Μήπως τελικά το «κούρεμα» του ελληνικού δημοσίου χρέους είναι αναπόφευκτο; Δεν είναι μόνο η εμμονή του ΔΝΤ που πιστεύει πώς το χρέος δεν είναι βιώσιμο μετά από επτά χρόνια μνημονίου και προβάλει σκληρά μέτρα για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα του, αλλά και το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι είναι αυτοί που πιστεύουν πώς αν η Ελλάδα δεν τύχει μίας θετικής συμφωνίας, παρόμοιας αυτής του Λονδίνου το 1953 που διαγράφηκαν τα χρέη της Γερμανίας δεν θα μπορέσει να ορθοποδήσει.
Αυτό το επισημαίνουν ακόμη και Γερμανοί οικονομολόγοι ή γερμανικά ΜΜΕ, ίσως γιατί βλέπουν πιο μακριά από τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος επιμένει σε μία πολιτική άγριας λιτότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που όμως οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη διάλυση της Ευρωζώνης. Σε μία τέτοια περίπτωση, στη διάλυση δηλαδή της Ευρωζώνης τα νέα για το Βερολίνο δεν θα είναι καθόλου ευχάριστα, καθώς οι εξαγωγές της Γερμανίας θα καταποντιστούν.
Μέσα πάντως σε ένα κλίμα, που όπως έχουμε επανειλημμένα γράψει δεν είναι ελληνικό αλλά και διεθνές, η κυβέρνηση βρίσκεται σε σύγχυση, μια στοχοποιώντας το ΔΝΤ και μία τον Σόιμπλε. Το αποτέλεσμα είναι πώς συμφωνία δεν υπάρχει για το κλείσιμο της αξιολόγησης και η ελληνική οικονομία πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο με την ανάπτυξη του 2017 να τίθεται πλέον εν αμφιβόλω.
Ο στόχος του Eurogroup της 7ης Απριλίου φαίνεται να πηγαίνει περίπατο, εκτός και αν ο κύκλος επαφών που θα έχει ο Αλέξης Τσίπρας με την Άνγκελα Μέρκελ και άλλους Ευρωπαίους αξιωματούχους αποδώσουν. Αισιοδοξία ιδιαίτερη ωστόσο δεν φαίνεται να υπάρχει και εκτιμάται πώς θα «φάμε και τον Μάιο», όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν κυβερνητικές πηγές.
Επιστρέφοντας ωστόσο στο θέμα του χρέους, χθες υπήρξε ένα δημοσίευμα στη γερμανική εφημερίδα Handelsblat, η οποία με αφορμή τη δυσεπίλυτη διαφωνία μεταξύ ΔΝΤ και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, επικαλέστηκε διεθνείς οικονομολόγους, όπως τον Γάλλο Τομά Πικετί και τον Αμερικανό Τζέφρι Σαξ, υπενθυμίζοντας τη Συμφωνία του Λονδίνου, το 1953, με την οποία διαγράφηκαν τα χρέη της Γερμανίας.
«Η Γερμανία οφείλει το οικονομικό θαύμα στο κούρεμα χρέους. Ιστορικοί της οικονομίας είναι πεπεισμένοι ότι το κούρεμα χρέους συνέβαλε αποφασιστικά στο να ξεπεράσει η οικονομικά γονατισμένη Γερμανία τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρά το ότι επωφελήθηκαν περισσότερο από το σχέδιο Μάρσαλ, όπως τονίζει βρετανοαμερικανική ερευνητική ομάδα» τονίζει στο άρθρο, που παραπέμπει σε διαπιστώσεις του Άλμπρεχτ Ρίτσι του London School of Economics ότι η Γερμανία οφείλει το οικονομικό θαύμα, το σταθερό μάρκο και την ευνοϊκή θέση των δημοσιονομικών της στο δραστικό κούρεμα χρέους.
