Με το κυβερνητικό επιτελείο να προσδοκά πλέον διψήφιο νούμερο τουριστικών εισπράξεων, πάνω από τα 10 δισ. ευρώ με βάση και τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η πιο ξεκάθαρη εικόνα για τον ελληνικό τουρισμό φέτος θα φανεί προς το τέλος Οκτωβρίου, όταν ολοκληρώνεται παραδοσιακά η σεζόν. Γεγονός πάντως είναι ότι μέχρι στιγμής ο τουρισμός σώζει εμφανώς την παρτίδα ως προς τις εκτιμήσεις για τα δημόσια έσοδα και την αύξηση του ΑΕΠ και μάλιστα με σαφώς αυξημένη τη μέση δαπάνη ανά ξένο επισκέπτη φέτος σε ποσοστό πάνω από 20% σε σύγκριση με το 2019. Ενα νούμερο που θα ήθελε με κάθε τρόπο να διατηρήσει και για το 2022 ο κλάδος, ο οποίος έχει δει την τελευταία δεκαετία -και παρά τα συνεχή ρεκόρ- την ετήσια δαπάνη ανά ταξίδι να συρρικνώνεται ακόμη και στα 470 ευρώ (το 2016), ενώ το 2019 ήταν στα 535 ευρώ και φέτος διαμορφώνεται μέχρι στιγμής σε επίπεδα σαφώς πάνω των 600 ευρώ.
«Βλέπουμε δύο βασικούς λόγους για τους οποίους η τουριστική δαπάνη είναι αυξημένη φέτος», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Γιάννης Ρέτσος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων. «Μία πρώτη βασική αιτία είναι η μεγαλύτερη διάρκεια φέτος στα ταξίδια λόγω κορωνοϊού. Εν μέσω πανδημίας, όσοι αποφάσισαν να κάνουν ένα ταξίδι στο εξωτερικό έμειναν περισσότερο χρόνο στον προορισμό, επομένως ξόδεψαν και περισσότερα. Μία δεύτερη αιτία έχει να κάνει με το γεγονός ότι φέτος ο οδικός τουρισμός έχει μειωθεί ως ποσοστό επί του συνόλου στον εισερχόμενο τουρισμό κι εκεί που είχε φτάσει κοντά στο 1/3 το 2019, φέτος υπολογίζεται κοντά στο 15%». Οι τουρίστες που έρχονται οδικώς στη χώρα μας, κυρίως από τους γείτονές μας στα Βαλκάνια, ξοδεύουν λιγότερα στο ταξίδι τους σε σχέση με τους τουρίστες που έρχονται αεροπορικώς από άλλες δυτικοευρωπαϊκές αγορές ή από χώρες εκτός Ευρώπης, κι αυτός ήταν ένας βασικός λόγος για τον οποίο τα προηγούμενα χρόνια έχει καταγραφεί μείωση της δαπάνης ανά ταξίδι.
Ο ΣΕΤΕ, πέραν της γενικής διαπίστωσης ότι η σεζόν ειδικά μέσα στον Αύγουστο αποτέλεσε θετική έκπληξη, τηρεί επί του παρόντος στάση αναμονής σε σχέση το νούμερο των εσόδων έως ότου κλείσει η θερινή σεζόν. Ο επίτιμος πρόεδρος πάντως του Συνδέσμου και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Sani Ikos, Ανδρέας Ανδρεάδης, την περασμένη εβδομάδα εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος για τις φετινές τουριστικές εισπράξεις, επισημαίνοντας ότι θα μπορούσαν να αγγίξουν τα 12 δισ. ευρώ, έναντι των 18,2 δισ. ευρώ του 2019. Ο ίδιος, πέραν των υψηλών πληροτήτων και αφίξεων του Αυγούστου που ενισχύουν το ταμείο, έχει επισημάνει κατ’ επανάληψη και την παράμετρο της σημαντικής αύξησης της δαπάνης ανά άφιξη σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019, με την προσέλκυση υψηλού οικονομικού επιπέδου επισκεπτών που οφείλεται, όπως εκτιμά, και στην έλλειψη επιλογών για τους διεθνείς ταξιδιώτες, με κλειστούς αρκετούς μακρινούς προορισμούς και περιορισμένη την κρουαζιέρα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
«Τουρισμός για όλους»: Αιτήματα για αποπληρωμή των vouchers στους παρόχους του προγράμματος
Αλλος λόγος για την αύξηση της δαπάνης θεωρείται η ψυχολογική ανάγκη των Ευρωπαίων τουριστών να ξοδέψουν περισσότερο στα πρώτα τους ταξίδια μετά την απομόνωση της πανδημίας, όπως και η στροφή τους σε πιο ακριβά καταλύματα, με αποτέλεσμα τις υψηλότερες πληρότητες στις ανώτερες κατηγορίες των 4 και 5 αστέρων. Μία άλλη σημαντική παράμετρος για φέτος είναι ότι τελικά ήρθε και το... δολάριο -τηρουμένων πάντα των αναλογιών- σε συνέχεια και των επαφών που είχαν γίνει ακόμη και σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο με φορείς από την ταξιδιωτική βιομηχανία των ΗΠΑ ήδη από το τέλος του 2020 και τους πρώτους μήνες του 2021, με αποτέλεσμα την εντονότερη από ποτέ παρουσία ξένων αεροπορικών. Ενδεικτικά αναφέρεται εδώ ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επαφές με την ηγεσία κορυφαίων ομίλων, όπως, μεταξύ άλλων, με τον Γκρεγκ Ο’Χάρα, διευθύνοντα σύμβουλο και ιδρυτή του Certares, ενός από τους μεγαλύτερους μετοχικούς ομίλους τουρισμού στον κόσμο. Στο χαρτοφυλάκιο του Certares ανήκουν εταιρείες όπως η American Express Travel, η Travel Leaders Group, τμήμα του Trip Advisor κ.ά. Ο κ. O’ Hara ήταν μεταξύ των επαφών και του πρώην υπουργού Χάρη Θεοχάρη στο ταξίδι του στις ΗΠΑ τον περασμένο Απρίλιο, πριν από την εκκίνηση της θερινής σεζόν, όπου είχε δει επίσης εξέχοντες παράγοντες της αμερικανικής και διεθνούς τουριστικής αγοράς (Delta Airlines, United Airlines, American Airlines, Marriott International, Hilton κ.ά.).
