Στο Twitter οι κατάρες δίνουν και παίρνουν. Κάποιοι ζητούν να πληρώσει. Άλλοι τον χαρακτηρίζουν “κακοήθεια” στην αμερικανική οικονομία και κοινωνία. Πολλοί λένε ότι αυτός ευθύνεται για την κατάρρευση της Sillicon Valley Bank και θυμίζουν άλλες, παρόμοιες υποθέσεις. Για τον δισεκατομμυριούχο Γερμανο-Αμερικανό-Νεοζηλανδό Πίτερ Τιλ, ενδεχομένως την απάντηση να έχει δώσει ο Άλφρεντ Πένιγουορθ στον “Σκοτεινό Ιππότη”: “Μερικοί άνθρωποι, θέλουν να δουν τον κόσμο να καίγεται“. Πολύ δε περισσότερο, αν από τη φωτιά, οι τσέπες τους γεμίζουν με δισεκατομμύρια δολάρια…
Θεωρείτε ότι πρόκειται για υπερβολή; Αν δούμε συνοπτικά κάποια στοιχεία, ίσως να αλλάξετε γνώμη. Ο Τιλ, τρεις μέρες πριν από την κατάρρευση της SVB, κάλεσε όλους τους επενδυτές να αποσύρουν τα χρήματά τους από την τράπεζα, προκαλώντας ένα πρωτοφανές bank run. Η συνέχεια είναι γνωστή. Τον περασμένο Νοέμβριο, μια τράπεζα που στήριζε με το fund του έριξε “κανόνι” μέσα σε μόλις τρεις μήνες. Νωρίτερα, επέκρινε με δριμύτητα τους τους επενδυτές που ήταν επικριτικοί στο bitcoin, ανεβάζοντας την τιμή του. Έναν μήνα αργότερα, ωστόσο, πούλησε τις τοποθετήσεις ύψους 1,8 δισεκατ. δολαρίων που είχε σε κρυπτονομίσματα. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα… ανδραγαθήματα που αποδίδονται στον Τιλ.
Και αυτά, αλλά και πολλά ακόμα, όσο ανεξήγητα και αν φαίνονται, έχουν μια κοινή συνισταμένη που αποτελεί το ελατήριο του Τιλ: Η anti woke κουλτούρα. Με όχημα αυτή, φαίνεται ότι ο δισεκατομμυριούχος προκάλεσε bank run στην SVB, αφού είχε πρώτα επενδύσει σε δύο ανταγωνιστικές της startup τράπεζες, από τις οποίες πλέον εξάγει τεράστια κέρδη, καθώς το πελατολόγιο της SVB πέρασε σε αυτές κυριολεκτικά εν μία νυκτί. Αλλά, γίνονται αυτά τα πράγματα;
Η αρχή
Πριν φτάσουμε στην ανάλυση των κινήτρων του Τιλ που έχουν τη μορφή κερδών δισεκατομμυρίων δολαρίων και καλύπτονται πίσω από την anti-woke ρητορική, ας πάρουμε από την αρχή την καριέρα του δισεκατομμυριούχου (η περιουσία του υπολογίζεται σε 4,2 δισεκατομμύρια δολάρια) venture capitalist. O γεννημένος το 1967 στη Φρανκφούρτη Τιλ, σπούδασε φιλοσοφία και νομικά στο Stanford University και μετά εργάστηκε για λίγο σαν δικηγόρος στον τομέα των εμπορευμάτων. Πέρασε τρία χρόνια ως trader παραγώγων στην Credit Suisse και το 1996 παραιτήθηκε για να μετακομίσει στην Καλιφόρνια. Τότε άρχισε η μετεωρική του άνοδος. Βλέποντας μια μεγάλη ευκαιρία στον τεχνολογικό κλάδο, κατάφερε να μαζέψει 1 εκατ. δολάρια για να κάνει επενδύσεις. Τότε ήταν που δημιούργησε το σύστημα on line πληρωμών PayPal, το οποίο, το 2000 συγχώνευσε με μια άλλη εταιρεία online τραπεζικών συναλλαγών, την Χ του νεόκοπου, τότε, επιχειρηματία, Έλον Μασκ.