Η ερευνητική αυτή ομάδα εξέτασε με ποιο τρόπο η Συμφωνία του Λονδίνου επηρέασε τις δημόσιες δαπάνες και διαπίστωσε ότι με το κούρεμα του χρέους βελτιώθηκε η πιστοληπτική αξιοπιστία της χώρας. Η γερμανική κυβέρνηση ήταν σε θέση να παίρνει νέα δάνεια με χαμηλά επιτόκια, ενώ από την έναρξη των διαπραγματεύσεων στα μέσα του 1951 μέχρι την κατάληξή τους τα επιτόκια κρατικών ομολόγων δεκαετούς διάρκειας έπεσαν από 3 σε 1,8%. Από αυτήν τη μείωση επωφελήθηκαν επίσης και οι επιχειρήσεις μειώνοντας παράλληλα τα έξοδά τους σε ξένο νόμισμα.
Και ο Γερμανός δημοσιογράφος επισημαίνει: «Αυτό που η Γερμανία έπραξε με επιτυχία, δηλαδή να χρησιμοποιήσει την αυξημένη πιστοληπτική αξιοπιστία της για να πάρει νέα δάνεια, χρησιμοποιείται σήμερα από τη γερμανική πλευρά ως ένα από τα βασικά επιχειρήματα εναντίον ενός κουρέματος του ελληνικού χρέους, επειδή δεν υπάρχει εμπιστοσύνη ότι η Αθήνα θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα επωφελώς. Αλλά και τότε υπήρχαν επικριτές της συμφωνίας που εξέφραζαν τον φόβο ότι το κούρεμα χρέους θα οδηγούσε τη γερμανική κυβέρνηση σε ασταθή δημοσιονομική πολιτική».
Γιατί όμως ξαφνικά η γερμανική εφημερίδα Handelsblat θυμήθηκε τη Συμφωνία του Λονδίνου για το κούρεμα του χρέους της Γερμανίας και επισημαίνει πώς κάτι τέτοιο πρέπει να γίνει και με την Ελλάδα; Την απάντηση ίσως δίνει η έκθεση της Bank of America, η οποία επίσης δημοσιεύεται στον γερμανικό Τύπο (εφημερίδα Die Welt, περιοδικό Focus).
Σύμφωνα με αυτή την έρευνα, αν διαλυόταν η Ευρωζώνη, το νέο μάρκο θα ανατιμόταν κατά 15% και αυτό θα είχε συνέπειες στις γερμανικές εξαγωγές, αφού τα γερμανικά προϊόντα θα γινόταν κατά πολύ ακριβότερα.
Συγκεκριμένα, σε περίπτωση διάλυσης της Ευρωζώνης, τα νομίσματα των χωρών της νότιας Ευρώπης θα υποτιμούνταν και αυτό θα σήμαινε ότι το γερμανικό μάρκο θα γινόταν κατά 40% ακριβότερο έναντι αυτών, επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης, οι οποίοι εκτιμούν όμως ότι η Γαλλία θα μπορούσε να ωφεληθεί από την υποτίμηση, αφού το νέο γαλλικό φράγκο θα υποτιμάτο κατά 5%, κάτι το οποίο θα βοηθούσε τις εξαγωγές της.
Επί του παρόντος πάντως, όπως τονίζεται στην έκθεση της Bank of America, ο μεγάλος κίνδυνος διάλυσης της Ευρωζώνης θα μπορούσε να εμφανιστεί από τη Γαλλία, διότι η Μαρίν Λεπέν επιθυμεί την έξοδό της από την Ευρωζώνη και λιγότερο από την έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ όπως συνέβαινε πριν από περίπου δύο χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση αν υπάρξει συμφωνία για ένα κούρεμα του χρέους ή μία γενναία ελάφρυνση του αυτό δεν θα γίνει χωρίς κόστος για τους Έλληνες και την Ελλάδα. Θα συνοδευτεί από ένα 4ο πολύ σκληρό μνημόνιο.
