Η ιδέα της απαγόρευσης της προμήθειας πυρηνικών καυσίμων από τη Ρωσία, μαζί με την απαγόρευση του άνθρακα, του πετρελαίου και των προϊόντων πετρελαίου, οδήγησαν στη δημιουργία δύο στρατοπέδων στην Ε.Ε. Η Πολωνία και η Γερμανία στηρίζουν σθεναρά, ενώ η Ουγγαρία και η Γαλλία είναι αντίθετες. Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες επίσης εξαρτώνται από τα ρωσικά πυρηνικά καύσιμα, δεν θίγουν καθόλου αυτό το θέμα.
Γιατί η Ευρώπη τρέχει μπροστά από την “ατμομηχανή” και τι την απειλεί;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χωριστεί σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα, σχετικά με τη συζήτηση για την απαγόρευση της προμήθειας ρωσικών πυρηνικών καυσίμων. Το αμερικανικό πρακτορείο Hill αναφέρει ότι «Η Πολωνία, η Ιρλανδία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Γερμανία, συνέστησαν στην ΕΕ να απαγορεύσει την εισαγωγή πυρηνικών καυσίμων από τη Ρωσία, προκειμένου να αποφευχθεί η χρηματοδότησή της . Όμως δεν συμφωνούν στην Ουγγαρία και τη Γαλλία και «έκλεισαν τα μάτια» στις Βρυξέλλες».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών δεν αποκλείει την κατάρρευση των σχέσεων Ρωσίας- ΗΠΑ: "Εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την Ουάσιγκτον"
Γιατί το πυρηνικό καύσιμο έχει γίνει μήλο της έριδος στην Ευρώπη; Πώς κατέληξε η Γερμανία στο ίδιο ''σκάφος'' με την Πολωνία και η Γαλλία με την Ουγγαρία; Και τι θα συμβεί, εάν η ΕΕ εφαρμόσει την ιδέα της και αρνηθεί πραγματικά να αγοράσει ρωσικά πυρηνικά καύσιμα;
Να επισημάνουμε ότι, η Πολωνία, η Ιρλανδία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Γερμανία προτείνουν την απαγόρευση των ρωσικών πυρηνικών καυσίμων, γιατί βρέθηκαν χωρίς πυρηνική ενέργεια με τη θέλησή τους (η Γερμανία κλείνει τους τελευταίους αντιδραστήρες πριν από το τέλος του έτους). Αυτά τα κράτη δεν έχουν τίποτα να χάσουν.
Αντιθέτως, υπάρχει μια ομάδα χωρών, αυτές είναι η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Τσεχία και η Ουγγαρία, όπου είναι εγκατεστημένοι αντιδραστήρες σοβιετικού σχεδιασμού, καθώς και η Φινλανδία με αντιδραστήρες κατασκευασμένους σύμφωνα με σοβιετικά έργα μηχανικής. «Δεν λαμβάνουν μόνο πυρηνικά καύσιμα από τη Ρωσία, αλλά ένα τεχνολογικά έτοιμο προϊόν», λέει ο Sergey Kondratiev, αναπληρωτής επικεφαλής του οικονομικού τμήματος του Ινστιτούτου Ενέργειας και Οικονομικών.
Θεωρητικά, τα ρωσικά πυρηνικά καύσιμα έχουν μια εναλλακτική λύση, αυτά είναι τα πυρηνικά καύσιμα που παράγονται από την αμερικανική εταιρεία Westinghouse, η οποία έχει εργοστάσιο παραγωγής στη Σουηδία. Είναι η εταιρεία που δοκίμασε τα καύσιμα της σε πυρηνικούς σταθμούς της Ουκρανίας. Στην Ανατολική Ευρώπη, η Τσεχική Δημοκρατία έχει εμπειρία στη χρήση αμερικανικών πυρηνικών καυσίμων, αλλά αποδείχθηκε ανεπιτυχής. «Μετά από πολλά περιστατικά, η Τσεχική Δημοκρατία αρνήθηκε τα αμερικανικά καύσιμα. Μετά από αυτό, τέτοιες δοκιμές δεν πραγματοποιήθηκαν στην Ευρώπη», σημειώνει ο Sergey Kondratiev.
Δεν είναι εύκολο
Σε κάθε περίπτωση, η μετάβαση σε εναλλακτικά πυρηνικά καύσιμα δεν είναι εύκολη διαδικασία. Πρώτον, θα χρειαστεί να ληφθεί πιστοποίηση του νέου καυσίμου από την εθνική ρυθμιστική αρχή, και αυτό δεν είναι γρήγορο. Δεύτερον, πρόκειται για μια σύνθετη διαδικασία από τεχνολογική άποψη, η οποία δεν μπορεί να γίνει άμεσα.
