Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων συνταξιοδότησης για όσους επιθυμούν να εξέλθουν το 2023 μπορεί να πλησιάζει, αλλά το 2024 απαιτεί προσοχή λόγω παγίδων και οφελών που βρίσκονται στα ψιλά γράμματα του Ασφαλιστικού.
Αν και το ερώτημα "τι με συμφέρει να κάνω;" είναι απλό, η απάντηση είναι σύνθετη. Τα έτη, τα όρια ηλικίας, η ανηλικότητα, η πιθανή εξαγορά ενσήμων και οι οριοθετήσεις των επιμέρους διατάξεων δημιουργούν πολλές παραμέτρους που απαιτούν προσεκτική ανάλυση. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα parapolitika.gr
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν όσοι επιλέξουν να συνταξιοδοτηθούν στο µεταίχµιο 2023 και 2024
Οσοι επιλέξουν να συνταξιοδοτηθούν στο µεταίχµιο 2023 και 2024 πρέπει να γνωρίζουν, κατά τον καθηγητή Αλέξη Μητρόπουλο, βασικά στοιχεία όπως:
α) Οι πρόωρες συντάξεις πριν από τα 62 έχουν καταργηθεί από 1ης.1.2022 και κατά παράταση από 1ης.1.2023.
β) Οσοι θεµελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωµα µέχρι 31.12.2022 έχουν τη δυνατότητα να βγουν στη σύνταξη έως 31.12.2023, αλλά και τα επόµενα έτη χωρίς καµία επίπτωση.
γ) Οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις οδηγούν πάντα σε χαµηλές συντάξεις.
δ) Μόνο όσοι έχουν πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης και κυρίως όσοι έχουν από 37 έως 41 χρόνια ασφάλισης µπορούν να προσδοκούν σε µια καλή σχετικώς σύνταξη.
ε) Η θεµελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώµατος γίνεται και µε αναγνώριση πλασµατικών χρόνων. ∆ηλαδή σπουδών, τέκνων, Στρατού, επιδοτούµενης ανεργίας, ασθένειας κ.ά.
στ) Ο ασφαλισµένος µπορεί να κάνει οπωσδήποτε χρήση του δικαιώµατος, έχοντας τη βεβαιότητα ότι θα λάβει τη σύνταξή του µε ευνοϊκότερους όρους και καλύτερους συντελεστές σε σχέση µε τους ασφαλισµένους που εξήλθαν προ του 2023 όσο και µε όσους εξέλθουν µετά το 2024.
Το τελικό ύψος της σύνταξης
Το τελικό ύψος της σύνταξης είναι συνάρτηση των συντάξιµων αποδοχών από το 2022 έως το έτος συνταξιοδότησης, του ύψους των ασφαλιστικών εισφορών, των ποσοστών αναπλήρωσης που ισχύουν για κάθε ξεχωριστή περίπτωση ασφαλισµένου και του τρόπου και του ποσοστού αναπροσαρµογής των συντάξιµων αποδοχών από το 2002 µέχρι και το έτος συνταξιοδότησης.
Αυτό γιατί οι συντάξιµες αποδοχές αναπροσαρµόζονται µέχρι και το 2024 µε το ποσοστό του πληθωρισµού του προηγούµενου της συνταξιοδότησης έτους, ενώ από 1ης.1.2025 θα αναπροσαρµόζονται µε βάση τον δείκτη µεταβολών µισθών της ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Γιατί συµφέρει η έξοδος το 2023
Σύµφωνα µε τον καθηγητή Αλέξη Μητρόπουλο, από 1ης.1.2023 αυξήθηκαν όλες οι κύριες συντάξεις, παλαιές και νέες, κατά 7,75%. Για όλους τους «παλαιούς» συνταξιούχους και όσους είχαν έναρξη καταβολής της σύνταξής τους έως 31.12.2022 δόθηκε ολόκληρη η αύξηση τόσο στην εθνική όσο και στην ανταποδοτική σύνταξη.
