Ξεκάθαρο μήνυμα στέλνει η Μόσχα προς Αθήνα. Το κείμενο που ακολουθεί τα λέει όλα. Εγκαταλείψτε την ΕΕ, δεν σας προσφέρει τίποτα. Μία μεγάλη αλήθεια για να λέμε την πραγματικότητα.
Η Ελλάδα από την ημέρα που μπήκε στην ΕΕ, αλλά ειδικά από εκείνη την νύχτα που βρεθήκαμε στην οικογένεια του ευρώ, η χώρα μας πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Είτε με ευθύνη των ελληνικών κυβρνήσεων, είτε με την αδιαφορία της ΕΕ.
Μιλάμε για μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων. Οι πλούσιοι του βορρά και οι φτωχοί του Νότου.
«Η Ελλάδα είναι απλά μια επαρχία, ένα θέρετρο της Ευρώπης. Εάν δεν εγκαταλείψει την ΕΕ, δεν υπάρχει η δυνατότητα να γίνεται λόγος για την ελληνική αυτάρκεια», τονίζει ο Evgeny Itzakov, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Προεδρικής Ακαδημίας.
Με ιδιαίτερα χαμηλές προσδοκίες και κάθε άλλο παρά θετικές προοπτικές υποδέχονται οι ρώσοι οικονομολόγοι τη σημερινή μέρα-ορόσημο όπως τουλάχιστον την χαρακτήρισε στις αρχές του καλοκαιριού ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. «Πριν από την ένταξή της στην ΕΕ, η Ελλάδα ήταν μια αυτάρκης χώρα», λέει στο Sputnik ο Evgeny Itzakov, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Διοίκησης και Επιχειρηματικότητας του Πανεπιστημίου της Προεδρικής Ακαδημίας (RANEPA), αναφέρει το sputniknews.gr
«Δεν μπορείτε να μιλήσετε για το τέλος της κρίσης στην Ελλάδα, θα πρέπει να καταλάβουμε ότι η χώρα αυτή δεν έχει την παραγωγική της βάση. Την έχουν καταστρέψει σχεδόν ολοκληρωτικά», τονίζει.
Ο Itzakov κάνει ειδική αναφορά στην ελληνική ναυτιλία, αλλά και στον Αριστοτέλη Ωνάση. «Η Ελλάδα είχε έναν από τους μεγαλύτερους στόλους στην Ε.Ε. και τα μεγαλύτερα ναυπηγεία. Χάρη στη Ναυτιλία, ο Ωνάσης έκανε την τύχη του. Παλαιότερα, τα περισσότερα εμπορικά πλοία είχαν ελληνική σημαία, τώρα δεν υπάρχει ούτε ναυπηγείο, ούτε στόλος. Αυτό συνέβη κυριολεκτικά σε 10 χρόνια».
Στη συνέχεια, υπογραμμίζει τα προβλήματα στην αγροτική παραγωγή και την οικονομική δυσπραγία που έφερε η οικονομική κρίση σε έναν κλάδο που θα μπορούσε να έχει ήδη αποτελέσει μοχλό εξόδου. «Η Ελλάδα έχασε τους ελαιώνες και τους αμπελώνες της. Η ΕΕ αποζημίωνε όσους μείωναν την παραγωγική τους δραστηριότητα. Αυτό κατέστρεψε τις αγροτικές επιχειρήσεις και έπειτα τη βιομηχανία μεταποίησης», σχολιάζει.
Διερωτώμενος τι απομένει, εφόσον «η αγροτική παραγωγή καταστρέφεται, ο στόλος και τα ναυπηγεία καταστρέφονται;», ο καθηγητής απαντά: «Ο τουρισμός, ο οποίος αποτελεί τη βάση της ελληνικής οικονομίας σήμερα».
«Αν βγείτε πιο έξω από το κεντρικό τμήμα της Ελλάδας, θα δείτε πολλά εγκαταλελειμμένα κτίρια. Όλα ξεκίνησαν το 2008. Η ελληνική οικονομία δεν έχει τις προϋποθέσεις να ανακάμψει. Το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει κατά κάποιο τρόπο σταθεροποιηθεί μετά την πτώση της και τώρα δεν χρειάζεται άμεση οικονομική βοήθεια, δεν σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία έχει γίνει πιο ισχυρή και πιο ανεπτυγμένη, σε καμία περίπτωση. Η σταθεροποίηση ήρθε λόγω της χαμηλής αγοραστικής δύναμης και των χαμηλότερων εισοδημάτων. Πριν από την ένταξή της στην ΕΕ, η Ελλάδα ήταν μια αυτάρκης χώρα».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «οποιεσδήποτε θετικές εξελίξεις είναι δυνατές μόνο εάν υπάρχει παραγωγή και επεξεργασία στην επικράτειά σας». «Όμως, η Ελλάδα δεν έχει αυτή την ευκαιρία. Το "βάρος" της Αθήνας στην Ευρώπη είναι εξαιρετικά χαμηλό και πάντα θα υπάρχει μια χώρα που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντά της καλύτερα από την Ελλάδα».
