Κατόπιν των αλλαγών που έγιναν στο νομικό πλαίσιο και την πλατφόρμα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, αυξάνονται τα ακίνητα που αλλάζουν ιδιοκτησία.
Επιβεβαιώνοντας έτσι- έστω εν μέρει- την πεποίθηση των Θεσμών, ότι αυτά τα χιλιάδες ακίνητα που βρίσκονται σε καθεστώς κατάσχεσης και πρόκειται να βγουν στο “σφυρί”, μπορούν να αλλάξουν τις ισορροπίες στο ελλειμματικό ισοζύγιο προσφοράς- ζήτησης κατοικιών.
Σύμφωνα με την έρευνα της Landea, το 2023 είναι ένα ακόμα έτος που η αγορά ακινήτων μέσω πλειστηριασμών είδε σημαντική ανάπτυξη, με τις πωλήσεις να αυξάνονται κατά 6% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Πιο συγκεκριμένα, την περασμένη χρονιά πραγματοποιήθηκαν 9.275 πωλήσεις ακινήτων μέσω πλειστηριασμού με συνολική αξία 1.106.791.711 ευρώ. Οι πωλήσεις αφορούν κυρίως οικιστικά ακίνητα, στα μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Σημειωτέον ότι η αυξητική πορεία γίνεται ακόμα πιο σημαντική σε μια χρονιά με γεγονότα που λειτούργησαν ανασταλτικά για τους πλειστηριασμούς, όπως οι τρεις εκλογικές αναμετρήσεις και η αποχή των συμβολαιογράφων.
Η ανάπτυξη της αγοράς των πλειστηριασμών συνεχίζεται και το πρώτο δίμηνο του 2024 κατά το οποίο οι μεταβιβάσεις διαμερισμάτων παρουσίασαν αύξηση κατά 47,7% σε σχέση με το πρώτο δίμηνο του 2023 ενώ η μέση τιμή αγοράς ανά τετραγωνικό μέτρο αυξήθηκε κατά 9,9%.
Πολλά ακίνητα που πλειστηριάζονται, αγοράζονται πολύ κοντά στην τιμή πρώτης προσφοράς
Σημαντικό στοιχείο για την αξιολόγηση της συγκεκριμένης αγοράς, σύμφωνα πάντα με την έρευνα, είναι ότι μεγάλο ποσοστό των ακίνητων που πλειστηριάζονται, αγοράζονται πολύ κοντά στην τιμή πρώτης προσφοράς. Ειδικότερα, για τα οικιστικά ακίνητα στην Αττική το 75% αυτών αποκτώνται είτε στην αρχική τιμή πρώτης προσφοράς, είτε με ελάχιστη αύξηση από αυτή (έως 1%). Επιπλέον σημαντικό είναι ότι το 90% των αγορών γίνεται σε τιμή που είναι αυξημένη λιγότερο από 30% σε σχέση με την τιμή πρώτης προσφοράς. Επί της ουσίας, μόνο 1 στα 10 ακίνητα κατακυρώνονται με αύξηση πάνω από 30% σε σχέση με την αρχική τιμή του πλειστηριασμού.
Από τις αρχές του 2022, η μείωση της τιμής πρώτης προσφοράς έχει «αυτοματοποιηθεί» χωρίς να είναι απαραίτητη δικαστική απόφαση. Αν ένας πλειστηριασμός βγει άγονος δύο φορές, τότε η τιμή πρώτης προσφοράς μειώνεται στο 80% της αρχικής. Αν στη συνέχεια πάλι ο πλειστηριασμός είναι άγονος τότε η τιμή πρώτης προσφοράς μειώνεται εκ νέου στο 65% της αρχικής. Μέσα στο 2023 σχεδόν το ένα πέμπτο των πλειστηριασμών που αναρτήθηκαν είχαν μειωμένη τιμή (είτε στο 80% είτε στο 65%).
Μέχρι και το 2022 δεν υπήρχε η επιλογή τραπεζικής χρηματοδότησης για αγορά ακινήτου από πλειστηριασμό. Το γεγονός αυτό περιόριζε σημαντικά τη δυνατότητα συμμετοχής όσων δε διέθεταν μεγάλα ποσά στην “άκρη”. Η πιο πρόσφατη εξέλιξη που διευκολύνει σημαντικά τη συμμετοχή ιδιωτών είναι η δυνατότητα να λαμβάνουν τραπεζικό δάνειο για αγορά ακινήτου από πλειστηριασμό. Η χρηματοδότηση αυτή μπορεί να φτάσει έως το 70% του ποσού της τιμής πρώτης προσφοράς, ανάλογα πάντα με την πιστοληπτική ικανότητα του δανειολήπτη.
Η ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας για την αγορά ακινήτων
Σε σχέση με τις νέες επενδύσεις στην αγορά ακινήτων, το “φρενάρισμα” στο τέλος του 2023 προκάλεσε προβληματισμό, με δεδομένο το “κενό” κατοικιών. Σύμφωνα, πάντως, με ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας, η κάμψη των επενδύσεων σε κατοικίες κατά 19% ετησίως το 4ο τρίμηνο του 2023 – για πρώτη φορά τα τελευταία 6 χρόνια – δε συνιστά αναστροφή τάσης αλλά αποδίδεται στην έκρηξη των σχετικών επενδύσεων το 4ο τρίμηνο του 2022, όταν, δηλαδή, είχε φτάσει σε υψηλό 10ετίας, σε απόλυτους αριθμούς με αύξηση 116% ετησίως.
Ωστόσο, η διευρυνόμενη ανισορροπία μεταξύ προσφοράς εμπορεύσιμων οικιστικών ακινήτων και ζήτησης, προοιωνίζει επιτάχυνση των σχετικών επενδύσεων το 2024, όπως φαίνεται και από την αυξημένη έκδοση οικοδομικών αδειών για την κατασκευή κατοικιών (+23,6% ετησίως το 11μηνο του 2023).
