Τα θετικά νέα είναι πως έχει ξεκινήσει η μείωση των «κόκκινων» δανείων. Τα αρνητικά νέα είναι πως ο μεγάλος όγκος παραμένει στην οικονομία έχοντας όμως «μετακομίσει» σε funds, ενώ τόσο η Κομισιόν όσο και η ΤτΕ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
Η γενική εικόνα αναμφίβολα δεν επιτρέπει εφησυχασμό, εξ ου και το “καμπανάκι” από την Κομισιόν στην Τριμηνιαία Έκθεση για την Ευρωζώνη. Ο συνδυασμός χαμηλής ανάπτυξης και υψηλών επιτοκίων σε περιβάλλον συμπίεσης των εισοδημάτων (και) λόγω πληθωρισμού, μόνο ως μάντης κακών θα μπορούσε να θεωρηθεί.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με το iefimerida.gr, η Κομισιόν χρησιμοποιεί το μοντέλο των “Fisher Dynamics” για να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου σε όλες τις χώρες του Ευρώ. Τι λέει με απλά λόγια αυτό το μοντέλο; Ότι η εξέλιξη του λόγου χρέους προς εισόδημα, με την πάροδο του χρόνου εξαρτάται από την αύξηση του εισοδήματος, τον πληθωρισμό και τα επιτόκια, ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε μεταβολές στο δανεισμό.
Τι δείχνουν οι μετρήσεις των τεχνοκρατών στις Βρυξέλλες, την ώρα που οικονομολόγοι και επενδυτές στοιχηματίζουν πότε θα ξεκινήσουν οι μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ για να πάρει “ανάσα” η Ευρώπη; Οι προβλέψεις σχετικά με τα μελλοντικά επιτόκια και την ανάπτυξη δείχνουν ότι τα "Fisher Dynamics" θα είναι δυσμενή μεσομακροπρόθεσμα και θα απαιτήσουν από τα νοικοκυριά να μειώσουν τις πρωτογενείς δαπάνες τους, που χρηματοδοτούνται από πιστώσεις, σε σχέση με το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, προκειμένου για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους τους.
Οι Βρυξέλλες ζητούν από τα νοικοκυριά στην Ευρωζώνη να «φρενάρουν» τις δαπάνες τους
Ας πάμε και στα καθ’ ημάς. Στην τελευταία Έκθεση Μεταπρογραμματικής Εποπτείας, η Κομισιόν αναδεικνύει την καλή δουλειά που έχει γίνει στη διαχείριση των “κόκκινων” δανείων, αλλά επισημαίνει ότι μετά τις σημαντικές βελτιώσεις τα τελευταία χρόνια, η μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) έχει "φρενάρει” το πρώτο εξάμηνο του 2023. Το πιο σημαντικό είναι, όμως, οι κίνδυνοι που “βλέπει” για το άμεσο μέλλον.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, αν και δεν υπάρχουν σημάδια ουσιαστικής αύξησης του ποσοστού αθέτησης πληρωμών μετά τη λήξη των καθεστώτων κρατικής στήριξης, που σχετίζονται με την πανδημία (Γέφυρα 1 και 2) και των δανείων που βγήκαν από το μορατόριουμ πληρωμών λόγω πανδημίας, ένα μεγάλο ποσοστό των εκκρεμών δανείων έχει κυμαινόμενα επιτόκια, και αυτό μπορεί να επιταχύνει την εισροή μη εξυπηρετούμενων δανείων σε περίπτωση που η ικανότητα αποπληρωμής των οφειλετών μειωθεί.
Μια επιπλέον εστία ανησυχίας είναι ότι την Άνοιξη του 2024 θα λήξει το ειδικό καθεστώς “παγώματος” των επιτοκίων στα επίπεδα του περασμένου Μαρτίου με επιπλέον “κούρεμα” 20 μονάδων βάσης κι αυτό μπορεί να αυξήσει τα ρίσκα νέων “κόκκινων” δανείων.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι μετά το «ξεπάγωμα» των επιτοκίων στην Ελλάδα
Τις ανησυχίες αυτές δείχνει να συμμερίζεται και η Τράπεζα της Ελλάδας, σημειώνοντας ότι κατά τη διάρκεια του πρώτου ενεαμήνου του 2023 παρατηρήθηκε καθαρή εισροή νέων “κόκκινων” δανείων σε όλα τα χαρτοφυλάκια. Ποια είναι η σύσταση; H στενή παρακολούθηση της ποιότητας του χαρτοφυλακίου δανείων, καθώς το περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων και το ενδεχόμενο επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας μπορούν να ασκήσουν αυξητικές πιέσεις στο δείκτη των “κόκκινων” δανείων.
Επί του παρόντος, ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε ατομική βάση μειώθηκε το Σεπτέμβριο του 2023 (7,9%) σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του 2022 (8,7%), παραμένοντας όμως υψηλότερος από τον αντίστοιχο της Ευρωζώνης (2,26%).
