Οι Ρώσοι βλέπουν να χάνουν το παιχνίδι των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς το Ισραήλ συμφώνησε με την Ελλάδα για την εξαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Κύπρου.
«Στο πλαίσιο της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης συμφωνήθηκε για την εξαγωγή ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας και Κύπρου, το οποίο θα πάει σε όλη την Ευρώπη», είχε αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Κοέν στην συνάντησή του με τον έλληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια.
Να υπενθυμίσουμε ότι, ο Κοέν είχε συζητήσει με τον Δένδια την ιρανική απειλή, τις προοπτικές ανάπτυξης διμερούς συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, καθώς και τις «Συμφωνίες του Αβραάμ», μια συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και αραβικών χωρών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Να τι έρχεται στο Αιγαίο τα επόμενα 10 χρόνια δια μέσω Τουρκίας-Κινδυνεύει η εθνολογική υπόσταση Κύπρου και Ελλάδος;
Επίσης, το 2023 ίσως να είναι έτος εξελίξεων για το φαραωνικό έργο του αγωγού EastMed, ο οποίος εκτιμάται πως θα μετατρέψει τη νοτιοανατολική Ευρώπη σε κόμβο φυσικού αερίου και θα αναβαθμίσει άρδην τη γεωπολιτική ισχύ των εμπλεκόμενων χωρών.
Η κυβέρνηση Μελόνι, στοχεύει σθεναρά στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας από τη Ρωσία και το 2023 θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για ένα στρατηγικό έργο υποδομής για την Ιταλία, τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed.
Το στρατηγικό έργο που μπορεί να φέρει φυσικό αέριο στη διαδρομή Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα-Ιταλία, είναι τώρα υπό ενεργό συζήτηση και θα μπορούσε να εμφανιστεί ως αλλαγή παιχνιδιού στην ανατολική Μεσόγειο εάν η Ρώμη ολοκληρώσει το τμήμα Igi-Poseidon από το Αιγαίο μέχρι την Απουλία.
Συμμαχία για το φυσικό αέριο
Στον αντίποδα όλων αυτών, Ρωσία μπορεί να συμμετάσχει στη δημιουργία όχι μόνο του τουρκικού κόμβου φυσικού αερίου, αλλά τώρα και του ιρανικού κόμβου φυσικού αερίου. Ωστόσο, η βοήθεια της Ρωσίας στην εισαγωγή του ιρανικού φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά, φαίνεται περίεργη από οικονομική άποψη.
Το Ιράν είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος κάτοχος αποθεμάτων φυσικού αερίου στον κόσμο μετά τη Ρωσία, και το ιρανικό αέριο είναι άμεσος ανταγωνιστής του ρωσικού. Ωστόσο, υπάρχουν παραδείγματα επιτυχημένων ενώσεων των βασικών αντιπάλων για χάρη ενός στόχου στον κόσμο.
Το Ιράν σχεδιάζει να δημιουργήσει έναν κόμβο φυσικού αερίου με τη συμμετοχή της Ρωσίας, του Τουρκμενιστάν και του Κατάρ στη βιομηχανική περιοχή Asaluyeh στη νότια ιρανική επαρχία Bushehr, που βρίσκεται στις ακτές του Περσικού Κόλπου.
Στην περιοχή βρίσκεται το κέντρο παραγωγής του μεγαλύτερου κοιτάσματος πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο, Βόρειο-Νότιο Παρς. Τα αποθέματα φυσικού αερίου ανέρχονται σε 28 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου συν 7 δισεκατομμύρια τόνους πετρελαίου.
Ο Ιγκόρ Γιουσκόβ, ειδικός στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο υπό την κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας και την Εθνική Ενεργειακή Ασφάλεια, πιστεύει ότι το ρωσικό και το τουρκμενικό αέριο θα έρθει στο Ιράν, θα αναμειχθεί με το ιρανικό αέριο και κάποιο άλλο και θα αλλάξει ιδιοκτησία.
