Μετά από περισσότερο από ένα έτος της πανδημίας, οι προοπτικές ανάπτυξης βελτιώνονται για τις μεγάλες οικονομίες, αλλά όχι τόσο για πολλές άλλες αναπτυσσόμενες
Φέτος θα ξεπεράσουμε την παγκόσμια οικονομική κρίση που προκάλεσε την πανδημία; Κινδυνεύουν οι δουλειές μας; Ποιος έχει χάσει περισσότερο από αυτήν την κρίση και τι μπορεί να γίνει για να ανακάμψουμε; Ακολουθούν όλες οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις όπως προέκυψαν μετά την ανάλυση της ετήσιας έκθεσης που εκπονείται από το τμήμα των Ηνωμένων Εθνών που ειδικεύεται σε αυτά τα θέματα.
Μπορεί θεωρητικά οι προοπτικές ανάπτυξης να βελτιώνονται για τις μεγάλες οικονομίες, αλλά όχι τόσο για πολλές άλλες αναπτυσσόμενες, και η κατάσταση των πιο ευάλωτων γίνεται πιο επισφαλής λόγω της μεγάλης απώλειας θέσεων εργασίας. Για αυτόν τον λόγο, χρειάζονται καλύτερες πολιτικές για να επιτευχθεί μια πιο ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη από την κρίση.
1. Οι παγκόσμιες προοπτικές ανάπτυξης βελτιώνονται άνισα
Οι προοπτικές για παγκόσμια ανάπτυξη έχουν βελτιωθεί, αν και η πανδημία δεν έχει τελειώσει για τη συντριπτική πλειονότητα των χωρών λόγω του μεγάλου αριθμού, και μερικές φορές μιας αυξανόμενης τάσης, των περιπτώσεων COVID-19.
Η παγκόσμια οικονομία προβλέπεται να αυξηθεί 5,4% το 2021, σηματοδοτώντας μια ανοδική αναθεώρηση της πρόβλεψης ανάπτυξης 4,7% στην ίδια έκθεση που έγινε τον Ιανουάριο του 2021. Οι ισχυρότερες προοπτικές ανάπτυξης για την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής στηρίζουν την ανοδική αναθεώρηση.
Ωστόσο, ενώ η οικονομική απόδοση στην Κίνα αναμένεται να αυξηθεί έντονα και να ενισχύσει την παγκόσμια ανάπτυξη, πολλές αναπτυσσόμενες οικονομίες δεν αναμένεται να επιστρέψουν στα προ-πανδημικά επίπεδα σύντομα. Η πανδημία απέχει πολύ από το τέλος στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες όπου ο εμβολιασμός εξελίσσεται αργά και η δημοσιονομική πίεση έχει ενταθεί.
"Η έντονη ανισότητα στην εμβολιαστική κάλυψη μεταξύ χωρών και η πιθανότητα μόνιμης πανδημίας αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για μια ήδη άνιση και εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη στον κόσμο" , σημειώνει η έκθεση.
Οι αναπτυγμένες οικονομίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 5% το 2021, λόγω της ταχύτερης ανάπτυξης στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1966. Οι προοπτικές είναι σημαντικά λιγότερες για την Ευρώπη και την Ιαπωνία, οι οποίες αγωνίζονται να συγκρατήσουν νέα κύματα λοιμώξεων.
Από την άλλη πλευρά, ενώ η Ανατολική Ασία αναμένεται να βιώσει μια ισχυρή ανάκαμψη μετά από την πανδημία, πολλές χώρες στην Αφρική, τη Νότια Ασία, τη Δυτική Ασία και τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική αντιμετωπίζουν μια εύθραυστη κατάσταση και αβέβαιες οικονομικές προοπτικές.
Παρ 'όλα αυτά, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες προβλέπεται να αυξηθούν 6,1% το 2021, λόγω της ισχυρής ανάκαμψης στην Κίνα, η οποία προβλέπεται να αυξηθεί 8,2% φέτος.
2. Η κατάσταση των πιο ευάλωτων είναι όλο και πιο επισφαλής
Η πανδημία έχει ωθήσει 114,4 εκατομμύρια ανθρώπους σε ακραία φτώχεια.
Με τους κινδύνους μιας παρατεταμένης πανδημίας, καθώς και του ανεπαρκούς δημοσιονομικού χώρου για την τόνωση της ζήτησης, οι πιο ευάλωτες χώρες του κόσμου αντιμετωπίζουν την προοπτική μιας χαμένης δεκαετίας. Για πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, η οικονομική τους παραγωγή δεν αναμένεται να επιστρέψει στα προ-πανδημικά επίπεδα έως το 2022 ή το 2023.
Τα μέτρα περιορισμού και κοινωνικής απόστασης έχουν οδηγήσει σε υψηλές απώλειες θέσεων εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών, οι οποίες κυρίως απασχολούν γυναίκες. Η πανδημία αποκάλυψε επίσης την ευπάθεια που προκαλείται από την άτυπη εργασία, την κύρια πηγή εργασίας σε πολλές χώρες και η οποία προσφέρει λιγότερη ασφάλεια εργασίας, κοινωνική προστασία και πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη.
