Με τις πολεμικές εξελίξεις να διαδέχονται η μια την άλλη στα πολεμικά μέτωπα σε Ουκρανία-Λωρίδα της Γάζας και εσχάτως στην Υεμένη, στα οποία μετέχουν ενεργά ή παρασκηνιακά ΗΠΑ -ΕΕ-ΗΒ, αίσθηση προκαλεί η φαινομενικά αμέτοχη στάση της Κίνας, την οποία υπόψιν ΝΑΤΟ-ΗΠΑ έχουν κατονομάσει ως την υπαριθμόν ένα κίνδυνο για τα συμφέροντα και την ασφάλειά τους.
Το Κινεζικό αφήγημα "συμφιλίωσης" στη Μ. Ανατολή απέναντι στην ηγεμονία των ΗΠΑ
Το έτος 2023 υποτίθεται ότι ήταν η χρονιά που το Πεκίνο εισήλθε δυναμικά στο χώρο της Μέσης Ανατολής, όπως επισημαίνει Αμερικανικό ΜΜΕ, αναφέροντας μεταξύ άλλων :
"Ξεκίνησε τον Μάρτιο, όταν η Κίνα μεσολάβησε για μια ιστορική ύφεση μεταξύ των περιφερειακών αντιπάλων του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, παραγκωνίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τους μήνες που ακολούθησαν τη συμφωνία, φαινόταν σαν να μιλούσαν όλοι με όλους στην περιοχή. Το Κατάρ έβαλε τέλος στην απομόνωσή του. Η Τουρκία συμφιλιώθηκε με τα κράτη του Κόλπου και την Αίγυπτο, ενώ η Συρία εντάχθηκε ξανά στον Αραβικό Σύνδεσμο.
Τον Αύγουστο του 2023, ο Κινέζος ΥΠΕΞ Γουάνγκ, δήλωσε ότι ένα «κύμα συμφιλίωσης» σάρωνε τη Μέση Ανατολή, αποδίδοντας τις εξελίξεις στην επιρροή της Κίνας, ισχυριζόμενος ότι η «συναίνεση του Πεκίνου» αποδεικνύεται ότι είναι μια ανώτερη εναλλακτική λύση απέναντι στο μακροχρόνιο σύστημα παγκόσμιας τάξης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Η επίθεση της Χαμάς κατέστρεψε τα σχέδια του Πεκίνου
Όμως, η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου έβαλε σε δοκιμασία το αφήγημα της Κίνας.
Η σκληρή απάντηση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF), που είχε ως στόχο να εξαλείψει τη Χαμάς και να απελευθερώσει τους ομήρους, είχε υψηλό κόστος.
Χιλιάδες πέθαναν και οι περισσότεροι από τους 2,3 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας εκτοπίστηκαν.
Ο χαλαρός συνασπισμός τρομοκρατικών ομάδων στον Λίβανο, το Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη που υποστηρίζει το Ιράν κάτω από τον «άξονα της αντίστασης» είδε το εβραϊκό κράτος στο ναδίρ του και ανέλαβε δράση.
Η Χεζμπολάχ και ο Ισραηλινός Στρατός εμπλέκονται τώρα σε μια μάχη φθοράς, με πολλούς παρατηρητές να πιστεύουν ότι ένας ολοκληρωτικός πόλεμος είναι σίγουρος με το ερώτημα να είναι το πότε και όχι το εάν θα ξεσπάσει.
Εν τω μεταξύ, οι υποστηριζόμενοι από την Τεχεράνη Χούτι, με πυρά και ενέργειεςπροκάλεσαν σοβαρά προβλήματα στις ζωτικής σημασίας αρτηρίες της Ερυθράς Θάλασσας, ασκώντας πίεση στο παγκόσμιο εμπόριο.
Ο σχηματισμός, τον Δεκέμβριο, μιας ναυτικής ομάδας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, που ονομάστηκε «Φύλακας της Ευημερίας» δεν πτόησε όσους είχαν λίγα να χάσουν, καθώς οι Χούτι εξαπέλυσαν τη μεγαλύτερη επίθεσή τους στις 9 Ιανουαρίου 2024.
Η Κίνα απούσα για μια ακόμη φορά από τις εξελίξεις
Εντός ημερών από την επίθεση της Χαμάς, το Πεντάγωνο ανέπτυξε δύο ομάδες κρούσης αεροπλανοφόρων, κάτι που πιστεύεται ότι απέτρεψε το Ιράν και τη Χεζμπολάχ από την κλιμάκωση του πολέμου.
Οι αμερικανικές δυνάμεις αντέδρασαν σε επιθέσεις στις βάσεις τους στη Συρία και το Ιράκ με υπολογισμένη, θανατηφόρα δύναμη για να σταματήσουν τη διάχυση της σύγκρουσης.
Η αποστολή τους είναι μέρος της παγκόσμιας εκστρατείας για την ήττα του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και της Αλ Σαμ (ISIS), στην οποία η Κίνα ήταν «κυρίως απούσα», όπως και τώρα.
Και καθώς αμερικανικά πολεμικά πλοία κατέρριψαν δεκάδες πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την Υεμένη, οι επιθέσεις σε πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας δεν προκάλεσαν καμία απάντηση από το Ναυτικό του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού.
Η Κίνα είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και μια αυτοαποκαλούμενη «υπεύθυνη μεγάλη δύναμη». Με τον νεοανακαλυφθέντα ρόλο της ως «μεγάλου μεσολαβητή της ειρήνης» στη Μέση Ανατολή, όλα τα βλέμματα εξετάζουν εξονυχιστικά την απάντησή της ή την απουσία της.