Υπάρχουν πολλά ερωτήματα
Ένα από αυτά, είναι που θα πάει το φυσικό αέριο από τον ιρανικό κόμβο, ποιος θα το αγοράσει από εκεί; Μπορούν να διακριθούν δύο κατευθύνσεις: προς τα δυτικά - προς την Ευρώπη ή προς τα ανατολικά - προς την Ινδία.
Οι παραδόσεις στη δυτική κατεύθυνση φαίνονται αμφίβολες. Πρώτον, δεν είναι σαφές γιατί το ρωσικό αέριο πρέπει να κάνει μια τέτοια παράκαμψη αγωγών φυσικού αερίου, μέσω της Κεντρικής Ασίας προς την Τουρκία και περαιτέρω προς την Ευρώπη. «Αυτό είναι παράλογο», αναφέρει ο Ιγκόρ Γιουσκόβ.
Δεύτερον, η Τουρκία είναι απίθανο να εγκρίνει την άφιξη ενός ανταγωνιστή και μπορεί να μην αφήσει το αέριο να προέρχεται από τον ιρανικό κόμβο, επειδή η ίδια η Τουρκία θέλει να είναι κόμβος φυσικού αερίου για τους Ευρωπαίους.
Τρίτον, είναι ασύμφορο για την ίδια τη Ρωσία να βοηθά το ιρανικό αέριο να έρθει στην Ευρώπη. Οι παραδόσεις φυσικού αερίου της Ρωσίας στην Ευρώπη έχουν μειωθεί, αλλά συνεχίζονται, μεταξύ άλλων μέσω του Turkish Stream.
Ως εκ τούτου, είναι πιο σκόπιμο για τον ιρανικό κόμβο να εξετάσει την ανατολική κατεύθυνση.
«Δεν υπάρχει ανταγωνισμός στην Ανατολή. Και αυτή η κατεύθυνση παρέχει μια ευκαιρία εισόδου στην πακιστανική και ταχέως αναπτυσσόμενη ινδική αγορά. Ούτε το Τουρκμενιστάν, ούτε η Ρωσία, ούτε το Ιράν εκπροσωπούνται σε αυτές τις αγορές φυσικού αερίου. Για εμάς, αυτή είναι επίσης μια ελκυστική ιστορία», λέει ο Γιουσκόφ.
Συνολικά, η συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και του Ιράν, των δύο μεγαλύτερων παικτών φυσικού αερίου στον κόσμο, στον τομέα του φυσικού αερίου φαίνεται περίεργη. Πρόκειται για δύο ανταγωνιστές που επωφελούνται από την ανάπτυξη των έργων τους μόνοι τους.
Γιατί η Ρωσία θα κάνει το ιρανικό αέριο ισχυρό και πανταχού παρόν; Ίσως το όφελος να ταξινομείται και να βρίσκεται έξω από τη σφαίρα του φυσικού αερίου. Μια άλλη επιλογή είναι ότι και οι δύο ισχυροί παίκτες, σκέφτονται να ενωθούν προκειμένου να αυξήσουν τη δύναμη και την επιρροή τους στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου.
«Νομίζω ότι όλες οι συνομιλίες διεξάγονται για να αποδειχθεί ότι η Ρωσία και το Ιράν με άλλους παίκτες φυσικού αερίου, πρόκειται να δημιουργήσουν έναν ΟΠΕΚ φυσικού αερίου. Επομένως, φοβηθείτε και διαπραγματευτείτε μαζί μας τώρα, χωριστά, πριν συμβεί αυτό. Αυτή είναι μια προσπάθεια να αντλήσουν τις διαπραγματευτικές τους θέσεις», αναφέρει ο Γιουσκόφ.
Ο ιρανικός κόμβος φυσικού αερίου, εξακολουθεί να είναι ένα έργο στο αρχικό του στάδιο. Δεν είναι σίγουρο ότι αυτό το έργο θα πραγματοποιηθεί. Και αν έρθει, τότε αυτή η προοπτική είναι όχι της δεκαετίας του 2020, αλλά της δεκαετίας του 2030.
