Πρόσω ολοταχώς για μία νέα αύξηση επιτοκίων, την 7η από τον περασμένο Ιούλιο, οδεύει η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), με τη σχετική απόφαση να λαμβάνεται εν μέσω αμφισβητήσεων για τα αποτελέσματα της επίμαχης πολιτικής, αλλά και στη «σκιά» μιας νέας τραπεζικής κρίσης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, την ερχόμενη Παρασκευή, οπότε και έχει προγραμματιστεί η νέα συνεδρίαση της ΕΚΤ, αναμένεται να ανακοινωθεί μία αύξηση των επιτοκίων πέριξ του 0,25%, χωρίς, ωστόσο, να αποκλείεται η ενίσχυσή τους κατά 50 μονάδες βάσης, παρά το γεγονός ότι αφενός, ο πληθωρισμός δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης και άρα, θα μπορούσε να μπει κάποιο «φρένο» και αφετέρου, οι συνέπειες για τους δανειολήπτες τείνουν να γίνουν μη αναστρέψιμες, απειλώντας ευθέως την «υγεία» του τραπεζικού συστήματος. Το τελευταίο δε, βιώνει το τελευταίο διάστημα απανωτά σοκ, από την κατάρρευση ακόμη μιας τράπεζας στις ΗΠΑ – της First Republic Bank, της τρίτης κατά σειρά μετά τις Silicon Valley Bank και Signature Bank – μέχρι τη διάσωση της ελβετικής Credit Suisse και τις πιέσεις στις μετοχές πολλών ευρωπαϊκών τραπεζών.
Οι συνέπειες για τους δανειολήπτες…
Όποιο κι αν είναι τελικά το ύψος της αύξησης που θα «κλειδώσει» στη συνεδρίαση της 5ης Μαίου ένα είναι σίγουρο: η «ζημιά» στους δανειολήπτες έχει ήδη γίνει, αφού από πέρυσι τον Ιούλιο έβλεπαν σχεδόν κάθε μήνα τις δόσεις των δανείων τους να αυξάνονται, σε αντίθεση, βεβαίως, με το εισόδημά τους που συνέχισε να πλήττεται από την ακρίβεια. Έτσι, ακόμη και να δικαιούνται το «πάγωμα» του επιτοκίου αναφοράς που ανακοίνωσαν προσφάτως τράπεζες και servicers (σ.σ. αφορά εν ολίγοις σε στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, με εξασφάλιση σε κατοικία, που φέρουν κυμαινόμενο επιτόκιο και τα οποία είναι εξυπηρετούμενα), το όφελος θα είναι μικρό εν συγκρίσει με την επιβάρυνση που έχουν υποστεί το τελευταίο 10μηνο.
Ενδεικτικά, σε ένα στεγαστικό δάνειο, ύψους 100.000 ευρώ, διάρκειας 20 ετών, και ένα spread 2,5%, που πριν τις αυξήσεις είχε μία δόση πέριξ των 536 ευρώ, χωρίς το «πάγωμα» ο δανειολήπτης θα έπρεπε να πληρώνει σήμερα περίπου 710 ευρώ. Δεδομένου, ωστόσο, ότι το Euribor 3m παραμένει σταθερό στο 2,85% το μηνιαίο κόστος πέφτει στα 685 ευρώ. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα όφελος πέριξ των 25 ευρώ/μήνα, όταν συνολικά από πέρυσι τον Ιούλιο ο ίδιος δανειολήπτης έχει επιβαρυνθεί με ένα ποσό της τάξεως των 150 ευρώ/μήνα ή 1.800 ευρώ/χρόνο. Εάν περνούσε η νέα αύξηση της ΕΚΤ, τότε η δόση θα «άγγιζε» τα 723 ευρώ (για +25 μονάδες βάσης) και τα 738 ευρώ (για +50 μονάδες βάσης). Το όφελος, δηλαδή, αφορά σε 38 ευρώ και 53 ευρώ αντίστοιχα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η τεχνητή νοημοσύνη "καταργεί" 83.000.000 θέσεις εργασίας! Τέλος εποχής για ταμίες τραπεζών και υπαλλήλους γραφείου
Όσον αφορά στα επιχειρηματικά δάνεια που δεν δικαιούνται του «παγώματος», μία αύξηση των επιτοκίων ισοδυναμεί με σημαντική αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης κατά 167 ευρώ/μήνα (+25 μονάδες βάσης) ή 180 ευρώ/μήνα (+50 μονάδες βάσης) για ένα δάνειο 100.000 ευρώ, επταετίας και spread 4%.
… και τις τράπεζες
Σημαντική ενίσχυση στα έσοδα από τόκους απολαμβάνουν οι τράπεζες ως απόρροια των διαδοχικών αυξήσεων στα επιτόκια, μην παραβλέποντας, ωστόσο και την άλλη όψη του νομίσματος που αφορά στο ενδεχόμενο δημιουργίας νέων «κόκκινων» δανείων και εκτροχιασμού των στόχων για πιστωτική επέκταση.
Κι ενώ ο κίνδυνος των μαζικών αθετήσεων φαίνεται – τουλάχιστον προς ώρας – να έχει αποσοβηθεί, η κάμψη στη ζήτηση για νέα δάνεια, ωστόσο, είναι κάτι παραπάνω από ορατή. Ήδη τους πρώτους μήνες του 2023 καταγράφεται επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης που οφείλεται σε μία σειρά από λόγους με κυριότερο την αύξηση των επιτοκίων.
«Η αύξηση του κόστους χρηματοδότησης είναι ανασταλτικός παράγοντας ζήτησης για δάνεια», τόνισε σε πρόσφατη τοποθέτησή του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο γενικός διευθυντής και Chief Financial Officer της Alpha Bank, κ. Λάζαρος Παπαγαρυφάλλου, σημειώνοντας πως τον τελευταίο καιρό κάποιες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τη ρευστότητά τους για να αποπληρώσουν τον δανεισμό τους και να είναι πιο φειδωλές στη χρήση εργαλείων ρευστότητας λόγω αύξησης των επιτοκίων. Πράγματι, όπως έγραψε το newmoney, οι επιχειρήσεις επιδιώκουν να κόψουν τους παλαιούς… δεσμούς τους με τις τράπεζες, προχωρώντας η μία μετά την άλλη σε πρόωρη εξόφληση των δανείων, τα οποία πλέον – λόγω και των διαδοχικών αυξήσεων στα επιτόκια – έχουν καταστεί εξαιρετικά ακριβά για εκείνες.
Σε κάθε περίπτωση, πεποίθηση των τραπεζών είναι πως το φαινόμενο θα κοπάσει, διατηρώντας τους ετήσιους στόχους για πιστωτική επέκταση, με «καταλύτες» τα ευρωπαϊκά κονδύλια (βλ. Ταμείο Ανάκαμψης) και την επενδυτική βαθμίδα, η οποία – εκτός απροόπτου και λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα των εκλογών – θα ανακτηθεί το αργότερο μέχρι τέλος του τρέχοντος έτους.
Όσον αφορά στη νέα τραπεζική κρίση, υψηλόβαθμα στελέχη σημειώνουν πως η Ευρώπη διαθέτει ένα ισχυρό ρυθμιστικό σύστημα, με διαρκή stress tests για τον έλεγχο της ποιότητας των κεφαλαίων και ένα εξίσου ισχυρό πλαίσιο παροχής ρευστότητας από την ΕΚΤ και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, αποκλείοντας το ενδεχόμενο κατάρρευσης τράπεζας ή και διάχυσης της κρίσης.
