
Η Κομισιόν θα ζητήσει εντολή να καταρτίσει νέο κανονισμό, ο οποίος θα επιτρέψει να διαμορφώσει μηχανισμό διόρθωσης τιμών, να επιβάλει δυναμικό όριο τιμής (πλαφόν) για τις συναλλαγές στο TTF για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Ο μηχανισμός διόρθωσης των τιμών θα καθιερώσει, σε προσωρινή βάση, δυναμικό όριο τιμής για τις συναλλαγές στο TTF. Συναλλαγές σε τιμή υψηλότερη από το δυναμικό όριο δεν θα επιτρέπεται να πραγματοποιούνται στο TTF».
Κυβερνητικές πηγές συμπληρώνουν ότι το δεύτερο σημείο που βασίστηκε σε ελληνική πρόταση (συμπεριλαμβανόταν επίσης στο σχέδιο έξι σημείων του πρωθυπουργού) αφορά στην αντιμετώπιση της υπερβολικής μεταβλητότητας στις αγορές. Πρόκειται για μηχανισμό εξομάλυνσης, μέσω προσωρινού μηχανισμού, της ημερήσιας μεταβλητότητας των τιμών, για να αποτρέπονται ακραίες μεταβολές εντός βραχείας χρονικής περιόδου («circuit breaker»). Σκοπός είναι ο περιορισμός των μεγάλων βραχυπρόθεσμων μεταβολών των τιμών στα χρηματιστήρια παραγώγων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επαναλάβει ότι δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο. Το μήνυμα που θα εκπέμψει, σύμφωνα με συνεργάτες του, είναι πως με τον ενεργειακό πληθωρισμό να πλήττει το διαθέσιμο εισόδημα των ευρωπαϊκών νοικοκυριών και να καθιστά τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις λιγότερο ανταγωνιστικές, δοκιμάζοντας παράλληλα τις αντοχές των εθνικών προϋπολογισμών, καθίσταται πλέον επιτακτική η εξεύρεση κοινού τόπου για τη δρομολόγηση μεσομακροπρόθεσμων λύσεων, που θα εμποδίσουν την επανάληψη της υπέρμετρης επίδρασης του φυσικού αερίου στο κόστος ηλεκτροπαραγωγής.
Αν και το κρίσιμο στοίχημα είναι η άρση των διαφωνιών μεταξύ των ηγετών των κρατών μελών, που μένει να φανεί πόσο εφικτή είναι, η ελληνική κυβέρνηση αποτιμά θετικά το σχέδιο δράσης που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αποφασιστικής ευρωπαϊκής αντιμετώπισης ενός προβλήματος που είναι ευρωπαϊκό και απαιτεί συνολική απάντηση», αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, επισημαίνοντας ότι σε αυτή τη γραμμή είχε κινηθεί και ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τον περασμένο Μάρτιο με το Σχέδιο 6 Σημείων που είχε υποβάλλει προς την Πρόεδρο της Κομισιόν.
Σύμφωνα με τους συνεργάτες του ο Πρωθυπουργός πρόκειται να στηρίξει τη δέσμη προτάσεων της Κομισιόν, με στόχο να ανοίξει ο δρόμος για να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο υλοποίησης. Δηλαδή, η έγκρισή του νέου Κανονισμού από το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας την επόμενη εβδομάδα και η οριστικοποίηση των τεχνικών λεπτομερειών του μηχανισμού διόρθωσης των τιμών. Άλλωστε στην Αθήνα εκτιμάται ότι η υποχώρηση των τιμών του φυσικού αερίου δεν είναι τυχαία αλλά απότοκο της εντατικοποίησης της συζήτησης το τελευταίο διάστημα για ένα ανώτατο όριο τιμής από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που εξέπεμψε το σωστό μήνυμα στις αγορές.
Το πρώτο σημαντικό σημείο του σχεδίου της Κομισιόν, επί του οποίου θα κληθούν να αποφασίσουν οι 27 της Ε.Ε σήμερα και αύριο, αφορά τη θέσπιση ενός μηχανισμού διόρθωσης των τιμών στο χρηματιστήριο ενέργειας TTF που αποτελεί σημείο αναφοράς για τις ενεργειακές συναλλαγές, μέσω της επιβολής ενός δυναμικού ορίου τιμής για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και απαγόρευση συναλλαγών πάνω από το συγκεκριμένο όριο στο TTF. Το συγκεκριμένο μέτρο βασίζεται στην ελληνική πρόταση για την επιβολή πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, η οποία πλέον συγκεντρώνει τη στήριξη τουλάχιστον άλλων 14 κρατών μελών. Σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση με την εφαρμογή του εν λόγω μηχανισμού θα υψωθεί ανάχωμα στη στρέβλωση της αγοράς όπου τώρα δεν ανταποκρίνεται στην προσφορά και τη ζήτηση, συνεπώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα πάψουν να είναι «έρμαια» των υπερβολικών διακυμάνσεων.
Το δεύτερο σημείο, που επίσης συμπεριλαμβανόταν στο Σχέδιο Έξι Σημείων του Πρωθυπουργού, αφορά στην αντιμετώπιση των υπερβολικών διακυμάνσεων στις αγορές. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με έναν μηχανισμό εξομάλυνσης μέσω ενός προσωρινού συστήματος συγκράτησης της ενδοημερήσιας μεταβλητότητας των τιμών που περιορίζει τις ακραίες μεταβολές εντός σύντομης χρονικής περιόδου. Στόχος είναι ο περιορισμός των μεγάλων βραχυπρόθεσμων μεταβολών των τιμών στα χρηματιστήρια παραγώγων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Σε εθνικό επίπεδο πάντως η κυβέρνηση αναμένεται να πάρει σήμερα δημοσιονομική ανάσα από τα μειωμένα κατά 15% - 20% τιμολόγια που εκτιμάται ότι θα ανακοινώσουν οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει στις ίδιες εκπτώσεις στους λογαριασμούς αλλά με μειωμένη κρατική επιδότηση, επιτρέποντας ενδεχομένως την ουσιαστική παρέμβαση σε άλλες πτυχές του οικονομικού βίου.
