Είναι γεγονός ότι καίτοι η Αρμενία βρισκόταν κάτω από την "ομπέλα ασφαλείας" της Ρωσίας, η προστασία -παρέμβαση της Μόσχας επωφελεία της ήταν μηδενική στη φάση του πόλεμου της με το Αζερμπαϊτζάν, με συνέπεια την ήττα του Γιερεβάν και την απώλεια του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε στη συνέχερια τη χάραξη νέας πορείας της εξωτερικής πολιτικής της Αρμενίας , η οποία αναζήτησε στρατιωτική συνεργασία με ευρωπαϊκά έθνη και τις ΗΠΑ.
Ωστόσο ενώ η Γαλλία είναι το μοναδικό μέλος της ΕΕ που προμηθεύει επίσημα όπλα στην Αρμενία, ωστόσο υπάρχουν και άλλες συνεργασίες που υπονοούν μια ευρύτερη στρατηγική αλλαγή της.
Η συμμαχία Ελλάδας-Αρμενίας-Κύπρου
Παραδοσιακά θεωρείται η χώρα μας στρατιωτικός σύμμαχος της Αρμενίας.
"Η συμμαχία έχει δει μια άνοδο της στρατιωτικής συνεργασίας με την Αρμενία από την άνοδο του Νικόλ Πασινιάν στην εξουσία το 2018, με αποκορύφωμα σημαντικές συμφωνίες για την εμβάθυνση των στρατιωτικών σχέσεων των δύο χωρών", αναφέρει Διεθνές ΜΜΕ, επισημαίνοντας:
Στη μετά το Καραμπάχ εποχή, η στρατιωτική συνεργασία Αρμενίας-Ελλάδας κέρδισε δυναμική, με την Κύπρο να προσχωρεί στη συμμαχία το 2023.
Η πρόσφατη τριμερής συμμαχία Ερεβάν-Αθήνας-Λευκωσίας υπογραμμίζει μια συντονισμένη προσπάθεια για ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων μέσω κοινών ασκήσεων και εκπαίδευσης Ειδικών Δυνάμεων των χωρών.
Εν μέσω αυτών των εξελίξεων, η Αρμενία έχει εντείνει τη στρατιωτική της συνεργασία με την Ελλάδα, με την επίσκεψη του υπουργού Άμυνας Νικόλαου Δένδια στο Ερεβάν να σηματοδοτεί μια νέα φάση στις διμερείς συζητήσεις.
«Συζητήσαμε θέματα που αφορούν τη στρατιωτικο-τεχνική συνεργασία, τονίζοντας τη σημασία της αναζωογόνησης αυτής της συνεργασίας μετά την επικύρωση της συμφωνίας μεταξύ των κυβερνήσεων της Αρμενίας και της Ελλάδας, που υπεγράφη κατά την επίσκεψή μου στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2023», δήλωσε ο Αρμένιος υπουργός Άμυνας Suren Papikyan μετά την συνομιλίες στις 4 Μαρτίου.
Ενώ οι λεπτομέρειες της πρόσφατης στρατιωτικής-τεχνικής συμφωνίας παραμένουν άγνωστες, θεωρείται ότι περιλαμβάνει διάφορους τομείς όπως εκπαίδευση προσωπικού, τακτικές ασκήσεις και ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης, αντανακλώντας την επείγουσα ανάγκη της Αρμενίας να ενισχύσει τις στρατιωτικές της ικανότητες μετά τον πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν.
Γαλλία και Ινδία ενισχύουν στρατιωτικά την Αρμενία
Βλέποντας πέρα από τις διμερείς σχέσεις, ο Έλληνας Υπουργός Άμυνας Νικόλαος Δένδιας άφησε να εννοηθεί το ενδεχόμενο κοινών προσπαθειών με τη Γαλλία και την Ινδία για παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Αρμενία, υποδεικνύοντας τη δυνατότητα πολυμερούς στρατιωτικής συνεργασίας με τη συμμετοχή Αρμενίας, Γαλλίας, Ελλάδας, Κύπρου και Ινδίας.
Έτσι η προοπτική μιας πενταμερούς στρατιωτικής συμμαχίας μεταξύ της Αρμενίας, της Ελλάδας, της Γαλλίας και της Ινδίας δεν είναι απίθανη.
