Ένας πακτωλός χρημάτων που ξεπερνά τα 50-55 δισ. ευρώ στην επόμενη επταετία και αγγίζει το 1/3 του ΑΕΠ, είναι η ιστορική πρόκληση που παρουσιάζεται για την Ελλάδα, εν μέσω της πανδημίας, μετά τις ανακοινώσεις της Κομισιόν για το ταμείο ανάκαμψης -το Next Generation EU όπως ονομάζεται- ύψους 750 δισ. ευρώ από τα οποία τα 500 δισ. είναι δωρεάν χρήμα, επιχορηγήσεις και μεταβιβάσεις.
«Είναι μία μεγάλη ευκαιρία για ένα εθνικό άλμα, για να μεταμορφώσουμε την πατρίδα μας και να τα χρησιμοποιήσουμε για να μετασχηματίσουμε το αναπτυξιακό μας μοντέλο, όπως ακριβώς έχουμε δεσμευτεί ότι θα κάνουμε», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο Υπουργικό Συμβούλιο. Έκτος συγκλονιστικού απροόπτου οι εξαγγελίες για τους πυλώνες όπου θα διοχετευθεί αυτό το πακέτο-μαμούθ θα γίνουν από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ, 5-6 Σεπτεμβρίου, όπως ανέφεραν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές στο Νewpost.
Αυτό είναι και το μεγάλο προσωπικό του στοίχημα. Να κερδίσει τις επόμενες εκλογές όχι με τακτικισμούς αλά Τσίπρα, αλλά αφήνοντας το αποτύπωμα του στο αύριο της Ελλάδας. Γι' αυτό και οι Παροικούντες στην Ιερουσαλήμ, θεωρούν εκτός πραγματικότητας τα σενάρια των πρόωρων εκλογών τον Σεπτέμβριο που παραμένουν ο μεγάλος φόβος του ΣΥΡΙΖΑ καθώς και η τελευταία δημοσκόπηση της Merton Analysis για το Mega δείχνει παγιωμένο το προβάδισμα 20 μονάδων της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ (40,3% έναντι 20,9%) και την συντρηπτική υπεροχή του Κυριάκου Μητσοτάκη (52%) έναντι του Αλέξη Τσίπρα (17%).
Στις πιο κερδισμένες χώρες η Ελλάδα
Η Ελλάδα αν και με μικρή συμμετοχή στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ - μόλις 1,3%- είναι ανάμεσα στις έξι πιο κερδισμένες χώρες των «27» από το πακέτο της Κομισιόν. Από την πίτα των 500 δισ. ευρώ των επιχορηγήσεων λαμβάνουν:
- Ιταλία, 81,8 δισ. ευρώ
- Ισπανία 77,3 δισ. ευρώ
- Γαλλία 39 δισ. ευρώ
- Πολωνία 37,7 δισ. ευρώ
- Γερμανία 28,8 δισ. ευρώ
- Ελλάδα 22,5 δισ. ευρώ
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε ότι το πρόγραμμα είναι το «απότοκο της εμπιστοσύνης που δείχνει πια η Ευρώπη προς την Ελλάδα» και «απτή αναγνώριση της μεγάλης αξιοπιστίας που η χώρα μας ανέκτησε τον τελευταίο χρόνο». Κάλεσε τη Σύνοδο Κορυφής στις 18-19 Ιουνίου να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να εγκρίνει την πρόταση της Κομισιόν, καθώς υπάρχουν χώρες που είναι επιφυλακτικές.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, με δεδομένη τη στήριξη της Μέρκελ και με την Γερμανία να αναλαμβάνει τη σκυτάλη της προεδρίας της ΕΕ για το β´ εξάμηνο του 2020, οι διαβουλεύσεις θα διευκολυνθούν. Στις Βρυξέλλες ήδη συζητείται το ενδεχόμενο μιας έκτακτης Συνόδου Κορυφής μέσα στον Ιούλιο που μπορεί να παρθούν αποφάσεις. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν οι εγκρίσεις από τα κοινοβούλια και οι διαπραγματεύσεις για μια σειρά επί μέρους ζητήματα. Εκταμιεύσεις πριν την 1/1/2021 δεν αναμένονται, αλλά το μεγάλο βήμα που είναι η δρομολόγηση των εξελίξεων θα έχει γίνει.
