Ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπογραμμίζει εκ νέου τη «σταθερή θέση» της Ουάσινγκτον ότι θα πρέπει να σταματήσουν όλες οι προκλητικές ενέργειες στην περιοχή, ενώ εκτιμά ότι οι σχέσεις στον τομέα της ενέργειας μπορούν να βοηθήσουν στη γενικότερη ανάπτυξη των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν σθεναρά τις αρχές της συνέργειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αρχές που αποτελούν το θεμέλιο στο σχήμα “3+1”, που έχει γίνει ο ακρογωνιαίος λίθος της ενεργειακής μας διπλωματίας στην περιοχή» δηλώνει ο αμερικανός αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας, αναφερόμενος στο σχήμα «3+1», όπως έχει επικρατήσει να αποκαλείται η τριμερής συνεργασία σε συγκεκριμένους τομείς Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ με τη στήριξη των ΗΠΑ. Οπως λέει, στο πλαίσιο της αμερικανικής ενεργειακής στρατηγικής οι ΗΠΑ προάγουν στην Ανατολική Μεσόγειο ένα «όραμα ειρηνικό και παραγωγικό, το οποίο αγκαλιάζει τη θετική ανάπτυξη των ενεργειακών της πόρων».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
''Έπεσαν'' οι υπογραφές μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας για την ΑΟΖ
Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να έχουν «εταίρους που ευημερούν και επωφελούνται από την ενεργειακή ανάπτυξη και θέλουμε να δούμε ότι οι πόροι στην Ανατολική Μεσόγειο συμβάλλουν στην ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής και πέραν αυτής» επεξηγεί ο Φάνον, επισημαίνοντας επίσης ότι «η ανάπτυξη ενεργειακών πόρων δημιουργεί ευκαιρίες για τους εταίρους μας να ενισχύσουν τις σχέσεις τους σε ολόκληρη την περιοχή». Αλλωστε χαρακτηρίζει την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου «τυχερή», καθώς «διαθέτει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη δημιουργία ενός ακμάζοντος ενεργειακού τομέα, τη σημαντική «προίκα» των φυσικών πόρων, πολλές δυναμικές και αναπτυσσόμενες αγορές και καθιερωμένη υποδομή παραγωγής και διαμετακόμισης». Τονίζει, όμως, την ανάγκη «συνεργασίας» για την ανάπτυξη των πόρων αυτών. «Διαπιστώνουμε ότι η Αίγυπτος και η Κύπρος συζητούν για τη μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου από την Αφροδίτη στην Νταμιέτα στην Αίγυπτο για υγροποίηση και εξαγωγή, κάτι που αποτελεί ένα άλλο εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς μια τέτοια στρατηγική συνεργασία μπορεί να φέρει ανάπτυξη και ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή» δηλώνει. Ανάλογη άποψη εκφράζει για το Eastern Med Gas Forum, το οποίο θεωρεί ότι αποτελεί και αυτό παράδειγμα «του τρόπου με τον οποίο οι ενεργειακοί πόροι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ενώσουν τις χώρες».
Οι τουρκικές προκλήσεις
Τι λέει για την κλιμακούμενη ένταση που προκαλεί η Αγκυρα; «Η θέση μας παραμένει σταθερή. Είμαστε συνεπείς στην έκκληση να σταματήσουν όλες οι προκλητικές ενέργειες, που υπονομεύουν την επενδυτική εμπιστοσύνη και την πολιτική σταθερότητα στην περιοχή». Κατά τον αμερικανό αξιωματούχο θα ήταν καλύτερα οι χώρες της περιοχής να «στρέψουν την προσοχή τους στις ευκαιρίες, που βρίσκονται μπροστά τους». Παράλληλα, τονίζει εκ νέου ότι «ένα μνημόνιο δεν μπορεί να επηρεάσει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τρίτων χωρών όπως η Ελλάδα» και προσθέτει ότι «το διεθνές δίκαιο της θάλασσας αναγνωρίζει ότι τα νησιά έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα όπως κάθε άλλη περιοχή».
