Σε μια σπάνια δήλωση, η Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης Μετανάστευσης της Τουρκίας δημοσίευσε την Τρίτη στατιστικά στοιχεία για «ξένους τρομοκράτες μαχητές» που απελάθηκαν από την Τουρκία. Δεν αποκάλυψε πόσοι από αυτούς τους μαχητές ήταν μέλη ποιας οργάνωσης, αλλά σχεδόν όλοι τους πιστεύεται ότι είναι τζιχαντιστές που πήγαν στη Συρία για να πολεμήσουν.
Διατυπώσεις που στοχεύουν ειδικά τις ΗΠΑ και την ΕΕ περιλαμβάνονταν στη δήλωση που εξέδωσε η γενική διεύθυνση, τμήμα του Υπουργείου Εσωτερικών.
Σύμφωνα με τη δήλωση, συνολικά 9.000 ξένοι τρομοκράτες μαχητές από 102 χώρες, εκ των οποίων οι 1.168 προέρχονταν από τις ΗΠΑ και τις χώρες της ΕΕ, έχουν απελαθεί από το 2011, ως αποτέλεσμα «του έργου που επιτελείται για την ασφάλεια της Τουρκίας εντός και πέρα από τα σύνορα». Το γεγονός ότι ο αριθμός των απελαθέντων μαχητών είναι ακριβώς 9.000 εγείρει αμφιβολίες για την ακρίβεια των στατιστικών.
Η γενική διεύθυνση εξήγησε ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι ξένοι τρομοκράτες μαχητές που ήρθαν από τις χώρες καταγωγής τους για να ενταχθούν σε τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) και το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία (ISIS ή DAESH), αναφέρει το Nordic Monitor.
Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι η μεγαλύτερη ομάδα μεταξύ των απελαθέντων αποτελούνταν από πολίτες χωρών της Ε.Ε. Σύμφωνα με τη γενική διεύθυνση, συνολικά 1.109 ξένοι τρομοκράτες μαχητές από κράτη μέλη της ΕΕ και 59 από τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απελαθεί από το 2011.
Ενώ τα ονόματα των άλλων χωρών δεν αποκαλύφθηκαν, το 12,3% των απελαθέντων ήταν από χώρες της ΕΕ. Οι Αμερικανοί αντιπροσωπεύουν μόνο το 0,65% του συνόλου των απελαθέντων. Αν και το ποσοστό των Αμερικανών, σε σύγκριση με άλλες χώρες, είναι αμελητέo, η γενική διεύθυνση ένιωσε την ανάγκη να δώσει έμφαση ιδιαίτερα στους Αμερικανούς. Ωστόσο, χιλιάδες μαχητές από το Μαρόκο, την Τυνησία, την Αλγερία και χώρες της Κεντρικής Ασίας είναι γνωστό ότι μεταφέρθηκαν στην Τουρκία για να φτάσουν στη Συρία.
Στη δήλωση, 126 ξένοι τρομοκράτες από 12 χώρες της ΕΕ επαναπατρίστηκαν το 2019, 95 από οκτώ χώρες της ΕΕ το 2020 και 69 από οκτώ χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2021. Τους πρώτους επτά μήνες του τρέχοντος έτους, 20 ξένοι τρομοκράτες μαχητές από έξι χώρες της ΕΕ απελάθηκαν.
Οι οκτώ κύριες χώρες των οποίων οι πολίτες έχουν απελαθεί από το 2019 είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Φινλανδία, η Ρουμανία, η Σουηδία και η Αυστρία.
Ο λόγος που η δήλωση στόχευε χώρες της ΕΕ πιστεύεται ότι είναι ως απάντηση στην κριτική από δυτικές πρωτεύουσες ότι η Τουρκία δεν πολεμά πραγματικά το ISIS, ότι διευκολύνει τη μεταφορά μαχητών στη Συρία και ότι παρέχει υλικοτεχνική υποστήριξη στο ISIS, που πολεμά το PKK, κοινός εχθρός.
