«Η χώρα δεν αντέχει και άλλα φαινόμενα υπαρξιακής αγωνίας», δηλώνει, στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Νίκος Δένδιας. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ, ερωτηθείς αν η Ελλάδα θα καταφέρει, τελικά, να έχει μια ολοκληρωμένη λύση για το χρέος πριν τις γερμανικές εκλογές, απαντά ότι «ήταν λάθος η σύνδεση του χρέους με την αξιολόγηση» και εκφράζει φόβο μήπως «από μία προσπάθεια της κυβέρνησης να παρουσιάσει, πάση θυσία, μία δήθεν "επιτυχία" βρεθεί η χώρα με μνημόνιο διάρκειας μισού αιώνα». Επιπλέον, ο Νίκος Δένδιας εκτιμά ότι «τα όσα πράττει η κυβέρνηση, τις τελευταίες μέρες και η παράταση της αβεβαιότητας, δεν βοηθούν το στόχο για έξοδο της Ελλάδας στις αγορές».
Σχολιάζοντας τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών ή οικουμενικής κυβέρνησης, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «οι εκλογές είναι η μόνη λύση» και ζητά «αν η κυβέρνηση δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στα καθήκοντά της, να υποβάλλει ο κ. Τσίπρας την παραίτησή του».
Ο Νίκος Δένδιας επαναλαμβάνει την άποψή του ότι «η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στην προσπάθειά της να ελέγξει το δημόσιο χρέος, πολεμήθηκε από τον λαϊκισμό, την τότε αξιωματική αντιπολίτευση και από γνωστούς και μη εξαιρετέους συνδικαλιστές» και σημειώνει ότι «η νοοτροπία λαϊκισμού είναι και σήμερα ισχυρή στην ελληνική κοινωνία».
Τέλος, ερωτηθείς αν υπάρχουν φαινόμενα λαϊκισμού και στη σημερινή ΝΔαπαντά με ειλικρίνεια: «Αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι θα ήταν αδύνατο, σε ένα μεγάλο και πολυσυλλεκτικό κόμμα, όπως η ΝΔ, να μην υπάρχουν τέτοια φαινόμενα».
Η συνέντευξη του Νίκου Δένδια στην Ευτυχία Αδηλίνη για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων έχει ως εξής:
Ερ. Κύριε Δένδια, ποια παρακαταθήκη αφήνει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης στη Νέα Δημοκρατία;
Απ. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ένας από τους ηγέτες της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες, αφήνει σαν παρακαταθήκη του την επιμονή και την πίστη στο όραμα μιας ευρωπαϊκής και σύγχρονης Ελλάδας και στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς, χωρίς τον φόβο του πολιτικού κόστους. Αν και δεν είναι ιδιαιτέρως γνωστό, είχα την τύχη και την τιμή να διατηρώ προσωπική γνωριμία με τον εκλιπόντα πρώην πρωθυπουργό και να προσφεύγω στην τεράστια εμπειρία του, όπως κατά την τελευταία μεταξύ μας συνάντηση πριν μερικούς μήνες.
Ερ. Προ ημερών, σε μία εκδήλωσή σας, είχατε κάνει αναφορά στην περίοδο Κων. Μητσοτάκη μιλώντας για «κύμα λαϊκισμού της εποχής που έριξε την κυβέρνηση Μητσοτάκη το ΄93». Πολλοί ερμηνεύοντας αυτή σας την αναφορά φωτογράφησαν και τον Αντώνη Σαμαρά. Τι εννοούσατε μιλώντας για «κύμα λαϊκισμού»;
Απ. Η συγκεκριμένη αναφορά αφορούσε την προσπάθεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη να ελέγξει το δημόσιο χρέος, η οποία πολεμήθηκε από τον λαϊκισμό και τις εντονότατες αντιδράσεις της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως και από γνωστούς και μη εξαιρετέους συνδικαλιστές. Θυμηθείτε τη στάση τους, αλλά και ποια κατάσταση επικρατούσε στην Αθήνα τότε. Βεβαίως, είναι γνωστά και τα όσα συνέβησαν το τελευταίο διάστημα της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Αλλά δεν έχει έννοια να επιχειρήσουμε να υπογραμμίσουμε ή να ξαναγράψουμε την ιστορία. Τα ιστορικά γεγονότα είναι υπαρκτά, όμως τα όσα είπα αφορούσαν κυρίως μια συγκεκριμένη νοοτροπία λαϊκισμού, η οποία ήταν τότε -και φοβούμαι ότι είναι και σήμερα- ισχυρή στην ελληνική κοινωνία.
