Τις δύο πρώτες κινήσεις που απαιτούνται για να δρομολογηθεί επισήμως η πρόωρη αποπληρωμή περίπου 3,7 δισ. ευρώ από τα 9,7 δισ. ευρώ των συνολικών οφειλών της Ελλάδας προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναμένεται να κάνει αυτή την εβδομάδα η κυβέρνηση.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος σκοπεύει να θέσει το θέμα στην Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ, η οποία πραγματοποιείται από την Παρασκευή έως την Κυριακή στην Ουάσιγκτον. Επιπλέον, θα σταλεί το απαραίτητο αίτημα προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), προκειμένου να εγκρίνει την κατ’ εξαίρεση προεξόφληση του 1/3 του χρέους προς το ΔΝΤ, στα πρότυπα της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας.
Το όφελος από την πρόωρη αποπληρωμή του παραπάνω ποσού θα είναι διπλό: αφενός, θα εξοικονομηθούν περίπου 150 εκατ. ευρώ από τους τόκους που θα γλιτώσει η χώρα μας και, αφετέρου, θα σταλεί ακόμα ένα θετικό μήνυμα προς τις αγορές, το οποίο θα συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση των όρων δανεισμού του Δημοσίου και της πιστοληπτικής αξιολόγησής του. Ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) εργάζεται συστηματικά για την τρίτη φετινή έξοδο της χώρας στις αγορές, η οποία πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί μετά το Πάσχα, ενώ στις 26 Απριλίου ο οίκος Standard & Poor’s προβλέπεται να αναβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας (πιθανότατα κατά μία βαθμίδα, από Β+ σε ΒΒ-, ώστε να ευθυγραμμιστεί με τον οίκο Fitch).
Το «ΘΕΜΑ» είχε αποκαλύψει πρώτο τα σχέδια για πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ από τον περασμένο Δεκέμβριο, ενώ το newmoney.gr είχε αναφέρει από τις 6/3/2019 ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να προεξοφλήσει τα 3,7 δισ. ευρώ (1,5 δισ. ευρώ που λήγουν φέτος και 2,2 δισ. ευρώ που λήγουν το 2020) και ότι έχει ετοιμαστεί η σχετική επιστολή προς τον ESM.
Το «πράσινο φως» του ESM
Η έγκριση του ESM είναι αναγκαία, διότι οι δανειακές συμφωνίες με τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης τα οποία προσέφυγαν στη δανειακή βοήθειά του προβλέπουν ότι, σε περίπτωση πρόωρης αποπληρωμής του δανείου τους από το ΔΝΤ, θα πρέπει να πληρώσουν άμεσα στον Μηχανισμό την αντίστοιχη αναλογία του ανεξόφλητου δανείου τους, εκτός εάν ο τελευταίος αποφασίσει την άρση (waiver) της συγκεκριμένης υποχρέωσης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως εάν η Ελλάδα αποπλήρωνε 3,7 δισ. ευρώ (δηλαδή, 38% του συνόλου) από τα 9,7 δισ. ευρώ του ΔΝΤ χωρίς το «πράσινο φως» του ESM, τότε θα έπρεπε να καταβάλει στον ESM και στον προκάτοχό του, τον EFSF, 72,5 δισ. ευρώ (το 38% των 190,8 δισ. ευρώ που δάνεισαν στη χώρα), πράγμα αδύνατο.
Η απόφαση του Eurogroup της περασμένης Παρασκευής για την εκταμίευση των 973 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων και από την κατάργηση της αύξησης επιτοκίου σε μέρος του ευρωπαϊκού δανείου του 2ου Μνημονίου ήταν το δεύτερο και τελευταίο «προαπαιτούμενο», για να δρομολογηθεί η πρόωρη εξόφληση. Το πρώτο «προαπαιτούμενο» είχε καλυφθεί ήδη και ήταν η επιτυχής επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές, ώστε η προεξόφληση να γίνει με πόρους από νέες εκδόσεις ομολόγων οι οποίες θα είχαν πολύ χαμηλότερο επιτόκιο σε σχέση με τα δάνεια του Ταμείου.