Μόλις δύο χρόνια αργότερα, όσο ο Μασκ βρισκόταν σε ταξίδι του μέλιτος, ο Τιλ έστησε ένα μυστικό “πραξικόπημα” στο ΔΣ της PayPal. Και, αφού ο Μασκ απολύθηκε, ο Τιλ απείλησε να “φουντάρει” την εταιρεία εάν το ίδιο ΔΣ δεν ενέκρινε αύξηση του μισθού του. Ο Τιλ δεν έμεινε μόνο CEO της εταιρείας ως την πώληση στην ebay έναντι 1,5 δισεκατ. δολαρίων, αλλά και απέκτησε το παρατσούκλι “Δον της Μαφίας του PayPal”. Με τον Μασκ, οι σχέσεις τους έχουν, έκτοτε, τα πάνω και τα κάτω τους, αν και όπως γράφτηκε πρόσφατα σε βιβλίο insider, o Έλον Μασκ είπε πως θεωρεί τον Τιλ “κοινωνιοπαθή”.
Δε συμβαίνει το ίδιο με τις σχέσεις του με τον Μάρκ Ζάκερμπεργκ. Ο Τιλ ήταν ένας από τους πρώτους που πίστεψε το όραμα του Ζάκερμπεργκ και επένδυσε 500.000 δολάρια στο Facebook. Αργότερα, πολλοί αναρωτιόνταν για το λόγο που οι χρηματοδοτούμενοι από τον Τιλ υποψήφιοι των Ρεπουμπλικανών επιτίθενταν στο Facebook. Η απάντηση δόθηκε όταν ο Τιλ, στη διάρκεια της ιστορικής πτώσης της μετοχής της μεγαλύτερης εταιρείας κοινωνικής δικτύωσης, απέσυρε την επένδυσή του από αυτή. Η αλήθεια είναι ότι ο επιχειρηματίας αποσύρθηκε λόγω της πρόθεσής του να στηρίξει την εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ, με τον οποίο ο Ζάκερμπεργκ δεν… τα πήγαινε τόσο καλά.
Επιχειρηματικές και επενδυτικές επιτυχίες ο Τιλ έχει αμέτρητες. Ήταν early-stage επενδυτής σε δεκάδες startups (προσωπικά ή μέσω του Founders Fund), μεταξύ των οποίων οι Airbnb, Slide.com, LinkedIn, Friendster, RapLeaf, Geni.com, Yammer, Yelp Inc., Spotify, Powerset, Practice Fusion, MetaMed, Vator, SpaceX, Palantir Technologies, IronPort, Votizen, Asana, Big Think, CapLinked, Quora, Nanotronics Imaging, Rypple, TransferWise, Stripe, Block.one, και AltSchool. Ευρέως γνωστός όμως δεν έγινε γι’ αυτές.
Η… εκδίκηση
Ήταν 2007 όταν το νεοϋορκέζικο περιοδικό Gawker έκανε αυτό που έμεινε ως “το ακριβότερο σχόλιο στην ιστορία”. Το σχόλιο ανέφερε: “Ο Πίτερ Τίλ, το εξυπνότερο μυαλό στον κόσμο της τεχνολογίας, είναι εντελώς gay. Ας του δώσουμε μεγαλύτερη δύναμη”. Ο Τιλ εξοργίστηκε. Και αποφάσισε να πάρει εκδίκηση. Χρόνια τη σχεδίαζε. Και το 2011, στη διάρκεια επαγγελματικού δείπνου στο Βερολίνο, ακούει την ιδέα που του κάνει: “Ξέρω ότι έχεις εμμονή με το Gawker και έχω μια ιδέα για να τους καταστρέψουμε”, του λέει ο συνδαιτημόνας του.
Ο νεαρός άνδρας του προτείνει να δημιουργήσει μια εταιρεία- κέλυφος που θα χρηματοδοτεί ερευνητές και δικηγόρους μέχρι να βρουν αιτίες αγωγών εναντίον του σκανδαλοθηρικού περιοδικού και να το “γονατίσουν”. Το πλάνο προβλέπει ότι θα χρειαστούν 10 εκατ. δολάρια και πέντε χρόνια για να επιτευχθούν οι σκοποί, κάτι που είναι προφητικό.
