"Θα εισβάλει το Ιράν στο Αζερμπαϊτζάν;", είναι ο τίτλος άρθρου Διεθνούς ΜΜΕ, του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Το Ιράν κάνει επίδειξη των στρατιωτικών του δυνάμεων κοντά στα σύνορα του Αζερμπαϊτζάν.
Η Ισλαμική Δημοκρατία επιθυμεί κάθε μορφή συνεργασίας με την Αρμενία, με στόχο να αυξήσει την επιρροή της στον Νότιο Καύκασο και να αποτρέψει επίσης την κατασκευή του διαδρόμου Nakhchivan, ενός δρόμου που θα ένωνε το Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία μέσω αρμενικού εδάφους.
Η Τεχεράνη ανησυχεί για την αυξανόμενη παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αρμενία. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η ιρανική ηγεσία εξέφρασε πρόσφατα τη δυσαρέσκειά της για την αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αναμένεται να αναπτυχθεί στα χερσαία σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν.
Η Ισλαμική Δημοκρατία ανησυχεί επίσης από την αυξανόμενη τουρκική επιρροή στο πλούσιο σε ενέργεια Αζερμπαϊτζάν, καθώς και από την ισχυρή στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Μπακού και Ισραήλ.
Το πιο σημαντικό, η Τεχεράνη ανησυχεί για μια πιθανή μεγάλης κλίμακας αναταραχή στην επαρχία του Νότιου Αζερμπαϊτζάν, η οποία φιλοξενεί περίπου 30 εκατομμύρια Αζερμπαϊτζάνους ,περίπου το 16% του συνολικού πληθυσμού της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και τρεις φορές τον πληθυσμό του γειτονικού Αζερμπαϊτζάν.
Δεδομένων των συνεχιζόμενων διαδηλώσεων στο Ιράν, υπάρχουν φόβοι στην Τεχεράνη ότι εάν καταρρεύσει η Ισλαμική Δημοκρατία, οι εδαφικές φιλοδοξίες των γειτονικών εθνών,δηλαδή του Πακιστάν και του Αζερμπαϊτζάν,θα αρχίσουν να αυξάνονται.
Για όλους αυτούς τους λόγους, εν μέσω διαμαρτυριών σε πολλές περιοχές της χώρας, στις 17 Οκτωβρίου ο ιρανικός στρατός άρχισε να διεξάγει μαζικές ασκήσεις κοντά στα σύνορα του Αζερμπαϊτζάν.
Οι αναφορές επισημαίνουν ότι το πιο αξιοσημείωτο στοιχείο των ασκήσεων μέχρι στιγμής, ήταν η πρακτική της διέλευσης του ποταμού Aras, χρησιμοποιώντας πλωτές γέφυρες, που όπως ανέφεραν τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, ήταν η πρώτη φορά που οι δυνάμεις έκαναν άσκηση χρησιμοποιώντας αυτήν την τεχνική.
Αυτό σημαίνει ότι ο ιρανικός στρατός ετοιμάζεται να διασχίσει τελικά τον ποταμό και να εισβάλει στο Αζερμπαϊτζάν;
Οι ιρανικές ασκήσεις θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως η απάντηση της Τεχεράνης στις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις "Caucasian Eagle 2022", που πραγματοποιήθηκαν στις 11 Οκτωβρίου στο Εκπαιδευτικό Κέντρο Mukhrovani της Γεωργίας από τις μονάδες Ειδικών Δυνάμεων της Γεωργίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας.
Η Τεχεράνη ωστόσο, διαβεβαιώνει το Μπακού ότι οι ασκήσεις της ήταν προσχεδιασμένες και ότι το Αζερμπαϊτζάν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων, «λαμβάνοντας υπόψη τις φιλικές και αδελφικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών».
Στην πραγματικότητα, οι σχέσεις μεταξύ των δύο σιιτικών εθνών δεν είναι ούτε φιλικές ούτε αδελφικές.
Το Μπακού και η Τεχεράνη έχουν εντελώς αντίθετα γεωπολιτικά συμφέροντα στην περιοχή.
Με τη διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων κοντά στο Αζερμπαϊτζάν, η Τεχεράνη απλώς δείχνει ότι «ελέγχει την κατάσταση».