Οι απώλειες θέσεων εργασίας και εισοδήματος ήταν μεγαλύτερες για τις γυναίκες, καθώς περισσότερες γυναίκες από τους άνδρες έπρεπε να αφήσουν τις δουλειές τους για να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση για εργασία χωρίς αμοιβή.
Από τα 114,4 εκατομμύρια άτομα που έχουν περιέλθει στη φτώχεια, 57,8 εκατομμύρια είναι γυναίκες και κορίτσια, στοιχεία που επιδεινώνουν τις διαφορές μεταξύ των φύλων στο εισόδημα, τον πλούτο και την εκπαίδευση και εμποδίζουν την πρόοδο στην ισότητα των φύλων, όπως προβλέπεται στην ατζέντα του 2030 για αειφόρο ανάπτυξη.
3. Το παγκόσμιο εμπόριο βιώνει μια σταθερή αλλά και άνιση ανάκαμψη
Το καθεστώς εμπορευμάτων έχει ήδη ξεπεράσει τα επίπεδα πριν από την πανδημία, έχοντας παραμείνει σε λειτουργία χάρη στην ισχυρή ζήτηση για ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, εξοπλισμό ατομικής προστασίας (PPE) και άλλα κατασκευασμένα προϊόντα. Η ανταλλαγή υπηρεσιών παραμένει περιορισμένη με αιτία τους περιορισμούς στα διεθνή ταξίδια. Ενώ οι εξαγωγές από τις ασιατικές οικονομίες έχουν αυξηθεί, οι εξαγωγές από την Αφρική, την Ανατολική Ασία και τα ανεξάρτητα κράτη της Κοινοπολιτείας έχουν σταματήσει.
Η ευρεία ανάκαμψη των διεθνών τιμών των εμπορευμάτων βοήθησε στον περιορισμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας στις αναπτυσσόμενες χώρες που εξαρτώνται από τα εμπορεύματα.
Παρά τις τεράστιες ενέσεις ρευστότητας και το ιστορικά χαμηλό κόστος δανεισμού, οι προβλεπόμενες παγκόσμιες επενδύσεις δείχνουν μόνο μια μέτρια ανάκαμψη το 2021.
Τα υψηλά επίπεδα χρέους και οι μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης καθιστούν πολλές αναπτυσσόμενες χώρες ευάλωτες σε αύξηση των επιτοκίων και την απότομη σύσφιξη των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών συνθηκών.
Δεδομένης της αυξανόμενης δημόσιας και ιδιωτικής μόχλευσης και των σημαντικών παγκόσμιων αβεβαιοτήτων, οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα εντοπίζονται σε μεγάλο βαθμό.
4. Η κρίση COVID-19 έπληξε ένα μεγάλο πλήγμα στις γυναίκες και τα κορίτσια
Όπως προαναφέραμε η κρίση επηρέασε δυσανάλογα τις γυναίκες, οι οποίες είδαν τη δουλειά και το εισόδημά τους να μειώνονται, συμβάλλοντας έτσι στην επιδείνωση του χάσματος της φτώχειας των φύλων.
Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των εργαζομένων στις υπηρεσίες υγείας, τους φροντιστές και τις βασικές υπηρεσίες, οι οποίες τις έβαλαν στην πρώτη γραμμή της καταπολέμησης της πανδημίας.
Πολλά κορίτσια και γυναίκες, που φέρουν και το βάρος της φροντίδας του σπιτιού στους ώμους τους, έχουν εγκαταλείψει το σχολείο και την εργασία. Η επιστροφή τους στις σχολικές τάξεις και στον κόσμο της εργασίας μπορεί να διαρκέσει περισσότερο ή να μην συμβεί καθόλου για πολλές , διευρύνοντας περαιτέρω το χάσμα των φύλων στην εκπαίδευση, το εισόδημα και τον πλούτο.
5. Οι χώρες πρέπει να κάνουν περισσότερα για να αντιμετωπίσουν την κρίση COVID-19
Εν μέσω περιορισμένου δημοσιονομικού χώρου και υψηλού δημόσιου χρέους, πολλές κυβερνήσεις αναπτυσσόμενων χωρών θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε μέτρα που βοηθούν τις πληθυσμιακές ομάδες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση, ιδίως τις γυναίκες.
Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για χώρες να διαμορφώσουν καλύτερα στοχοθετημένες πολιτικές ευαίσθητες στο φύλο και που θα οδηγούν σε μια πιο ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη από την κρίση.
Ο σοβαρός δυσανάλογος αντίκτυπος που είχε η πανδημία στις γυναίκες και τα κορίτσια απαιτεί καλά στοχοθετημένη πολιτική και μέτρα για την υποστήριξη όλων αυτών, όχι μόνο για την επιτάχυνση της ανάκαμψης, αλλά και για να διασφαλιστεί ότι η ανάκαμψη είναι χωρίς αποκλεισμούς και ανθεκτική.
