Γράφει ο Φώτης Κοκοτός*
Αίσθηση έχει κάνει στο διαδίκτυο το βίντεο «Πού πάνε τα λεφτά μας;» που αποκαλύπτει την έκταση της σπατάλης που γίνεται ακόμα και σήμερα, έβδομη χρονιά επιτήρησης της Ελληνικής οικονομίας μετά τη χρεωκοπία λόγω ανεξέλεγκτων δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Τα στοιχεία αυτά είναι κάτι που όλοι μας υποψιαζόμαστε ή γνωρίζαμε εκ πείρας, πικρής προσωπικής πείρας. Εγώ δεν έχω σκοπό να τα επαναλάβω.
Θα σας βάλω μόνο ένα απλό γράφημα:
Όπως βλέπετε, τα στοιχεία στον οριζόντιο άξονα είναι η κατάταξη του Ελληνικού Δημοσίου το 2010 στο σχετικό δείκτη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, και στον κάθετο άξονα είναι το ποσοστό του ΑΕΠ που ξόδεψε. To 2016 έχουν χειροτερέψει και οι δύο δείκτες. Το δημόσιο ξόδεψε πάνω από 50% του ΑΕΠ, περνώντας στο επάνω αριστερά τεταρτημόριο, ενώ υποχώρησε στη θέση 129 σε σχέση με την αποτελεσματικότητα του Δημοσίου: 60 θέσεις πιο αριστερά! Αναλυτικά:
– Σπατάλη δημοσίων πόρων: θέση 131 (Wastefulness of government spending)
– Κυβερνητική παρεμβατικότητα: 136 (Burden of government regulation)
– Καθεστώς επίλυσης διαφορών: 136 (Efficiency of legal framework in settling disputes)
– Ένδικη προσβολή κρατικών αποφάσεων: 114 (Efficiency of legal framework in challenging regulations)
– Διαφάνεια κυβερνητικής πολιτικής: 120 (Transparency of government policymaking)
Κάπου εδώ σταματώ να κομίζω γλαύκα εν Αθήναις. Αυτά τα ξέρετε όλοι σας καλά. Άλλωστε, δεν είναι η ειδίκευσή μου. Αυτό που εκπροσωπώ εδώ είναι ο κόσμος των επιχειρήσεων και του Τουρισμού, όντας μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΤΕ, ενός θεσμικού Κοινωνικού Εταίρου που διαπραγματεύεται επισήμως με την κυβέρνηση για την οικονομική πολιτική που άπτεται της μεγαλύτερης Ελληνικής εξαγωγικής δραστηριότητας.
Ως επιχειρηματίας, λοιπόν, ερωτώ: Πού πάνε τα δικά μας τα λεφτά; Πάνε απλώς στις μαύρες τρύπες;
Η απάντηση ξεκινά από κάτι προφανές αλλά παραγνωρισμένο: το κράτος δεν έχει δικά του λεφτά. Παίρνει από τους πολίτες τα δικά τους λεφτά και τα ξοδεύει. Τι θα έκαναν οι πολίτες (μεμονωμένα ή σε εταιρείες) με τα δικά τους λεφτά, αν δεν τους τα έπαιρνε το κράτος; Τι θα κάναμε εμείς στις επιχειρήσεις με τα λεφτά μας, αν δε μας τα έπαιρνε το κράτος;
Πάμε σε κάτι επίσης προφανές αλλά εξίσου παραγνωρισμένο: μια επιχείρηση (ατομική ή εταιρική) πρέπει να βγάζει κέρδη. Αν δε βγάζει κέρδη τότε έχει ζημίες και βάζει λουκέτο. Αφού ικανοποιήσει τα λειτουργικά της έξοδα και βγάλει το λειτουργικό της κέρδος, τι κάνει με αυτά τα λεφτά;
– Πρέπει να εξυπηρετήσει το κόστος δανεισμού της. Να πληρώσει τόκους και χρεωλύσια. Αν όχι, χρεοκοπεί.
– Πρέπει να επενδύσει, είτε σε συντήρηση των υποδομών της, είτε σε νέο εξοπλισμό κι εγκαταστάσεις. Αν δεν κάνει επενδύσεις, υποσκάπτει τη βιωσιμότητά της. Χωρίς επενδύσεις δεν υπάρχει ανάπτυξη. Χωρίς επενδύσεις δε γίνονται προσλήψεις.
– Πρέπει να δημιουργήσει αποθεματικά, είτε σε ρευστότητα (ειδικά όταν το τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να δώσει κεφάλαια κίνησης) είτε σε τίτλους, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει την επόμενη κρίση. Και, όπως ξέρετε, οι κρίσεις είναι συχνές σε έναν κόσμο ανταγωνιστικό που αλλάζει ραγδαία.