Ερ. Εκτιμάτε ότι υπάρχουν σήμερα και στη ΝΔ φαινόμενα λαϊκισμού;
Απ. Αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι θα ήταν αδύνατον σε ένα μεγάλο και πολυσυλλεκτικό κόμμα, όπως είναι η ΝΔ, να μην υπάρχουν και τέτοια φαινόμενα. Το ζήτημα είναι σε ποια έκταση συμβαίνει αυτό και να μην υποκύψουμε μαζικά στον πειρασμό να αντιπαρατεθούμε σε ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με το ίδιο όπλο, τις κραυγές και τον οχετό ύβρεων, όπως έπραξαν τα συγκεκριμένα κόμματα απέναντι στην προηγούμενη κυβέρνηση. Μεμονωμένες φωνές τέτοιου είδους, πάντα θα υπάρχουν. Αλλά στη NΔ σήμερα, σε αντίθεση με τα κόμματα που κυβερνούν τη χώρα, δεν είναι κυρίαρχες αυτές οι παραφωνίες και ουδείς αμφιβάλλει για το ισχυρό μεταρρυθμιστικό πρόσημο της ΝΔ και τα ισχυρά διαπιστευτήρια του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ερ. Να περάσουμε και στα τρέχοντα θέματα, αυτά της αξιολόγησης. Καταρχήν θα ήθελα να σας ρωτήσω, πιστεύετε ότι θα κλείσει τελικά η αξιολόγηση μέσα στον Ιούνιο;
Απ. Φοβούμαι ότι κάθε πρόβλεψη και εκτίμηση με την σημερινή κυβέρνηση είναι παρακινδυνευμένη. Ακόμη και το εφιαλτικό σενάριο επιστροφής στο καλοκαίρι του 2015 είδαμε να αναβιώνει στον Τύπο του εξωτερικού ύστερα από ατυχείς χειρισμούς και δηλώσεις κυβερνητικών παραγόντων. Ελπίζω, τουλάχιστον, να επικρατήσει έστω και την τελευταία στιγμή η στοιχειώδης σύνεση. Αλλά είναι πραγματικά κρίμα, κυρία Αδηλίνη, ακόμη και τώρα, η κυβέρνηση να εμφορείται από αυτοκαταστροφικές για την ίδια -και καταστροφικές για τη χώρα στις συνέπειες- αντιλήψεις. Η χώρα δεν αντέχει κι άλλα φαινόμενα υπαρξιακής αγωνίας.
Ερ. Ο Μάριο Ντράγκι, προ ημερών, δήλωσε ότι «χωρίς την αξιολόγηση και κυρίως χωρίς την ανάλυση του ελληνικού χρέους από τους θεσμούς και κυρίως το ΔΝΤ η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης». Ποια είναι η άποψή σας; Θα βρεθεί «κοινός τόπος» μεταξύ θεσμών και ΔΝΤ σύντομα;
Απ. Ελπίζω ότι έστω και με καθυστέρηση θα επικρατήσει η λογική σε όλες τις πλευρές. Οι συνέπειες όμως είναι ήδη βαρύτατες στην πραγματική οικονομία, καθώς παρά το βαρύτατο πακέτο μέτρων (ύψους 5 δισ. ευρώ) με το οποίο την επιβάρυνε η κυβέρνηση της χώρας -και με συνυπευθυνότητα βεβαίως των εταίρων οι οποίοι τα αποδέχθηκαν- η αβεβαιότητα συνεχίζεται, με καταστροφικές και ήδη ορατές συνέπειες. Το χειρότερο ίσως είναι ότι με την στάση των κ.κ. Τσίπρα- Τσακαλώτου η Ελλάδα μετατράπηκε σε «εργαλείο» στη διαμάχη μεταξύ ΔΝΤ και ευρωπαϊκών θεσμών και για τις δικές τους σκοπιμότητες.