Και να υπάρξουν κάποιες τροποποιήσεις στο πρόγραμμα της Κομισιόν δεν αναμένονται ανατροπές, τα λεφτά θα είναι πολλά σε κάθε περίπτωση. Και δεν είναι μόνο αυτά τα 32 δισ. ευρώ. Όπως δήλωσε ο αν. υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης αυτά που δικαιούται να πάρει η χώρα έως το 2027 ξεπερνούν τα 50 δισ. ευρώ. Έχουμε και λέμε:
- 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα 22,5 με επιχορηγήσεις και μεταβιβάσεις και τα 9,5 με δάνεια που θα έχουν χαμηλά επιτόπια και χρόνο αποπληρωμής 30 χρόνια, από το 2028 έως το 2058.
- 3,5-4 δισ. ευρώ από τον ESM με την μορφή δανείων, επίσης χωρίς μνημόνια και με χαμηλότερα επιτόκια από την αγορά, για τον τομέα της υγείας, λόγω της πανδημίας.
- 1,5 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα SURE για την επιδότηση της εργασίας που δέχθηκε τεράστιο πλήγμα λόγω του lock down και τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις στην οικονομία.
- Γύρω στα 3 δισ. ευρώ με την μορφή εγγυήσεων για τις επιχειρήσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
- 19 δισ. ευρώ από ΕΣΠΑ για την περίοδο 2021-2027, μέσα στο πλαίσιο του επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ.
Το νέο ΕΣΥ
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εμμέσως προανήγγειλε διορθωτικές και σημειακές κινήσεις που θα κάνει σε σχέση με την διεκδίκηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων που αναδεικνύονται στη μείζονα προτεραιότητα της χώρας. Αυτές οι κινήσεις πιθανόν να συνδυαστούν με την συμπλήρωση ενός έτους από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019 και το στίγμα που θα δώσει για τις κυβερνητικές προτεραιότητες, μπροστά τα νέα δεδομένα και τις προοπτικές που εμφανίζονται για τη χώρα μετά το Ταμείο Ανάκαμψης.
«Το νέο ταμείο αυξάνει και τις δικές μας ευθύνες, είναι πάρα πολύ σημαντικό τα κεφαλαία αυτά να πιάσουν τόπο» τόνισε ο πρωθυπουργός. «Είναι απολύτως επιβεβλημένο να μην κολλήσουν στη γραφειοκρατία. Ούτε να περάσουν τις δυσκολίες που διαχρονικά πέρασαν προγράμματα ΕΣΠΑ».
Γι' αυτό και επισήμανε την ανάγκη για έναν «προσεκτικό κεντρικό σχεδιασμό», για να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διεμήνυσε προς όσους ημετέρους και μη μυρίστηκαν ζεστό χρήμα, ότι η διαχείριση των ποσών θα γίνει με σχέδιο και σύνεση, όχι με τη λογική του νεόπλουτου.
Οι πυλώνες όπου θα αξιοποιηθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια μεταξύ άλλων είναι:
- Η ανάπτυξη του συστήματος υγείας - το νέο ΕΣΥ όπως το έχει αποκαλέσει ο πρωθυπουργός - και την ετοιμότητα του να αντιμετωπίζει στο μέλλον υγειονομικές κρίσεις που είναι η ευρωπαϊκή στόχευση.
- Η στήριξη υγειών επιχειρήσεων που δέχθηκαν πλήγμα από την πανδημία.
- Η πράσινη ανάπτυξη, που αναδεικνύεται σε ευρωπαϊκό στοίχημα και η Ελλάδα διεκδικεί κονδύλια προωθώντας νωρίτερα και από άλλες χώρες την απολιγνιτοποίηση.
- Ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός και μετασχηματισμός, κράτους και επιχειρήσεων.
- Η στήριξη της εργασίας, του εισοδήματος και της κοινωνικής συνοχής.
- Ο αγροτοδιατροφικός τομέας.
- Σημαντική θα είναι η συμβολή της ομάδας των ειδικών υπό τον νομπελίστα Χριστόφορο Πισσαρίδη που ανέλαβε να εκπονήσει το νέο Σχέδιο Ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία, τον Ιανουάριο.
