H ενεργοποίηση των σχέσεων Αθήνας-Δαμασκού ήδη αποδίδει, καθώς η Συρία έστειλε επιστολή στον ΟΗΕ, με την οποία απορρίπτει το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Φαίνεται πως μεταξύ των χωρών της Α. Μεσογείου υπάρχει όλο και πιο έντονη συνεργασία για τον από κοινού τερματισμό των τουρκικών σχεδίων.
Οι ενέργειες της Άγκυρας επηρεάζουν μια τεράστια περιοχή από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι το Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη, ενώ βασικός στόχος των Τούρκων είναι η υφαρπαγή των ελληνικών, κυπριακών και λιβυκών κοιτασμάτων φυσικού αερίου που "κρύβονται" στον πάτο της Μεσογείου.
Η επιστολή του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Συρίας στον ΟΗΕ τόνισε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο αποτελεί απειλή για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο και καταδικάζει τις τουρκικές επεκτατικές ενέργειες.
Στην επιστολή, η Δαμασκός (29 Απριλίου, Α/74/831) δηλώνει ότι θεωρεί το Μνημόνιο άκυρο, που δεν παράγει κανένα νομικό αποτέλεσμα, κατηγορεί την Τουρκία ότι με το Μνημόνιο αυτό παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου, επιχειρώντας με τέτοιες πρακτικές να «εδραιώσει την παράνομη κατοχή στα εδάφη άλλων χωρών», ενώ προειδοποιεί ότι αυτή η πρακτική θα δημιουργήσει προβλήματα όταν επιχειρηθεί η οριοθέτηση μεταξύ Συρίας και Τουρκίας.
"Η κυβέρνηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας θεωρεί ότι αυτό το μνημόνιο είναι απλώς ένας απελπισμένος πολιτικός ελιγμός από την τουρκική πλευρά, η οποία τα τελευταία χρόνια συνηθίζει να ασκεί παράλογες πολιτικές παρέμβασεις στις υποθέσεις χωρών της περιοχής με τρόπο που αποσταθεροποιεί την ασφάλεια και σταθερότητα.
Προς το παρόν, η τουρκική πλευρά επιδιώκει να πολιτικοποιήσει την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στην αποκλειστική οικονομική ζώνη, η οποία θα προκαλέσει ένταση και διαφωνία αντί να χρησιμεύσει ως βάση για ανάπτυξη και ευημερία για όλους", αναφέρει μεταξύ άλλων η Δαμασκός.
Η Συρία επισημαίνει τον προβληματικό χαρακτήρα συμφωνιών που αφορούν σύνορα, όταν λαμβάνονται στην διάρκεια πολέμων και εμφυλίων πολέμων, όπως αναφέρει το liberal, σημειώνοντας την διαφορετική θέση που είχε το Κοινοβούλιο της χώρας και την υπογραφή του Μνημονίου κατά παράβαση της διαδικασίας της Πολιτικής Συμφωνίας στη Λιβύη.
Η Δαμασκός ζητά από τον ΓΓ να μην καταχωρηθεί το κείμενο της παράνομης συμφωνίας Άγκυρας-Τρίπολης στην αρμόδια Διεύθυνση του ΟΗΕ. Η αιφνίδια παρέμβαση της Συρίας και η ευθυγράμμισή της με τις ελληνικές θέσεις αποτελεί μια θετική εξέλιξη.
Μένει η Αθήνα να καταλάβει ποιοι είναι οι πραγματικοί σύμμαχοι της Ελλάδας και να εδραιώσει διπλωματικές και στρατηγικές σχέσεις με τις χώρες αυτές.
Η επιστολή της Συρίας:
«Κατόπιν οδηγιών της κυβέρνησής μου, σχετικά με το λεγόμενο «Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Εθνικής Συμφωνίας της Λιβυης σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο», αρχικά, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η πολιτική και νομική θέση της κυβέρνησης της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας προς αυτό το «Μνημόνιο Κατανόησης» βασίζεται στο ότι δεν το αναγνωρίζουμε και θεωρούμε άκυρη οποιαδήποτε νομική, πολιτική ή πρακτική επίπτωσή του. Επιτρέψτε μου να παρουσιάσω τις βάσεις της επίσημης θέσης της Συρίας σχετικά με αυτό το μνημόνιο:
1. Σύμφωνα με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, οποιαδήποτε οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων δεν θα πρέπει να επηρεάζει τρίτα μέρη που δεν έχουν συμφωνήσει για προσωρινές διευθετήσεις στην παρούσα συμφωνία, και αυτή η οριοθέτηση ενδέχεται να μην είναι μονομερής. Το Κράτος που θέλει να οριοθετήσει, υποχρεούται υπό αυτή την έννοια, την στιγμή που οριοθετεί τα θαλάσσια σύνορά του, να λαμβάνει υπόψη τις θέσεις και τις απόψεις των άλλων παράκτιων κρατών με αντίθετες ή παρακείμενες ακτές κατά τρόπο που να σέβεται την κυριαρχία των κρατών και σε αυτό το συγκεκριμένο πλαίσιο, με τρόπο που διασφαλίζει τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ανατολική Μεσόγειο και αποτρέπει την εμφάνιση συγκρούσεων μεταξύ των χωρών της.
2. Το διεθνές εθιμικό δίκαιο και νομολογία έχουν αποφανθεί για το απαράδεκτο των συμφωνιών για τον καθορισμό των συνόρων σε περιόδους πολέμου και εσωτερικών ένοπλων συγκρούσεων με τρόπο που οδηγεί στην εκμετάλλευση των εξαιρετικών εσωτερικών συνθηκών μιας χώρας που βιώνει πόλεμο ή ένοπλη σύγκρουση.
3. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το λεγόμενο Μνημόνιο Κατανόησης που υπεγράφη μεταξύ της τουρκικής πλευράς και της κυβέρνησης της Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης δεν πρέπει να καταχωριθεί βάσει του άρθρου 102 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών ή να δημοσιευτεί από το Τμήμα Ωκεάνειων Υποθέσεων και του Δικαίου της Θάλασσας με οποιονδήποτε τρόπο, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ορισμένα πολιτικά όργανα και κόμματα της Λιβύης, με επικεφαλής το κοινοβούλιο, απέρριψαν το μνημόνιο και αρνήθηκαν να το επικυρώσουν.
4. Στον Γενικό Γραμματέα εστάλη επιστολή από τον Πρόεδρο του κοινοβουλίου της Λιβύης, η οποία περιλάμβανε την απόρριψη αυτού του Μνημονίου Κατανόησης,ως ακυρου έγγραφου. Το άρθρο 8 παράγραφος 2 (f) της Λιβυκής Πολιτικής Συμφωνίας του 2015, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας με το ψήφισμά του 2259 (2015), προβλέπει ότι απαιτείται η έγκριση τέτοιων συμφωνιών από το κοινοβούλιο της Λιβύης.
5. Το παρόν Μνημόνιο παραβιάζει τις αρχές και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου της θάλασσας σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων, επειδή δεν υπάρχουν αλληλεπικαλυπτόμενες θαλάσσιες περιοχές ή κοινά σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει νομική βάση για την υπογραφή ενός τέτοιου «μνημονίου συμφωνίας» μεταξύ αυτών των δύο μερών. Αντίθετα, τα πολιτικά γεγονότα και οι νομικές αρχές αποδεικνύουν ότι η υπογραφή αυτού του μνημονίου συνεννόησης είναι απλώς μια προκλητική πολιτική δράση που θα κάνει την περιοχή της Μεσογείου ένα πεδίο σύγκρουσης και έντασης και μπορεί προκαλούν περιορισμένες ή εκτεταμένες συγκρούσεις.
6. Περιττό να πούμε ότι το προαναφερθέν μνημόνιο συνεννόησης αντιπροσωπεύει μια κατάφωρη επίθεση στα κυρίαρχα οικονομικά δικαιώματα της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου και επηρεάζει αρνητικά την αποκλειστική οικονομική ζώνη μεταξύ αυτών των κρατών.
7. Επιπλέον, τα όρια της υποτιθέμενης «υφαλοκρηπίδας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης», όπως ορίζονται στο παρόν μνημόνιο, είναι πλασματικά, παράνομα, αυθαίρετα και προκλητικά, θέτοντας έτσι σοβαρά σε κίνδυνο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και κινδυνεύουν να καταστεί η Μεσόγειος σύγκρουση ζώνη.
8. Η κυβέρνηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας εκφράζει την έντονη αντίθεσή της σε αυτό το παράνομο μνημόνιο συνεννόησης και το απορρίπτει ως άκυρο που δεν επηρεάζει τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Επιπλέον, ένα τέτοιο μνημόνιο σίγουρα θα προκαλέσει νομικά, πολιτικά και πρακτικά προβλήματα στο μέλλον σε περίπτωση συμφωνίας για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Συρίας και Τουρκίας. Με απλά λόγια, η τουρκική πλευρά επιδιώκει, μέσω ενός τέτοιου μνημονίου, να νομιμοποιήσει και να εδραιώσει το status quo της παράνομης κατοχής της στα εδάφη άλλων χωρών, εκτός από την προσπάθεια υφαρπαγής των δικαιωμάτων άλλων στην αποκλειστική οικονομική ζώνη.
Από αυτήν την άποψη, είναι σημαντικό, για λόγους διαφύλαξης των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των χωρών της περιοχής, αυτό το παράνομο Μνημόνιο Κατανόησης ή τυχόν σχετικά έγγραφα που εκδίδει η τουρκική πλευρά να μην καταγραφεί σύμφωνα με το άρθρο 102 του Χάρτη και να μην έχουν Δημοσίευσε από το Τμήμα Υποθέσεων Ωκεάνειων υποθέσεων και του Δίκαιου της Θάλασσας.
Συμπερασματικά, η κυβέρνηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας θεωρεί ότι αυτό το μνημόνιο είναι απλώς ένας απελπισμένος πολιτικός ελιγμός από την τουρκική πλευρά, η οποία τα τελευταία χρόνια συνηθίζει να ασκεί παράλογες πολιτικές παρέμβασεις στις υποθέσεις χωρών της περιοχής με τρόπο που αποσταθεροποιεί την ασφάλεια και σταθερότητα. Προς το παρόν, η τουρκική πλευρά επιδιώκει να πολιτικοποιήσει την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στην αποκλειστική οικονομική ζώνη, η οποία θα προκαλέσει ένταση και διαφωνία αντί να χρησιμεύσει ως βάση για ανάπτυξη και ευημερία για όλους.
Θα ήμουν ευγνώμων εάν η παρούσα επιστολή θα μπορούσε να κυκλοφορήσει ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης, στα σημεία 74 (α) και 83 της ημερήσιας διάταξης, και να δημοσιευτεί στον ιστότοπο του Τμήματος Ωκεανειων Υποθέσεων και του Δικαίου της Θάλασσας και στην επόμενη έκδοση του Law of the Sea Bulletin»
Μπασάρ Τζαφάρι
Μόνιμος Αντιπρόσωπος.