Οι Τουρκικές εκλογές απέδειξαν ότι οι πολίτες της γειτονικής χώρας ψηφίζουν κατά κύριο λόγο βάσει ιδεολογικών γραμμών και ταυτότητας και όχι βάσει της αξιολόγησης ποιο κόμμα θα προωθήσει καλύτερα τα οικονομικά και κοινωνικά τους συμφέροντα.
Παράλληλα πριν ακόμη ο Ερντογάν καθίσει στην καρέκλα του Προέδρου ξανά, πακτωλός χρημάτων άρχισε να φθάνει στην Τουρκία, από ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία, δίνοντας ένα μικρό φιλί ζωής στην δοκιμαζόμενη τουρκική οικονομία.
Η παραπάνω κίνηση αντιλαμβανόμαστε ότι "ακουμπάει" την Ελλάδα, η οποία βλέπει τις σχέσεις δύο δυνατών συμμάχων της, όπως των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας να αναπτύσσονται ραγδαία σε σύντομο χρονικό διάστημα με την Τουρκία, με την οποία μέχρι πρότινος βρισκόταν αυτοί σε αντιπαλότητα.
Επιπλέον έγκριτο Διεθνές ΜΜΕ σε άρθρο του με τίτλο "Η υποστήριξη του Κόλπου για τον Ερντογάν και την Τουρκία αφορά κάτι περισσότερο από οικονομικά θέματα" , αναπτύσσει μια σειρά επιχειρημάτων ότι υπάρχει και γεωπολολιτική συνιστώσα πέραν της οικονομίας που φέρνει κοντά ΗΑΕ-Σ. Αραβία -Τουρκία, κυριότερα εκ των οποίων κατά την εκτίμησή μας είναι τα ακόλουθα:
Η Θρησκευτικότητα έφερε ψήφους στον Ερντογάν
Ο Ερντογάν πιθανότατα ωφελήθηκε όχι μόνο από τις δεξιότητες που αναπτύσσει όταν βρίσκεται σε πολιτικό αγώνα, αλλά και από τη θρησκευτικότητά του, αφού οι συντηρητικές θρησκευόμενες γυναίκες ήταν μια σημαντική εκλογική περιφέρεια που επωφελήθηκε οικονομικά και κοινωνικά από την άρση των κεμαλικών περιορισμών από τον κ. Ερντογάν που απαγόρευε στις γυναίκες να φορούν μαντίλα στα κυβερνητικά γραφεία και στα πανεπιστήμια.
Ομοίως, η θρησκεία μπορεί να ήταν ένας λόγος που οι ψηφοφόροι στις σεισμόπληκτες περιοχές ευνόησαν το AKP πάνω από το HDP του κ. Ντεμιρτάς.
Η Οικονομική βοήθεια από ΗΑΕ-Σαουδική Αραβία
Μετά από χρόνια τεταμένων σχέσεων, η υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων στον Ερντογάν εμφανίστηκε λίγες μέρες μετά την εκλογική επιτυχία του Τούρκου ηγέτη.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επικύρωσαν μια πενταετή εμπορική συμφωνία 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Τουρκία τρεις ημέρες μετά την ψηφοφορία. «Αυτή η συμφωνία σηματοδοτεί μια νέα εποχή συνεργασίας στη μακροχρόνια φιλία μας», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου των ΗΑΕ, Thani al-Zeyoudi.
Εν τω μεταξύ, η Saudi Aramco, η εθνική εταιρεία πετρελαίου του Βασιλείου, συναντήθηκε στην Άγκυρα με περίπου 80 Τούρκους εργολάβους αυτή την εβδομάδα για να συζητήσουν πιθανά έργα αξίας 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Η Aramco θέλει να δει όσο το δυνατόν περισσότερους Τούρκους εργολάβους στα έργα της. Σχεδιάζουν διυλιστήρια, αγωγούς, κτίρια διαχείρισης και άλλες κατασκευές υποδομής που θα ανέλθουν σε επενδύσεις ύψους 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων», δήλωσε ο Erdal Eren, επικεφαλής της Ένωσης Τούρκων Εργολάβων.
Γεωπολιτική και οικονομία φέρνουν κοντά την Τουρκία με τις χώρες του Κόλπου
Ωστόσο η υποστήριξη του Κόλπου στον Ερντογάν, μπορεί να καθοδηγείται τόσο από την οικονομία όσο και από τη γεωπολιτική.
Σε μια εποχή που τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία υιοθετούν θέσεις που είναι σε αντίθεση με τις πολιτικές των Ηνωμένων Πολιτειών, του εγγυητή της ασφάλειας της περιοχής, μπορεί να βλέπουν τον κ. Ερντογάν ως έναν ολοένα και πιο σημαντικό εταίρο, ανεξάρτητα από το αν οι κινήσεις των κρατών του Κόλπου συνιστούν μια πραγματική αλλαγή πολιτικής ή απλώς μια τακτική πίεσης για να πείσουν τις ΗΠΑ να είναι πιο προσεκτικές στις ανησυχίες τους.
Όπως τα δύο κράτη του Κόλπου, ο κ. Ερντογάν, παρά την ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, έχει ακολουθήσει μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική που περιλαμβάνει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία και μια στρατιωτική επέμβαση στη Συρία.
Στην τελευταία χάραξη μιας ανεξάρτητης πορείας, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δήλωσαν ότι αποσύρονται από μια δύναμη θαλάσσιας ασφάλειας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, τις Συνδυασμένες Ναυτικές Δυνάμεις (CMF).