Τα 3,7 δισ. ευρώ που σχεδιάζεται να αποπληρωθούν άμεσα έχουν επιτόκιο 5,13% και ενέχουν σημαντικό επιτοκιακό και συναλλαγματικό κίνδυνο, ο οποίος δεν υπάρχει δυνατότητα να αντισταθμιστεί με τη χρήση χρηματοπιστωτικών εργαλείων (hedging). Η ιδιαιτερότητα αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι το Ταμείο δεν δανείζει σε ευρώ, δολάρια ή κάποια άλλο νόμισμα, αλλά σε «ειδικά τραβηχτικά δικαιώματα» (SDR). Πρόκειται για μια μονάδα που χρησιμοποιούν αποκλειστικά το ΔΝΤ και ορισμένοι άλλοι διεθνείς οργανισμοί. Η αξία των SDR προκύπτει από τη σταθμισμένη αξία ενός «καλαθιού» νομισμάτων, στο οποίο μετέχουν το δολάριο των ΗΠΑ, το ευρώ, το κινεζικό γουάν, το ιαπωνικό γιέν και η στερλίνα.
Το «φρένο» σε μεγαλύτερη αποπληρωμή
Όπως ανέφερε το «ΘΕΜΑ» σε αναλυτικό ρεπορτάζ στις 23/3 , ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα ήθελε ιδανικά να αποπληρωθεί πρόωρα το σύνολο των 9,7 δισ. ευρώ που καλείται να καταβάλει η Ελλάδα στο ΔΝΤ έως το 2024, ακόμα και εάν χρειαστεί να «ξεφουσκώσει» το «μαξιλάρι» διαθεσίμων του Δημοσίου. Ωστόσο, η Γερμανία, η Ολλανδία και άλλες χώρες έθεσαν «βέτο» τόσο στο άδειασμα του «μαξιλαριού» όσο και στην πλήρη προεξόφληση του Ταμείου, το οποίο θέλουν να εξακολουθήσει την ελεγκτική παρουσία του στη χώρα μας ως τεχνικός σύμβουλος των Ευρωπαίων τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθεί η ενισχυμένη μεταμνημονιακή εποπτεία τον Ιούνιο του 2022.
Κατόπιν αυτού, η ελληνική πλευρά εξέτασε το ενδεχόμενο να προκαταβάλει στον διεθνή οργανισμό 5-5,5 δισ. ευρώ. Εντούτοις, οι Ευρωπαίοι επέμειναν να προχωρήσει η πρόωρη αποπληρωμή μόνο του ακριβότερου τμήματος του χρέους, δηλαδή των 3,7 δισ. ευρώ, που, όπως προαναφέρθηκε, βαρύνονται με επιτόκιο 5,13%. Εξ ου και οι πρώτες δημόσιες τοποθετήσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων (του επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλνιγκ στη συνέντευξη Τύπου μετά το τελευταίο Eurogroup και του προέδρου του Eurogroup Μάριο Σεντένο σε συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Open) για το θέμα ήταν υποστηρικτικές για την πρόωρη εξόφληση, αλλά αναφέρονταν ρητά στο συγκεκριμένο τμήμα του χρέους. Από τα υπόλοιπα 6 δισ. ευρώ που οφείλει η Ελλάδα στο ΔΝΤ, τα 4 δισ. ευρώ έχουν επιτόκιο 2,13% και τα τελευταία 2 δισ. ευρώ λίγο κάτω από 1%.
Η νέα έξοδος στις αγορές
Το αίτημα για πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ, σε συνδυασμό με την απόφαση του τελευταίου Eurogroup, δίνει πρόσθετη ώθηση στην επόμενη έκδοση ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία είναι πιθανότερο να γίνει στις αρχές Μαΐου. Η νέα έξοδος στις αγορές θα αποσκοπεί στην άντληση 2 δισ. ευρώ, ώστε ο συνολικός δανεισμός από τους φετινούς κρατικούς τίτλους να φθάσει τα 7 δισ. ευρώ, πετυχαίνοντας ήδη από το πρώτο πεντάμηνο τον στόχο που είχε θέσει ο ΟΔΔΗΧ για το σύνολο του έτους.
Καλά πληροφορημένες πηγές επισήμαναν στο newmoney.gr ότι υπάρχουν «πολλές καλές εναλλακτικές» ως προς τη διάρκεια της επικείμενης έκδοσης:
- Νέο 3ετές ομόλογο, που θα μπορούσε να έχει επιτόκιο περί το 1,8%-1,9%. Οι επενδυτές «διψούν» για 3ετή τίτλο, επειδή θα συνδυάζει την απουσία ρίσκου με μια υψηλή, για τα δεδομένα της ευρωζώνης, απόδοση.
- Νέο 7ετές ομόλογο.
- Reopening του περυσινού 7ετούς ή του 5ετούς που εκδόθηκε τον Ιανουάριο.
