Ο πρίγκιπας διάδοχος του Άμπου Ντάμπι, Σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν, ο ντε φάκτο ηγέτης των ΗΑΕ, θα επισκεφθεί την Τουρκία στις 24 Νοεμβρίου για συνομιλίες με τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν την Τετάρτη, ανακοίνωσε η Τουρκική Προεδρία, καθώς οι περιφερειακοί αντίπαλοι προσπαθούν να επιδιορθώσουν το φθαρμένο δεσμό, μεταξύ τους.
«Θα συζητηθούν τα βήματα που μπορούν να γίνουν για τη βελτίωση της συνεργασίας», ανέφερε η τουρκική προεδρία.
Το χρονικό της έντασης ΗΑΕ-Τουρκίας
Το Reuters ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι ο Σεΐχης Μοχάμεντ θα επισκεφθεί την Τουρκία για πρώτη φορά εδώ και χρόνια. Οι δύο χώρες έχουν παλέψει για περιφερειακή επιρροή και υποστήριξαν αντίπαλες πλευρές σε περιφερειακές συγκρούσεις, αλλά η Άγκυρα προσπάθησε να μειώσει τις εντάσεις με τα ΗΑΕ και τους Άραβες συμμάχους τους της τελευταίους μήνες.
Η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μάχονται για επιρροή στη Μέση Ανατολή από τότε που ξέσπασαν οι αραβικές εξεγέρσεις πριν από μια δεκαετία. Έχουν υποστηρίξει αντίπαλες πλευρές στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης και οι διαμάχες τους επεκτάθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο και τον Κόλπο, πριν η Άγκυρα ξεκινήσει μια επίθεση "φιλίας", στην περιοχή πέρυσι.
Τον Αύγουστο, ο Ερντογάν είπε ότι η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είχαν σημειώσει πρόοδο στη βελτίωση των σχέσεων, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές επενδύσεις στην Τουρκία, μετά από μια σπάνια συνάντηση με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΑΕ Σεΐχη Ταχνούν μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν.
Δύο εβδομάδες μετά τις συνομιλίες τους, ο Ερντογάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Σεΐχη Μοχάμεντ.
Με όπλο την οικονομία και το εμπόριο επιχειρείται η βελτίωση των σχέσεων ΗΑΕ-Τουρκίας
Οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν τους διμερείς δεσμούς, το εμπόριο, τις περιφερειακές εξελίξεις και τις επενδύσεις, δήλωσε ένας από τους Τούρκους αξιωματούχους υπό τον όρο της ανωνυμίας.
"Η επίσκεψη του Σεΐχη Μοχάμεντ θα συμβάλει στην βελτίωση των δεσμών", είπε άλλος Τούρκος αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι μια "επίσκεψη υψηλού επιπέδου" από την Τουρκία θα είναι σύντομα στην ημερήσια διάταξη.
Ερωτηθείς για την προγραμματισμένη επίσκεψη, εκπρόσωπος του AK Party του Ερντογάν , είπε ότι οι συνομιλίες μεταξύ Άγκυρας και Άμπου Ντάμπι για την εξομάλυνση των σχέσεων θα συνεχιστούν και ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής είναι θετική.
«Αυτή η προσέγγιση μεταξύ των ΗΑΕ και της Τουρκίας, αυτή η έντονη συνεργασία για την επίλυση προβλημάτων, είναι καλή», είπε ο Ομέρ Τσελίκ στους δημοσιογράφους, προσθέτοντας ότι η Άγκυρα έχει «ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης και ειλικρινή προσέγγιση» για την επίλυση περιφερειακών διαφορών.
«Ο διάλογος, οι επαφές και οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση διαφόρων ζητημάτων με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα συνεχιστούν δυναμικά». είπε ο Τσελίκ
Πέρυσι η Τουρκία κατηγόρησε τα ΗΑΕ ότι φέρνουν χάος στη Μέση Ανατολή μέσω επεμβάσεων στη Λιβύη και την Υεμένη, ενώ τα ΗΑΕ και άλλοι επέκριναν τις τουρκικές στρατιωτικές ενέργειες.
Ο Ερντογάν είχε επίσης απειλήσει να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μετά την κίνηση του κράτους του Κόλπου να εξομαλύνει τις σχέσεις με το Ισραήλ.