Φέτος κατά τη διάρκεια της θερινής σεζόν και δη τον Αύγουστο, οι ημερήσιες αφίξεις στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» από ΗΠΑ έφτασαν για πρώτη φορά τις 9 από 7 που ήταν το 2019, τη χρονιά ρεκόρ του ελληνικού τουρισμού. Με βάση τα στοιχεία του «Ελευθέριος Βενιζέλος» για το οκτάμηνο του 2021 και την επιβατική κίνηση από ΗΠΑ, αυτή κυμάνθηκε στο 65% του 2019 ή αλλιώς στους 272.000 επιβάτες από τους 421.000 της περιόδου Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019 και μόλις 21.000 το αντίστοιχο διάστημα του 2020 (απευθείας πτήσεις). Αντίστοιχα, οι πτήσεις του οκταμήνου φέτος ήταν 1.314 έναντι 1.683 το οκτάμηνο του 2019 και μόλις 145 (!) το οκτάμηνο του 2020 (αφίξεις και αναχωρήσεις). Delta (σύνδεση με Ατλάντα, Νέα Υόρκη), United (Ουάσινγκτον, Νέα Υόρκη), American (Nέα Υόρκη, Σικάγο και Φιλαδέλφεια από τις 18/8) είναι οι αεροπορικές που πετούν φέτος στη σύνδεση Ελλάδα - ΗΠΑ στο πλαίσιο του θερινού τους προγράμματος. Η Emirates είναι η μοναδική περίπτωση αεροπορικής στη σύνδεση Αθήνας - Νέας Υόρκης που (ακόμη και πριν από την πανδημία) πετούσε καθημερινά όλο τον χρόνο και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, κάτι που διατηρείται και φέτος.
Τα μηνύματα του φθινοπώρου
Αν και για το 2022 είναι νωρίς ακόμα, τα πρώτα μηνύματα από τις αεροπορικές αναφέρουν ότι είναι ικανοποιημένες από το καλοκαίρι του ’21 και η πρόθεσή τους είναι να επαναλάβουν ένα αντίστοιχο πρόγραμμα. Οι πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι το θέμα της απευθείας σύνδεσης, με περισσότερα δρομολόγια, Ελλάδας - ΗΠΑ είναι ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα, δεδομένου ότι οι Αμερικανοί τουρίστες είναι γνωστό ότι κατατάσσονται σε αυτούς που ξοδεύουν πολλά.
Συνολικά σε όλα τα αεροδρόμια της χώρας, με βάση τα στοιχεία του οκταμήνου από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, η επιβατική κίνηση (εσωτερικού - εξωτερικού) κυμάνθηκε πάνω από το ψυχολογικό όριο των 20 εκατομμυρίων επιβατών ξεπερνώντας τα 20,7 εκατομμύρια επιβάτες, στο συν 53,7% έναντι των 13,5 εκατομμυρίων της περιόδου Ιανουάριος - Αύγουστος του 2020, ωστόσο κάτω από το ήμισυ του οκταμήνου του 2019, οπότε το αντίστοιχο νούμερο είχε αγγίξει σχεδόν τα 45 εκατομμύρια επιβάτες.
Πέραν του οκταμήνου, για τον Σεπτέμβριο και το πρώτο 15ήμερο του Οκτωβρίου με βάση τις κρατήσεις εισιτηρίων από τις αεροπορικές, η κίνηση φαίνεται ότι μπορεί να εξελιχθεί ικανοποιητικά με ενθαρρυντικά τα μηνύματα, εκτός φυσικά κι αν υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις λόγω της πανδημίας. Ειδικά μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, οι πληρότητες στα αεροπλάνα εκτιμώνται ικανοποιητικές όχι μόνο στους εισερχόμενους, αλλά και στους εξερχόμενους ταξιδιώτες, όσους δηλαδή φεύγουν από Ελλάδα, είτε ξένους είτε ακόμη και Ελληνες που ξεκινούν εκ νέου, σταδιακά, τα ταξίδια στο εξωτερικό.
Με το δεδομένο ότι η σεζόν είναι last minute, με κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσο θα επιτευχθεί ο μείζων στόχος της επιμήκυνσης της σεζόν, αν και ορισμένοι μεγάλοι προορισμοί, όπως η Κρήτη και η Ρόδος, έχουν σαφώς πολύ περισσότερες πιθανότητες με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία.
