Στο χείλος της καταστροφής βρίσκονται εκατοντάδες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο της καφεστίασης καθώς εξακολουθούν να παραμένουν ερμητικά κλειστές, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που έχει επιβάλλει η πανδημία.
Οι πρώτες πολύ σοβαρές παρενέργειες έχουν αρχίσει ήδη να φαίνονται αφού δεκάδες εστιατόρια και καφετέριες αναγκάστηκαν τις τελευταίες εβδομάδες να βάλουν «λουκέτο» και να μην ξανανοίξουν ποτέ.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος που έκανε εγκαίνια τον Δεκέμβριο του 2019, λειτούργησε για δυόμιση μήνες, έκλεισε στον Μάρτιο κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας και έκτοτε δεν ξανάνοιξε ποτέ, ανακοινώνοντας τώρα ότι κλείνει οριστικά, αφήνοντας τους 11 εργαζόμενους που απασχολούσε χωρίς δουλειά.
«Λουκέτο» για πάνω από 130 καφεστιατόρια που απασχολούσαν 750 εργαζόμενους
Από το πρώτο lockdown μέχρι και σήμερα έχουν κλείσει πάνω από 130 εστιατόρια και καφετέριες σε ολόκληρη την επικράτεια, οδηγώντας στην ανεργία περίπου 750 άτομα μέχρι στιγμής.
Οι περισσότερες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνταν στο κέντρο της Αθήνα (κυρίως στο Κολωνάκι, το Γκάζι και τις πέριξ περιοχές), στα περίχωρα (όπως π.χ. το Χαλάνδρι, η Αγία Παρασκευή, το Νέο Ψυχικό και το Μαρούσι), στη Θεσσαλονίκη και σε μεγάλα νησιά που ζούσαν κυρίως από τον τουρισμό, όπως είναι η Ρόδος.
Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα υπήρξαν και εξώσεις. Στην πλειονότητά τους ήταν μικρές επιχειρήσεις στις οποίες έδιναν το παρών καθημερινά και οι ιδιοκτήτες τους, προκειμένου να βγει η δουλειά.
Άρχισαν να σημειώνονται πλέον και αυτοκτονίες
Παράλληλα καταγράφονται ήδη αυτοκτονίες επαγγελματιών της εστίασης που δεν μπορούν ν’ αντέξουν το μαρτύριο της συσσώρευσης χρεών και λογαριασμών που αδυνατούν να καλύψουν με χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις τις αυτοχειρίες ενός επιχειρηματία μόλις 36 ετών στο Λουτράκι πριν από μερικές εβδομάδες και ενός συναδέλφου του ηλικίας 64 ετών στο Βόλο.
Ο δεύτερος, διατηρούσε καφετέρια στην πόλη, και στο σημείωμα που άφησε πριν απαγχονιστεί στον επάνω όροφο του καταστήματός του. Αρκετοί είναι από την άλλη πλευρά οι ιδιοκτήτες καφεστιατορίων που έχουν φύγει τους τελευταίους μήνες από τη ζωή εξαιτίας παθολογικών αιτίων που σχετίζονται με την πίεση που τους συσσώρευσε η δεινή οικονομική κατάσταση.
Την πραγματική εικόνα θα τη δούμε όταν επανέλθει η εστίαση
Το ζήτημα είναι ότι ουδείς μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα ποια είναι η πραγματική κατάσταση που επικρατεί στον κλάδο.
Όπως τονίζουν οι γνωρίζοντες, με πρώτο απ’ όλους τον πρόεδρο της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) Γιώργο Καββαθά, «την πραγματική εικόνα θα τη δούμε όταν ανοίξει και πάλι η εστίαση. Τότε θα μετρήσουμε πραγματικά πόσα ακριβώς «λουκέτα» θα έχουν μπει», καθώς μέχρι στιγμής υπάρχουν εκατοντάδες επιχειρήσεις που φυτοζωούν και δεν έχουν ακόμη πλήρως απαξιωθεί, εξαιτίας μιας σειράς μέτρων στήριξης που έχει εξαγγείλει ή εφαρμόζει ήδη η κυβέρνηση.
Τεράστια τα μεγέθη του κλάδου: 100.000 επιχειρήσεις με 500.000 εργαζόμενους
Σε ερώτησή μας για το μέγεθος του κλάδου, όσον αφορά τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, μας επισημάνθηκε ότι στην εστίαση και τα καφέ δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα περίπου 100.000 επιχειρήσεις που απασχολούν συνολικά 500.000 εργαζόμενους!