Το 2016, ο παλαίμαχος διάσημος παλαιστής Χαλκ Χόγκαν, κατά κόσμον Τέρρυ Γκολέα εμφανίζεται στο σάιτ του Gawker σε ένα ροζ βίντεο, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο ίδιος και η σύζυγος του καλύτερού του φίλου. Ο Χόγκαν παίρνει από τον Τιλ 10 εκατ. δολάρια και μηνύει το περιοδικό για τη διαρροή του ροζ βίντεο. Το Gawker χάνει τη δικαστική μάχη και αναγκάζεται να βάλει λουκέτο, λόγω της μεγάλης αποζημίωσης που επιδικάζεται στον Hogan. Και ο Thiel παίρνει την εκδίκησή του απέναντι στο site που το 2007 είχε αποκαλύψει ότι είναι ομοφυλόφιλος.
Εχθρούς, βέβαια, έκανε και άλλους ο Τιλ. Όπως για παράδειγμα τη Google. Ο Τιλ είχε ποντάρει -και μάλιστα ήταν ο μόνος από τον κλάδο της τεχνολογίας- στην εκλογή του Τραμπ, αφού όπως έλεγε “μοιράζονται κοινό όραμα”. Και, όταν ο Τραμπ εξελέγη, ο Τιλ ορίστηκε μυστικοσύμβουλός του. Όσο λοιπόν οι κολοσσοί της τεχνολογίας προσπαθούσαν να τα “βρουν” με τον Τραμπ, ο Τιλ σήκωσε το “όπλο” του.
Το όπλο αυτό, το έστρεψε ενάντια στη Google το 2019, εκτοξεύοντας κατηγορίες, οι οποίες θα μπορούσαν, αν όχι να τη «σκοτώσουν», να τη μετατρέψουν σε «μαύρο πρόβατο», όπως έγινε με τη Huawei.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η πτώχευση της Silicon Valley Bank συγκλονίζει τις αγορές
Μιλώντας στο Εθνικό Συνέδριο των Συντηρητικών στην Ουάσινγκτον εκείνη τη χρονιά, ο δισεκατομμυριούχος έκανε λόγο για «ύποπτους» δεσμούς της Google με την Κίνα που, όπως υποστήριξε, φτάνουν σε επίπεδα προδοσίας. Και επειδή η λέξη «προδοσία», είναι πολύ βαριά, αρκετά βαρύτερη ακόμα και από την «κατασκοπεία», ο Τιλ ζήτησε από τη CIA και το FBI να κάνουν -ακόμα και με βίαιο τρόπο- τρεις βασικές ερωτήσεις τα στελέχη της Google:
Η πρώτη, πόσες ξένες υπηρεσίες πληροφοριών έχουν παρεισφρήσει στο Manhattan Project για την τεχνητή νοημοσύνη; Η δεύτερη, εάν τα ανώτατα κλιμάκια της Google θεωρούν πως οι μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών της Κίνας έχουν παρεισφρήσει στην εταιρεία και η τρίτη, εάν τα ανώτατα κλιμάκια της Google αποφάσισαν να «συνεργαστούν» με το στρατό της Κίνας και όχι με τον στρατό των ΗΠΑ, προδίδοντας τις ΗΠΑ, ακριβώς επειδή οι μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών της Κίνας είχαν παρεισφρήσει στην εταιρία, από φόβο ότι θα τους κλέψουν πληροφορίες και τεχνολογία.
Παρότι αποδείξεις δεν έδωσε για τις βαριές κατηγορίες, ο Τιλ σόκαρε τη Silicon Valley. Η Google, θεωρείτο, ως τώρα τουλάχιστον, η «ναυαρχίδα» των αμερικανικών επιχειρήσεων τεχνολογίας, και ήταν μάλλον η μόνη για την οποία δεν είχαν διατυπωθεί ποτέ επικρίσεις σε ό,τι αφορά ζητήματα ασφαλείας, πολύ δε περισσότερο εθνικής ασφάλειας.