Η φήμη της δεν είναι το μόνο που διακυβεύεται. Κατά τη διάρκεια της αναταραχής στη Λιβύη την τελευταία δεκαετία, το Πεκίνο αναγκάστηκε να εκκενώσει περισσότερους από 35.000 Κινέζους εργάτες και οι κρατικές επιχειρήσεις έχασαν δισεκατομμύρια σε κατεστραμμένα έργα υποδομής.
Μια περιφερειακή ανάφλεξη σήμερα θα έθετε σε κίνδυνο τουλάχιστον διακόσια δισεκατομμύρια δολάρια σε κινεζικές άμεσες ξένες επενδύσεις στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, καθώς και τη ζωή περισσότερων από ένα εκατομμύριο Κινέζων υπηκόων στο εξωτερικό.
Οι δύο επιλογές του Πεκίνου για την Μ.Ανατολή
Πρώτον, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι δεν υπήρξε ποτέ «ουδετερότητα» του Πεκίνου στη Μέση Ανατολή, μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων. Ο Wang έχει δηλώσει επανειλημμένα από τις 7 Οκτωβρίου ότι η Κίνα είναι στο πλευρό του αραβικού και του μουσουλμανικού κόσμου για την υποστήριξη των Παλαιστινίων.
Το ερώτημα, αντίθετα, είναι πώς η Κίνα θα πρέπει να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ του Ιράν, μιας σθεναρής αντιδυτικής δύναμης, και του πλούσιου σουνιτικού Κόλπου, αναμφισβήτητα τον πιο σημαντικό οικονομικό εταίρο της Κίνας.
Από τη μία πλευρά, η Κίνα θα μπορούσε να επιλέξει να υποστηρίξει τον πλούσιο σουνιτικό Κόλπο.
Ωστόσο, αυτό θα ισοδυναμούσε ότι στέκεται στο πλευρό των Ηνωμένων Πολιτειών για στη διαιώνιση της ηγεμονικής τάξης «αντιπαράθεσης μπλοκ» που επιχειρεί να ανατρέψει ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ.
Χειρότερα από το να παίζεις δεύτερο βιολί, θα συνεπαγόταν την αποδοχή της μακροπρόθεσμης κηδεμονίας των ΗΠΑ σε στρατηγικά σημεία ασφυξίας που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον της Κίνας εάν αποκλείσει την Ταϊβάν.
Επιπλέον, θα καθιστούσε τα κινεζικά περιουσιακά στοιχεία νόμιμους στόχους του Ιράν και των αντιπροσώπων του.
Και όμως, το μήνυμα της Κίνας για «ειρήνη μέσω της ανάπτυξης» έρχεται σε αντίθεση με τις ενέργειες του Ιράν και του «άξονα αντίστασης» του.
Οι ενέργειές τους δείχνουν ένα ρεβιζιονιστικό σιιτικό καθεστώς που επηρεάζει περισσότερα από το Ισραήλ και αποκλίνει από τα μετριοπαθή σουνιτικά οράματα για περιφερειακή ευημερία που μοιράζεται το Πεκίνο.
Δεν ήταν πολύ καιρό πριν που τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Χούτι και οι πύραυλοι κρουζ που προμήθευαν το Ιράν ακρωτηρίασαν τη μισή παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας και έπληξαν ένα αεροδρόμιο στο Άμπου Ντάμπι, αναγκάζοντας σύμφωνα με πληροφορίες την Κίνα να πληρώνει επιπλέον 97 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα για να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες.
Ο τρέχων θαλάσσιος αποκλεισμός της διώρυγας του Σουέζ έχει αφαιρέσει μια σημαντική πηγή εσόδων για την Αίγυπτο, όπου η Κίνα είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος πιστωτής με ανεξόφλητα χρέη σχεδόν οκτώ δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Και με τα πυρηνικά όπλα της Τεχεράνης να βρίσκονται σύμφωνα με πληροφορίες μόλις λίγες μέρες μακριά, η Μέση Ανατολή μπορεί σύντομα να αποκτήσει τη δική της εκδοχή της Βόρειας Κορέας.
Η Κίνα θα μπορούσε να υποστηρίξει τις «αντι-ηγεμονικές» δυνάμεις που υποστηρίζονται από το Ιράν και τη Ρωσία, οι οποίες ενδέχεται να δεσμεύσουν τα αμερικανικά στρατεύματα και πόρους στη Μέση Ανατολή εις βάρος της περιοχής Ινδο-Ειρηνικού.
Θεωρητικά, δύο αεροπλανοφόρα στην Ερυθρά Θάλασσα ισοδυναμούν με δύο λιγότερα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Τι αποκάλυψαν οι εξελίξεις στη Μ. Ανατολή
Οι τελευταίοι μήνες αποκάλυψαν την περιορισμένη δέσμευση της Κίνας για γνήσια σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, ενώ τονίζουν τη συνεχιζόμενη ανάγκη της περιοχής για εμπλοκή των ΗΠΑ.
Ο μόνος δρόμος για βιώσιμη περιφερειακή σταθερότητα είναι μέσω της διαρκούς δέσμευσης για την ασφάλεια κατά της τρομοκρατίας και του ριζοσπαστικού Ισλάμ, που ενισχύεται από την οικονομική ενσωμάτωση μετριοπαθών δυνάμεων.
Η Μέση Ανατολή μπορεί κατά καιρούς να περιφρονεί τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά είναι ο καλύτερος εταίρος που θα βρει η περιοχή για να εξασφαλίσει την ευημερία της.
