Σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής της ΕΕ αναμένεται να θέσει ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, την «κρατική αεροπειρατεία» που έλαβε χώρα το απόγευμα της Κυριακής, όταν ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, έδωσε εντολή για εκτροπή της πτήσης από Αθήνα με προορισμό το Βίλνιους της Λιθουανίας, στο Μινσκ.
Ο Λουκασένκο διέταξε προσωπικά το πολεμικό αεροσκάφος να συνοδεύσει το Boeing της Ryanair στο Μινσκ, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων BelTA.Όπως ανακοίνωσε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, ο Προτάσεβιτς βρισκόταν στην Αθήνα ως μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόσφκαγια, η οποία είχε συμμετάσχει στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Ο Προτάσεβιτς είναι ένας από τους ιδρυτές της αντιπολιτευόμενης υπηρεσίας ειδήσεων NEXTA, ένα κανάλι στο Telegram που έχει γίνει μια από τις κύριες πηγές ειδήσεων για τις διαδηλώσεις στη Λευκορωσία. Είναι εχθρικό προς τον Λουκασένκο και βοηθά στον συντονισμό διαδηλώσεων.
Το όνομά του βρισκόταν σε κατάλογο καταζητουμένων μετά τις μαζικές διαδηλώσεις πέρυσι στη Λευκορωσία έπειτα από εκλογές τις οποίες ο Λουκασένκο ισχυρίστηκε ότι κέρδισε με μεγάλη διαφορά, ενώ η αντιπολίτευση έκανε λόγο για νοθεία. Περίπου 35.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί από τον περασμένο Αύγουστο, σύμφωνα με οργανώσεις για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεκάδες έχουν καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης. Οι αρχές λένε ότι έχουν ανοίξει περισσότερες από 1.000 ποινικές υποθέσεις.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχαν καταλήξει τον Οκτώβριο του 2020 σε συμφωνία για επιβολή κυρώσεων κατά του Λουκασένκο, εξαιτίας της άγριας καταστολής των διαδηλωτών. Ωστόσο, το όνομα του προέδρου της Λευκορωσίας δεν συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των 40 προσώπων στα οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις.
Η πορεία που ακολούθησε το αεροσκάφος, σύμφωνα με το www.flightradar24.com
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΥΠΕΞ: ''Απαράδεκτη πράξη κρατικής αεροπειρατείας''!
Σκληρή η διπλωματική αντίδραση της Αθήνας
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε στο Twitter ότι «η αναγκαστική προσγείωση επιβατικού αεροπλάνου για τη σύλληψη δημοσιογράφου είναι μια σοκαριστική πράξη άνευ προηγουμένου. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών.
«Η αυριανή Σύνοδος πρέπει να τοποθετηθεί και να αυξήσει την πίεση στην Λευκορωσία. Αρκετά», δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Με τρόπο κατηγορηματικό το υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε την βίαιη εκτροπή της πτήσης κατόπιν εντολής Λουκασένκο, κάνοντας λόγο για «πράξη κρατικής αεροπειρατείας».
Χαρακτήρισε παράνομη τη σύλληψη του Λευκορώσου ακτιβιστή, δηλώνοντας ότι αναμένει ευρωπαϊκή απάντηση κατά τη διήμερη έκτακτη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα διεξαχθεί με φυσική παρουσία στις 24 και 25 Μαΐου στις Βρυξέλλες.
Κατά Λουκασένκο σύσσωμη η ηγεσία της ΕΕ
Την ανησυχία της για το περιστατικό εξέφρασε η ηγεσία της ΕΕ.
«Ανησυχώ πολύ με τα όσα έχουν αναφερθεί για την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ. Καλούμε τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσει αμέσως την πτήση και τους επιβάτες της. Η διερεύνηση του συμβάντος από το ICAO θα είναι απαραίτητη», ανέφερε σε ανάρτησή του στο twitter, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Από την πλευρά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι «οποιαδήποτε παραβίαση των διεθνών κανόνων αεροπορικών μεταφορών πρέπει να έχει συνέπειες».
«Είναι απολύτως απαράδεκτο να αναγκαστεί η πτήση της Ryanair από την Αθήνα προς το Βίλνιους να προσγειωθεί στο Μινσκ. ΟΛΟΙ οι επιβάτες πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσουν το ταξίδι τους στο Βίλνιους αμέσως και να διασφαλιστεί η ασφάλειά τους. Οποιαδήποτε παραβίαση των διεθνών κανόνων αεροπορικών μεταφορών πρέπει να έχει συνέπειες» δήλωσε.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, τόνισε ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, κάνοντας λόγο για ένα «εντελώς απαράδεκτο» γεγονός.
