Η φάρμα με τους servers της Microsoft ή ένα μέρος της δεν αποκλείεται να «στηθεί» στο Λαύριο, εκεί όπου το data center region - όπως ονομάζονται τα συμπλέγματα data centers της πολυεθνικής δύναμης - συναντά τη βιομηχανική μνήμη με τα περιστρεφόμενα αδράχτια της κλωστοϋφαντουργίας, αλλά και τα… ερειπωμένα όνειρα ενός project αστικής ανάπτυξης.
Το 1965, όταν κυκλοφορούσε το δισκάκι των 45 στροφών από την Columbia με το «Στο Λαύριο γίνεται χορός…» στη μία πλευρά του - το γνωστό τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση - ήταν ακόμη νωπή η ανάμνηση από τη μεγάλη απεργία στο εργοστάσιο της οικογενείας Καρέλλα. Την κλωστοϋφαντουργία Αιγαίον αλλά και τις αιματηρές συγκρούσεις των απεργών με τις δυνάμεις της Χωροφυλακής.
Αφορμή για την εργατική κινητοποίηση και τα γεγονότα που ακολούθησαν ήταν η απόφαση της διοίκησης του εργοστασίου - μια από τις παραγωγικές μονάδες της οικογενειακής κλωστοϋφαντουργίας - να απολύσει 12 εργάτες, μεταξύ των οποίων και όλα τα μέλη της διοίκησης ενός νεοσύστατου συνδικάτου που ελεγχόταν από την εργοδοσία. Τα γεγονότα - Ιούλιος του 1964 - φιλοξενήθηκαν στα πρωτοσέλιδα των αθηναϊκών εφημερίδων. Το θέμα έφθασε και στη Βουλή - κυβέρνηση Ενωσης Κέντρου υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, με αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο - αλλά και στα δικαστήρια. Στις εφημερίδες της εποχής διαβάζουμε ότι η δίκη των απεργών έγινε στις 5/12/1964 και καταδικάστηκαν 21, οι κατηγορίες των οποίων συνδυάστηκαν και με τον νόμο 4000 περί τεντιμποϊσμού! Από εκείνη την εποχή έχει μείνει και η γελοιογραφία του Μποστ στην εφημερίδα «Η Αυγή» - τότε εφημερίδα του κόμματος της ΕΔΑ - υπό τον τίτλο «Η Ελλάς επιπλήτων χοροφήλακα εις το Λάβριον».
Κατέβασε ρολά
Μισό αιώνα μετά, το εργοστάσιο του Λαυρίου μαζί με τη μικρή αυτοκρατορία Καρέλλα είχαν κατεβάσει ρολά. Στη δεκαετία του '90 άρχισαν οι πρώτες δειλές απόπειρες για μια νέου τύπου αξιοποίηση της έκτασης που κατελάμβανε η άλλοτε κραταιά κλωστοϋφαντουργία Αιγαίον. Πάντως, η κατάρρευση της Σοφοκλέους το 1999 συμπαρέσυρε και όλα τα σχέδια αξιοποίησης. Τα τελευταία έρχονται ξανά στο προσκήνιο το 2007.
Τότε, σε sites της εποχής γίνεται λόγος για τη μεγάλη επένδυση στο Λαύριο, στην ευρύτερη περιοχή γύρω από το λιμάνι τής άλλοτε «εργατομάνας» πολιτείας. Στην ομάδα της επένδυσης, που, σύμφωνα με υπολογισμούς της εποχής, φτάνει τα 200 εκατομμύρια ευρώ, συμμετέχουν εκείνη την εποχή οι όμιλοι της Ασπίς, της Τράπεζας Πειραιώς, της ΓΕΚ και της Κέκροψ. Σύμφωνα με τα σχέδια των επενδυτών, στα τρία προς αξιοποίηση ακίνητα (τα οποία ανήκουν στις εταιρείες Euroterra, Abies και Rebikat), συνολικής επιφάνειας 155 στρεμμάτων, θα αναπτύσσονταν υποδομές που θα είχαν άμεση σχέση με το λιμάνι και την εξυπηρέτηση των επιβατών της ακτοπλοΐας.
Σε ενημερωτικό σημείωμα της εταιρείας Κέκροψ - εισηγμένη εταιρεία στο Χρηματιστήριο Αθηνών - διαβάζουμε σε σχετική ενότητα για την «ανάπτυξη περιοχής λιμένος Λαυρίου» ότι η εταιρεία «συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο τριών εταιρειών οι οποίες δραστηριοποιούνται στο χώρο της ανάπτυξης ακινήτων και στις οποίες ανήκουν τρία ακίνητα, συνολικού εμβαδού 150 στρεμμάτων περίπου, στην περιοχή του Λαυρίου».
Μικρός ο χώρος
Στο σημείο αυτό ας κρατήσουμε το πρώτο δεδομένο. Η συνολική επιφάνεια των τριών ακινήτων είναι 155 στρέμματα - επιφάνεια που δεν φαίνεται να καλύπτει εξ ολοκλήρου το project της Microsoft που η πλήρης ανάπτυξή του απαιτεί το λιγότερο 300 στρέμματα. Για την ακρίβεια του πράγματος, η δημιουργία ενός συμπλέγματος τριών διακριτών data centers απαιτεί για το καθένα εξ αυτών γύρω στα 100 στρέμματα. Και τα 3 ακίνητα του Λαυρίου φτάνουν τα 155 στρέμματα και το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τα υπόλοιπα.
Η είδηση για το Λαύριο ως πιθανό τόπο φιλοξενίας των data centers της Microsoft ήρθε με πάσα επισημότητα από τον δήμαρχο της περιοχής, τον Δημήτρη Λουκά (δάσκαλος στο επάγγελμα, ο οποίος εκλέχθηκε πρώτη φορά δήμαρχος το 2002). Η είδηση επισήμως δεν επιβεβαιώνεται από τη διοίκηση της Microsoft στην Ελλάδα, ενώ οι εμπλεκόμενοι φορείς, δηλαδή οι μέτοχοι των εταιρειών στην ιδιοκτησία των οποίων ανήκουν τα 155 στρέμματα, κάνουν λόγο για αρχικές βολιδοσκοπήσεις που δεν έχουν καταλήξει σε καμίας μορφής συμφωνία. Το τι θα συμβεί στη συνέχεια κανείς δεν γνωρίζει - όπως επίσης και ποιες άλλες τοποθεσίες έχουν προεπιλεγεί και συζητιούνται μεταξύ ιδιοκτητών ακινήτων και των εκπροσώπων της Microsoft. Αλλωστε, όπως εξηγούν στελέχη της αγοράς real estate, η επιλογή του ακινήτου με τις προϋποθέσεις που απαιτούνται - κοντά σε θάλασσα και σε κύριο οδικό άξονα κ.λπ. - δεν είναι μια εύκολη υπόθεση.