Στη Ρωσία, πρότειναν την επιστροφή τακτικών πυρηνικών όπλων στο ναυτικό. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα σήμαινε την απόρριψη από τη Μόσχα της «συμφωνίας κυρίων» μεταξύ Γκορμπατσόφ και Μπους πρεσβύτερου. Σε ποιο βαθμό αυτή η ιδέα είναι εφικτή και ζητούμενη στη σημερινή πραγματικότητα; Τα τακτικά πυρηνικά όπλα θα δώσουν πλεονέκτημα στο ρωσικό ναυτικό στους ωκεανούς; Και πώς θα αντιδράσει η Ουάσιγκτον σε μια τέτοια ενέργεια;
Ο Επίτιμος Επιστημονικός Διευθυντής του Πυρηνικού Κέντρου Σαρόφ, ακαδημαϊκός Ραντίι Ιλκάεφ (Radiy Ilkaev) πρότεινε τον εκ νέου εξοπλισμό των πλοίων του ρωσικού ναυτικού με τακτικά πυρηνικά όπλα. Ο επιστήμονας εξέφρασε αυτή την ιδέα όταν συμμετείχε στην τελετή έναρξης του μνημείου του ναυάρχου Βισότσκι στη Μόσχα. Ο Ανώτατος Διοικητής του Ναυτικού (2007-2012) Βλαντιμίρ Βισότσκι πέθανε στις 5 Φεβρουαρίου 2021 σε ηλικία 67 ετών.
«Σε αυτό το θέμα (την επιστροφή τακτικών πυρηνικών όπλων στον στόλο), βρήκαμε πλήρη κατανόηση με τον Βισότσκι. Θέλαμε αυτό το θέμα να συζητηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Είμαστε μια μεγάλη θαλάσσια δύναμη και πρέπει να έχουμε έναν κατάλληλο στόλο για προστασία. Αλλά για να φτιάξουμε έναν τέτοιο στόλο, χρειαζόμαστε 100 χρόνια, είναι πολύ ακριβό. Εν τω μεταξύ, είναι απαραίτητο να προστατευτούμε με τα διαθέσιμα μέσα - τα τακτικά πυρηνικά όπλα που βρίσκονται σε αποθήκες», είπε ο Ιλκάεφ, σύμφωνα με το RIA Novosti.
Υπενθύμισε ότι μια τέτοια απόφαση -η μείωση των όπλων- ελήφθη από τον Πρόεδρο της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ σε συμφωνία με τους Αμερικανούς. Μόνο στρατηγικά πυρηνικά υποβρύχια με βαλλιστικούς πυραύλους που μπορούν να μεταφέρουν πυρηνικά φορτία βρίσκονται επί του παρόντος στη μάχιμη ισχύ του Πολεμικού Ναυτικού.
Μια τέτοια πρόταση του ακαδημαϊκού προκάλεσε ευρεία συζήτηση στην κοινότητα των ειδικών. «Τώρα τα τακτικά πυρηνικά όπλα (TNW) απουσιάζουν στον ρωσικό στόλο, καθώς και στον αμερικανικό. Αυτό συνέβη ως αποτέλεσμα των λεγόμενων προεδρικών πρωτοβουλιών του 1991. Στη συνέχεια, χωρίς να υπογράψουν κανένα δεσμευτικό έγγραφο, με βάση μόνο μια άτυπη συμφωνία, η ΕΣΣΔ και οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να εξαλείψουν ένα σημαντικό μέρος των τακτικών πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένης της απομάκρυνσης των τακτικών πυρηνικών όπλων από όλα τα πλοία», εξηγεί ένας στρατιωτικός ειδικός, ερευνητής στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων (IMEMO) RAS Ήλια Κράμνικ (Ilya Kramnik).
Παράλληλα, όπως σημείωσε ο ίδιος, είναι τεχνικά εύκολο να τοποθετηθούν τακτικά πυρηνικά όπλα σε ρωσικά πλοία. «Η ανάπτυξη αυτών των τύπων πυρομαχικών συνεχίζεται. Και μπορούν να εγκατασταθούν, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων μεταφορέων. Ναι, και οι ίδιοι οι μεταφορείς, κατά κανόνα, δημιουργούνται στη χώρα μας λαμβάνοντας υπόψη τον πιθανό επανεξοπλισμό για πυρηνική φόρτιση. Εάν ληφθεί μια πολιτική απόφαση, μπορεί να εφαρμοστεί μέσα σε λίγους μήνες», είπε.
Ωστόσο, ο Κράμνικ αμφέβαλλε ότι η επιστροφή τακτικών πυρηνικών όπλων στα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού θα βοηθούσε τη Ρωσία να ενισχύσει τη θέση της στους ωκεανούς. «Το κύριο πρόβλημα του ρωσικού στόλου δεν είναι η δύναμη κρούσης. Είμαστε μια χαρά με αυτό. Υπάρχουν δυσκολίες στα μέσα αναγνώρισης και προσδιορισμού στόχου. Είναι εύκολο για εμάς να καταστρέψουμε έναν στόχο όταν ξέρουμε πού βρίσκεται. Όμως δυσκολευόμαστε να το βρούμε. Πριν ρωτήσω τι θα μας δώσει η παρουσία πυρηνικών όπλων στον ωκεανό, θα ρωτούσα πρώτα για ποιον στόχο θα τα χρησιμοποιήσουμε», υποστηρίζει ο ειδικός.