Ετσι από 1ης.1.2023 η εθνική σύνταξη από 384 ευρώ αυξήθηκε στα 413,76 ευρώ για 20 χρόνια ασφάλισης και από 346 ευρώ στα 372,38 ευρώ για 15 έτη ασφάλισης. Για λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης, η εθνική σύνταξη µειώνεται κατά 2% για κάθε έτος.
Οι αυξήσεις
Ολες οι κύριες συντάξεις από 1ης.1.2024 θα αυξηθούν µε τον ίδιο µαθηµατικό τύπο που ίσχυε και για τις αυξήσεις του 2023. Συνεπώς, όποιος µπορεί να βγει στη σύνταξη το 2023 και έχει θεµελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωµα, η αναπροσαρµογή των συντάξιµων αποδοχών του, για την περίοδο 2002-2022, θα γίνει µε βάση τον πληθωρισµό του 2022 που, σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία, ανήλθε στο 9,6%.
Επίσης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη 413,76 ευρώ ή 372,38 ευρώ, για 20 χρόνια ασφάλισης (6.000 ηµέρες ασφάλισης) ή 15 χρόνια ασφάλισης (4.500 ηµέρες ασφάλισης) αντίστοιχα. Θα λάβει αύξηση στην εθνική σύνταξη κατά 7,75%. Ακόµα, θα λάβει αύξηση στην ανταποδοτική σύνταξη κατά 9,6%.
Η συνολική αύξηση της σύνταξης για όσους κάνουν χρήση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώµατος το 2023 θα είναι σχεδόν 9%, αφού θα λάβουν αύξηση 7,75% στην εθνική τους σύνταξη και 9,6% στην ανταποδοτική τους σύνταξη. Οι ασφαλισµένοι που θα συνταξιοδοτηθούν το 2023 θα είναι σαφώς ευνοηµένοι ως προς το συνταξιοδοτικό τους αποτέλεσµα σε σύγκριση µε όσους εξήλθαν από το 2022 και πριν, αλλά και µε όσους εξέλθουν µετά το 2024.
Η αντίθετη άποψη
∆εν υπάρχει κανένας λόγος να επισπευσθεί η συνταξιοδότηση, καθώς σύµφωνα µε τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνο Τσακλόγλου, «φέτος, όπως και πέρυσι, κυκλοφορεί η φήµη ότι αν κάποιος βγει στη σύνταξη την επόµενη χρονιά θα λάβει µειωµένη σύνταξη σε σχέση µε το αν ‘‘προλάβει’’ να συνταξιοδοτηθεί φέτος. Θα ήθελα να δηλώσω µε τον πλέον κατηγορηµατικό τρόπο ότι ο ισχυρισµός αυτός είναι εντελώς αβάσιµος. Οι ασφαλισµένοι που βρίσκονται στο κατώφλι της συνταξιοδότησης δεν πρέπει να επηρεάζονται καθόλου από παρόµοιες διαδόσεις».
Η ανταποδοτική
Η ανταποδοτική σύνταξη, σύµφωνα µε τον καθηγητή Αλέξη Μητρόπουλο, υπολογίζεται µε βάση τον µέσο όρο αποδοχών από το 2002 έως τη συνταξιοδότηση, οι οποίες έως το 2024 αναπροσαρµόζονται κατά τη µεταβολή του µέσου ετήσιου Γενικού ∆είκτη Τιµών Καταναλωτή. Επίσης και από τον συντελεστή αναπλήρωσης, που καθορίζεται από το σύνολο των ετών ασφάλισης του ασφαλισµένου. ∆ηλαδή, έστω ότι βγαίνει κάποιος µε 40 έτη ασφάλισης µε αποδοχές του 2002 τα 1.000 ευρώ τον µήνα και 1.400 ευρώ το έτος 2023.
