Τα πιστεύω που κρατούν ενωμένους τους Έλληνες εδώ και δεκαετίες δεν έχουν πάψει να υφίστανται παρά τις πολλαπλές προσπάθειες του κράτους να τα αναιρέσει. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα οι Έλληνες πολίτες θεωρούν σημαντικό στοιχείο της πολιτιστικής τους ταυτότητας την ορθόδοξη ελληνική θρησκεία.
Τέταρτη ανάμεσα σε 34 χώρες της Ευρώπης έρχεται η Ελλάδα στο πεδίο της ταύτισης της θρησκείας με την εθνική ταυτότητα. Τρεις στους τέσσερις Ελληνες (76%) θεωρούν ότι το να είναι χριστιανοί ισοδυναμεί με το να είναι «αληθινοί Ελληνες». Το αντίστοιχο για τον εαυτό τους πιστεύουν μόνο ένας στους επτά Σουηδούς και ένας στους τρεις Αγγλους, Γάλλους και Γερμανούς. Πρόκειται για ένα μόνο από τα ευρήματα που προέκυψαν από μεγάλη έρευνα του αμερικανικoύ Pew Research Center, η οποία διενεργήθηκε την περίοδο 2015-2017 μεταξύ 56.000 ενηλίκων σε 34 κράτη της Δυτικής, Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και δημοσιοποιήθηκε χθες.
Η έρευνα αυτή αποκαλύπτει δύο πράγματα. Πρώτον, ότι ένα αόρατο «σιδηρούν παραπέτασμα» εξακολουθεί να υψώνεται και να διχοτομεί την Ευρώπη στις απόψεις για τη θρησκεία, τις μειονότητες και τα κοινωνικά θέματα όπως ο γάμος μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου και η νομιμότητα της έκτρωσης. Δεύτερον, ότι η Ελλάδα, όπως σημειώνουν οι ερευνητές, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε μέλος του ανατολικού μπλοκ, χαρακτηρίζεται από πεποιθήσεις που συντονίζονται σχεδόν πλήρως με τις απόψεις που επικρατούν σήμερα στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ.
Υπάρχει Θεός
Μεταξύ των 34 κρατών και εθνικοτήτων οι Ελληνες πρωτεύουμε στην πίστη μας ότι υπάρχει Θεός (92%), ξεπερνώντας ακόμα και τους Ρώσους (75%), την ίδια ώρα που μόνο το 36% των Σουηδών δηλώνει το ίδιο. Πρωτεύουμε επίσης στην πίστη μας ότι υπάρχει το «κακό μάτι» (66%), με τους Σουηδούς να έρχονται τελευταίοι και καταϊδρωμένοι (μόλις με 9%). Την πρώτη θέση σε ολόκληρη την ήπειρο καταλαμβάνουμε και στην πεποίθηση ότι ο πολιτισμός μας είναι ανώτερος όλων των άλλων (89%).
Γενικότερα, οι ανατολικές χώρες διακρίνονται από υψηλά ποσοστά πίστης στην πολιτισμική τους ανωτερότητα έναντι όλων των άλλων (69% των Ρώσων, 84% των Αρμενίων). Οι Δυτικοευρωπαίοι εμφανίζονται περισσότερο «σεμνοί» (μόλις το 36% των Γάλλων και το 45% των Γερμανών δηλώνουν το ίδιο). Αξιοσημείωτο είναι ότι μόλις το 31% των Ελλήνων θα αποδεχόταν μουσουλμάνο ως μέλος της οικογένειάς του και μόνον το 35% θα αποδεχόταν Εβραίο. Πρόκειται για ποσοστά πολύ κοντά στα χαμηλότερα της Ευρώπης. Για να έχουμε μια συγκριτική εικόνα, το 55% των Γερμανών θα αποδεχόταν μουσουλμάνο και το 76% των Γάλλων θα αποδεχόταν Εβραίο. Οι Ελληνες διακρινόμαστε από εξίσου χαμηλά ποσοστά προθυμίας να αποδεχθούμε στην οικογένειά μας τόσο μουσουλμάνους όσο και Εβραίους, κάτι που δεν ισχύει ούτε στις ανατολικές χώρες.
Οι περισσότερες διακρίνονται από μεγαλύτερα ποσοστά αποδοχής απέναντι στους Εβραίους. Παράλληλα, το 74% των Ελλήνων εκτιμά ότι η καταγωγή (το «αίμα») και η εθνική ταυτότητα ταυτίζονται. Οι περισσότεροι δηλαδή πιστεύουν ότι δεν μπορεί να είναι Έλληνας κάποιος που δεν γεννήθηκε στην Ελλάδα. Το ίδιο πιστεύουν το 22% των Σουηδών και το 48% των Γάλλων. Οι συντηρητικές αντιλήψεις επεκτείνονται και στις στάσεις για τα δικαιώματα και τα σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα. Για παράδειγμα, το 75% των Γερμανών και το 77% των Βρετανών υποστηρίζουν τον γάμο ομοφύλων, ενώ τον απορρίπτουν το 90% των Ρώσων, το 79% των Βουλγάρων και το 70% των Ελλήνων. Τέλος, προξενεί εντύπωση ότι, παρά τη διάδοση της έκτρωσης, το 52% των Ελλήνων θα ήθελε να απαγορευτεί (!), κάτι που δηλώνουν μόνον το 18% των Βρετανών και μόλις το 3% των Σουηδών.
