Για εκτεταμένη "αστάθεια" λόγω γεωπολιτικών παραγόντων προειδοποιούν οι κορυφαίοι οικονομολόγοι του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, προεξοφλώντας ένα δυσκολότερο 2024, συγκριτικά με τον τρέχον έτος, το οποίο περίτρανα αποδείχθηκε "μαύρο" για την παγκόσμια οικονομία.
Μια από τις μεγαλύτερες πηγές αυτής της αστάθειας θα είναι η γεωπολιτική, σύμφωνα με τους επικεφαλής οικονομολόγους που συμμετείχαν στην έρευνα για τις τελευταίες προοπτικές των επικεφαλής οικονομολόγων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Αδύναμη παγκόσμια οικονομία το 2024;
Η παγκόσμια οικονομία θα αποδυναμωθεί το επόμενο έτος, σύμφωνα με το 61% των επικεφαλής οικονομολόγων που ερωτήθηκαν για την έκθεση.
Η αβεβαιότητα αποτελεί βασικό παράγοντα - όπως ήταν και όταν δημοσιεύθηκε η έκδοση του Μαΐου της έκθεσης Chief Economists Outlook. Οι φόβοι για παγκόσμια ύφεση μειώνονται, αλλά αυξάνονται οι ανησυχίες για την οικονομία της Κίνας, η οποία πρόσφατα βυθίστηκε σε αποπληθωρισμό.
Τα γεωπολιτικά και εσωτερικά πολιτικά ζητήματα αποτελούν άλλους ανησυχητικούς παράγοντες. Εννέα στους δέκα οικονομολόγους που συμμετείχαν στην έρευνα για την έκθεση πιστεύουν ότι η γεωπολιτική θα δημιουργήσει οικονομική αστάθεια το επόμενο έτος.
Η εγχώρια πολιτική θα μπορούσε επίσης να υποδαυλίσει την οικονομική αστάθεια σύμφωνα με το 79% των ερωτηθέντων, με τον επικείμενο εκλογικό κύκλο στις ΗΠΑ να αποτελεί πιθανότατα παράγοντα αυτού του αισθήματος.
Περιφερειακές οικονομικές προοπτικές
Υπάρχει μια "αυξανόμενη απόκλιση στις προοπτικές ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο", αναφέρεται στις Προοπτικές των επικεφαλής οικονομολόγων.
Η Ασία θεωρείται ότι έχει τις ισχυρότερες προοπτικές ανάπτυξης - ιδίως η Νότια Ασία, όπου το 92% αναμένει μέτρια ή ισχυρή ανάπτυξη φέτος. Πάνω από τους μισούς αναμένουν ισχυρή ανάπτυξη, από 36% στην έκδοση του Μαΐου της έκθεσης.
Ωστόσο, οι προσδοκίες γύρω από την Κίνα έχουν υποχωρήσει. Μόνο το 54% αναμένει μέτρια ή ισχυρή ανάπτυξη εκεί στο υπόλοιπο του 2023, από 97% στην έκδοση του Μαΐου. Και υπάρχει μικρή πρόβλεψη ότι αυτό θα αλλάξει το 2024.
"Εκτός από την πιο αργή από την αναμενόμενη ανάκαμψη της εγχώριας κατανάλωσης νωρίτερα φέτος, οι οικονομικές προοπτικές της Κίνας έχουν θολώσει από τις αποπληθωριστικές πιέσεις και τα σημάδια ευθραυστότητας στην κρίσιμη αγορά ακινήτων", αναφέρει η έκθεση. "Ο όγκος του εμπορίου έχει επίσης υποχωρήσει, με τις εισαγωγές να μειώνονται κατά 12,4% και τις εξαγωγές κατά 14,5% το έτος έως τον Ιούλιο του 2023".
Οι προοπτικές για την αμερικανική οικονομία έχουν βελτιωθεί αισθητά από τον Μάιο, με περίπου 80% των ερωτηθέντων να αναμένουν ισχυρή ή μέτρια ανάπτυξη φέτος και το επόμενο έτος, από περίπου 50% τον Μάιο.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει αδύναμη ή πολύ αδύναμη ανάπτυξη φέτος, σύμφωνα με το 77% των ερωτηθέντων. Ωστόσο, η εικόνα θα μπορούσε να αλλάξει σημαντικά το 2024, με μόλις το 41% να αναμένει αδύναμη ανάπτυξη τότε.