Ωστόσο, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν και ο ομόλογός του από τα Εμιράτα, Ταχνούν μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν, δεν ανέφεραν την αποχώρηση των ΗΑΕ σε κοινή δήλωση την Παρασκευή μετά τις συνομιλίες στην Ουάσιγκτον.
«Ο Σεΐχης Ταχνούν επαίνεσε την ισχυρή εταιρική σχέση ασφάλειας και άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών με τα ΗΑΕ. Ο κ. Σάλιβαν επιβεβαίωσε τη δέσμευση των ΗΠΑ για αποτροπή απειλών κατά των ΗΑΕ και άλλων εταίρων των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα εργάζεται διπλωματικά για την αποκλιμάκωση των συγκρούσεων και τη μείωση των εντάσεων στην περιοχή», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Επιπλέον, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν θα συναντηθεί στη Σαουδική Αραβία αυτή την εβδομάδα με τους ομολόγους του στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών των ΗΑΕ, Abdullah bin Zayed al Nahyan.
Την ίδια στιγμή, διάφορα ιρανικά και άλλα μέσα ενημέρωσης επικαλέστηκαν έναν ειδησεογραφικό ιστότοπο του Κατάρ, το Al Jadid, λέγοντας ότι η Κίνα διευκολύνει τις συνομιλίες μεταξύ των ΗΑΕ, της Σαουδικής Αραβίας, του Ομάν και του Ιράν για τη δημιουργία κοινής ναυτικής δύναμης για την ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας στον Κόλπο.
Η έκθεση δεν διευκρίνισε εάν η Κίνα θα διαδραμάτιζε ενεργό ρόλο στη δύναμη ή εάν η συμμετοχή θα περιοριστεί σε κράτη της Μέσης Ανατολής.
Ωστόσο, η δύναμη, εάν δημιουργηθεί, θα μπορούσε να ρίξει διαφορετικό φως στις προσπάθειες των Εμιράτων και της Σαουδικής Αραβίας να τονώσουν τον Ερντογάν.
Συνολικά, η υποτιθέμενη αποχώρηση των ΗΑΕ από το CMF υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η δημιουργία μιας εναλλακτικής δύναμης που συνδέεται με την Κίνα και η υποστήριξη στον Ερντογάν θα σηματοδοτούσαν την προθυμία του Κόλπου να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλεια της περιοχής.
Η Τουρκία ήταν εμφανώς απούσα στις συζητήσεις για την ασφάλεια του Κόλπου, παρόλο που είναι μια περιφερειακή δύναμη με μεγάλο στρατό, μια αναπτυσσόμενη εγχώρια αμυντική βιομηχανία και περιφερειακές φιλοδοξίες.
Τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία αντιπροσωπεύουν το 40% των τουρκικών εξαγωγών όπλων
Η Τουρκία πρότεινε για πρώτη φορά τη δημιουργία στρατιωτικής βάσης στη Σαουδική Αραβία το 2015, δύο χρόνια πριν το βασίλειο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ξεκινήσουν 3,5 χρόνια διπλωματικό και οικονομικό μποϊκοτάζ του Κατάρ που άρθηκε το 2021.
Τα κράτη του Κόλπου απαίτησαν, μεταξύ άλλων, από το Κατάρ να σταματήσει η στρατιωτική συνεργασία με την Τουρκία και να κλείσει μια τουρκική στρατιωτική βάση που δημιουργήθηκε από τουρκικές δυνάμεις στην αρχή του μποϊκοτάζ.
«Εάν συνεχιστεί η τρέχουσα τάση απομάκρυνσης των ΗΠΑ από την περιοχή και η ανερχόμενη περιφερειακή στάση της Τουρκίας συνεχίσει να κινείται προς τα εμπρός, η Άγκυρα μπορεί να έχει την ευκαιρία να ενισχύσει τη θέση της στον Κόλπο», δήλωσε ο μελετητής της Μέσης Ανατολής Αλί Μπακίρ".
Κλείνοντας επισημαίνουμε ότι θα πρέπει η Ελλάδα να παρακολουθεί πολύ στενά την προσπάθεια επαναπροσέγγισης της Τουρκίας με Σαουδική Αραβία-ΗΑΕ αλλά και την Αίγυπτο.
Η θέση της Ελλάδας
Η χώρα μας από την πλευρά της είναι κράτος μέλος του ΝΑΤΟ-ΕΕ και διατηρεί άριστες σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Παράλληλα έχει αναπτύξει εξαιρετικά καλές και φιλικές σχέσεις με την Σαουδική Αραβία-ΗΑΕ αλλά και με την Αίγυπτο με την οποία μάλιστα προέβη σε μερική οριοθέτηση των ΑΟΖ τους ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού, αποκόπτωντας την τουρκική "Γαλάζια Πατρίδα" και τις προβλέψεις του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου περί τάχα οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας-Λιβύης, νοτίως της Κρήτης.
Κατόπιν των ανωτέρω η Ελλάδα θα πρέπει να παίξει ρόλο ρυθμιστή των σχέσεων των παραπάνω χωρών με ΗΠΑ-ΕΕ, εφόσον εκτραχυνθεί η κατάσταση και όχι να πάρει σαφήκαι κάθετη θέση κατά την άποψή μας , αφού η Τουρκία καραδοκεί και έχουμε την ανάγκη ισχυρών συμμάχων.