Ερ. Υπάρχει, πιθανότητα η Ελλάδα να καταφέρει να έχει μία πλήρη και ολοκληρωμένη λύση για το χρέος πριν τις γερμανικές εκλογές;
Απ. Καταρχήν, στο δικό μας κόμμα φοράμε την φανέλα της εθνικής Ελλάδος. Εκτιμώ, όμως, ότι σε κάθε περίπτωση ήταν εξαιρετικά ριψοκίνδυνη από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης η αναγωγή του συγκεκριμένου ζητήματος σε ύψιστη προτεραιότητα στη συγκεκριμένη συγκυρία, λόγω του προεκλογικού κλίματος στη Γερμανία. Ακόμη μεγαλύτερο ίσως λάθος, η σύνδεση του χρέους με την αξιολόγηση. Κι αυτό μάλιστα για ένα ζήτημα που επηρεάζει τα μακροοικονομικά δεδομένα κυρίως, αφορά ρύθμιση και όχι αναδιάρθρωση του χρέους και δεν προσφέρει άμεση ανακούφιση στα τεράστια προβλήματα που πλήττουν την επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν επιτρέπουν την μείωση της ανεργίας. Μακάρι να αποσπάσει ό,τι καλύτερο είναι δυνατόν η κυβέρνηση, αλλά είναι απαράδεκτο να διατηρεί και σήμερα αυταπάτες και να βάζει σε περιπέτειες την χώρα. Δεν θα πρέπει επίσης να υποβαθμίζουμε τον κίνδυνο, μέσα από μία προσπάθεια της κυβέρνησης να παρουσιάσει πάση θυσία μία δήθεν «επιτυχία», να βρεθεί η χώρα με ένα μνημόνιο διάρκειας μισού αιώνα.
Ερ. Θα βλέπατε πιθανό το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας στις αγορές;
Απ. Το ερώτημα δεν είναι θεωρητικό, αν μπορεί να βγει η Ελλάδα στις αγορές, αλλά πρακτικό, με τι επιτόκια θα δανειστεί και σε ποιο ύψος θα βρίσκονται τα spreads. Τα όσα πράττει η κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες και η παράταση της αβεβαιότητας δεν βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Ελπίζω ότι θα έχει τη στοιχειώδη σωφροσύνη, τουλάχιστον, να μην επιχειρήσει κάτι τέτοιο σε βλάβη του δημοσίου συμφέροντος και με στόχο το προπαγανδιστικό-επικοινωνιακό όφελος.
Ερ. Κύριε Δένδια, μετά την «προσγείωση στην πραγματικότητα» και την εξάλειψη των ελπίδων θα βλέπατε πιθανή μία τυχόν απόφαση της κυβέρνηση για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες;
Απ. Οι δυσκολίες των τελευταίων εβδομάδων αποδεικνύουν ότι η σημερινή κυβέρνηση δεν μπορεί να διαχειριστεί με στοιχειωδώς αποδεκτό τρόπο κρίσιμα ζητήματα για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Το ότι «κατόρθωσε» να επανεμφανιστούν μετά από δύο χρόνια τα σενάρια για Grexit, παρότι προηγουμένως ψήφισε ένα τέταρτο μνημόνιο, είναι μία απόδειξη της πολιτικής και διαχειριστικής της ανεπάρκειας. Συνεπώς, έπρεπε να έχει φύγει ήδη... χθες. Κάθε ημέρα που περνά βλάπτει περισσότερο τη χώρα και αυξάνει περαιτέρω τον λογαριασμό για τους Έλληνες πολίτες.
