Η CIA αμέσως μετά το αποτέλεσμα των εκλογών του 1958 στην Ελλάδα, είχε αρχίσει να έχει ανησυχίες καθώς οι αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ πίστευαν ότι η αύξηση της δύναμης της ΕΔΑ ωφελούσε τα σοβιετικά συμφέροντα.
Οπότε, αποφάσισε να προχωρήσει σε «δραστικές» ενέργειες, θεωρώντας πως η Ελλάδα είναι «ξέφραγο αμπέλι».
Οι εκλογές του 1958
Οι βουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου 1958 διεξήχθησαν από την υπηρεσιακή κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Γεωργακοπούλου. Πέντε πολιτικοί σχηματισμοί συμμετείχαν (τρία κόμματα και δύο συνασπισμοί). Η δεξιά παράταξη που βρισκόταν στην εξουσία από το Νοέμβριο του 1952, αρχικά ως Ελληνικός Συναγερμός υπό τον στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο και έπειτα ως ΕΡΕ υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή κερδίζει ξανά τις εκλογές με ποσοστό 41,16%, σχηματίζοντας αυτοδύναμη κυβέρνηση, σύμφωνα με την ιστοσελίδα mixanitouxronou.gr.
Τη μεγάλη όμως έκπληξη στις εκλογές του 1958 κάνει η ΕΔΑ που καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση με ποσοστό 24,42% και, ενισχυόμενη από την δεύτερη κατανομή ψήφων, φτάνει τις 79 έδρες. Είναι η πρώτη φορά στην ελληνική κοινοβουλευτική ιστορία που η Αριστερά γίνεται Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Η φιλελεύθερη-βενιζελική παράταξη καταποντίστηκε, λαμβάνοντας ποσοστό 20,67%, πληρώνοντας την παροιμιώδη πλέον ενδοπαραταξιακή διαμάχη Σοφοκλή Βενιζέλου και Γεωργίου Παπανδρέου.
Οι εκλογές έγιναν με νέο εκλογικό νόμο, που είχε ψηφιστεί επί υπηρεσιακής κυβέρνησης και προέβλεπε ενισχυμένη αναλογική. Το εκλογικό σύστημα πριμοδοτούσε με βουλευτικές έδρες τα δύο πρώτα κόμματα εις βάρος των υπολοίπων και σκοπό είχε, πλην της πριμοδότησης του νικητή, τη μείωση της δύναμης της αριστερής ΕΔΑ, η οποία προβλεπόταν να έρθει τρίτη.
Στο σύστημα αυτό είχαν συμφωνήσει και τα δύο μεγάλα κόμματα της εποχής, ΕΡΕ και Κόμμα Φιλελευθέρων. Πλην όμως η ΕΔΑ τελικά πήρε τη δεύτερη θέση σε ψήφους και έλαβε λόγω της πριμοδότησης τις περισσότερες έδρες στην ιστορία της. Το Κόμμα των Φιλελευθέρων ήρθε τρίτο και ο αριθμός των εδρών του ελαχιστοποιήθηκε. Στις 17 Μαΐου 1958, ορκίσθηκε η νέα κυβέρνηση Κ. Καραμανλή.
Η ανησυχία και η αισθητή παρουσία της CIA στην Ελλάδα
Μετά τις εκλογές, η άνοδος της Αριστεράς στην Ελλάδα, υπογραμμίστηκε ιδιαίτερα από τα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης και προκάλεσε σοβαρή ανησυχία στις ΗΠΑ.
Έτσι, η CIA αποφάσισε να δυναμώσει αισθητά την παρουσία της στην Ελλάδα εφαρμόζοντας μεθόδους που νωρίτερα είχε χρησιμοποιήσει στη Λατινική Αμερική, αφού επρόκειτο για συντονισμένη προσπάθεια από τους Αμερικανούς, το επίσημο κράτος, αλλά και διάφορους παρακρατικούς κύκλους, ώστε να αντιμετωπίσουν την λεγόμενη «κομμουνιστική απειλή».
