Η Κίνα έχει λάβει μια ιδιαίτερα ήπια στάση απέναντι στη Ρωσία, με τους ηγέτες στο Πεκίνο να προσπαθούν να αντισταθμίσουν τα στοιχήματά τους. Αυτός ο πόλεμος ήταν πολύ κακός για τις επιχειρήσεις του Πεκίνου, εμφανίζοντας ρίσκα για το όραμα του Belt and Road. Η περιπέτεια της Μόσχας στην Ουκρανία έχει σφυρηλατήσει το ίδιο το γεωπολιτικό περιβάλλον, δηλαδή τη δυτική στρατηγική ενότητα, που η Κίνα ήθελε απεγνωσμένα να αποφύγει.
Από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Κίνα είπε όλα τα σωστά πράγματα για να υποστηρίξει τη Ρωσία, τον φερόμενο ως στρατηγικό εταίρο της. Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν επαναλάβει πιστά τη ρωσική προπαγάνδα, αρνούμενοι να περιγράψουν την απρόκλητη επίθεση στην Ουκρανία ως «πόλεμο» ή «εισβολή», ενώ απηχούν τον ισχυρισμό του Κρεμλίνου ότι οι επεκτατικές επιθυμίες του ΝΑΤΟ είναι η βασική αιτία της σύγκρουσης.
Αλλά οι ενέργειες του Πεκίνου λένε μια διαφορετική ιστορία, που υπογραμμίζεται από την ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της 9ης Μαρτίου ότι ο Κινεζικός Ερυθρός Σταυρός παρέχει σχεδόν 800.000 δολάρια σε ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία. Το ποσό είναι μικρό, αλλά η χειρονομία είναι σημαντική στο τρέχον πλαίσιο: οι Κινέζοι ηγέτες αντισταθμίζουν τα γεωπολιτικά τους στοιχήματα.
Ήταν μόλις πριν από ένα μήνα που ο Ρώσος ηγέτης Βλαντιμίρ Πούτιν συναντήθηκε με τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ, στα εγκαίνια των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου. Οι δυο τους εξέδωσαν κοινή δήλωση περιγράφοντας τις διμερείς σχέσεις ως «ανώτερες από τις πολιτικές και στρατιωτικές συμμαχίες της εποχής του Ψυχρού Πολέμου» και τη συνεργασία ως «χωρίς όρια».
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, ωστόσο, η συμπεριφορά της Κίνας προς τη Ρωσία ήταν προσεκτική και συγκρατημένη, οι αξιωματούχοι της διακήρυτταν αλληλεγγύη με τη Ρωσία χωρίς να δώσουν συνέχεια στην ουσία. Πριν επιτεθούν τα ρωσικά στρατεύματα, οι Κινέζοι αξιωματούχοι μίλησαν κατά των δυτικών κυρώσεων. Αλλά μόλις οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισαν να επιβάλλουν κυρώσεις και να αποσυνδέουν τις ρωσικές τράπεζες από το χρηματοοικονομικό δίκτυο SWIFT, κορυφαία κινεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα άρχισαν να τηρούν αθόρυβα τους περιορισμούς, σύμφωνα με την υπηρεσία ειδήσεων Bloomberg.
Ένα άλλο τμήμα της δήλωσης Πούτιν-Σι της 4ης Φεβρουαρίου προσφέρει μια εικόνα για την προσέγγιση της Κίνας «πες ένα πράγμα, κάνε άλλο» απέναντι στη Ρωσία: Οι δύο χώρες υποστήριξαν μια «ανάγκη για ενοποίηση, όχι διαίρεση της διεθνούς κοινότητας, ανάγκη συνεργασίας, όχι αντιπαράθεσης». Συνεχίζει λέγοντας ότι οι δύο «αντίθετοι στην επιστροφή των διεθνών σχέσεων στην κατάσταση αντιπαράθεσης μεταξύ μεγάλων δυνάμεων».
Μόλις εβδομάδες μετά τη δημοσίευση αυτών των συναισθημάτων, ο Πούτιν αποφάσισε μονομερώς να ανατινάξει την τάξη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή γεωπολιτικής αντιπαράθεσης που μπορεί να αποδειχθεί εξίσου γεμάτη με τον Ψυχρό Πόλεμο. Οι παρορμητικές ενέργειες του Πούτιν τροφοδοτούν επίσης μια δυτική οικονομική σταυροφορία ενάντια στον ρωσικού τύπου αντιφιλελευθερισμό.
Ο Σι πιθανότατα νιώθει αμήχανος και χρησιμοποιείται από τον Πούτιν, και οι Κινέζοι αξιωματούχοι ομοίως δεν μπορούν να μην ανησυχούν ότι, δεδομένης της αποκατασταθείσας ενότητας της Δύσης, τα παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα και οι γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Κίνας πρόκειται να υποφέρουν. Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι το Πεκίνο υπήρξε φωνητικός υπέρμαχος του τερματισμού του πολέμου. Αυτή η σύγκρουση είναι πολύ κακή για τις επιχειρήσεις του Πεκίνου.
Η οικονομική ανισότητα στη σχέση της Κίνας με τη Ρωσία είναι ένας άλλος παράγοντας πίσω από τη χλιαρή απάντηση του Πεκίνου στη Ρωσία την εποχή της ακραίας οικονομικής ανάγκης του Κρεμλίνου. Όσον αφορά το εμπόριο, η Ρωσία είναι μια μεταγενέστερη σκέψη για την Κίνα, καθώς αντιπροσωπεύει μόλις το 2% του συνολικού εμπορικού κύκλου εργασιών του Πεκίνου. Στο βαθμό που το Πεκίνο αυξάνει τον όγκο του εμπορίου του με τη Ρωσία εν μέσω των ασφυκτικών κυρώσεων της Δύσης, θα το κάνει ενώ θα επιβάλλει ταπεινωτικούς όρους στον υποτιθέμενο φίλο του, αγοράζοντας ενέργεια, για παράδειγμα, σε τιμές ευκαιρίας.
Η στρατηγική εταιρική σχέση της Κίνας με τη Ρωσία ήταν χρήσιμη για το Πεκίνο μόνο στο βαθμό που θα μπορούσε να διευρύνει το χάσμα μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ, δημιουργώντας έτσι χώρο για τη συνέχιση της κινεζικής οικονομικής επέκτασης. Αυτός ο βασικός πυλώνας της εταιρικής σχέσης έχει πλέον καταρρεύσει: η περιπέτεια του Πούτιν στην Ουκρανία έχει σφυρηλατήσει το ίδιο το γεωπολιτικό περιβάλλον, δηλαδή τη δυτική στρατηγική ενότητα, που η Κίνα ήθελε απεγνωσμένα να αποφύγει. Σχεδόν εν μία νυκτί, η Ρωσία έχει μετατραπεί από περιουσιακό στοιχείο σε σημαντικό μειονέκτημα για την Κίνα.
Αν και ανάρθρωτο, το μήνυμα ότι ο Σι στέλνει στον Πούτιν με την προφανή απροθυμία της Κίνας να ρίξει στη Ρωσία ένα οικονομικό σωσίβιο είναι: «Δεν είναι τίποτα προσωπικό, είναι αυστηρά επαγγελματικό».