Αν ο ασφαλισµένος βγει το 2023, οι συντάξιµες αποδοχές του είναι ο µέσος όρος των αναπροσαρµοσµένων αποδοχών από το 2002 µέχρι και το 2023. ∆ηλαδή 1.396 ευρώ. Οπότε, θα λάβει εθνική σύνταξη ίση µε 413 ευρώ και ανταποδοτική σύνταξη ίση µε 698 ευρώ. Και συνολική κύρια σύνταξη ίση µε 1.111 ευρώ µικτά. Με αύξηση 3% η σύνταξη θα πάει 1.145 ευρώ µικτά. Αν συνταξιοδοτηθεί το 2024, µε τον πληθωρισµό του 2023 στο 4% έχει συντάξιµες αποδοχές ίσες µε 1.450 ευρώ και θα λάβει εθνική σύνταξη ίση µε 425 ευρώ (αφού θα έχει δοθεί 3% αύξηση στις συντάξεις) και ανταποδοτική σύνταξη 732 ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, θα λάβει κύρια σύνταξη ίση µε 1.158 ευρώ (µικτά). Θα πάρει συν 13 ευρώ παραπάνω...
Τι συµβαίνει µε τα όρια ηλικίας
Στα υπόψη των ενδιαφεροµένων προς συνταξιοδότηση θα πρέπει να είναι και τα νέα όρια ηλικίας, καθώς ισχύουν τα εξής: Αύξηση από 1ης.1.2023 των ορίων ηλικίας από 5-12 χρόνια για χιλιάδες ασφαλισµένους/ες στον δηµόσιο τοµέα. Την 1η.1.2023 γυναίκες και άνδρες, ασφαλισµένοι στο ∆ηµόσιο, χάνουν οριστικά το δικαίωµα να βγουν στη σύνταξη προ του 62ου έτους ηλικίας! Θα εργαστούν παραπάνω 7 χρόνια για µειωµένη σύνταξη ή 12 για πλήρη! Παραδείγµατα:
- Ασφαλισµένος µε 58 έτη το 2021 βγαίνει στα 61,5 το 2023.
- Ασφαλισµένος στο ∆ηµόσιο µε 35 έτη, µε 58 έτη το 2020, βγαίνει στα 61 το 2023. Αν είχε συµπληρώσει την 35ετία το 2021, τότε θα µπορούσε να συνταξιοδοτηθεί στα 61,5 έτη.
- Μητέρα µε ανήλικο τέκνο, που συµπλήρωσε το 50ό έτος ηλικίας το 2016, µπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2023 σε ηλικία 56 χρόνων και 9 µηνών. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις ισχύει: Σύνταξη στα 62 έτη µε 40 χρόνια ασφάλισης (12.000 ηµέρες εργασίας) ή στα 67 έτη µε τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης (4.500 ηµέρες εργασίας).
Οι δυνατότητες
Υπάρχουν ωστόσο και οι παγίδες που θα πρέπει να αποφευχθούν. Συγκεκριµένα, οι πρόωρες πλέον πριν από τα 62 δεν ισχύουν. Ακόµα, σε περίπτωση θεµελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώµατος έως 31.12.2022, µπορείτε αθροιστικά µε όλες τις κατά νόµο προϋποθέσεις να βγείτε σε σύνταξη φέτος. Μπορείτε και τα επόµενα χρόνια, χωρίς να φοβηθείτε ότι θα µετατραπούν σε βάρος σας οι προϋποθέσεις για έξοδο στη σύνταξη. Κάθε πρόωρη σύνταξη οδηγεί σε µικρότερη σύνταξη και χαµηλότερη απόδοση.
Οι έχοντες άνω των 30 ετών ασφάλισης (δηλαδή οι εξερχόµενοι µε τον Ν. 4670/2020) και κυρίως όσοι έχουν από 37 έως 41 χρόνια ασφάλισης θα έχουν αυξηµένα συνταξιοδοτικά αποτελέσµατα. Αυτοί οι συνταξιούχοι µε τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης έχουν υψηλότερες συντάξεις.
Ακόµη ένα σηµαντικό σηµείο είναι το τελικό ύψος της σύνταξης, το οποίο βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση µε τους εξής παράγοντες που λειτουργούν και συνυπολογίζονται εν συνόλω: οι τελικές συντάξιµες αποδοχές, από το 2022 έως το έτος συνταξιοδότησης, το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που κατέβαλε ο συνταξιούχος, τα ποσοστά αναπλήρωσης που ισχύουν για κάθε ξεχωριστή περίπτωση ασφαλισµένου.
