Ευελιξία στην Ελλάδα να προχωρήσει σε μειώσεις στο ΦΠΑ ακόμα και σε πλήρη απαλλαγή από το φόρο για ορισμένες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών παρέχει η νέα συμφωνία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το ύψος των συντελεστών ΦΠΑ σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χ. Σταϊκούρα ο οποίος σε ομιλία του στην Υποεπιτροπή Νησιωτικών και Ορεινών Περιοχών της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής παρουσίασε το χάρτη με τις αλλαγές στο ΦΠΑ και το κυβερνητικό σχεδιασμό.
Αναλυτικότερα τα βασικότερα σημεία από την ομιλία του υπουργού:
Τι προβλέπει η Συμφωνία για το ύψος των συντελεστών ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Τα κράτη-μέλη, και η Ελλάδα, θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν τους συντελεστές ΦΠΑ που επιλέγουν, με βάση και τις δημοσιονομικές δυνατότητές τους, και οι οποίοι θα πρέπει να μην είναι κατώτεροι του 15% για τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, και κατ’ ελάχιστο στο 5% για έως δύο μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ.
Η νέα Συμφωνία παρέχει επιπλέον δυνατότητα για εφαρμογή υπερμειωμένου συντελεστή, χαμηλότερου του 5%, καθώς και απαλλαγής ΦΠΑ σε ορισμένες κατηγορίες αγαθών/υπηρεσιών που καλύπτουν βασικές ανάγκες.
Προβλέπει, επίσης, περιοριστικό για τη διασφάλιση των εσόδων, όριο επιλογής έως 24 διαφορετικών κατηγοριών για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, και αντίστοιχο έως 7 κατηγοριών για την εφαρμογή υπερμειωμένων – μηδενικών συντελεστών.
Οι προς επιλογή κατηγορίες περιλαμβάνονται σε έναν νέο, εμπλουτισμένο κατάλογο αγαθών και υπηρεσιών, από όπου θα μπορούν να ισχύσουν οι μειωμένοι/μηδενικοί συντελεστές ΦΠΑ.
Συναφώς, οι νέες ρυθμίσεις παρέχουν ευελιξία στην Ελλάδα, ακόμα και ως προς την εφαρμογή υπερμειωμένων κάτω του 5% και μηδενικών συντελεστών ΦΠΑ, εφόσον οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέπουν, θέτοντας κάποιους αριθμητικούς περιορισμούς.
Τι πέτυχε η Ελλάδα στη διαπραγμάτευση;
1ον. Κατοχύρωσε τη δυνατότητα για εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.
Η πρόταση Οδηγίας, όπως τελικά υιοθετήθηκε, κατοχυρώνει – σε μόνιμη βάση – σε ευρωπαϊκό νομικό κείμενο τη δυνατότητα της Ελλάδας για την εφαρμογή ειδικών, μειωμένων κατά έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, χωρίς πρόσθετους περιορισμούς.
Η δυνατότητα αυτή είχε απαλειφθεί από την Πρόταση που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2018, η οποία αντιμετώπισε την προϊσχύουσα στην Οδηγία ΦΠΑ ειδική διάταξη για την Ελλάδα ως μεταβατική, και προς κατάργηση στα πλαίσια του οριστικού καθεστώτος ΦΠΑ.
Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών ανέδειξε το ζήτημα διατήρησης των ειδικών συντελεστών στα νησιά του Αιγαίου, συνδέοντας το ελληνικό αίτημα με την τελική της συμφωνία επί του συνόλου των ρυθμίσεων της πρότασης και αναδεικνύοντας τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής νησιωτικότητας, αλλά και με νομικά επιχειρήματα υπέρ της ελληνικής θέσης.
Πρόκειται για έναν εθνικό στόχο που, πλέον, κατοχυρώνεται και διαφυλάσσεται στο ευρωπαϊκό νομικό κείμενο, με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κρατών-μελών, και μπορεί να υλοποιηθεί περαιτέρω στο μέλλον, εφόσον οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Έρχεται μείωση του ΦΠΑ στα νησιά: Ποια προϊόντα αφορά
2ον. Πέτυχε τη στήριξη του αγροτικού τομέα.