Τα cryptos
Το Founders Fund του Τιλ “ταρακούνησε” την αγορά στα τέλη του 2017, όταν επένδυσε ποσό μεταξύ 15 και 20 εκατομμυρίων δολαρίων στο bitcoin και έγινε ένας από τους πρώτους θεσμικούς επενδυτές στο οικοσύστημα των κρυπτονομισμάτων. Το 2018, όσο το bitcoin ανέβαινε, ο Τιλ έβγαζε εκατοντάδες εκατομμύρια. Και ο Τιλ θα άρχιζε να σχολιάζει τα κρυπτονομίσματα, τα οποία μέχρι τότε αντιμετώπιζε με σκεπτικισμό.
Μέχρι το παγκόσμιο συνέδριο του Bitcoin, την άνοιξη του 2022. Εκείνη τη μέρα, θα σχολίαζε ότι “το Bitcoin είναι η πιο έντιμη αγορά του κόσμου. Είναι η πιο αποδοτική αγορά”. Και, στην ίδια ομιλία, θα ασκούσε δριμεία κριτική στους επενδυτές που αντιμετώπιζαν με δυσπιστία τα κρυπτονομίσματα. Ο λόγος του μεγαλοεπενδυτή μπορεί να μην άγγιξε πολλούς μεγαλοεπενδυτές, προκάλεσε όμως ρίγη ενθουσιασμού σε χιλιάδες retail επενδυτές, οι οποίοι έσπευσαν να τοποθετηθούν στο bitcoin, θεωρώντας πως είχαν τη στήριξη του Τιλ.
Η ιστορία θα γραφόταν έναν μήνα αργότερα, όταν το fund του Τιλ θα απέσυρε αιφνιδιαστικά όλες τις τοποθετήσεις του σε κρυπτονομίσματα. Περισσότερα από 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια απέσυρε από την αγορά των cryptos τότε ο Τιλ. Και η αγορά βυθίστηκε.
Η woke κουλτούρα, η SVB και οι κερδισμένοι
Και φτάνουμε στο… ζουμί. O Τιλ, παρότι ομοφυλόφιλος (είναι παντρεμένος με τον portfolio manager της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας BlackRock, Ματ Ντανζάισεν), είναι φανατικά αντίθετος με τη λεγόμενη woke κουλτούρα και τα κινήματα απόδοσης δικαιωμάτων στην LGBT+ κοινότητα. Ο κύριος λόγος, φαίνεται πως είναι το γεγονός ότι αυτή η κουλτούρα είναι περισσότερο συνυφασμένη με τους Δημοκρατικούς.
Κάτι που απέδειξε χρηματοδοτώντας με περισσότερα από 30 εκατ. δολάρια τους Μπλέικ Μάστερ και Τζέι Ντι Βανς, υποψηφίους για Γερουσιαστές, με δεδομένο ότι ασπάζονται την ατζέντα του σχετικά με την ιδεολογία “woke” και τους αριστερόστροφους οργανισμούς, με το σκεπτικό ότι θέλουν να κάνουν τις ΗΠΑ “αγνώριστες” και να “μας καταστρέψουν”. Και ο επίσης επιρροής και χρηματοδότησής του κυβερνήτης της Φλόριντα, Ρον ντε Σάντις, ο οποίος προκάλεσε χάος όταν υπέγραψε το νομοσχέδιο “Stop WOKE Act”. Με αυτό, θα απαγορεύονταν συζητήσεις στα σχολία σχετικά με τη φυλή και το σεξ στα σχολεία και ιδιωτικούς χώρους εργασίας.
Ίσως για πρώτη φορά, ο Τιλ θα μπορούσε να κατανοήσει ότι η antiwoke ατζέντα του, εκλαμβάνεται ως ακραίο συντηρητικό προϊόν και σε conservative products δεν… επενδύει κανείς. Και θα μπορούσε να το κατανοήσει αυτό όταν η βασική πηγή τουριστικού πλούτου της Φλόριντα, η Disney World δήλωσε την αντίθεσή της στην πολιτική του κυβερνήτη ντε Σάντις και απείλησε μέχρι και με… μετακόμιση από εκεί. Αλλά ο Τιλ επέμεινε.