Πώς έγινε η διαδικασία αντικατάστασης στην Ουκρανία; Στην αρχή, οι ουκρανικοί πυρηνικοί σταθμοί χρησιμοποιούσαν έναν υβριδικό τρόπο λειτουργίας, δηλαδή φόρτωναν ταυτόχρονα καύσιμα από ρωσική και αμερικανική παραγωγή και παρακολουθούσαν πώς συμπεριφέρονται. Στη συνέχεια, το μερίδιο των αμερικανικών καυσίμων αυξήθηκε σταδιακά. Υπάρχουν πλέον μονάδες ισχύος, που έχουν αλλάξει εντελώς τη λειτουργία τους με καύσιμα Westinghouse.
Το γεγονός είναι ότι, ο ανεφοδιασμός καυσίμου γίνεται συνήθως μία φορά κάθε 18-24 μήνες. Σε αυτή την περίπτωση, μέρος του καυσίμου υπερφορτώνεται. Το πότε και πόσα καύσιμα φορτώθηκαν δεν είναι δημόσια πληροφορία. Αλλά εάν εξαντληθεί το καύσιμο, εκφορτωθεί και δεν υπάρχει πουθενά να προμηθευτεί νέο καύσιμο για φόρτωση, τότε αυτό θα σημαίνει διακοπή λειτουργίας των αντιδραστήρων, για παράδειγμα, μέχρι το επόμενο καλοκαίρι.
Η διακοπή μπορεί να είναι προσωρινή. Αλλά αυτό, μπορεί να είναι μια πραγματική πρόκληση. Ακόμη και οι ευρωπαϊκές αρχές παραδέχονται ότι, τα επόμενα ενάμιση έως δύο χρόνια θα είναι τα πιο δύσκολα για το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα. «Και η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Φινλανδία εξαρτώνται αρκετά από την πυρηνική ενέργεια. Αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 30-40% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε αυτές τις χώρες», εξηγεί ο Kondratiev.
Γιατί η Γαλλία είναι στην ίδια πλευρά με την Τσεχία και την Ουγγαρία;
Στη Γαλλία, δεν υπάρχει απειλή ότι δεν θα υπάρξει τεχνολογικά σωστό καύσιμο για επαναφόρτωση, αλλά υπάρχει κίνδυνος αύξησης των τιμών. Η Ρωσία, είναι σημαντικός προμηθευτής πυρηνικών καυσίμων στην Ευρώπη. Ακόμα κι αν το καύσιμο της μπορεί να αντικατασταθεί από γαλλικό ή αμερικανικό, αυτό θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές. Και οι τιμές του ουρανίου, βρίσκονται ήδη στα υψηλά τους τα τελευταία τέσσερα ή πέντε χρόνια.
Για τη Γαλλία, η αύξηση των τιμών είναι πρόβλημα. Πάνω από το 75% της παραγωγής είναι πυρηνική ενέργεια. «Και ένα σημαντικό μέρος του, πωλείται με προνομιακές τιμές, 35 ευρώ ανά μεγαβατώρα, δηλαδή πέντε έως οκτώ φορές χαμηλότερα από τις τιμές συναλλάγματος. Οι γαλλικές αρχές υποστηρίζουν, τόσο τον πληθυσμό όσο και τις επιχειρήσεις. Για τη γαλλική EDF, η αύξηση του κόστους θα είναι μια δυσάρεστη έκπληξη», εξηγεί ο Sergey Kondratiev.
Ωστόσο, ο εμπειρογνώμονας του IEF αμφιβάλλει ότι η ΕΕ θα αποφασίσει να επιβάλει κυρώσεις, κατά των ρωσικών πυρηνικών καυσίμων. Επειδή «εδώ οι Βρυξέλλες προηγούνται των Ηνωμένων Πολιτειών και η ΕΕ συνήθως επαναλαμβάνει τους περιορισμούς που επιβάλλονται από τους εταίρους πέρα από τον ωκεανό», αναφέρει.
Οι ΗΠΑ εξαρτώνται επίσης, σε μεγάλο βαθμό από τις προμήθειες πυρηνικών καυσίμων από τη Ρωσία (το μερίδιό τους είναι περίπου 15%). Ωστόσο, οι ΗΠΑ στις κυρώσεις τους φαίνονται πολύ πιο ρεαλιστικές.
Η απαγόρευση της προμήθειας ρωσικών πυρηνικών καυσίμων στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν εξετάζεται ακόμη ούτε σε πολιτικό επίπεδο. Ούτε η αμερικανική κυβέρνηση ούτε το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, συζητούν κάτι τέτοιο. «Επειδή καταλαβαίνουν ότι αυτή η απαγόρευση θα τους πλήξει περισσότερο από τον προμηθευτή», λέει ο Kondratiev και συνεχίζει:
«Η Ρωσία έχει στενούς δεσμούς με το Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν, που αποτελούν τη βάση της πρώτης ύλης. Η Ρωσία παράγει λίγο ουράνιο σε σύγκριση με το Καζακστάν, που είναι ο παγκόσμιος ηγέτης. Ωστόσο, οι κύριες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού και παραγωγής τελικού καυσίμου βρίσκονται στη Ρωσία».
Μόνο λίγες χώρες στον κόσμο διαθέτουν τέτοιες τεχνολογίες. Αυτές είναι οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία.