Οι κοινές ανησυχίες σχετικά με την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια, ιδιαίτερα υπό το φως της διευρυνόμενης επιρροής της Τουρκίας, προσφέρουν γόνιμο έδαφος για βαθύτερη συνεργασία μεταξύ αυτών των εθνών.
Ωστόσο, η εντατικοποίηση αυτής της συνεργασίας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών εξελίξεων στον Νότιο Καύκασο και την Ευρασία.
Διαμόρφωση στρατηγικής συμμαχίας
Οι επισκέψεις του πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν στη Γαλλία και την Ελλάδα, ακολουθούμενες από αμοιβαίες επισκέψεις των υπουργών Άμυνας τους και την υπογραφή ειρηνευτικών και στρατιωτικών συμφωνιών, σηματοδοτούν μια συντονισμένη προσπάθεια για εμβάθυνση των διμερών σχέσεων.
Αυτές οι εξελίξεις υποδηλώνουν ένα ηθελημένο πρότυπο διπλωματικής και στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ της Αρμενίας και των εταίρων της.
Η ταχεία σύναψη ειρηνευτικών και στρατιωτικών συμφωνιών μετά από αυτές τις επισκέψεις υπογραμμίζει την κοινή δέσμευση για ενίσχυση της συνεργασίας τόσο στον διπλωματικό όσο και στον αμυντικό τομέα, με γνώμονα τα αμοιβαία στρατηγικά συμφέροντα και τις ανησυχίες για την περιφερειακή ασφάλεια.
Η σειρά επισκέψεων υψηλού επιπέδου μεταξύ Αρμενίας και Ελλάδας συμβολίζει την εμβάθυνση των πολιτικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, που βασίζονται στη φιλία, την αλληλοβοήθεια, τις κοινές αξίες και τις κοινές προσεγγίσεις.
Οι συζητήσεις μεταξύ των υπουργών Άμυνας υπογραμμίζουν τη σημασία της αμυντικής συνεργασίας για την περαιτέρω ενίσχυση αυτών των σχέσεων, καλύπτοντας τόσο τις παραδοσιακές πτυχές όσο και τους νέους τομείς που δημιουργήθηκαν μέσω διμερών συμφωνιών.
Το γεωπολιτικό τοπίο του Νότιου Καυκάσου
Μέσα στο περίπλοκο γεωπολιτικό τοπίο του Νοτίου Καυκάσου, η Αρμενία βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα στα συμφέροντα της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και του Ιράν, αντιμετωπίζοντας την τρομακτική πρόκληση της εξισορρόπησης των περιφερειακών συμμαχιών, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη δική της κυριαρχία.
Ο πρώην ηγέτης των αυτονομιστών του Καραμπάχ Σαμβέλ Μπαμπαγιάν υπογραμμίζει την επισφαλή κατάσταση, προειδοποιώντας για αναπόφευκτη σύγκρουση εάν η Αρμενία αποτύχει να αντιμετωπίσει το επίμαχο ζήτημα του Διαδρόμου Ζανγκεζούρ.
Ο Babayan προτείνει δύο διαφορετικούς δρόμους για το μέλλον της Αρμενίας, ο καθένας γεμάτος με τις δικές του προκλήσεις και επιπτώσεις.
Το πρώτο μονοπάτι συνεπάγεται το άνοιγμα του αυτοκινητόδρομου που συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με το Ναχτσιβάν μέσω του Ζανγκεζούρ (Μέγκρι), διασφαλίζοντας έτσι τις περιφερειακές μεταφορικές επικοινωνίες διατηρώντας παράλληλα την αρμενική κυριαρχία στον διάδρομο.
Ωστόσο, αυτή η κίνηση κινδυνεύει να θέσει σε κίνδυνο τις σχέσεις το Ιράν, το οποίο θεωρεί τον διάδρομο ως πιθανή απειλή για την επιρροή του Αζερμπαϊτζάν.
Εναλλακτικά, η Αρμενία θα μπορούσε να διατηρήσει τη συμμαχία της με το Ιράν, αποφεύγοντας το άνοιγμα του διαδρόμου , αποτρέποντας έτσι την οργή της Τεχεράνης αλλά δυνητικά στρεφόμενη κατά του Αζερμπαϊτζάν, θέτοντας σε κίνδυνο την περιφερειακή σταθερότητα.
