Κι ενώ Ελλάδα και Αίγυπτος συσφίγγουν τις σχέσεις τους ολοένα και περισσότερο, η Τουρκία αναζητάει την δική της κίνηση στην σκακιέρα.
Η Τουρκία θα εκπαιδεύσει πιλότους μαχητικών του Κατάρ και θα επιτρέψει την προσωρινή ανάπτυξη έως και 36 στρατιωτικών αεροσκαφών του Κατάρ και έως και 250 ανδρών στην Τουρκία, σύμφωνα με έγγραφο που αποκαλύπτει το Nordic Monitor, την στιγμή που η Τουρκία προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις με την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και άλλα κράτη του Κόλπου, τα οποία είναι δυσαρεστημένα με την αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία της Τουρκίας με το Κατάρ.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 3 Ιουνίου διαβίβασε για έγκριση από το κοινοβούλιο μια τεχνική συμφωνία που υπέγραψε η Τουρκία και το Κατάρ για την ανάπτυξη στρατιωτικών αεροσκαφών του Κατάρ και προσωπικού υποστήριξης στην Τουρκία, με συνημμένο σημείωμα που εξηγεί ότι η συμφωνία αποσκοπεί στη συμβολή στην εκπαίδευση και εμπειρία στρατιωτικών πιλότων του Κατάρ στο πλαίσιο της φιλίας και της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Αναμένεται να εγκριθεί σύντομα δεδομένης της υποστήριξης στην κυβέρνηση Ερντογάν στο νομοθετικό σώμα.
Η συμφωνία αναφέρει επίσης ότι, σε περίπτωση αιτήματος της Τουρκίας, τα αεροσκάφη του Κατάρ θα μπορούν να μεταφέρουν τουρκικά πυρομαχικά, προσωπικό και ανθρωπιστική βοήθεια εντός και εκτός της Τουρκίας, αποδεικνύοντας ότι η συμφωνία δεν περιορίζεται στην εκπαίδευση. Η συμφωνία θα παραμείνει σε ισχύ για πέντε χρόνια και θα παραταθεί αυτόματα για διαδοχικές περιόδους ενός έτους, εκτός εάν οποιοδήποτε από τα μέρη κοινοποιήσει την πρόθεσή του να αποσυρθεί.
Προκύπτει σειρά προβλημάτων
Παρά τη ρήτρα της συμφωνίας που αναφέρει σαφώς ότι δεν παρακωλύεται η εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από πολυμερείς και διμερείς συμφωνίες, φαίνεται να προκύπτουν πολλά προβλήματα κατά την εφαρμογή της νέας συμφωνίας. Για παράδειγμα, εάν οι πιλότοι του Κατάρ εκπαιδευτούν σε τουρκικά τζετ, για παράδειγμα σε F-16 που κατασκευάζονται από τις ΗΠΑ, πρέπει να εξασφαλιστεί η άδεια των ΗΠΑ. Το 2017, οι ΗΠΑ απέρριψαν μια τουρκική πρόταση για χρήση Πακιστανών πιλότων για την εκπαίδευση Τούρκων πιλότων σε μαχητικά αεροσκάφη F-16 μετά την εκκαθάριση εκ μέρους της κυβέρνησης σε 1.350 πιλότους από τις τουρκικές αεροπορικές δυνάμεις μετά από την αμφιλεγόμενη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Ομοίως, η Πολεμική Αεροπορία του Κατάρ μπορεί επίσης να απαιτήσει άδεια για τους Τούρκους πιλότους να πετάξουν σε γαλλικά αεροσκάφη αφού ένας Τούρκος πιλότος πρέπει να είναι παρών στο αεροσκάφος σύμφωνα με τη συμφωνία. Η Πολεμική Αεροπορία του Κατάρ έχει επί του παρόντος στόλο αεροσκαφών Mirage 2000 και Rafale, και έχει παραγγείλει επίσης 36 F-15E από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με το οποίο το Κατάρ υπέγραψε συμβόλαιο 68 εκατομμυρίων δολαρίων με την Boeing για την εκπαίδευση των πιλότων του τις Ηνωμένες Πολιτείες ξεκινώντας από το 2021.
Το Κατάρ υπέγραψε επίσης μια παρόμοια πιλοτική εκπαιδευτική συμφωνία με την Ιταλία τον Νοέμβριο του 2020, εκφράζοντας τη βούλησή του να αγοράσει τζετ Leonardo T-346 που χρησιμοποιούνται ευρέως από την Ιταλική Πολεμική Αεροπορία. Ένας από τους λόγους που το Κατάρ χρειάζεται ξένες χώρες για την εκπαίδευση πιλότων μάχης είναι απλώς ότι ο εναέριος χώρος του είναι μικρός και ανεπαρκής για βασική εκπαίδευση.
Τον Σεπτέμβριο του 2020 το Κατάρ υπέβαλε επίσημο αίτημα στις Ηνωμένες Πολιτείες να αγοράσουν μαχητικά αεροσκάφη F-35 μετά από παρόμοιο αίτημα από τα ΗΑΕ για αγορά F-35 λίγους μήνες νωρίτερα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Ισραήλ αντιτίθεται σε αυτές τις αγορές επειδή θα αλλάξει τις ισορροπίες στην περιοχή. Δεν είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς ότι το Ισραήλ θα ασκήσει πιέσεις κατά της πιθανότητας εκπαίδευσης πιλότων από το Κατάρ σε αμερικανικά τζετ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τέλος στα σενάρια ανασχηματισμού βάζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Το Κατάρ και η Τουρκία δέχτηκαν κριτική από άλλα κράτη του Κόλπου και την Αίγυπτο για την ισχυρή υποστήριξη που παρείχαν στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία αναφέρεται ως τρομοκρατική οργάνωση και απαιτεί αλλαγή καθεστώτος στις χώρες τους. Εν τω μεταξύ, τον Ιανουάριο οι χώρες του Κόλπου υπέγραψαν μια δήλωση για τον τερματισμό μιας διαφωνίας με το Κατάρ που ξεκίνησε όταν η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και η Αίγυπτος διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις το 2017.
Απομονωμένη στη Μεσόγειο και συνειδητοποιώντας ότι τα προβλήματα με τις κορυφαίες αραβικές χώρες βλάπτουν την εξωτερική πολιτική της στην περιοχή, η Τουρκία αποφάσισε να καταβάλει προσπάθειες για να μειώσει τις εντάσεις με τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο. Ωστόσο, καμία χώρα δεν έχει δείξει προθυμία να επανασχεδιάσει τις σχέσεις χωρίς σημαντικές παραχωρήσεις από την Τουρκία.
Η Τουρκία από το 2017 είχε στρατιωτική βάση με περίπου 3.000 στρατεύματα στο Κατάρ, με επικεφαλής τη Διοίκηση Μικτής Δύναμης Κατάρ-Τουρκίας, που ιδρύθηκε το 2015. Επιπλέον, η Τουρκία και το Κατάρ υπέγραψαν πρωτόκολλο ασφαλείας για την ανάπτυξη τουρκικών αστυνομικών μονάδων κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2022. Η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν ζητήσει αρκετές φορές από το Κατάρ να κλείσει την τουρκική βάση, για την οποία ισχυρίζονται ότι είναι πηγή αστάθειας στην περιοχή.