Ταυτόχρονα, η Τεχεράνη στέλνει μήνυμα στο Μπακού ότι οποιεσδήποτε προσπάθειες εκμεταλλεύσεως της αστάθειας στην Ισλαμική Δημοκρατία θα οδηγήσουν σε σκληρή ιρανική απάντηση.
Το Αζερμπαϊτζάν, από την πλευρά του, συνεχίζει να ενισχύει τους πολιτικούς και στρατιωτικούς δεσμούς με την Τουρκία.
Στις 20 Οκτωβρίου, οι Πρόεδροι των δύο χωρών, Ιλχάμ Αλίεφ και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συναντήθηκαν στην πόλη Zangilan του Αζερμπαϊτζάν, ένα μέρος που βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Αρμενίας από το 1993 έως το 2020. Οι δύο ηγέτες άνοιξαν ένα νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Zangilan, που βρίσκεται μόνο τρία χιλιόμετρα από τα ιρανικά σύνορα.
Εν τω μεταξύ, περίπου 30 χιλιόμετρα δυτικά από το Zangilan, ο υπουργός Εξωτερικών της Ισλαμικής Δημοκρατίας Hossein Amirabdollahian άνοιξε το Γενικό Προξενείο του Ιράν στο Kapan, στην επαρχία Syunik της Αρμενίας.
Το Ιράν είναι η πρώτη χώρα που εγκαθίδρυσε διπλωματική αποστολή στο Σιουνίκ ,στρατηγικής σημασίας περιοχή από την οποία θα πρέπει να διέλθει ο διάδρομος Nakchivan.
Το Ερεβάν, ωστόσο, αντιτίθεται κατηγορηματικά σε κάθε ιδέα κατασκευής μιας τέτοιας συγκοινωνιακής διαδρομής.
«Ούτε γραπτώς ούτε προφορικά η Αρμενία δεν ανέλαβε καμία δέσμευση για την παροχή διαδρόμου. Όλοι όσοι ισχυρίζονται ότι η Αρμενία έχει υποσχεθεί κάτι τέτοιο παρουσιάζουν την ευσεβή τους φαντασία ως πραγματικότητα», έγραψε στο Twitter στις 19 Οκτωβρίου ο γενικός πρέσβης της Αρμενίας Edmon Marukyan.
Μια τέτοια ρητορική, ωστόσο, θα μπορούσε να υπονομεύσει τις θέσεις των Αρμενίων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ όπου το μέλλον του Διαδρόμου Λατσίν, που συνδέει την Αρμενία με την αυτοαποκαλούμενη Δημοκρατία του Αρτσάχ εξαρτάται από τις ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις.
Η Ρωσία δεν είναι σε θέση να βοηθήσει την Αρμενία , σύμμαχο της Μόσχας στον Οργανισμό Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) σε περίπτωση πιθανής κλιμάκωσης στην περιοχή, πράγμα που σημαίνει ότι το Ερεβάν κινδυνεύει να υποστεί νέα ήττα από το Αζερμπαϊτζάν.
Η Αρμενία, ωστόσο, στοχεύει να ενισχύσει τους δεσμούς της με το Ιράν και φέρεται να επιδιώκει να αγοράσει όπλα από την Ισλαμική Δημοκρατία. Μένει να δούμε αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ,δεδομένων των πρόσφατων προσπαθειών της Ουάσιγκτον να αυξήσει την επιρροή της στον Νότιο Καύκασο, θα καλωσόριζαν μια τέτοια κίνηση.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το στεριανό έθνος πρέπει να ισορροπήσει τους δεσμούς του με τη Δύση και τις φιλοδοξίες του να έχει το Ιράν ως ντε φάκτο σύμμαχο ενάντια στο Αζερμπαϊτζάν.
Το Μπακού, από την άλλη πλευρά, έχοντας πλήρη επίγνωση της δύσκολης θέσης της Αρμενίας, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την ευκαιρία για να επιλύσει όλες τις εδαφικές του διαφορές με τη γειτονική χώρα και να επιτύχει κάποιους από τους φιλόδοξους γεωπολιτικούς του στόχους στην περιοχή.