Το σχέδιο Πασινιάν
Το σχέδιο του Πασινιάν, το οποίο προτείνει το άνοιγμα των μεταφορών μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Ναχτσιβάν υπό τον έλεγχο της Αρμενίας, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει περιφερειακή υποστήριξη, με τη Ρωσία και την Τουρκία να εκφράζουν επιφυλάξεις.
Η ανεπάρκεια του έργου να αντικαταστήσει τον διάδρομο Zangazur υπογραμμίζει την περίπλοκη δυναμική που υπάρχει.
Καθώς οι εντάσεις κλιμακώνονται, ο Μπαμπαγιάν παροτρύνει την Αρμενία να επιτύχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ των περιφερειακών δυνάμεων, προειδοποιώντας για το μονοπάτι της σύγκρουσης που θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν καταστροφικό περιφερειακό πόλεμο που περιλαμβάνει το Ιράν και τη Ρωσία.
Οι στρατηγικές αποφάσεις της Αρμενίας τους επόμενους μήνες θα είναι καθοριστικές για τη διαμόρφωση του γεωπολιτικού τοπίου της περιοχής και τον καθορισμό του δικού της μέλλοντος .
Η στρατιωτική συμμαχία Αρμενίας- Ελλάδας απέναντι στη συμφωνία φυσικού αερίου Αθήνας-Μπακού
Εν μέσω στροβιλιζόμενων γεωπολιτικών ελιγμών και αναπτυσσόμενων ενεργειακών στρατηγικών, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Γαλλία έχουν ενισχύσει τους στρατιωτικούς δεσμούς με την Αρμενία, θέτοντας κοινό έδαφος για μια πιθανή περιφερειακή αναμέτρηση.
Οι πρόσφατες δηλώσεις του Έλληνα υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δανδιά άφησαν τους παρατηρητές σαστισμένους, καθώς απέτισε φόρο τιμής στον Αρμένιο πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν, εδραιώνοντας υποσχέσεις για διαρκή φιλία μεταξύ Ελλάδας και Αρμενίας, ενώ οι συμβολικές χειρονομίες στο μνημείο της Αιώνιας Φλόγας ρίχνουν λάδι στη γεωπολιτική φωτιά.
Αυτή η απροσδόκητη επίδειξη συναδελφικότητας έρχεται λίγους μήνες αφότου ο υπουργός Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν Τζεϊχούν Μπαϊράμοφ συμμετείχε σε σοβαρές συζητήσεις με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη, εστιάζοντας σε κομβικά έργα όπως η στρατηγική ενεργειακή εταιρική σχέση της Ευρώπης και ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου.
Η κραυγαλέα αντίφαση μεταξύ της δηλωμένης δέσμευσης της Ελλάδας στις διμερείς σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν και της απροκάλυπτης πίστης της στην Αρμενία, ένα έθνος που έχει καταλάβει εδάφη του Αζερμπαϊτζάν για τρεις δεκαετίες, εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τις κινήσεις της Ελλάδας.
Εκτίμηση
Κατά την επίσκεψή του στην Αρμενία, ο Υπουργός Δανδιάς μίλησε για την επιτυχία της τριμερούς αμυντικής συνεργασίας μεταξύ Αρμενίας, Ελλάδας και Κύπρου, αφήνοντας να εννοηθεί το ενδεχόμενο ευρύτερων συμμαχιών με τη Γαλλία και την Ινδία.
Αυτή η φαινομενική ευθυγράμμιση με τα συμφέροντα της Γαλλίας υπογραμμίζει τον ρόλο της Ελλάδας ως προμετωπίδα σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό παιχνίδι, για το σχηματισμό ενός συνασπισμού κατά του διπόλου Τουρκίας -Αζερμπαϊτζάν να συγκεντρώνει δυναμική.
Η αναπτυσσόμενη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Αρμενίας, συμπεριλαμβανομένων κοινών ασκήσεων και στρατηγικών ελιγμών, διευκολύνεται κατ' εντολή της Γαλλίας, η οποία επιδιώκει να διεκδικήσει την επιρροή της στην περιοχή.
Η "Διακήρυξη της Σούσα" μεταξύ Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν και οι προβλέψεις της κατά της Ελλάδας, βρίσκουν επιτέλους την απάντησή της, με την συμμαχία Ελλάδας-Κύπρου-Γαλλίας -Αρμενίας.