Λίγο αργότερα το 2022, σε ομιλία του ο Τιλ κάλεσε σε antiwoke αγώνα, περιγράφοντας τις ΗΠΑ ως έναν δυστοπικό, άσχημο τόπο. “Είναι μια τόσο άσχημη εικόνα, οι άστεγοι κάνουν κακά τους, άνθρωποι που τα κάνουν όπου βρουν, είναι τα γελοία μολυσμένα από ποντίκια διαμερίσματα που δε χρησιμοποιούνται πια, είναι οι παράνοιες του woke, είναι τόσα πολλά που σε κάνουν να νιώθεις ότι πυροβολείς ψάρια σε βαρέλι. Είναι τόσο εύκολο, τόσο γελοίο να τα αποκηρύξουμε”.
Και θα προσπαθούσε να κάνει πράξη αυτή την ιδέα του, χρηματοδοτώντας την ίδρυση της antiwoke τράπεζας Glorifi. Η εταιρεία εμφανίστηκε ως αυτή που θα σταματούσε “τη φιλελεύθερη περιδίνιση της Wall Street τα τελευταία χρόνια”, προσφέροντας στους πελάτες την ευκαιρία να δοξάζουν την “αγάπη για το Θεό και τη χώρα”. Και από τα “γεννοφάσκια” της, η GloriFi επιτέθηκε σε κολοσσούς όπως οι Citigroup, Bank of America, και JPMorgan Chase για τις επιλογές τους να τοποθετήσουν σε προτεραιότητα τα ESG κριτήρια -δηλαδή αυτά που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση- στις επενδύσεις τους.
Όμως το επενδυτικό κοινό δεν φάνηκε να ασπάζεται τη ρητορική της Glorifi ότι η στροφή στις φιλικότερες προς το περιβάλλον και την κοινωνία δραστηριότητες είναι… του διαβόλου. Και το αρχικό κεφάλαιο των 50 εκατ. δολαρίων της τράπεζας -που εικάζεται ότι προερχόταν από τον Τιλ- δεν αυξήθηκε, αφού κανείς δεν επένδυε. Πολύ γρήγορα η Glorifi άρχισε να αποτυγχάνει στις πρώτες της επενδύσεις, να χάνει deadlines, να αντιμετωπίζει μεγάλα νομικά εμπόδια και να αντιμετωπίζεται εχθρικά από επενδυτές.
Σε μόλις τρεις μήνες από την ίδρυσή της (!), η Glorifi θα βυθιζόταν στο σκοτάδι, σε μια πρωτοφανή, ιστορική αποτυχία. Η επικεφαλής μάρκετινγκ και επικοινωνίας, Κάθυ Λάντρουπ, θα απέδιδε το λουκέτο στην τράπεζα σε “οικονομικές προκλήσεις οι οποίες σχετίζονται με λάθη σε startup, την καταρρέουσα οικονομία, επιθέσεις που έχουν να κάνουν με τη φήμα μας και πολλαπλά αρνητικά ρεπορτάζ που είχαν το κόστος τους”.
Σε μια παρόμοια με την υπόθεση του Gawker τροπή, ο Τιλ αναζήτησε την εκδίκησή του, αλλά αυτή τη φορά με έναν σκοπό: Να αποδείξει ότι, όπως οι anti woke πολιτικές αποδείχθηκαν απωθητικές για τους επενδυτές αφού κανείς δεν έβαλε ούτε… δολάριο στη Glorifi, έτσι και οι woke δράσεις μπορούν να είναι καταστροφικές. Και την πήρε όταν η Silicon Valley Bank άρχισε να διαφημίζει εντονότερα την προσήλωσή της στη woke κουλτούρα και τη διαφορετικότητα.