Ο Itzakov καταλήγει:
«Όσον αφορά τις ελιές και το κρασί, είναι η Ισπανία, όσον αφορά τον στόλο, είναι η Βρετανία. Εντός της Ε.Ε., η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι μια επιτυχημένη ανεπτυγμένη χώρα. Τώρα είναι απλά μια επαρχία, ένα θέρετρο της Ευρώπης. Εάν δεν εγκαταλείψει την ΕΕ, δεν υπάρχει η δυνατότητα να γίνεται λόγος για την ελληνική αυτάρκεια».
«Είναι δύσκολο να μιλήσουμε για το τέλος της κρίσης. Το ύψος του χρέους που παρέμεινε μετά τις αναδιαρθρώσεις και τα προγράμματα βοήθειας είναι πολύ μεγάλο και είναι σχεδόν αδύνατο να αναμένουμε ότι θα μειωθεί στο εγγύς μέλλον», εκτιμά από την πλευρά του ο Valery Vaisberg, ο διευθυντής αναλύσεων της Region Investment Company.
Ο ίδιος τονίζει, ωστόσο, πως «η πιο δύσκολη φάση έχει περάσει και μπορούμε να αναμένουμε ότι η ήπια ανάπτυξη θα επιστρέψει στη χώρα». «Αυτό», συμπληρώνει, «ίσως, να δώσει κάποια ελπίδα βελτίωσης της κατάστασης για τους πολίτες».
Την ίδια στιγμή, υπογραμμίζει ο Vaisberg, «το ισοζύγιο πληρωμών παραμένει αρκετά αδύναμο». Εκτιμά δε πως «η χώρα έχει τουλάχιστον πέντε ακόμη χρόνια — ίσως και περισσότερο — που θα παραμείνει σε ζώνη κινδύνου για να επαναληφθούν οι ίδιες δύσκολες καταστάσεις όπως και το 2012».
«Η δυναμική της ανάπτυξης θα διακρίνεται δύσκολα, θα είναι πολύ αδύναμη», σημειώνει και συμπληρώνει:
«Οι όποιες εξελίξεις εξαρτώνται από τον βαθμό στον οποίο η κυβέρνηση θα είναι έτοιμη να υλοποιήσει περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να δημιουργήσει μια πολυδιάστατη οικονομία».
«Η Ελλάδα υλοποίησε πολύ σημαντικές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Τώρα χρειάζεται μεταρρυθμίσεις για την φιλελευθεροποίηση της οικονομίας. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι αδύναμος και είναι αδύνατο να αναμένουμε ότι οι επενδυτές θα αλλάξουν τη στάση τους απέναντι στην Ελλάδα τα επόμενα δύο-τρία χρόνια. Ίσως μόνο το 2020 ή το 2021 να γίνει αντιληπτή η σταθερότητα», συμπεραίνει.
Πώς μας «έδεσε» για δεκαετίες το μνημόνιο Τσίπρα
Με βάση το μνημόνιο που συμφωνήθηκε τον Αύγουστο του 2015 και ολοκληρώνεται σήμερα, 20 Αυγούστου του 2018, δεν υλοποιήθηκαν μόνο τα μέτρα της «πρότασης Γιούνκερ» που καταψηφίστηκαν με 62% στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου του 2015 αλλά και μια σειρά πρόσθετων διαρθρωτικών παρεμβάσεων και μέτρων λιτότητας συνολικού ύψους πάνω από 15 δισ. ευρώ.
Στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος ψηφίστηκαν επίσης νέα μέτρα για τη διετία 2019-2020 και εγκρίθηκαν δεσμεύσεις που εκτείνονται σε βάθος χρόνου, ως το 2060 αλλά και στον επόμενο αιώνα, το έτος 2115.
