Στο eurasiareview, ο Timothy Hopper, απόφοιτος διεθνών σχέσεων του Αμερικανικού Πανεπιστημίου, αναφέρει πως η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και η στρατιωτική άσκηση των ΗΠΑ στη Νοτιοανατολική Ασία, (που και οι δύο έχουν διεξαχθεί χωρίς σαφή σκοπό ή στρατηγική), δείχνουν ότι, για πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι μεγάλες δυνάμεις έρχονται αντιμέτωπες μεταξύ τους, μια πράξη που δείχνει σημαντικές αλλαγές στην παγκόσμια τάξη.
Λόγοι αλλαγής
Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο λόγος για την αλλαγή της παγκόσμιας τάξης είναι ότι, το Πεκίνο έχει ωφεληθεί από την αυτοδημιούργητη τάξη της Ουάσιγκτον, αλλά δεν έχει καμία διάθεση να διατηρήσει την τάξη που προκάλεσε την άνοδό της. Στην πραγματικότητα, η ιστορία για την Κίνα έχει σταματήσει σε ένα σημείο στο οποίο το Πεκίνο δεν έχει τη δύναμη να διατηρήσει την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα ή να διατηρήσει διεθνείς συμβάσεις, ειδικά στον τομέα της δέσμευσης για την πνευματική ιδιοκτησία και την κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με όσα μας λέει η ιστορία, η παγκόσμια τάξη πραγμάτων έχει μπει σε μια περίεργη στρατηγική κατάσταση, επειδή δεν υποστηρίζεται από τις μεγάλες δυνάμεις όπως συνέβαινε στο παρελθόν. «Οι δυνάμεις που υποστηρίζουν τη φιλελεύθερη τάξη, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος του πολέμου στην Ουκρανία και του κορωνοϊού, δεν έχουν τη δυνατότητα ή τη βούληση να διατηρήσουν την κατεστημένη τάξη. Από την άλλη πλευρά, οι νεοαναδυόμενες δυνάμεις όπως οι χώρες BRICS, ειδικά η Κίνα, δεν φαίνεται να έχουν την επιθυμία να αναλάβουν το βάρος των ευθυνών της Αμερικής στην παγκόσμια τάξη», αναφέρει ο Timothy Hopper και συνεχίζει:
«Και αυτό ενώ, παρεμπιπτόντως, ο εθνικιστικός, εσωστρεφής και προστατευτικός λόγος του Τραμπ, που έχει πολλούς υποστηρικτές και έχει γίνει κυρίαρχος λόγος μεταξύ των Ρεπουμπλικανών, έχει επίσης δυναμώσει με το σύνθημα της υποχώρησης από τις δεσμεύσεις».
Αυτή η κατάσταση, μας έφερε σε έναν κόσμο όπου οι δυνάμεις είναι πρόθυμες να αλλάξουν την κατάσταση, αλλά δεν είναι πλέον διατεθειμένες να δεχτούν μεγάλες ευθύνες. Μια εποχή που μεταβαίνει από τη θεωρία της ηγεμονικής σταθερότητας στη θεωρία της κανονικότητας στη διασπορά, μια εποχή όπου η ιεραρχική τάξη που προκύπτει από την αμερικανική ειρήνη παραχωρεί τη θέση της σε μια μωσαϊκή περιφερειακή τάξη και τελικά μια εποχή στην οποία οι μεγάλες δυνάμεις πρόκειται να καταστρέψουν την ηγεμονική Σειρά.
Παιχνίδι win-win
Γενικά, αυτό που βλέπουμε τώρα είναι, είτε ο συστηματικός αναρχισμός που παίρνει τη θέση της προηγούμενης τάξης είτε είναι μια τάξη στην οποία πρέπει να επικρατεί το παιχνίδι win-win.
Η «Παγίδα Kindleberger» παρέχει μια σαφή εικόνα του status quo. Εν ολίγοις, η κατάσταση που περιγράφει είναι ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως η δύναμη της υπάρχουσας παγκόσμιας τάξης, δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα ή τη βούληση να διατηρήσουν αυτήν την τάξη λόγω του υπερβολικού κόστους της, και ο ανταγωνιστής δεν μπορεί να αναλάβει τα καθήκοντα και το κόστος του».
Τώρα, το σημαντικό ζήτημα είναι σε ποιο βαθμό οι μεγάλες δυνάμεις, έχουν την ευκαιρία για συνεργασία που βασίζεται σε «μονόπλευρες νίκες» εν μέσω της σύγκρουσης συμφερόντων, των ιστορικών μίσους του παρελθόντος και της αντίστασης του κοινού και της κυβέρνησης στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ενώ οι ανεξάρτητες μεσαίες δυνάμεις του κόσμου στην Ασία και τη Λατινική Αμερική, μπορούν να διατηρήσουν τις χώρες τους σε αρμονία με τις συγκρούσεις των μεγάλων δυνάμεων, υιοθετώντας πολυμερείς ή ουδέτερες πολιτικές και προστατεύοντας τους εαυτούς τους από τις δαπανηρές συγκρούσεις των μεγάλων δυνάμεων.