Αλλωστε, όπως επεξηγεί, οι ΗΠΑ θεωρούν την ενεργειακή συνεργασία στην περιοχή ως «γέφυρα» για την προώθηση ευρύτερα της πολιτικής σταθερότητας και ευημερίας. «Η ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο έχει την ικανότητα να φέρει τις χώρες πιο κοντά» δηλώνει. Παράλληλα, τονίζει ότι οι ΗΠΑ θέλουν «να συνεχίσει η Τουρκία να κοιτά προς τη Δύση και να παίξει εποικοδομητικό ρόλο διεθνώς, στην Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο». Και δηλώνει ότι είναι διατεθειμένος να βρεθεί και πάλι στην Αγκυρα για σχετικές συνομιλίες προκειμένου να προωθήσει την πάγια τακτική των ΗΠΑ «να ενθαρρύνουμε όλα τα μέρη να παίζουν εποικοδομητικό ρόλο» στην περιοχή.
Ειδικότερα για την τριμερή συνεργασία Ελλάδας, Κυπριακής Δημοκρατίας, Ισραήλ, με τη στήριξη των ΗΠΑ εκτιμά ότι οι ευκαιρίες για ενεργειακή συνέργεια οδήγησαν σε συνεργασία σε μια σειρά άλλων θεμάτων στο πλαίσιο του σχήματος «3+1», συμπεριλαμβανομένου του συντονισμού σε θέματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας, αλλά και ευρύτερης οικονομικής συνεργασίας. «Η συμμετοχή μας στο σχήμα αυτό είναι ένα μέσο με το οποίο μπορούμε να υποστηρίξουμε τους στόχους ενεργειακής ασφάλειας των εταίρων μας στην περιοχή και να δείξουμε τα σημαντικά οφέλη που δημιουργούνται όταν προάγεται η συνεργασία έναντι των συγκρούσεων» δηλώνει ο Φάνον. Κατά τον αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ οι τεχνικές ομάδες εργασίας, που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο αυτό, σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υγεία και ασφάλεια στον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου, κυβερνο-ασφάλεια και περιφερειακές υποδομές, έχουν σχεδιαστεί ώστε «να δημιουργήσουν ευκαιρίες για μεγαλύτερη οικονομική ανταλλαγή και ολοκλήρωση».
Ο παράγοντας COVID-19
Σχετικά με την προοπτική για τις έρευνες, τις επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου και το εξαγωγικό δυναμικό στην Ανατολική Μεσόγειο στην εποχή της κρίσης της COVID-19, αλλά και στη μετά COVID-19 εποχή, ο Φάνον εκτιμά ότι «οι παγκόσμιες αγορές ενέργειας βρίσκονται στη μέση μιας ιστορικής συρρίκνωσης λόγω της καταστροφής της ζήτησης από την πανδημία της COVID-19. Οι επενδύσεις παγκοσμίως σε πετρέλαιο αναμένεται να μειωθούν κατά περίπου ένα τρίτο το 2020. Αυτό έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των πόρων παγκοσμίως». Οπως θεωρεί ότι «η ανάπτυξη των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου αντιμετώπιζε ανέκαθεν μια δραματική αύξηση της παγκόσμιας προσφοράς και την πτωτική πίεση των τιμών ως αποτέλεσμα αυτού του ανταγωνισμού». Κατά την άποψή του «σήμερα περισσότερο από ποτέ η ανάπτυξη ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των παραγωγών να κερδίσουν αποδοτικότητα μέσω της αξιοποίησης των υφιστάμενων περιφερειακών υποδομών και των πλεονεκτημάτων της περιφερειακής συνεργασίας και της ανάπτυξης της αγοράς», τονίζοντας πως παρότι οι ενεργειακοί πόροι της περιοχής είναι μέτριου μεγέθους σε σύγκριση με τον όγκο των παγκόσμιων αγορών, «είναι σημαντικοί περιφερειακά και μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαφοροποίηση των πόρων σε Ανατολικής Μεσογείου, Βαλκανίων και Νότιας Ευρώπης».
Οι ΗΠΑ, όπως είπε, επιδιώκουν την ανάπτυξη ολιστικών ενεργειακών συστημάτων, στα οποία το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου και το φυσικό αέριο των ΗΠΑ μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο. Θεωρεί, άλλωστε, σχετικά με την ανάγκη στροφής σε πιο βιώσιμες πηγές ενέργειας ότι «σε συνεργασία με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την προώθηση της βιώσιμης ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών, το υγροποιημένο φυσικό αέριο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον ενεργειακό μετασχηματισμό».