Τα πιο αξιοσημείωτα μέτρα και οι δεσμεύσεις που ψήφισε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τα τρία τελευταία χρόνια έχουν ως εξής:
-Αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και μείωση συντάξεων, ακόμη και πάνω από 400 ευρώ, για τους νέους συνταξιούχους σε σύγκριση με αυτές που θα έπαιρναν οι ίδιοι με τις παλιές διατάξεις
-Κατάργηση του ΕΚΑΣ για όλους τους συνταξιούχους -θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2019
-Σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων
-Πλειστηριασμοί ακινήτων (και της α’ κατοικίας) για χρέη από 500 ευρώ στο Δημόσιο
-Αύξηση του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%
-Αύξηση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις από το 26% στο 29%
-Κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά (από 1.1.2020 και σε Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, την Κω και Λέρο)
-Αύξηση των φόρων (μεταξύ άλλων) στα αυτοκίνητα, στα έσοδα από ενοίκια, στο πετρέλαιο θέρμανσης, το ντίζελ και τη βενζίνη, στα τσιγάρα και τον καφέ, στη σταθερή τηλεφωνία και στα μακαρόνια
-Αύξηση του εισιτηρίου από το 1,20 στο 1,40 ευρώ για όλα τα μέσα μαζικης μεταφοράς
-Αύξηση φόρου από 6,5% στο 13% για ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και κάμπινγκ
-Πρώτη φάση μείωσης του αφορολόγητου και αύξηση φορολογικών συντελεστών για τα φυσικά πρόσωπα
Οι πολυετείς δεσμεύσεις περιλαμβάνουν:
-Δέσμευση για την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων ύψους 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 και 2,2% ως το 2060
-Ιδρυση του Υπερταμείου ιδιωτικοποιήσεων με διάρκεια ζωής 99 έτη, από το 2016 ως το 2115
Ψηφισμένα μέτρα που δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμη:
-Μείωση συντάξεων ως 18% για τους υφιστάμενους συνταξιούχους (2019)
-Μείωση του αφορολόγητου ορίου από τα 8.700 στα 5.700 ευρώ για τον άγαμο (2020)
Πέρα όμως από την Ρωσία, ο δυτικός Τύπος και συγκεκριμένα τα μεγαλύτερα δημοσιογραφικά δίκτυα σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο αντίστοιχα, αποδομούν και σημείο-σημείο την προπαγάνδα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ
Ο διεθνής Τύπος αναφέρεται εκτενώς στην λήξη του τρίτου μνημονίου της Ελλάδας και όπως φαίνεται δεν πείθεται από τον πανηγυρικό τόνο που θέλει να δώσει η κυβέρνηση στην σημερινή ημέρα και από την υπόσχεση ότι δεν θα υπάρξουν άλλα μνημόνια.
«Τα προγράμματα διάσωσης τελειώνουν, ο πόνος όμως κάθε άλλο παρά τελειώνει» γράφουν χαρακτηριστικά οι New York Times και συνεχίζουν: «Η Ελλάδα φτάνει στο σημείο καμπής ενός εκ των πιο ισχυρών οικονομικών κρίσεων στην Ευρώπη. Η οικονομία επιστρέψει σιγά-σιγά στην ανάπτυξη αλλά το τίμημα που πλήρωσε η Ελλάδα για την επιστροφή της ήταν βαρύ. Μια δεκαετία περικοπών και αυξήσεων στους φόρους προκειμένου να επιδιορθωθούν τα δημόσια οικονομικά της χώρας άφησαν πίσω τους το 1/3 των Ελλήνων κοντά στη φτώχια σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Τα οικογενειακά εισοδήματα έπεσαν κατά 30% και περισσότερο από το 20% των Ελλήνων δεν μπορεί να πληρώσει βασικές έξοδα όπως το ενοίκιο του σπιτιού, ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ή ένα δάνειο στην τράπεζα. Ένα τρίτο των οικογενειών έχουν τουλάχιστον ένα άνεργο μέλος ενώ η Ελλάδα έχει ενα από τα υψηλότερα ευρωπαϊκά επίπεδα φτώχειας μέσα στην εργασία (in-work poverty)».
Για τους Financial Times «Η Αθήνα θα πρέπει να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις αλλά και να αναμορφώσει τον τραπεζικό της τομέα για να τονώσει την ανάπτυξη. Το τέλος του προγράμματος δεν σημαίνει και το τέλος των δεσμεύσεων της Ελλάδας στους διεθνείς πιστωτές. Η Ελλάδα, σε αντάλλαγμα για τη συμφωνία στο χρέος του περασμένου Ιουνίου, θα πρέπει να διατηρεί πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022. Αποτυχία σημαίνει ότι υπάρχει ο κίνδυνος να αποσυρθεί ένα μέρος της στήριξης.