Οι ξένοι πράκτορες «οργίαζαν» στην Ελλάδα
Ήταν μια εποχή που οι ξένοι πράκτορες θεωρούσαν την Ελλάδα «ξέφραγο αμπέλι». Είναι χαρακτηριστικό πως η CIA εκείνη την εποχή διέθετε στη χώρα 300 με 400 πράκτορες που δρούσαν στον κρατικό μηχανισμό, στο Στρατό, στα Σώματα Ασφαλείας. Ένας από αυτούς μάλιστα ήταν ο μετέπειτα δικτάτορας, συνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Πολλά χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε από τον πρώην αρχηγό της Κ.Υ.Π. (Κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών), Αλέξανδρο Νάτσινα πως οι «σύμμαχοι» Άγγλοι είχαν στήσει κανονική επιχείρηση για την παρακολούθηση των κινήσεων του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που περιελάμβανε και την υποκλοπή των τηλεφωνικών του συνομιλιών στην πρωθυπουργική κατοικία.
Χαρακτηριστικό είναι δε πως ο ίδιος ο Καραμανλής είχε πει: «Μετά τις εκλογές του 1958, που έφεραν την ΕΔΑ δεύτερο κόμμα, είχε δημιουργηθεί μία εύλογη ανησυχία στα Ανάκτορα και σε ορισμένους στρατιωτικούς κύκλους. Και είχε γίνει η σκέψις, εν όψει των νέων εκλογών, να ασκηθεί ψυχολογική πίεσις επί των κομμουνιστών για να συμπτυχθεί η δύναμίς των».
Μάλιστα, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το μαγνητόφωνο στο οποίο καταγράφονταν οι συνδιαλέξεις του Έλληνα πρωθυπουργού βρισκόταν εγκατεστημένο στη βρετανική πρεσβεία.
Το εκλογικό πραξικόπημα του 1961 αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στα επιτελικά σχέδια του Λάφλιν Κάμπελ, αρχηγού τότε του σταθμού της αμερικανικής υπηρεσίας στην Αθήνα.
Η δημιουργία της Γενικής Διεύθυνσης Εθνικής Ασφαλείας
Οι εκλογές του 1958 που προκάλεσαν τέτοια ανησυχία με την άνοδο της ΕΔΑ, έγιναν η αφορμή ώστε -και με την παρότρυνση και του ξένου παράγοντα- να ενεργοποιηθεί σταδιακά ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον Ιούλιο του 1959 να δημιουργηθεί η Γ.Δ.Ε.Α. (Γενική Διεύθυνση Εθνικής Ασφαλείας), που ανέλαβε πλέον επίσημα το συντονισμό των κρατικών υπηρεσιών που ασχολούνταν με τη δίωξη της Αριστεράς.
Ένα χρόνο αργότερα, στις 30 Αυγούστου του 1960, συγκροτήθηκε η Δευτεροβάθμια Επιτροπή Πληροφοριών και Διαφωτίσεως, που ήταν υπό την εποπτεία του αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. (Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας) και στην οποία συμμετείχαν ο αρχηγός Γ.Ε.Σ. (Γενικού Επιτελείου Στρατού), οι αρχηγοί των Σωμάτων Ασφαλείας , οι διοικητές της ΚΥΠ και της ΓΔΕΑ, καθώς και εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Πληροφοριών του Υπουργείου Προεδρίας.
Οι «φακελωμένοι» πολίτες και οι υπολογιστές από την CIA
Την περίοδο 1960-1961 ο αριθμός των «φακελωμένων» πολιτών ξεπερνούσε το 1.500.000 και λίγο πριν από τις εκλογές του ’61, η CIA προμήθευσε την ΚΥΠ και την Αστυνομία με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και μηχανήματα αποδελτίωσης, που εκσυγχρόνισαν το σύστημα παρακολούθησης των αριστερών.