Οι προσπάθειες της Άγκυρας να επιδιορθώσει τους δεσμούς έρχονται μετά από παρόμοιες πρωτοβουλίες φέτος προς την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, οι οποίες έχουν αποφέρει μικρή πρόοδο.
Με τις πολιτικές διαφορές να είναι ακόμη βαθιές μεταξύ του Άμπου Ντάμπι και της Άγκυρας, οι δύο πλευρές έχουν επικεντρωθεί στους οικονομικούς δεσμούς και την αποκλιμάκωση, αντί να επιλύσουν το ιδεολογικό τους ρήγμα.
Η Τουρκία είπε ότι βρίσκεται σε συνομιλίες με τα ΗΑΕ για επενδύσεις στην ενέργεια, όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα ΗΑΕ έχουν δηλώσει ότι επιδιώκουν βαθύτερους εμπορικούς και οικονομικούς δεσμούς με την Τουρκία και τα κρατικά επενδυτικά ταμεία του Άμπου Ντάμπι έχουν επίσης πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στο τουρκικό ηλεκτρονικό παντοπωλείο Getir και στην πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου Trendyol.
Η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα πραγματοποιήσουν επίσης επιχειρηματικό φόρουμ στο Ντουμπάι στις 23 Νοεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι στις 17 Νοεμβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών του Μπαχρέιν Abdullatif bin Rashid Alzayani επισκέφθηκε την Τουρκία, όπου είχε συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό του Mevlut Cavusoglu σχετικά με τις διμερείς σχέσεις και τις περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις.
Οι δύο επισκέψεις κορυφαίων αξιωματούχων χωρών του Κόλπου, αυτή των ηγετών του Μπαχρέϊν και η αυριανή του ηγέτη των ΗΑΕ, θεωρούνται ως η «αρχή μιας νέας εποχής» και μια συμβολική καμπή στις σχέσεις της Τουρκίας με το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που και οι δύο ήταν σε αντίθεση με την Άγκυρα λόγω διαφωνιών σε θέματα που αφορούσαν τη Λιβύη και τη Συρία πρωτίστως .
Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τον δρόμο των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, οι οποίες είναι επίσης τεταμένες, μετά τις επισκέψεις στην Άγκυρα αξιωματούχων των δύο χωρών και τυχόν υπογραφής συμφωνιών.
Το κλίμα συμφιλίωσης μεταξύ της Τουρκίας και ΗΑΕ μπορεί να έχει αντίκτυπο και στη Συρία.
Υπάρχουν αναφορές ότι το Άμπου Ντάμπι ενδιαφέρεται να βοηθήσει στην αναζωογόνηση της σχέσης της Άγκυρας με τη Δαμασκό. Πρόσφατα, ο διάδοχος των ΗΑΕ είχε συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με τον Σύριο ηγέτη Μπασάρ Άσαντ στη Δαμασκό και τηλεφωνική συνομιλία με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν.
Οι οικονομικές ανησυχίες που σχετίζονται με την παγκόσμια πανδημία είναι η κύρια δύναμη πίσω από την τρέχουσα συμφιλίωση.
Αυτή την εβδομάδα, ο Τσαβούσογλου πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Ιράν και ο Ερντογάν σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να επισκεφθεί τη χώρα σύντομα. Από το Ιράν, ο Τσαβούσογλου ταξίδεψε στον Λίβανο, όπου πρόσφερε υποστήριξη στη Βηρυτό.
Σε εγχώριο επίπεδο, η επισφαλής οικονομική κατάσταση της Τουρκίας, καθώς και οι ανησυχίες για την ασφάλεια και την οικονομία των κρατών του Κόλπου και η ανάγκη τους να κάνουν επενδύσεις σύμφωνα με τα οράματά τους, αποτέλεσαν κινητήρια δύναμη στην προσέγγιση Τουρκίας-ΗΑΕ/Μπαχρέιν.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, εν τω μεταξύ, φαίνεται ότι καταβάλλουν προσπάθεια να ανακτήσουν την οικονομική τους θέση εντός της Τουρκίας.
Αυτό θα μπορούσε επίσης να σχετίζεται με τη στρατηγική τους απέναντι σε οποιαδήποτε νέα μελλοντική κυβέρνηση στην Τουρκία εάν το κυβερνών κόμμα χάσει την εξουσία.