Οι τιμές των ακινήτων κατά μέσο όρο 42% κάτω σε σχέση με μια δεκαετία πριν. Παράλληλα, ωστόσο, οι ξένες επενδύσεις, κυρίως και στα ακίνητα έχουν αυξηθεί κατά 34% από το 2014. Την περίοδο 14-16 μπήκαν 850 εκ. ευρώ στις αγορές ακινήτων.
Πρόκληση ωστόσο παραμένουν τα κόκκινα δάνεια, που είναι σχεδόν το μισό όλων των δανείων στη χώρα. Το επίπεδό τους είναι οκταπλάσιο του επιπέδου τους προ κρίσης.
Η ανεργία είναι υπερδιπλάσια σε σχέση με την εποχή πριν από την κρίση. Αν και δημιουργήθηκαν 300.000 θέσεις εργασίας από τον Μάρτιο του 2015 πολλές είναι προσωρινής ή μερικής απασχόλησης, ενώ οι μισθοί είναι 22% κάτω σε σχέση με το 2009.
Το 2007 οι Έλληνες ήταν πιο εύποροι κατά 21% από τους Πορτογάλους, κατά 71% από τους Πολωνούς και σχεδόν με το ίδιο κατά κεφαλήν εισόδημα με τους Ισπανούς. Σήμερα είναι σχεδόν 9% φτωχότεροι από Πορτογάλους και Πολωνούς, ενώ οι Ισπανοί είναι σχεδόν 40% πλουσιότεροι. Η Ελλάδα είναι πλέον η τέταρτη πιο φτωχή χώρα της ΕΕ μετά τις Βουλγαρία, Κροατία και Ρουμανία».
Και οι Times αναφέρονται εκτενώς στην «έξοδο» από το μνημόνιο, συγκρίνοντας τον τερματισμό του τρίτου προγράμματος στήριξης με τον Φειδιππίδη που ανήγγειλε τη νίκη στη μάχη του Μαραθώνα στους Αθηναίους και έπεσε νεκρός.
«Έχουμε φτάσει στα όριά μας, έχουμε αφανιστεί, πνιγόμαστε μετά από οκτώ χρόνια λιτότητας. Δεν ξέρω πως μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι πρόκειται για νίκη», δηλώνει ο Γ. Καλεσάκης, συνταξιούχος αγρότης από τον Μαραθώνα. Ωστόσο αυτό υποστήριξε ο Αλέξης Τσίπρας, που εφόρμησε στην εξουσία το 2015 υποσχόμενος να τερματίσει την λιτότητα.
Στις επιπτώσεις στη ζωή των νέων Ελλήνων και «στη ζημιά που έχει ήδη γίνει» επικεντρώνεται σε άρθρο του το BBC: «Οι φόροι παραμένουν υψηλοί και το 90% των Ελλήνων πιστεύει ότι οι δανειστές θα συνεχίσουν να παρακολουθούν στενά τις δαπάνες της χώρας τα επόμενα χρόνια. Η κρίση που χτύπησε όλους τους Έλληνες αποδείχθηκε ιδιαίτερα σκληρή για τους νέους. Την οχταετία 2008-2016 το 4% των Ελλήνων – περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι – έγινε μετανάστης με αποτέλεσμα ενώ το 2008 οι Έλληνες ηλικίας 20-39 ετών ήταν το 29% του πληθυσμού, μέσα σε μόλις 4 χρόνια μειώθηκαν στο 24% του πληθυσμού».
«Την Δευτέρα και μετά από οκτώ χρόνια, η Ελλάδα θα θεωρηθεί αρκούντως δυνατή για να σταθεί στα πόδια της και το διεθνές πρόγραμμα στήριξης θα λήξει. Οι Έλληνες θα αποχαιρετίσουν την τρόικα, που ουσιαστικά κυβερνούσε τη χώρα από το 2010» γράφει ο βρετανικός Guardian και προσθέτει: «Να είστε προσεκτικοί με τις διακηρύξεις περί success story, αλληλεγγύης και ορθολογικής πολιτικής που αποκατέστησαν την οικονομική σταθερότητα και απέτρεψαν την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Απέχουν πολύ από την αλήθεια. Τα ελληνικά προγράμματα υπήρξαν μια κολοσσιαία αποτυχία.
