Τα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου, η Δημοκρατική Άννα Έσου (Καλιφόρνια) και ο Ρεπουμπλικανός Τζεφ Φορτένμπερι (Νεμπράσκα), με τη συμμετοχή ηγετών χριστιανικών οργανώσεων, πραγματοποίησαν πρόσφατα ένα συνέδριο, κατά το οποίο τέθηκε το ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας στην Τουρκία. Ο επικεφαλής της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής, Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος, υπενθύμισε την απόφαση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, χαρακτηρίζοντάς την «απειλή» για την ειρηνική ύπαρξη Χριστιανών στην Τουρκία. Η Επίτροπος των ΗΠΑ για τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία (USCIRF) Nadine Maenza κατηγόρησε την Άγκυρα για «εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά την εισβολή της στη βορειοανατολική Συρία». Άλλοι συμμετέχοντες στο συνέδριο επέστησαν την προσοχή στις "πρόσφατες αλλαγές στην πολιτική των ΗΠΑ για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων".
Εφιστάται η προσοχή στο γεγονός ότι τα παραπάνω θέματα επηρεάζουν την εσωτερική, εξωτερική και ιστορική πολιτική της Τουρκίας. Αλλά τι τα συνδέει; Όσον αφορά στην κατάσταση με την Αγία Σοφία όταν ο Ερντογάν ανακοίνωσε την απόφασή του, υπήρχαν πολλές καταδικαστικές δηλώσεις διαφορετικών τόνων, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε κάποια συγκεκριμένη δράση. Ίσως η Άγκυρα ήλπιζε ότι η αντίδραση θα ήταν ισχυρότερη, ειδικά από τη Δύση, και αυτό θα της επέτρεπε να παίξει το παιχνίι των εντυπώσεν στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας, μετατρέποντας τα συναισθήματα σε αυξημένη υποστήριξη για τον Ερντογάν και το κυβερνών Τουρκικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Αλλά όλα γρήγορα έσβησαν. Η Τουρκία βρίσκεται σε διαφορετική κατάσταση στην περίπτωση των Σύριων Χριστιανών. Τα τελευταία χρόνια, η Άγκυρα διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις στη βορειοανατολική Συρία εναντίον των Κούρδων που ζουν στην περιοχή. Αλλά οι Χριστιανοί το αισθάνονται επίσης.
Τον Νοέμβριο του 2019, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Τραμπ στην Ουάσινγκτον, ο Τούρκος πρόεδρος δεσμεύθηκε να προστατεύσει τους Χριστιανούς στη Συρία και να ανοικοδομήσει τις εκκλησίες τους. Απαντώντας σε ερώτηση ενός δημοσιογράφου σχετικά με την Τουρκική Επιχείρηση, ο Ερντογάν είπε: 'Όπως είπα, οι χριστιανικές μειονότητες είναι αυτοί που ζουν στο πλευρό μας επί των συνόρων (με τη Συρία) δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα. Αλλά όσοι μένουν δίπλα στην συριακή επικράτεια θα δουν τις λατρείες τους να ανανεώνονται και να αποκαθίστανται με έναν ειδικό τρόπο”. Νωρίτερα, τον Αύγουστο του ίδιου έτους, ο Τούρκος Πρόεδρος συμμετείχε στην τελετή εγκαινίων για την κατασκευή της πρώτης νέας εκκλησίας στην Τουρκία από την ίδρυση της Δημοκρατίας το 1923. Αφορούσε έναν ναό στην Κωνσταντινούπολη, που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες της τοπικής κοινότητας των πιστών της Εκκλησίας των Συρο-Ιακωβιτών. Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι η κατασκευή του ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ, κάτι το οποίο οι φιλοκυβερνητικές τουρκικές φυλλάδες αποκαλούν "ένδειξη της γενναιοδωρίας του Τούρκου ηγέτη" προς τους Χριστιανούς και μια απάντηση στην κριτική για την Αγία Σοφία.
Ωστόσο, η Καθολική Υπηρεσία του Βατικανού Agenzia Fides σημειώνει ότι η Άγκυρα έχει επανειλημμένα δείξει ιδιαίτερη προσοχή στους Χριστιανούς της Συρίας από μια συγκεκριμένη περίοδο. Και αυτό θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι της ύπαρξης ενός «τουρκικού σχεδίου» που στοχεύει στην τοποθέτηση της Τουρκίας ως νέας «πατρίδας» για τους Σύριους Χριστιανούς που ζουν στη Συρία και την Ευρώπη, των οποίων οι πρόγονοι προέρχονται από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το πρόβλημα για την Άγκυρα εδώ είναι ότι η Δύση δεν θέλει να της δώσει ένα τέτοιο χαρτί-ατού και συνδέει την προστασία των Χριστιανών στη Συρία, το Ιράκ και ακόμη και την ίδια την Τουρκία με τους Κούρδους. Λίγες μέρες μετά την ομιλία του Ερντογάν σε συνέντευξη τύπου στην Ουάσινγκτον, οι The Times αφιέρωσαν ένα ολόκληρο δημοσίευμα στην τύχη των Ασσυρίων Χριστιανών στα νοτιοανατολικά της χώρας, στο Ντιγιαρμπακίρ, σημειώνοντας την μάχη της Άγκυρας με τους Κούρδους.
Δεδομένου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε συμμαχία με τους Σύρους Κούρδους, στους οποίους η Τουρκία αντιτίθεται σθεναρά, ο χριστιανικός παράγοντας θα παραμείνει ένα παιχνίδι για την αμερικανική πολιτική στην περιοχή. Στις 24 Σεπτεμβρίου, ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδόφορος συναντήθηκε με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο. «Είχα την ευκαιρία να εκφράσω την ολοένα αυξανόμενη ανησυχία της ελληνοαμερικανικής κοινότητας σε σχέση με την ολοένα και πιο επιθετική θέση της Τουρκίας σε σχέση με την Ελλάδα και την Κύπρο», δήλωσε στο τέλος της συνάντησης συμπληρώνποντας πως ζήτησε από τον Αμεριανό Υπουργό Εξωτερικών την υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, την ελληνική κοινότητα στην Τουρκία και όλες τις θρησκευτικές μειονότητες στην Τουρκία.