Οι δύο εκλογές
Επιπλέον, υπάρχουν δύο σημαντικές εκλογές στον μακρινό ορίζοντα που ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στη συμφιλίωση Τουρκίας-Κόλπου:
Πρώτον, οι εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το 2023 στην Τουρκία και, δεύτερον, οι εκλογές στις ΗΠΑ που έχουν προγραμματιστεί για το 2024.
Τόσο η Τουρκία όσο και τα κράτη του Κόλπου εξακολουθούν να βρίσκονται στη διαδικασία αντιστάθμισης κινδύνου και βαθμονόμησης με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών Μπάιντεν και τις περιφερειακές εξελίξεις.
Το κύριο θέμα αυτής της διαδικασίας είναι η ρεαλιστική πολιτική, καθώς οι χώρες φαίνονται αποφασισμένες να αφήσουν στην άκρη την ιδεολογία και να επικεντρωθούν στην οικονομία και στη διαρκή διπλωματική δέσμευση για σταθερά κέρδη.
Οι πρόσφατες συνομιλίες δείχνουν ότι έχουν τελειώσει την εποχή της στρατιωτικής και πολιτικής "σκληρής δύναμης και της ιδεολογικά καθοδηγούμενης εξωτερικής πολιτικής, και τώρα επικεντρώνονται περισσότερο στον πραγματισμό που βασίζεται στα κοινά συμφέροντα.
Οι συνέπειες για την Ελλάδα
Όλα τα παραπάνω μένει να δούμε πως θα εξελιχθούν, αφού υπάρχουν τρία άμεσα χρονικά ζητήματα τα οποία είναι "στενάχωρα" για την Τουρκία και τα οποία θα διαμορφώσουν εν πολλοίς τις μελλοντικές εξελίξεις αναφορικά με τις σχέσεις χωρών του Κόλπου-Τουρκίας, άρα και των ΗΑΕ με την Τουρκία
Αυτά είναι η Συρία, η Λιβύη και η ΝΑ Μεσόγειος, όπου οι διαφορές Τουρκίας -χωρών του κόλπου εξακολουθούν και υφίστανται, ενώ τρία σημαντικά γεγονότα θα επισυμβούν.
Το πρώτο είναι η εκτόξευση ή όχι επίθεσης της Άγκυρας κατά του στρατού του Άσσαντ και των Κούρδων στη Συρία, το δεύτερο η διεξαγωγή των Λιβυκών εκλογών και η στάση της Τουρκίας αναφορικά με την συνέχιση παραμονής στο έδαφος της χώρας Στρατευμάτων και μισθοφόρων της και το τρίτο η συνέχιση ή όχι της τουρκικής προκλητικότητας στη ΝΑ Μεσόγειο την οποία θέλει να κάνει "τουρκική λίμνη"
Και τα τρία αυτά γεγονότα , έχουν τη δυναμική να σημάνουν νέο κύκλο έντασης των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και χωρών του Κόλπου, άρα και με τα ΗΑΕ
Και αν για την τουρκική επίθεση στη Συρία, φαίνεται ότι θα υπάρξει από μεγάλη αναβολή έως ακύρωση, αφού ο Ερντογάν δεν πήρε το "πράσινο φως" από ΗΠΑ και Ρωσία, για Λιβύη και ΝΑ Μεσόγειο εκτιμούμε ότι η τουρκική στάση δεν θα αλλάξει, τουναντίον πιστεύουμε ότι θα οξυνθούν οι σχέσες στα άλλα δύο μέτωπα, ακόμη περισσότερο με τουρκική υπαιτιότητα
Συνεπώς ας μην βιαζόμαστε αναφορικά με την εξομάλυνση των σχέσεων τους, η οποία ακόμη και σε ιδεατό για τον Ερντογάν σενάριο θα πάρει πολύ χρόνο
Κλείνοντας θα αναφέρουμε ότι η Ελλάδα διατηρεί άριστες σχέσεις με τις χώρες του Κόλπου και ιδιαίτερα με τα ΗΑΕ με τα οποία συνδέεται με αμυντική συμφωνία , καθώς και με την ηγέτιδα των χωρών του Κόλπου Σαουδική Αραβία, ιδιαίτερα μετά την αποστολή στη χώρα αντιαεροπορικής συστοιχίας Patriot μαζί με προσωπικό για την υπηρέτηση του, προκειμένου να ενισχυθεί η αντιαεροπορική άμυνα του Ριάντ έναντι επιθέσεων, με drone κυρίως των ανταρτών Χούθι της Υεμένης.
