Πριν ακόμη ο Ερντογάν καθίσει στην καρέκλα του Προέδρου ξανά, πακτωλός χρημάτων άρχισε να φθάνει στην Τουρκία, από ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία, δίνοντας το φιλί ζωής στην δοκιμαζόμενη τουρκική οικονομία.
Συγκεκριμένα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επικύρωσαν μια πενταετή εμπορική συμφωνία 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Τουρκία τρεις ημέρες μετά την ψηφοφορία. «Αυτή η συμφωνία σηματοδοτεί μια νέα εποχή συνεργασίας στη μακροχρόνια φιλία μας», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου των ΗΑΕ, Thani al-Zeyoudi.
Η παραπάνω κίνηση θα πρέπει να εξεταστεί λεπτομεριακά από εμάς, αφού αντιλαμβανόμαστε ότι "ακουμπάει" την Ελλάδα, η οποία βλέπει τις σχέσεις δύο δυνατών συμμάχων της, όπως των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας να αναπτύσσονται ραγδαία σε σύντομο χρονικό διάστημα με την Τουρκία, με την οποία μέχρι πρότινος βρισκόταν αυτοί σε αντιπαλότητα.
Ενδεικτικό είναι σχετικό με το θέμα άρθρο Διεθνούς ΜΜΕ , με τίτλο "Ο μήνας του μέλιτος Τουρκίας-ΗΑΕ στον ορίζοντα μετά τη νίκη του Ερντογάν και τις οικονομικές συμφωνίες", του οποίου τα κυριότερα σημεία κατά την εκτίμησή μας είναι τα ακολουθα:
Η εμπορική συμφωνία μαμούθ Τουρκίας-ΗΑΕ
"Τον Μάρτιο η Τουρκία, ο έκτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Εμιράτων και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, υπέγραψαν εμπορική συμφωνία 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων για πέντε χρόνια, η οποία επικυρώθηκε στις 31 Μαΐου μετά την επανεκλογή του Ερντογάν.
Αυτή η διμερής οικονομική συμφωνία είναι απλώς μια έκφραση της συντροφικότητας μεταξύ των ηγετών των δύο χωρών, σύμφωνα με ειδικούς.
Ο Abdulkhaleq Abdulla, αναλυτής και καθηγητής πολιτικών επιστημών, είπε ότι αυτή η συμφωνία αντικατοπτρίζει την προσέγγιση του προέδρου των ΗΑΕ Mohammed Bin Zayed (MBZ) στην εξωτερική πολιτική, λέγοντας ότι ο τελευταίος αναμένεται να πάει στην Άγκυρα, πιθανότατα την επόμενη εβδομάδα, σύμφωνα με δημοσιεύματα.
Αυτό απλώς σας δείχνει πόσο πολύ ο Πρόεδρος Σεΐχης Μοχάμεντ Μπιν Ζάιεντ εκτιμά τη φιλία όσο και τις διάφορες στρατηγικές πτυχές της σχέσης με την Τουρκία», είπε ο καθηγητής από τα Εμιράτα στο Al-Monitor.
Ο MBZ συνεχάρη τον Ερντογάν μέσω Twitter πριν επισημοποιηθούν τα εκλογικά αποτελέσματα στις 28 Μαΐου, ωστόσο αυτή η προσωπική σχέση δεν υπήρχε πάντα μεταξύ των δύο ηγετών.
Η διαμάχη των δύο χωρών στο παρελθόν
Οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΑΕ, μαζί με άλλες χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), υπέφεραν μεταξύ 2010 και 2020, στην αρχή της Αραβικής Άνοιξης και στη συνέχεια μετά τη δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι.
Το 2016, ΜΜΕ κοντά στον Ερντογάν κατηγόρησαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ότι χρηματοδοτούν τους δράστες του αποτυχημένου πραξικοπήματος κατά του Τούρκου ισχυρού άνδρα.
Επί Ερντογάν, και μετά την Αραβική Άνοιξη το 2011, η Τουρκία θεωρήθηκε ως ο κύριος υποστηρικτής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Τυνησία, την Αίγυπτο και τη Συρία.
Η ομάδα που αντιτίθεται σθεναρά και είναι εκτός νόμου τόσο στη Σαουδική Αραβία όσο και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ανατράπηκε από την εξουσία στην Αίγυπτο το 2013 και έχει εξοστρακιστεί από την κυβέρνηση της Τυνησίας από το 2022.
Τόσο το Ριάντ όσο και το Άμπου Ντάμπι είχαν αποδεχθεί ως ηγεμόνα της Συρίας τον Μπασάρ αλ Άσαντ ενώ η Τουρκία όχι.