Ωστόσο, οι αντιπαραθέσεις που δημιουργούνται μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, που αναπτύσσονται στο επίκεντρο των σημερινών διεθνών κρίσεων, έχουν ένα σοβαρό μήνυμα ότι «ο κόσμος βρίσκεται σε μια μεταβατική εποχή και η παγκόσμια τάξη πραγμάτων, αλλάζει ως συνέπεια ενός παιχνιδιού win-win ή ενός πολέμου», αναφέρει ο Hopper.
Τα θεμέλια της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων
Εάν η αλλαγή της τάξης δεν γίνει σε κατάλληλο πλαίσιο, ο κόσμος μας θα είναι πιο ανασφαλής ως αποτέλεσμα της αύξησης του προσφυγικού κύματος, της συνέχισης των ατελείωτων πολέμων μεταξύ των μπλοκ που σχηματίζουν οι ανατολικές και δυτικές δυνάμεις, την ενίσχυση της τρομοκρατίας σε όλο τον κόσμο και ένα κύμα ασταθών και κατεστραμμένων κυβερνήσεων.
Στη διαδικασία της αλλαγής, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκουν την απομάκρυνση του Πούτιν και τον συστηματικό περιορισμό της Κίνας, ενώ η Ρωσία έχει βάλει πυρηνικά όπλα στο τραπέζι για να διατηρήσει την ύπαρξή της και η Κίνα έχει καταφύγει σε εκτεταμένες στρατιωτικές ασκήσεις, για πρώτη φορά στην ιστορία της, ως αντίδραση στην παραβίαση της εδαφικής της ακεραιότητας και της πολιτικής της «Μίας Κίνας».
Τα θεμέλια της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων τίθενται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με βάση το φόβο για την Κίνα ως εχθρικό παράγοντα προς τον ελεύθερο κόσμο και τον φόβο της Ρωσίας ως ανταγωνιστή της Γεωενέργειας.
Το ιδανικό σενάριο για τις ΗΠΑ στη διαδικασία μετάβασης της παγκόσμιας τάξης, είναι να συνεχίσουν την πολιτική δημιουργίας κρίσης με τη μορφή σχεδίων ανασφάλειας, πολέμων πληρεξουσίων ή κάτι παρόμοιο με το να βρίσκονται στο κατώφλι του τρίτου παγκόσμιου πολέμου με την Κίνα και τη Ρωσία, για να «ξανασηκωθεί» ως υπερδύναμη από τις στάχτες των κρίσεων.
«Για να το θέσω με λίγα λόγια, καβαλώντας την κατάρρευση της παγκόσμιας τους τάξης, οι Ηνωμένες Πολιτείες οδηγούν τους Ευρωπαίους και Ασιάτες συμμάχους τους σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με τη Ρωσία και την Κίνα, για να τους πείσουν για μια νέα τάξη που θα ηγηθεί ξανά η Ουάσιγκτον. Για να πετύχει αυτόν τον στόχο, η Αμερική αναζητά μια στρατηγική στροφή από τη Δυτική Ευρώπη στην Ανατολική Ευρώπη για να περικυκλώσει πλήρως τη Ρωσία και από τη Μέση Ανατολή στον Ινδο-Ειρηνικό, για να συγκρατήσει ή να αντιμετωπίσει την Κίνα», αναφέρει ο Hopper.
Η Κίνα και η Ρωσία, ως αναδυόμενες δυνάμεις, προσπαθούν να χαράξουν νέες γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές γραμμές και να σχηματίσουν νέα μπλοκ και συνασπισμούς, προκειμένου να επιτύχουν τη μελλοντική διεθνή πολυμερή τάξη πραγμάτων. Αμφισβητούν την αμερικανική ιδέα, «Αυτός που δεν είναι μαζί μας είναι ο εχθρός μας», που προτείνεται για να μετατραπεί ο κόσμος σε μια μεγάλη «φρουρά».
Σε κάθε περίπτωση, η νέα κατάσταση παρείχε μια πλατφόρμα για την περιοδική έναρξη πολέμων υπό το πρόσχημα των διαφορετικών αξιών και έφερε τον καπιταλιστικό μονοπολικό κόσμο με τις φιλελεύθερες αξίες σε σύγκρουση, με τον διάσπαρτο πολυπολικό κόσμο με επικεφαλής την Κίνα και τη Ρωσία.
