Ο ρόλος του Κίσινγκερ στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 είναι γνωστός, ωστόσο, νέα έγγραφα που ήρθαν στη δημοσιότητα δεν αφήνουν αμφιβολία για την αμερικανική εμπλοκή στη διχοτόμηση της Κύπρου.
''Ας πάρουν ότι θέλουν οι Τούρκοι'' ήταν η κεντρική ιδέα του Χ. Κίσινγκερ, καθώς θεωρούσε πως η Τουρκία αποτελούσε πολυτιμότερο σύμμαχο των ΗΠΑ από την Ελλάδα. Μεταξύ πολλών γεγονότων, εκείνη την εποχή επικρατούσε η ιδέα πως ο Κίσινγκερ υποστήριζε - αν όχι υποκινούσε - το πραξικόπημα κατά του Μακάριου.
Ενώ πολλά έχουν ειπωθεί για τον ρόλο του Αμερικανού διπλωμάτη στο Κυπριακό, δεν υπάρχει αμφιβολία πλέον πως η αμερικανική θέση ήταν ξεκάθαρα φιλοτουρκική.
Ο Χένρι Κίσινγκερ, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ την περίοδο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974, είπε στον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέραρντ Φορντ, πως η Τουρκία προοριζόταν για να αποσπάσει γεωγραφικό κομμάτι του νησιού της Κύπρου, σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα The National Herald, η οποία ειδικεύεται σε ελληνικά θέματα.
''Δεν υπάρχει λόγος για τις ΗΠΑ να εμποδίσουν την τουρκική εισβολή και κατάκτηση του 1/3 της Κύπρου'', είχε πει ο Κίσινγκερ στον Φορντ, όπως αποκαλύπτεται από αποχαρακτηρισμένα πρακτικά της συνάντησης των δύο, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά από την αρχική εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο που οδήγησε στην κατοχή 3% του ανατολικού μέρους του νησιού.
Την ίδια στιγμή βρίσκονταν σε εξέλιξη οι διεθνείς ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στη Γενεύη που στόχευαν και στη λύση της Κυπριακής κρίσης.
''Οι τακτικές που ακολουθεί η τουρκική ηγεσία είναι σωστές - παίρνουν ότι θέλουν και διαπραγματεύονται στα πλαίσια της κατοχής'', είπε ο Κίσινγκερ.
https://twitter.com/eevriviades/status/1036176772478496768
Τα πρακτικά αποκαλύπτουν πως ο Κίσινγκερ θεωρούσε την Τουρκία πιο πολύτιμο σύμμαχο από την Ελλάδα και επεσήμανε πως σε περίπτωση Ελληνοτουρκικού πολέμου, οι ΗΠΑ θα πρέπει να υποστηρίξουν την Τουρκία.
''Δεν επιθυμούμε πόλεμο μεταξύ των δύο πλευρών, ωστόσο αν φτάσουμε ως εκεί, η Τουρκία είναι σημαντικότερη για τις ΗΠΑ'', είπε. "Έχουν μία πολιτική δομή που θα μπορούσε να παραγάγει έναν Καντάφι", αναφερόμενος στο δικτάτορα της Λιβύης, Μουαμάρ Καντάφι.
Μία μέρα μετά από την συνάντηση Κίσινγκερ-Φορντ, το 1974, η Τουρκία εξαπέλυσε μία νέα επίθεση κατά της Κύπρου, μόλις 90 λεπτά μετά από τη λήξη των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη, κατακτώντας το 40% του νησιού.
Η Κύπρος παραμένει διχασμένη, ενώ το 1983 ο Τουρκοκύπριος ''ηγέτης'' ανακήρυξε την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, ''κράτος'' αναγνωρισμένο μόνο από την Τουρκία. Παρά τις πολύχρονες και σκληρές διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, το βόρειο κομμάτι της Κύπρου παραμένει υπό παράνομη τουρκική κατοχή.
Τα νέα έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας επιβεβαιώνουν πως οι Τούρκοι είχαν την υποστήριξη των Αμερικανών και πιθανότατα, χωρίς τη ρητορική του Κίσινγκερ και τα αμερικανικά συμφέροντα, οι εξελίξεις θα έφερναν διαφορετικά αποτελέσματα.
Παραθέτουμε το κείμενο και στα αγγλικά όπως δημοσιεύθηκε στο hellasjournal.com .
Memorandum of Conversation1 Washington, August 13, 1974, 9 a.m. PARTICIPANTS President Ford Henry A. Kissinger, Secretary of State and Assistant to the President for National Security Affairs Major General Brent Scowcroft, Deputy Assistant to the President for National Security Affairs [General Scowcroft came in late.]2
Kissinger: The problem in Geneva is that the Turks see that the more the negotiations are protracted the more difficult the unilateral military move becomes. The Greeks are procrastinating—they want to go home for 36 hours and then resume discussions. The Turks so far have refused to grant a 36-hour extension because it would make it that much harder to take unilateral action.
President: What would we do if the Turks moved? Kissinger: We would have to vote against them in the Security Council. We would have our hands full to keep the Greeks from going to war. The Turks right now are extremely nationalistic. For a few years ago, the Turkish tactics are right—grab what they want and then negotiate on the basis of possession. But if the Turks run loose on Cyprus, the Greeks could come unglued. We certainly do not want a war between the two, but if it came to that, Turkey is more important to us and they have a political structure which could produce a Qadhafi. [Scowcroft left to call Macomber and returned after about 10 minutes.]3
Kissinger: We have been trying to bail the Cyprus situation out after it got out of control. The British have made a mess of it. If the Turks move to take what they want, they will be condemned in the Security Council and the Soviet Union will beat them over the head with it. Some of my colleagues want to cut off assistance to Turkey—that would be a disaster. There is no American reason why the Turks should not have one-third of Cyprus. We will make a statement today that will get the New York Times off our back, but we should not twist their arm. I would like to mention the Turkish poppy issue.
President Nixon signed a letter to Ecevit which, because of Cyprus, we have not yet delivered. We could redo the letter for your signature, or I could send it. I think the whole poppy situation is a loser. Do you want to have a brawl with the Turks, or should I? Maybe I should do it. President: The other side of the coin is that you already have very good relations with Ecevit and there would be less damage coming from me.
Kissinger: Let’s wait a bit. If we come out of the Cyprus thing all right, we will have more leverage. The Turks can’t focus on it now anyway. President: Yes. Let’s wait a bit. [Omitted here is discussion unrelated to Cyprus.]