Μια άλλη αξιοσημείωτη λεπτομέρεια είναι ότι η Σουηδία και η Φινλανδία, για τις οποίες η Τουρκία έθεσε αρκετούς όρους προκειμένου να άρει τις αντιρρήσεις της για την ένταξη τους στο ΝΑΤΟ και για τις οποίες η Τουρκία ισχυρίζεται ότι φιλοξενούν άτομα που θεωρεί τρομοκράτες, περιλαμβάνονται στη δήλωση.
Τούρκοι αξιωματούχοι δεν αποκαλύπτουν τον αριθμό των επιτυχών καταδικαστικών αποφάσεων σε υποθέσεις του ISIS και αρνούνται να απαντήσουν σε κοινοβουλευτικές ερωτήσεις που ζητούν τέτοιες πληροφορίες. Αντίθετα, συχνά επικαλούνται στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των κρατήσεων και σε ορισμένες περιπτώσεις συλλήψεων, πολλές από τις οποίες καταλήγουν σε αθώωση και αποφυλάκιση.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, η αστυνομία συνέλαβε 2.438 υπόπτους του ISIS το 2021, αλλά μόνο 487 από αυτούς συνελήφθησαν επίσημα, που αντιστοιχεί σε ποσοστό σύλληψης 20%. Με άλλα λόγια, τέσσερις στους πέντε κρατούμενους υπόπτους του ISIS δεν μπήκαν ποτέ στη φυλακή. Δεν έδωσε στοιχεία για το πόσοι αφέθηκαν ελεύθεροι μετά τη σύλληψη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ύποπτοι του ISIS που συνελήφθησαν επίσημα εν αναμονή της δίκης αφέθηκαν ελεύθεροι από τα τουρκικά δικαστήρια στην πρώτη τους ακρόαση.
Χιλιάδες μαχητές, Τούρκοι και ξένοι, έχουν χρησιμοποιήσει το τουρκικό έδαφος για να περάσουν στη Συρία με τη βοήθεια λαθρεμπόρων προκειμένου να πολεμήσουν μαζί με τις ομάδες του ISIS εκεί. Η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών MIT διευκόλυνε το ταξίδι τους, με το Κιλίς, μια συνοριακή επαρχία στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας, να είναι ένα από τα κύρια σημεία διέλευσης σε εδάφη που ελέγχεται από το ISIS. Οι λαθρέμποροι ήταν γνωστό ότι δραστηριοποιούνταν στη συνοριακή περιοχή, αν και οι τουρκικές αρχές συχνά παραβλέπουν τα ταξίδια τους μέσα και έξω από τη Συρία.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε στις 10 Οκτωβρίου 2019 ότι υπήρχαν περίπου 5.500 τρομοκράτες του ISIS στις τουρκικές φυλακές, εκ των οποίων οι μισοί ήταν ξένοι υπήκοοι. Ωστόσο, στις 25 Οκτωβρίου 2019, ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Αμπντουλχαμίτ Γκιουλ δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι υπήρχαν 1.163 συλληφθέντες και κατάδικοι του ISIS στη φυλακή.
Απαντώντας σε κοινοβουλευτική ερώτηση στις 21 Ιουλίου 2020, ο Γκιουλ δήλωσε ότι 1.195 ύποπτοι και κατάδικοι του ISIS βρίσκονταν στις τουρκικές φυλακές έως τις 16 Δεκεμβρίου 2019. Από αυτούς οι 791 ήταν ξένοι υπήκοοι, πρόσθεσε. Και πάλι, δεν είπε πόσοι εξέτιζαν ποινές μετά από επιτυχείς καταδίκες του ISIS, καθώς πολλοί ύποπτοι του ISIS αθωώθηκαν ή οι καταδίκες τους ανατράπηκαν από το Ανώτατο Εφετείο.
Ενώ τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης Μετανάστευσης της Τουρκίας δείχνουν ότι έχουν συλληφθεί περισσότεροι ξένοι μαχητές από ό,τι ανέφεραν οι αρχές, επιβεβαιώνουν επίσης ότι η Τουρκία λειτουργεί ως διάδρομος για αυτούς τους μαχητές να φτάσουν στη Συρία.