Πρόκειται για μια ιστορία ανικανότητας, δογματισμού, αχρείαστων καθυστερήσεων και προάσπισης των συμφερόντων των τραπεζών σε βάρος των αναγκών του λαού» σημειώνει η βρετανική εφημερίδα και πρόσθετε: Οι συνέπειες θα είναι μακροπρόθεσμες. Πρόσφατα, η ελληνική οικονομία άρχισε να αναπτύσσεται, όμως έχει να καλύψει τεράστιο έδαφος.
Η απώλεια σχεδόν του ενός τρίτου του ΑΕΠ μπορούσε να είχε αποφευχθεί, όμως η Ελλάδα, αλλά και η υπόλοιπη Ευρώπη, αποδέχθηκε την ιδέα πως προτεραιότητα είναι ο ισοσκελισμός των προϋπολογισμών μέσω του αποπληθωρισμού. Η χώρα εισήλθε σε ένα καθοδικό σπιράλ, με απώλειες θέσεων εργασίας και πτώση των φορολογικών εσόδων.
Το δημόσιο χρέος ανέβαινε, προκαλώντας πιέσεις για ακόμη περισσότερες περικοπές. Έχει συμβεί μια εκτεταμένη και μόνιμη καταστροφή, με κοινωνικό κόστος από μια δεκαετία αποτυχημένης λιτότητας.
Περισσότερο όμως από κάθε τι άλλο, το παλαιό κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ ηγεσίας και λαού έχει διαρραγεί. Κάποτε οι ψηφοφόροι πίστευαν ότι με την σκληρή εργασία τους θα απολάμβαναν έναν αξιοπρεπή μισθό, ενώ το κράτος θα τους φρόντιζε στους δύσκολους καιρούς. Αν αυτή η πίστη δεν υπάρχει πια, αυτό οφείλεται πολύ και στα όσα συνέβησαν στην Ελλάδα τα τελευταία οκτώ χρόνια».
«Η Ελλάδα εξέρχεται από το πρόγραμμα στήριξης, γεγονός συμβολικό για τη υπέρβαση της κρίσης χρέους που πυροδοτήθηκε πριν οκτώ χρόνια και άλλαξε ριζικά την οικονομία και τις ζωές των ανθρώπων» μεταδίδει το πρακτορείο Bloomberg και προσθέτει:
«Όταν, τον Μάιο του 2010, εκπονήθηκε το πρώτο από τα τρία προγράμματα, οι πολιτικοί των χωρών της ευρωζώνης υποστήριξαν πως η κρίση ήταν το αποτέλεσμα χρόνιας δημοσιονομικής και οικονομικής απειθαρχίας. Τα δάνεια χορηγήθηκαν συνοδευόμενα από αυστηρούς όρους, για να δικαιολογηθεί η παραβίαση της ρήτρας περί μη διάσωσης χώρας στην ευρωζώνη. Ποιες ήταν οι επιδόσεις της Ελλάδας;
Οικονομικό πλήγμα: Την ώρα που η κατάρρευση της Ελλάδας προκάλεσε κραδασμούς πολύ πέραν των συνόρων της, οι επιπτώσεις στο εσωτερικό της χώρας με πληθυσμό μόλις 11 εκατομμυρίων υπήρξε ιδιαίτερα δραματικό. Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 25% και το επίπεδο διαβίωσης κατέρρευσε, αφού χάθηκαν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας και η ανεργία σκαρφάλωσε κάποια στιγμή στο 28%. Δημόσια οικονομικά:
Το ελληνικό σκέλος της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης εκδηλώθηκε όταν η κυβέρνηση του τότε νεοεκλεγέντος πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου αποκάλυψε την αλήθεια για τα δημοσιονομικά της χώρας, με το έλλειμμα του 2009 να διογκώνεται πάνω από το 15% του ΑΕΠ, πενταπλάσιο από το όριο της ΕΕ.
Κατά τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση στράφηκε περισσότερο στο συνολικό ύψος του χρέους και το ισοζύγιο. Δόθηκε λιγότερη προσοχή στο γεγονός ότι επί δύο χρόνια τα έσοδα υπερβαίνουν τις δαπάνες και η κυβέρνηση επιτυγχάνει πλεόνασμα. Η επιτυχία αυτή οφείλεται στις περικοπές των δαπανών ενώ τα έσοδα διατηρήθηκαν στα ίδια περίπου επίπεδα. Δεδομένου όμως του μεγέθους της ύφεσης, η διατήρηση των εσόδων σε σταθερά επίπεδα σημαίνει τεράστια αφαίμαξη της μεσαίας τάξης, που καλείται να καταβάλει όλο και υψηλότερους φόρους.