Ακόμη και αν το Αζερμπαϊτζάν εισβάλει στην Αρμενία, κάτι που δεν φαίνεται πολύ πιθανό αυτή τη στιγμή, η ΕΕ δεν θα επιβάλει σοβαρές κυρώσεις στην πλούσια σε ενέργεια χώρα, καθώς το μπλοκ παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένο από το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν.
Η αποστολή της ΕΕ ή ακόμη και του CSTO στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν είναι απίθανο να προστατεύσει την Αρμενία εάν το Αζερμπαϊτζάν, για οποιονδήποτε λόγο, αποφασίσει να αυξήσει τα διακυβεύματα,και καταλάβει τμήματα της αρμενικής επικράτειας.
Έτσι, από την πλευρά της Αρμενίας, το Ιράν παραμένει ο μόνος ξένος παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει το Ερεβάν να διατηρήσει την κυριαρχία του, ειδικά στο νότιο τμήμα της χώρας."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω συνάγεται, ότι ενώ το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει να αποκτήσει χερσαία σύνδεση με τη σύμμαχό του Τουρκία, το Ιράν, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ, προσπαθεί να καλύψει το κενό που προκαλείται από την ενασχόληση της Ρωσίας με τον πόλεμο στην Ουκρανία και να αυξήσει την επιρροή του στην Αρμενία, για να δημιουργία αντιστάθμισης στον άξονα Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν-Πακιστάν.
Ο άξονας ΕΕ-ΗΠΑ-Αρμενίας ουσιαστικά εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ελλάδας, αφού αντιστρατεύεται τα τουρκικά και Αζέρικα συμφέροντα στην περιοχή, τα οποία εφόσον εξυπηρετηθούν θα σημάνουν περαιτέρω οικονομική-πολιτική-στρατιωτική αναβάθμιση της Τουρκίας στον Κεντρικό Καύκασο και στις χώρες του "Τουρκικού κόσμου".
Ωστόσο αυτός ο άξονας Ερεβάν-Βρυξέλλες -Ουάσιγκτον, προσκρούει στην εξάρτηση της ΕΕ από τα φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν και στην απροθυμία των ΗΠΑ για βαθύτερη στρατιωτική εμπλοκή, για την ώρα τουλάχιστον.
Συνεπώς η μόνη χώρα που στρατιωτικά μπορεί να εμπλακεί σε πόλεμο μαζί με την Αρμενία, κατά του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας, είναι το Ιράν
Εκτίμησή μας είναι πως το Ιράν θα ενισχύσει με drones αλλά και antidrone σύστημα τον Αρμενικό στρατό, προκειμένου να είναι σε θέση αυτός να αντιπαρατεθεί με τον Αζέρικο, η νίκη του οποίου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ οφείλεται εν πολλοίς, στη χρήση περιφερόμενων πυρομαχικών Harpy του Ισραήλ(στην ουσία drone καμικάζι), σε συνδυασμό με τα τουρκικά Bayraktar.
Αρχικά τα Harpy πετούσαν στην εμπόλεμη ζώνη, ανιχνεύοντας μέσω της εκπομπής των ραντάρ των αντιαεροπορικών συστοιχιών της Αρμενίας , τις ακριβείς θέσεις τους, καταστρέφοντας τα ραντάρ προειδοποιήσεως αυτών.
Στη συνέχεια όντας "τυφλές" οι αντιαεροπορικές συστοιχίες των Αρμενίων καταστρέφονταν η μία μετά την άλλη από τα τουρκικά drone Bayraktar, τα οποία σε επόμενο χρόνο κατέστρεφαν με ευχέρεια άρματα-ΤΟΜΠ-ΤΟΜΑ-αυτοκινούμενα και ρυμουλκούμενα πυροβόλα του Αρμενικού στρατού.
Τα παραπάνω δεν πρόκειται βα επαναληφθούν σε περίπτωση νέας πολεμικής αναμέτρησης Αρμενίων-Αζέρων, εάν και εφόσον είτε το Ιράν , είτε η ΕΕ και οι ΗΠΑ προμηθεύσουν έγκαιρα με drone και anti-drone συστήματα το Ερεβάν.