Το πρόβλημα είναι όμως ακόμη μεγαλύτερο απ’ ότι μπορεί να φαίνεται με μια πρώτη ανάγνωση των αριθμών. Κι αυτό γιατί όπως μας υπογραμμίζουν πως υπάρχουν πολλά άλλα επαγγέλματα που επηρεάζονται άμεσα από την παύση λειτουργίας εστιατορίων και καφετεριών. Πέριξ του κλάδου της εστίασης δραστηριοποιούνται τουριστικές επιχειρήσεις, η βιομηχανία τροφίμων, η αγορά ακινήτων και σχεδόν όλα τα αγροτικά προϊόντα (μιας και χρησιμοποιούνται στις κουζίνες των ταβερνών και των εστιατορίων), επηρεάζοντας συνολικά περίπου 1.000.000 εργαζόμενους.
Δεν φαίνεται ακόμη στον ορίζοντα η προοπτική ανοίγματος
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να μην βιαστεί να ανοίξει την εστίαση καθώς η πανδημία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή και τα κρούσματα μπορούν να εκτοξευτούν μέσα σε λίγες και μόνο ημέρες εάν δεν υπάρξει η ανάλογη προσοχή.
Όπως τόνισε και ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης, «δεν μπορούμε να δούμε καθόλου τον ορίζοντα της εστίασης. Επομένως, γιατί να συζητήσουμε για κάτι το οποίο δεν μπορούμε να δούμε ακόμα;».
«Βουτιά» του τζίρου κατά 3 δισεκατομμύρια ευρώ
Τα ρολά κατέβηκαν ακόμη και σε επιχειρήσεις που λειτουργούσαν μεν (μέσω delivery) αλλά είχαν πενιχρές εισπράξεις. Σύμφωνα με επαγγελματίες του κλάδου, ο χαμένος τζίρος από την αρχή του 2020 μέχρι και το περασμένο Νοέμβριο φτάνει τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ, μειωμένος σχεδόν κατά 50% σε σχέση με το 2019.
Τα νέα κυβερνητικά μέτρα στήριξης
Με το νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε χθες το βράδυ στη Βουλή προκειμένου να υπάρξει μια σειρά μέτρων τουλάχιστον προσωρινής ανακούφισης για τους επαγγελματίες που έχουν πληγεί, παρατείνεται μεταξύ άλλων η κάλυψη του ενοικίου, προβλέπεται ρύθμιση για τις επιταγές και αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης των πάγιων δαπανών. Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, με τις προωθούμενες διατάξεις:
- «Απαλλάσσεται κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, από την υποχρέωση καταβολής του συνολικού μισθώματος, ειδικά για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2021, ο μισθωτής επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχείρησης, για την οποία έχουν ληφθεί ειδικά και έκτακτα μέτρα περί αναστολής ή προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορονοϊό ή πλήττεται οικονομικά λόγω της διάδοσής του. Το ανωτέρω ποσό του μισθώματος που δεν εισπράχθηκε ή δεν εισπράττεται και για τους μήνες Ιανουάριο Φεβρουάριο 2021 δεν συνιστά εισόδημα και δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης
- Καταβάλλεται σε φυσικά και νομικά πρόσωπα τα οποία κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2021 δεν εισπράττουν μίσθωμα ποσό επί του συνολικού μισθώματος του μήνα αυτού ίσο με το 80% κι με το 60% αντίστοιχα.
- Αναστέλλονται από την δημοσίευση του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου και μέχρι την 28η Φεβρουαρίου οι προθεσμίες λήξης εμφάνισης και πληρωμής οφειλόμενων από τις αναφερόμενες επιχειρήσεις, αξιόγραφων κατά 75 ημέρες από την αναγραφόμενη ημερομηνία επί εκάστου αξιόγραφου.
- Παρατείνεται η προθεσμία καταβολής και αναστέλλεται έως και την 31η Μαΐου 2021 η είσπραξη οφειλών που έχουν βεβαιωθεί από δηλώσεις ΦΠΑ με ποσό φόρου προς καταβολή (χρεωστικές) οι όποιες οφειλές λήγουν ή έληξαν από 1.1.2021 έως 31.1.2021 καθώς και οι προθεσμίες καταβολής ΦΠΑ που βεβαιώθηκαν ή θα βεβαιωθούν στις Δ.Ο.Υ βάσει εμπρόθεσμης υποβολής με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 31.1.2021 και την 28.2.2021 για τους οριζόμενους κομιστές αξιόγραφων
- Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα χορήγησης ενίσχυσης σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του covid19 με τη μορφή της επιδότησης παγίων δαπανών υπό τις ειδικώς οριζόμενες προϋποθέσεις. Ορίζεται αφορολόγητο, ακατάσχετο και μη συμψηφιζόμενο της χορηγούμενης οικονομικής ενίσχυσης.