Στη Wall Street είναι κοινή γνώση ότι τρεις ημέρες πριν από το “big bank” της SVB, ο Τιλ είχε αρχίσει τα τηλεφωνήματα σε όποιον επενδυτή είχε και… δεν είχε επιρροή, προτείνοντάς (ή ζητώντας) τους να πάρουν τα λεφτά τους από την τράπεζα. Ίσως όχι τυχαία, ένας από τους πρώτους που τράβηξαν όλα τους τα χρήματα από την NVB ήταν το εκ Νέας Ζηλανδίας χαρτοφυλάκιο Crimson Education. Σε αυτή την επιχείρηση, παρότι θρυλείται ότι μετέχει και ο Τιλ -ο οποίος είχε ήδη αποσύρει τα δικά του funds- επικεφαλής είναι ο Μαξ Κι, ο καλύτερος φίλος του Τιλ.
Σύμφωνα με καταγγελίες που κυκλοφορούν, ο Τιλ χρηματοδότησε τη δημοσίευση Δελτίου Τύπου που αναπαρήχθη και από τους Ρεπουμπλικανούς, σύμφωνα με το οποίο “οι woke επιλογές και η επιμονή στην διαφορετικότητα προκάλεσαν την κατάρρευση της SVB”. Όμως, όπως προκύπτει, συνεργάτες του Founders Fund, την προηγούμενη του bank run δημοσίευαν άρθρα στα blogs τους ότι “κάποιοι VCs λένε να βγάλετε τα λεφτά σας από την SVB”. Όμως αυτό, δεν έχει απόλυτη λογική. Γιατί ο Τιλ να προκαλέσει ζημιά σε μια επένδυσή του για να προάγει την antiwoke κουλτούρα;
Το κέρδος -και δη το μεγάλο κέρδος- είναι η απάντηση. Εάν αφήσουμε τις κατηγορίες περί σορταρίσματος της μετοχής της SVB, ίσως θα έπρεπε να δούμε ποιοι επωφελούνται από την κατάρρευση της SVB: Πρώτη και καλύτερη η ανταγωνιστική της SVB, αμερικανική startup τράπεζα Brex. Η Brex ανακοίνωσε τη μέρα της κατάρρευσης ότι παρείχε δάνεια ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων σε εταιρείες οι οποίες επλήγησαν από την υπόθεση, ενώ σκοπεύει να δώσει άλλα 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Brex πήρε το μεγαλύτερο μέρος του πελατολογίου της SVB, καθώς κεφαλαιοποίησε το fail story του ανταγωνιστή της, παρέχοντάς τους προστασία κεφαλαίου ύψους 2 εκατ. δολαρίων. Και τι σχέση έχουν όλα αυτά με όλα τα παραπάνω; Συνδετικός κρίκος είναι και πάλι ο Πήτερ Τιλ, ο οποίος είναι VC της Brex.
H Brex αποδείχθηκε πιο έτοιμη και από κολοσσούς όπως οι JPMorgan Chase και Morgan Stanley να υποδεχθεί τους πελάτες που απέσυραν πανικόβλητοι τις καταθέσεις τους από την SVB στη διάρκεια του selloff που προκλήθηκε από τις παραινέσεις του Τιλ. Η fintech startup τράπεζα, δέχθηκε και διαχειρίστηκε χιλιάδες αιτήσεις την Τετάρτη από πελάτες της SVB, τους οποίους “έστελνε” στο τμήμα VIP για ταχύ άνοιγμα λογαριασμού. Και, την ίδια μέρα, λίγο πριν οι ρυθμιστικές Αρχές κλείσουν την SVB, η Brex άνοιξε χιλιάδες νέους λογαριασμούς, καταγράφοντας δισεκατομμύρια δολάρια σε εισροές.
Παρόμοια είναι τα οφέλη και για τη Ramp -η οποία φρόντισε να διαχωρίσει τη θέση της από την SVB. Η Ramp, πριν από έναν χρόνο έλαβε χρηματοδότηση 550 εκατ. δολαρίων από τον Τιλ και, τον Μάρτιο του 2021 είχε λάβει από τον ίδιο άλλα 300 εκατομμύρια.