Η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών εστίασε στην ανάγκη στήριξης των μικρών αγροτών, επαναφέροντας το πάγιο ελληνικό αίτημα για την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα και το βαμβάκι, ως προϋπόθεση συμφωνίας επί της πρότασης, και εισάγοντας ρήτρα διασφάλισης της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα χημικά φυτοφάρμακα – λιπάσματα, μέχρι και μετά το 2030.
Η Ελλάδα πέτυχε την ομόφωνη συμφωνία για τη στήριξη του κλάδου, με την παροχή δυνατότητας εφαρμογής νέων μειωμένων συντελεστών σε βαμβάκι, αγροτικά μηχανήματα και λοιπά βασικά αγροτικά είδη, με τις επιμέρους προϋποθέσεις που ορίζονται ακόμα και μέσα από την αξιοποίηση υφιστάμενων συστημάτων άλλων κρατών-μελών, όπως είναι οι ρυθμίσεις για κρασί, αγροτικό πετρέλαιο κ.λπ.
Παράλληλα, η Ελλάδα μπορεί να συνεχίσει να εφαρμόζει μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε υπηρεσίες για τη γεωργική παραγωγή και να αξιολογήσει τη δυνατότητα εφαρμογής υπερ-μειωμένων, ακόμα και μηδενικών συντελεστών ΦΠΑ, σε αγροτικά εφόδια/ζωοτροφές.
3ον. Πέτυχε τη στήριξη λοιπών ευπαθών τομέων και κλάδων.
Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών έλαβε σειρά φορολογικών μέτρων για τη στήριξη της αγοράς ακινήτων μεταξύ των οποίων, στον τομέα του ΦΠΑ, την αναστολή του ΦΠΑ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
Επιπλέον, απέκτησε πρόσβαση σε υφιστάμενες παρεκκλίσεις άλλων κρατών-μελών που εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στον τομέα της αγοράς ακινήτων, ενώ μέσω του επικαιροποιημένου νέου καταλόγου αποκτά δικαίωμα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στον τομέα της κατοικίας στα πλαίσια της κοινωνικής πολιτικής.
Επιπρόσθετα, το Υπουργείο Οικονομικών υποστήριξε και πέτυχε περαιτέρω εμπλουτισμό του καταλόγου μειωμένων συντελεστών, με παροχή δυνατότητας, ενδεικτικά:
- εφαρμογής μειωμένων έως μηδενικών συντελεστών ΦΠΑ σε είδη και τροφές πρώτης ανάγκης, ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, χειρουργικές μάσκες, ιατρικό και φαρμακευτικό εξοπλισμό, αναπηρικά είδη, μεταφορές προσώπων, βιβλία/εφημερίδες περιοδικά,
- εφαρμογής απαλλαγής ΦΠΑ σε περιπτώσεις κρίσεων, καταστροφών και πανδημιών,
- εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε υπηρεσίες live streaming θεαμάτων, υπηρεσίες διαδικτύου, ηλεκτρικά ποδήλατα, παιδικά ρούχα και παπούτσια,
- εφαρμογής μειωμένων συντελεστών στο βιοαέριο ή/και στην εγκατάσταση υψηλής απόδοσης και χαμηλών εκπομπών συστημάτων θέρμανσης, που πληρούν τα κριτήρια της περιβαλλοντικής νομοθεσίας,
- συνέχισης εφαρμογής μειωμένου (και αν επιθυμεί στο μέλλον υπερ-μειωμένου) συντελεστή ΦΠΑ σε χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα έως το 2032, και στο φυσικό αέριο και εάν επιθυμεί στα καυσόξυλα έως το 2030.
Όλα αυτά, βέβαια, πάντα υπό τις προϋποθέσεις που τίθενται και εφόσον οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.
Πότε και πώς θα μπορούν να εφαρμοστούν οι νέοι κανόνες;
Οι νέοι, συμφωνηθέντες σε επίπεδο Συμβουλίου, Κανόνες θα προωθηθούν για διαβούλευση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η Οδηγία θέτει γενική προθεσμία ενσωμάτωσης στο εσωτερικό δίκαιο όλων των κρατών-μελών την 1η Ιανουαρίου 2025, προκειμένου για την οριστική θέση σε εφαρμογή των σχετικών εθνικών διατάξεων – ρυθμίσεων.