Ερ. Το σενάριο δημιουργίας οικουμενικής κυβέρνησης, αν η κυβέρνηση βρεθεί μπροστά σε αδιέξοδα, είναι ένα πιθανό σενάριο;
Απ. Αν η κυβέρνηση δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στα καθήκοντά της, μία είναι η λύση: Να υποβάλλει ο κ. Τσίπρας την παραίτησή της στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και να εκφέρει την άποψή του ο κυρίαρχος ελληνικός λαός. Η λύση αυτή είναι και η μόνη «καθαρή». Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού και στοχεύουν απλώς στο να επιμερισθούν κι άλλοι το πολιτικό κόστος της αδυναμίας διακυβέρνησης από ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Ερ. Ωστόσο θα ήθελα να σας ρωτήσω τι μπορεί να προσδοκά ο Έλληνας πολίτης από μία κυβέρνηση ΝΔ, καθώς οι υποχρεώσεις μας ως προς τους θεσμούς είναι δεδομένες;
Απ. Το πρώτο και το κυριότερο είναι ότι εμείς δεν προτείνουμε μαγικές λύσεις στους πολίτες, τύπου «σεισάχθειας», «σκισίματος μνημονίων με ένα άρθρο και ένα νόμο» κ.λπ. Πιστεύουμε όμως σε μία ισχυρή Ελλάδα, ισότιμο εταίρο και όχι υποτελή σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε ένα δικής μας ιδιοκτησίας πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, το οποίο δεν θα είναι αποτέλεσμα της κρίσης, αλλά προϋπόθεση εξόδου από αυτήν. Μεταρρυθμίσεις με τις οποίες θα καταφέρουμε να προσελκύσουμε επενδύσεις και να μειώσουμε τα θηριώδη ποσοστά της ανεργίας. Εκτιμούμε επίσης ότι με αυτήν την πολιτική και με όπλο την αξιοπιστία μας, θα μπορέσουμε να πετύχουμε τη μείωση της απαίτησης για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%, η οποία με τη σειρά της θα επιτρέψει τη δραστική μείωση των φορολογικών συντελεστών.
Ερ. Να περάσουμε και στο θέμα της τρομοκρατίας. Μετά και το χτύπημα εναντίον του πρώην πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου πιστεύετε ότι είμαστε μπροστά σε μία νέα γενιά τρομοκρατών; Και φοβάστε για άλλα χτυπήματα;
Απ. Εικασίες δεν μπορώ να κάνω. Σίγουρο είναι ότι τα λάθη από πλευράς κυβέρνησης ήταν πολλά, όπως η κατάργηση των φυλακών υψίστης ασφαλείας τύπου Γ', οι διατάξεις του νόμου Παρασκευόπουλου και η ανοχή στα φαινόμενα βίας (στα Εξάρχεια και όχι μόνο). Επίσης υπήρξαν αστοχίες, σε επίπεδο στελέχωσης των κρίσιμων υπηρεσιών, αλλά και στην αντίληψη π.χ. για τον ρόλο της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας. Το κυριότερο, όμως, σήμερα, είναι να υπάρχει μία ομόθυμη αντιμετώπιση του κινδύνου της τρομοκρατίας από όλα τα κόμματα, αλλά και επαγρύπνηση στον μέγιστο βαθμό. Μεσοχρόνια όμως, πρέπει να υπάρξει επίσης πλήρης αναδιάρθρωση των διωκτικών υπηρεσιών της χώρας. Ας μην ξεχνάμε, τέλος, ότι ένα σημαντικό τρομοκρατικό χτύπημα μπορεί να διαλύσει την ελληνική οικονομία.