Δημόσια διοίκηση: Στο τομέα των δαπανών, τα προβλήματα της Ελλάδας οφείλονταν εν μέρει στην έκρηξη της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα την περίοδο που προηγήθηκε της κατάρρευσης. Η άρνηση να απολυθεί προσωπικό του δημοσίου έγινε πολύ νωρίς αιτία διαξιφισμών μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών.
Το θέμα έχασε την σημασία του όταν το προσωπικό μειώθηκε κατά 150.000 μετά την εφαρμογή του μέτρου της μιας πρόσληψης ανά πέντε αποχωρήσεις. Ωστόσο η πρόοδος υπήρξε αργή στην απονομή δικαιοσύνης, ενώ το βάρος της γραφειοκρατίας δυσκολεύει την προσέλκυση επενδύσεων.
Ανταγωνιστικότητα: Επί οκτώ χρόνια, η μόνιμη επωδός των εταίρων της ευρωζώνης και του ΔΝΤ ήταν πως η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να γίνει ανταγωνιστικότερη. Εφαρμόζοντας τρία προγράμματα, η Ελλάδα πούλησε κρατικά ακίνητα, πραγματοποίησε σαρωτικές αλλαγές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και άλλαξε επαγγελματικές ρυθμίσεις, από τους δικηγόρους μέχρι τα κομμωτήρια. Μεγάλη υπήρξε και η μείωση του εργατικού κόστους, ιδίως μετά τις αλλαγές στις συλλογικές συμβάσεις και την μείωση του βασικού μισθού.
Οι δανειστές υποστηρίζουν ότι η μείωση απλά αντιστάθμισε τις μεγάλες αυξήσεις που είχαν γίνει την περίοδο που προηγήθηκε της κρίσης, αυξήσεις που δεν ήταν εναρμονισμένες με την παραγωγικότητα της οικονομίας. Η μείωση των μισθών, συνδυασμένη με την αύξηση της φορολόγησης και την απώλεια θέσεων εργασίας, υπήρξε κύριος παράγοντας για την πτώση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων. Ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας θέλει να καταργήσει ορισμένες από τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις μετά την λήξη του προγράμματος και να αυξήσει τον κατώτατο μισθό. Η Ελλάδα δεν κατόρθωσε την ανάκαμψη με ατμομηχανή τις εξαγωγές που πέτυχαν άλλες χώρες, όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία. Ωστόσο σχεδόν εξαφάνισε το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Χρηματοπιστωτικός τομέας: Όταν εκδηλώθηκε η κρίση, οι τραπεζίτες αρέσκονταν να υποστηρίζουν ότι η διοίκηση των ιδρυμάτων τους ήταν συντηρητική και το πρόβλημα γεννήθηκε από τον δημόσιο τομέα. Όμως η καταστροφή δεν άργησε να έρθει. Οι τράπεζες πρακτικά πτώχευσαν για ένα διάστημα το 2012, η αναδιάρθρωση του χρέους εξαφάνισε την αξία των ομολόγων που είχαν στα χαρτοφυλάκιά τους και τρία χρόνια μετά, έκλεισαν επί εβδομάδες πριν ανοίξουν και πάλι μετά την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων.
Ακόμη αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις, βεβαρυμμένες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια που ανέρχονται στο 50% του συνόλου. Τα προβλήματα αυτά οδήγησαν σε απώλειες καταθέσεων και διαύλων διατραπεζικού δανεισμού, ενώ κρατήθηκαν ζωντανές χάρη στην παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ. Η ανάγκη για τον δανεισμό αυτό μειώνεται πλέον σταθερά και, ενώ η χώρα οδεύει προς την έξοδο από το πρόγραμμα, αναπληρώθηκε από διατραπεζικό δανεισμό για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης.
Η λήξη την Δευτέρα του μαραθωνίου των προγραμμάτων στήριξης της Ελλάδας θα σηματοδοτούσε τον τερματισμό της κρίσης της ευρωζώνης, αν δεν υπήρχε η Ιταλία και οι ενοχλητικοί φόβοι ότι οι ατέλειες της νομισματικής ένωσης δεν έχουν διορθωθεί, γράφει η Wall Street Journal.
«Μετά από χρόνια σκληρής λιτότητας, η Ελλάδα εξέρχεται τη Δευτέρα από το τρίτο και τελευταίο Μνημόνιο, ωστόσο αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι η χώρα έχει ακόμα μακρύ δρόμο μπροστά της», αναφέρει σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Telegraph.