«Θεωρούμε υπεύθυνη την κυβέρνηση της Λευκορωσίας για την ασφάλεια όλων των επιβατών και των αεροσκαφών. ΟΛΟΙ οι επιβάτες πρέπει να μπορούν να συνεχίσουν το ταξίδι τους αμέσως», ανέφερε ο Μπορέλ.
Tην άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτασέβιτς ζήτησε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, ενώ ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, χαρακτήρισε τον Λευκορώσο πρόεδρο «δικτάτορα»:
«Ο δικτάτορας (Αλεξάντρ) Λουκασένκο έκανε πειρατεία σε πολιτικό αεροσκάφος της Ryanair που ταξίδευε μεταξύ δύο κρατών μελών της ΕΕ και συμμάχων του ΝΑΤΟ».
Όπως επισήμανε, πρόκειται για μια «ασυγχώρητη πράξη κρατικής τρομοκρατίας», ζητώντας την άμεση αντίδραση της ΕΕ.
Tην άμεση και σκληρή αντίδραση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών ζήτησε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Ντόναλντ Τουσκ.
«Ο Λουκασένκο έχει γίνει απειλή όχι μόνο για τους πολίτες του αλλά και για τη διεθνή ασφάλεια» ανέφερε ο Ντόναλντ Τουσκ και προσέθεσε ότι «η πράξη της κρατικής τρομοκρατίας απαιτεί άμεση και σκληρή αντίδραση όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών».
Η Γερμανία ζήτησε από τη Λευκορωσία να δώσει «αμέσως» εξηγήσεις, ενώ η Γαλλία κατήγγειλε την «απαράδεκτη» εκτροπή, διαμηνύοντας ότι πρέπει να δοθεί μια απάντηση από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ.
«Η εκτροπή, από τις λευκορωσικές αρχές, μιας πτήσης της Ryanair είναι απαράδεκτη. Είναι αναγκαίο να δοθεί μια ισχυρή και ενιαία απάντηση των Ευρωπαίων», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.
«Όλοι οι επιβάτες της πτήσης, μεταξύ των οποίων και οι πιθανοί Λευκορώσοι αντιπολιτευόμενοι, πρέπει να επιτραπεί χωρίς καθυστέρηση να φύγουν από τη Λευκορωσία», πρόσθεσε.
«Κρατική τρομοκρατία» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι, τη σύλληψη του Λευκορώσου blogger.
«Καταδικάζω με τον εντονότερο τρόπο τη σύλληψη του Ρομάν Προτάσεβιτς από τις αρχές της Λευκορωσίας, μετά την εκτροπή μιας επιβατικής πτήσης της Ryanair. Αυτό το πράγμα είναι εγκληματική, κρατική τρομοκρατία», έγραψε στο Twitter.
Ο Μοραβιέτσκι πρόσθεσε ότι ζήτησε από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να συζητηθεί αύριο Δευτέρα, στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ντόμινικ Ράαμπ, προειδοποίησε σήμερα τον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάντρ Λουκασένκο ότι θα υπάρξουν «σοβαρές συνέπειες».
«Η Βρετανία ανησυχεί για τις πληροφορίες που κάνουν λόγο για τη σύλληψη του δημοσιογράφου του @nexta_tv Ρομάν Προτασέβιτς και τις συνθήκες που οδήγησαν το αεροπλάνο του να προσγειωθεί στο Μινσκ. Θα συντονιστούμε με τους συμμάχους μας. Αυτή η παράλογη ενέργεια του Λουκασένκο θα έχει σοβαρές συνέπειες», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας.
Παρέμβαση ΝΑΤΟ και ΕΕ ζητά η Λιθουανία
Το περιστατικό προκάλεσε την οργή του προέδρου της Λιθουανίας, Γκιντάνας Ναουσέντα, ο οποίος απαίτησε την απελευθέρωση του 26χρονου αντικαθεστωτικού ακτιβιστή.
Ο Λιθουανός πρόεδρος κάλεσε το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση να απαντήσουν «στην απειλή κατά της διεθνούς πολιτικής αεροπορίας από το καθεστώς της Λευκορωσίας»,