– Τέλος, πρέπει να δώσει μέρισμα στους μετόχους της, διότι από τα κέρδη εκείνων είναι που θα δημιουργηθούν νέες επιχειρήσεις, που με τη σειρά τους θα κάνουν όλα αυτά που προαναφέραμε. Α, και οι μέτοχοι πρέπει να ζήσουν, βέβαια!
Αν μετά από όλα αυτά συνεχίσουν να της περισσεύουν κέρδη, αν έχει τα λεγόμενα «υπερκέρδη», τότε θα δώσει και αυξήσεις μισθών. Φαντάζομαι πως δεν υπάρχει κανείς που να μη θέλει να μπορούν οι επιχειρήσεις να αυξήσουν τους μισθούς. Για να γίνει αυτό, όμως, πρέπει να θέλετε και τα «υπερκέρδη». Αυξήσεις μισθών χωρίς μεγάλα κέρδη των επιχειρήσεων, απλά, δεν γίνονται. Κι αυτό προφανές και παραγνωρισμένο.
Όμως, κάτι ξεχάσαμε. Ξεχάσαμε πως, πριν από όλα αυτά που μπορούν να κάνουν με τα κέρδη τους και τα υπερκέρδη τους οι πολίτες, έρχεται το κράτος με τις αδηφάγες ορέξεις του. Το κράτος που μπορεί να κατάσχει λογαριασμούς και περιουσία, δημιουργώντας συνεχώς νέους φόρους και υποχρεώσεις, ενώ το ίδιο δεν εξοφλεί τις δικές του. Κι όσο αυξάνονται οι ανάγκες του και οι σπατάλες του, τόσο μειώνονται οι μισθοί και οι επενδύσεις, και τόσο αυξάνεται η ανεργία και η μετανάστευση.
Αν θέλουμε επενδύσεις, ανάπτυξη και αυξήσεις μισθών, είναι απολύτως απαραίτητο να μειωθούν δραστικά οι κρατικές δαπάνες. Και δε μιλάμε μόνο για τις σπατάλες, τα ρουσφέτια, τους επίορκους, ή τη φαρμακευτική δαπάνη. Δε μιλάμε για όλα αυτά που όλοι αναγνωρίζουμε. Μιλάμε και για τα κοντά 10 δισεκατομμύρια Ευρώ που δίνονται σε πρόωρες συντάξεις υγιών ανθρώπων. Το συνταξιοδοτικό είναι μακράν η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα της κοινωνίας μας.
Και μπορεί να μου πείτε την εξής αντίρρηση: «Πολλοί συνταξιούχοι δίνουν στα παιδιά τους και στα εγγόνια τους ένα εισόδημα ή ένα χαρτζιλίκι. Αν δεν υπήρχε η σύνταξη, πώς θα ζούσε το άνεργο εγγόνι;»
Θα σας πω. Τα λεφτά που παίρνει το άνεργο εγγόνι είναι λεφτά που κάποιο άλλο εγγόνι πλήρωσε με εισφορές και φόρους. Κάποιος δουλεύει και παράγει, παίρνει έναν μισθό, αλλά -δυστυχώς- το μεγαλύτερο μέρος από το προϊόν της εργασίας του πηγαίνει σε ένα άλλο εγγόνι που ζει χωρίς να δουλεύει και χωρίς να παράγει. Δεν είναι μόνο παράλογο. Είναι και βαθιά ανήθικο.
Το κράτος παίρνει τα λεφτά από μία επιχείρηση, η οποία θα μπορούσε να προσλάβει με αυτά έναν άνεργο, και τα δίνει σε έναν άλλο άνεργο που τα καταναλώνει. Λες και δεν μπορούσε να τα καταναλώσει αν ήταν εργαζόμενος. Εδώ βλέπετε ανάγλυφα τον παραλογισμό του υποτιθέμενου «επιχειρήματος» πως οι συντάξεις αυξάνουν την κατανάλωση. Τα ίδια λεφτά μπορούν να τα καταναλώσουν και να τα επενδύσουν κι εκείνοι που τα παράγουν. Τι ρόλο παίζει το κράτος σε αυτό το θέατρο; Το ρόλο του μεσάζοντα. Του νταβατζή, μάλλον. Έχουμε φτιάξει ένα κράτος νταβατζή. Είτε θα το αλλάξουμε, είτε θα βουλιάξουμε.
*** Ο Φώτης Κοκοτός, είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΤΕ, επιχειρηματίας του Τουρισμού και των Κατασκευών, Διευθύνων Σύμβουλος της Elounda Real Estate Development, και μέλος της διοίκησης της Ελούντα Α.Ε. Aπόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών, του Τμήματος των Φυσικών Επιστημών του Cambridge University στο Ηνωμένο Βασίλειο και της Σχολής Πολιτικών και Περιβαλλοντικών Μηχανικών του UCLA στις ΗΠΑ.
mignatiou.com