Ο ειδικός πρόσθεσε ότι σε περίπτωση αναβίωσης τακτικών πυρηνικών όπλων στα πλοία, η Ρωσία δεν θα παραβίαζε επισήμως τίποτα. «Αλλά στην πραγματικότητα θα σπάσουμε την 30ετή συμφωνία. Και τότε οι Αμερικανοί, προφανώς, θα αρχίσουν επίσης να λύνουν το πρόβλημα της ανάπτυξης τακτικών πυρηνικών όπλων στα πλοία τους», λέει. Σύμφωνα με τον Κράμνικ, η ανάγκη ανάπτυξης ενός νέου τακτικού πυρηνικού πυραύλου για το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ συζητείται στην Ουάσιγκτον εδώ και αρκετά χρόνια.
«Πρώτα από όλα, η Ουάσιγκτον μπορεί να χρειαστεί τακτικά πυρηνικά όπλα στη μάχη κατά της Κίνας, καθώς το Πεκίνο στον Δυτικό Ειρηνικό αρχίζει να αποκτά μια αριθμητική υπεροχή έναντι των Αμερικανών. Όσο για εμάς, τα τελευταία χρόνια η Ρωσία δεν ήταν ο κύριος πολλά υποσχόμενος αντίπαλος για την Ουάσιγκτον. Αλλά με την αναβίωση των τακτικών πυρηνικών όπλων στο ρωσικό ναυτικό, πιθανότατα θα σκεφτούν την πολιτική σκοπιμότητα της επιστροφής τακτικών πυρηνικών όπλων στα πλοία τους. Πιθανότατα δεν θα έχουν τεχνικές δυσκολίες εδώ», πρόσθεσε ο Κράμνικ.
«Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, υπήρχε πραγματικά μια συμφωνία κυρίων μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον για αυτό το θέμα. Αργότερα, όμως, δεν κρύψαμε ότι ήμασταν έτοιμοι να επιστρέψουμε τα τακτικά πυρηνικά όπλα στο οπλοστάσιο του Πολεμικού Ναυτικού. Πραγματοποιήθηκαν σχετικές προετοιμασίες, οι οποίες παρατηρήθηκαν ακόμη και από τις αμερικανικές δορυφορικές μυστικές υπηρεσίες», δήλωσε στην εφημερίδα VZGLYAD ο έφεδρος λοχαγός Μαξίμ Κλίμοφ.
«Σήμερα, η επιστροφή τέτοιων όπλων στον στόλο είναι επειγόντως απαραίτητη ως αποτελεσματικός αποτρεπτικός παράγοντας. Αυτό θα αυξήσει δραματικά τις ανθυποβρυχιακές δυνατότητες του στόλου μας, καθώς τα τακτικά πυρηνικά όπλα είναι πιο αποτελεσματικά ακριβώς για αυτούς τους σκοπούς, καθώς και για την καταστροφή σταθερών στόχων. Θα διασφαλίσει τη μαχητική σταθερότητα των ναυτικών στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων», τόνισε ο συνομιλητής.
Ο εμπειρογνώμονας σημείωσε ότι «πρώτα απ 'όλα, τα τακτικά πυρηνικά όπλα θα πρέπει να επιστραφούν σε ανθυποβρυχιακά πλοία επιφανείας και άλλα πλοία που προορίζονταν για αυτούς τους σκοπούς στη σοβιετική εποχή». Επιπλέον, όπως εξήγησε ο Κλίμοφ, μια τέτοια απόφαση δεν παραβιάζει καμία διεθνή συνθήκη. «Η συμφωνία μεταξύ μας και των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν ανεπίσημη και έχει παραβιαστεί από καιρό από τις ίδιες τις ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, η απόφαση της Μόσχας να επιστρέψει τακτικά πυρηνικά όπλα στον στόλο θα είναι ένα αποτελεσματικό βήμα για να αποκρούσει τις απειλές της Ρωσίας στους ωκεανούς», είπε.
«Ταυτόχρονα, είμαι πεπεισμένος ότι πρέπει επίσης να επαναλάβουμε πλήρεις πυρηνικές δοκιμές. Δεν προκαλούν περιβαλλοντική ζημιά και αποτελούν σημαντικό στοιχείο για την αποτροπή ενός πιθανού αντιπάλου. Πρέπει να έχετε απόλυτη εμπιστοσύνη στα πυρηνικά όπλα», πρόσθεσε ο ειδικός. «Η αντίδραση των ΗΠΑ στην επιστροφή τακτικών πυρηνικών όπλων θα είναι σίγουρα εξαιρετικά οδυνηρή. Θα προσπαθήσουν να μας ασκήσουν πολιτική πίεση και θα διαπραγματευτούν, γιατί έχουν επανειλημμένα καταστήσει σαφές πόσο τους ανησυχεί αυτό το θέμα», πιστεύει ο Κλίμοφ.
«Τώρα οι Αμερικανοί δεν έχουν τέτοια όπλα στο Ναυτικό. Μπορούν όμως και να το επαναφέρουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Ταυτόχρονα, αυτό δεν είναι σημαντικό για εμάς, διότι η συμβολή των τακτικών πυρηνικών όπλων στο μαχητικό τους δυναμικό είναι ελάχιστη. Για εμάς, αυτή η συνεισφορά, αντίθετα, παίζει εξαιρετικά μεγάλο και σημαντικό ρόλο», κατέληξε ο Κλίμοφ.