Όσον αφορά τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, το 79% αναμένει μέτρια ή ισχυρή ανάπτυξη το 2023 και το 2024, αυξημένο κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον Μάιο.
Χαλάρωση των πιέσεων πληθωρισμού και επιτοκίων
Αισιοδοξία προκύπτει όσον αφορά τις προοπτικές του πληθωρισμού, με το 86% των επικεφαλής οικονομολόγων να πιστεύει ότι τα χειρότερα από την παγκόσμια πληθωριστική έξαρση θα έχουν υποχωρήσει σε ένα χρόνο.
Οι προσδοκίες σχετικά με τη νομισματική πολιτική συμβαδίζουν με αυτό, με το 93% των ερωτηθέντων να αναμένει ότι ο ρυθμός αύξησης των επιτοκίων θα επιβραδυνθεί στις οικονομίες με έντονο πληθωρισμό. Είναι επίσης πιθανό να υπάρξει λιγότερος συγχρονισμός της νομισματικής πολιτικής μεταξύ των κεντρικών τραπεζών, λένε τα τέσσερα πέμπτα των επικεφαλής οικονομολόγων.
"Ωστόσο... η διάθεση παραμένει πολύ επιφυλακτική", προσθέτει η έκθεση. "Επομένως, η νομισματική πολιτική είναι πιθανό να είναι προσεκτικά βαθμονομημένη κατά τους επόμενους μήνες, καθώς οι κεντρικές τράπεζες πλοηγούνται στις ευαίσθητες εγχώριες και παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες", συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, της μεταβαλλόμενης δημογραφικής εξέλιξης και της εμβάθυνσης των γεωπολιτικών και οικονομικών ρήξεων.
Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ έχουν βελτιωθεί, με το 54% των επικεφαλής οικονομολόγων που συμμετείχαν στην έρευνα να αναμένουν πλέον μέτριο ή χαμηλότερο πληθωρισμό εκεί, από 32% τον Μάιο. Ωστόσο, η Ευρώπη εξακολουθεί να θεωρείται ότι οδεύει προς υψηλό ή πολύ υψηλό πληθωρισμό φέτος, σύμφωνα με το 70% των ερωτηθέντων.
Η Κίνα αντιμετωπίζει διαφορετικό πρόβλημα, με τα αποτελέσματα να αντικατοπτρίζουν ενδείξεις αποπληθωριστικών πιέσεων: Το 81% των επικεφαλής οικονομολόγων αναμένει χαμηλό ή πολύ χαμηλό πληθωρισμό φέτος, από 48% τον Μάιο.
Τα οικονομικά πλήγματα επηρεάζουν την παγκόσμια ανάπτυξη
Οι ελπίδες για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ μέχρι την προθεσμία του 2030 τίθενται εν αμφιβόλω από τους αντίθετους ανέμους που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία.
Σχεδόν τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις θα εμποδίσουν την πρόοδο προς την επίτευξη των παγκόσμιων αναπτυξιακών στόχων τα επόμενα τρία χρόνια, ενώ το 59% αναμένει ότι οι αυστηρότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες θα έχουν το ίδιο αποτέλεσμα.
Η Έκθεση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ παρουσιάζει παρόμοια εικόνα, διαπιστώνοντας ότι υπάρχει "τάση επιδείνωσης" σε πολλούς Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης από το 2020, συμπεριλαμβανομένης της εξάλειψης της ακραίας φτώχειας και της μείωσης της επισιτιστικής ανασφάλειας.
Οι ετήσιες επενδύσεις υπολείπονται κατά 4 τρισεκατομμύρια δολάρια από εκεί που πρέπει να είναι για την επίτευξη των ΣΒΑ, σε σύγκριση με ένα έλλειμμα 2,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων όταν υιοθετήθηκαν οι ΣΒΑ το 2015, αναφέρει η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη.
Η εξεύρεση τρόπων κινητοποίησης της χρηματοδότησης θα μπορούσε να συμβάλει στην ανατροπή της κατάστασης. Σύμφωνα με τους επικεφαλής οικονομολόγους, τα ιδιωτικά κεφάλαια θα μπορούσαν να έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στις προσπάθειες των αναπτυσσόμενων χωρών για ψηφιακό μετασχηματισμό, ενέργεια, τρόφιμα και κλίμα, με επακόλουθα οφέλη σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης.