Η Άγκυρα τάχθηκε επίσης στο πλευρό του Κατάρ κατά τη διάρκεια της διαμάχης στον Κόλπο το 2017, η οποία είδε τη Ντόχα να αποκλείεται από τους γείτονές της. Αυτός ο αποκλεισμός έληξε το 2021.
Κομβικό σημείο η απόψυξη των σχέσεων Κατάρ-ΗΑΕ
Μετά την απόψυξη των εντάσεων με το Κατάρ το 2021, τα ΗΑΕ δημιούργησαν ένα επενδυτικό ταμείο 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία.
Αμέσως μετά από δύο τεράστιους σεισμούς που κατέστρεψαν τους Τούρκους και την οικονομία τους φέτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεσμεύτηκαν να δωρίσουν βοήθεια 100 εκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία καθώς και στη Συρία, η οποία επίσης επλήγη σε μεγάλο βαθμό από τους σεισμούς.
«Η σχέση μεταξύ των ΗΑΕ και της Τουρκίας έχει αλλάξει σημαντικά, σχεδόν 180 μοίρες τα τελευταία δύο χρόνια. από αντίπαλοι έγιναν φίλοι», είπε ο Abdulla. «Τώρα βλέπουμε τις δύο χώρες πιο ευθυγραμμισμένες σε πολιτικά θέματα».
«Η νέα Τουρκία παραιτείται ολοένα και περισσότερο από την υποστήριξή της προς τους Αδελφούς Μουσουλμάνους», είπε ο Abdulla.
Ο εμπειρογνώμονας είπε ότι αυτή η στροφή ,εκτός από την ώθηση των ΗΑΕ από τις "Συμφωνίες του Αβραάμ του 2020" για συνεργασία, αντί για αντιπαράθεση με προηγούμενους πολιτικούς αντιπάλους όπως το Ισραήλ, το Ιράν, το Κατάρ και άλλοι διευκολύνει την ανάπτυξη των οικονομικών δεσμών του Άμπου Ντάμπι με την Άγκυρα.
Το διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών έφτασε τα 18,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, σημειώνοντας αύξηση 40% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με το Reuters.
Η σύμπευση εξωτερικής πολιτικής ΗΑΕ-Τουρκίας στην Αφρική
Ο Abdulla είπε ότι οι συνεχιζόμενες ευκαιρίες ανάπτυξης είναι ώριμες και βρίσκονται σε περισσότερες τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες που δραστηριοιπούνται στα ΗΑΕ, ενώ η Τουρκία συνεργάζεται με τα Εμιράτα για την επέκταση της αεροπορικής βιομηχανίας.
Ο Nicholas Heras, ανώτερος διευθυντής για το Τμήμα Στρατηγικής και Καινοτομίας στο New Lines Institute, είπε ότι αν και ο ανταγωνισμός για επιρροή στην Αφρική συνεχίζεται, τα ΗΑΕ μετακινούνται από τη θέση της ενεργού αντίθεσης με την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, σε ρόλο ενεργού επενδυτή.
«Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θεωρούν την τουρκική οικονομία ως ένα ταλαιπωρημένο περιουσιακό στοιχείο στο οποίο μπορεί να επενδύσει τώρα φθηνά και να κερδίσει πολλά περισσότερα χρήματα από αυτήν την επένδυση αργότερα», είπε στο Al-Monitor."
Η θέση της Ελλάδας
Η χώρα μας είναι γνωστό ότι έχει αναπτύξει εξαιρετικά καλές και φιλικές σχέσεις με την Σαουδική Αραβία-ΗΑΕ αλλά και με την Αίγυπτο με την οποία μάλιστα προέβη σε μερική οριοθέτηση των ΑΟΖ τους ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού, αποκόπτωντας την τουρκική "Γαλάζια Πατρίδα" και τις προβλέψεις του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου περί τάχα οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας-Λιβύης, νοτίως της Κρήτης.
Η τυχόν σύμπλευση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΑΕ με την αυτή της Τουρκίας ιδίως στην Βόρεια Αφρική και συγκεκριμένα στην Λιβύη, θα πρέπει να εξεταστεί πολύ σοβαρά από εμάς, αφού μέχρι πρότινος το Αμπού Ντάμπι στήριζε τον Στρατάρχη Χαφτάρ πολέμιο των Τούρκων και φίλα προσκείμενο προς την Ελλάδα, ενάντια στον φιλότουρκο Ντμπέϊμπα.
Περαιτέρω αποδυνάμωση του Χαφτάρ θα είχε θετική επίδραση για την Τουρκία αναφορικά με το παράνομο Τουρκολιβυκό μνημόνιο, κάτι που αντιστρατεύεται τα Ελληνικά συμφέροντα.