Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, φαίνεται ότι είχε αρχικά υπολογίσει ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, την οποία ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022, θα οδηγούσε γρήγορα στην παράδοση ή ακόμη και στην πτώση της κυβέρνησης Zelenskyy. Αυτό δεν συνέβη, λόγω σκληρής αντίστασης από την πλευρά της Ουκρανίας και μεγάλης κλίμακας δυτικών (κυρίως αμερικανικών) μεταφορών όπλων στην Ουκρανία.
Έξι μήνες μετά, ο πόλεμος έχει γίνει ένας πόλεμος φθοράς. Όπως παραδέχτηκε ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy, οι ρωσικές δυνάμεις καταλαμβάνουν περίπου το 20 τοις εκατό της ουκρανικής επικράτειας. Όμως, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Δύση μπορεί να εμποδίσουν τους Ρώσους να προχωρήσουν περαιτέρω, το Κίεβο φαίνεται απίθανο να μπορέσει να απωθήσει τις δυνάμεις του Πούτιν, πάνω από τα σύνορα με τη Ρωσία. Καμία πλευρά, ωστόσο, δεν φαίνεται έτοιμη για κατάπαυση του πυρός, και έτσι ο πόλεμος συνεχίζεται ίσως για μήνες ή και χρόνια.
Τελικά, όμως, οι πόλεμοι τελειώνουν
Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Είναι πιθανό παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει τώρα, η Ρωσία να καταφέρει με κάποιο τρόπο να ανατρέψει τα πράγματα και να πετύχει τον αρχικό της στόχο, να εξαναγκάσει την παράδοση ή την πτώση της κυβέρνησης Zelenskyy. Από την άλλη πλευρά, οι ουκρανικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Δύση μπορεί με κάποιο τρόπο να απωθήσουν τους Ρώσους από μεγάλο μέρος, αν όχι όλο, το έδαφος που κατέλαβαν προηγουμένως.
Σύμφωνα με το nationalinterest, οι πόλεμοι, ωστόσο, δεν τελειώνουν απαραίτητα με τη μία πλευρά να νικά στρατιωτικά την άλλη. Υπάρχουν άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορούν να τελειώσουν οι πόλεμοι φθοράς, όπως η εσωτερική κατάρρευση λόγω των αναγκών του πολέμου ( όπως συνέβη στη Γερμανία στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου) ή να μην μπορέσει καμία πλευρά να επικρατήσει έναντι της άλλης μετά από χρόνια μάχης.
«Και οι δύο ήταν πρόθυμοι να αποδεχτούν μια κατάπαυση του πυρός, λόγω του απαράδεκτα υψηλού κόστους του πολέμου που συνεχίστηκε σε κάθε ένα ( όπως συνέβη στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ 1980-88). Πράγματι, εάν -όπως φαίνεται πιθανό- ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία μπορέσουν να επικρατήσουν στρατιωτικά η μία έναντι της άλλης σύντομα, ο πόλεμος μεταξύ τους θα συνεχιστεί έως ότου είτε η μία πλευρά καταρρεύσει είτε η καθεμία εγκαταλείψει την προσπάθειά της να νικήσει την άλλη», αναφέρει το nationalinterest.
Πώς, λοιπόν, μπορεί να εξελιχθεί ένας πόλεμος φθοράς μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, που θα διαρκέσει μήνες ή και χρόνια; Ποια είναι τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία κάθε πλευράς, σε μια μακροπρόθεσμη σύγκρουση που την καθιστούν πιο πιθανό να αποφύγει την ήττα, ακόμα κι αν δεν μπορεί να θριαμβεύσει ως νικητής;
Όπως είδαμε, οι Ουκρανοί ήταν πρόθυμοι να πολεμήσουν επίμονα για την υπεράσπιση της πατρίδας τους και έχουν έναν πρόεδρο που ήταν πρόθυμος να τους οδηγήσει σε αυτό. Αν και δεν είναι τόσο μεγάλες ή τόσο ισχυρές όσο οι ρωσικές δυνάμεις ενάντια στις οποίες πολεμούν, οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν επωφεληθεί από τη μεγάλης κλίμακας δυτική (ιδιαίτερα αμερικανική) στρατιωτική βοήθεια, που τους επιτρέπει να δεσμεύουν τις ρωσικές δυνάμεις και να διαταράσσουν την προέλασή τους .
«Χωρίς αυτή τη συνεχή προμήθεια δυτικών όπλων, ωστόσο, είναι αμφίβολο ότι οι ουκρανικές δυνάμεις θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη Ρωσία από το να βαδίσει σε όλη την Ουκρανία όσο θέλει ο Πούτιν, ακόμη κι αν αυτό προκαλέσει υψηλές απώλειες μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων (κάτι που ο Πούτιν φαίνεται πρόθυμος να δεχτεί)», αναφέρει το nationalinterest.
Ενώ οι ρωσικές δυνάμεις έχουν βιώσει σημαντικά υψηλότερες απώλειες σε άνδρες και υλικό από την Ουκρανία, η Ρωσία εξακολουθεί να διαθέτει μεγάλες ποσότητες όπλων . Ούτε ο Πούτιν φαίνεται πιθανό να ανατραπεί, ως αποτέλεσμα του συνεχιζόμενου αδιεξόδου στην Ουκρανία. Πράγματι, μεγάλο μέρος του ρωσικού κοινού εξακολουθεί να υποστηρίζει τον Πούτιν και τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Αλλά σε αντίθεση με την Ουκρανία, όπου το κοινό είναι καλά ενημερωμένο για την πορεία του πολέμου, το ρωσικό κοινό έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό στο σκοτάδι για την κακή απόδοση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων ή το υψηλό επίπεδο απωλειών που έχουν βιώσει. Στην πραγματικότητα, ακόμη και να αποκαλούν την εισβολή πόλεμο, είναι ποινικό αδίκημα στην Ρωσία.
Ωστόσο, όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, τόσο πιο πιθανό φαίνεται ότι το ρωσικό κοινό θα επηρεαστεί αρνητικά όχι μόνο από τις οικονομικές κυρώσεις της Δύσης, αλλά από την αυξανόμενη απώλεια αγαπημένων προσώπων στον πόλεμο, από οικογένειες σε ολόκληρη τη Ρωσία.
«Ο Πούτιν, μπορεί σύντομα να βρεθεί αντιμέτωπος με μια δύσκολη επιλογή μεταξύ της κινητοποίησης πλήρους κλίμακας εν καιρώ πολέμου, προκειμένου να αποκτήσει περισσότερους άντρες για την πολεμική προσπάθεια, με κίνδυνο να υποκινήσει την εγχώρια αντιπολίτευση, ή να επιλέξει να μην το κάνει, καθιστώντας τον ανίκανο να φέρει τον πόλεμο σε αυτό που ο Πούτιν θα θεωρούσε επιτυχή κατάληξη», αναφέρει το nationalinterest.
Σε έναν πόλεμο φθοράς, αυτό που έχει σημασία είναι ποια πλευρά μπορεί να αντέξει περισσότερο από την άλλη. Για την Ουκρανία, το μεγαλύτερο ερωτηματικό είναι αν και πόσο καιρό η Δύση, θα συνεχίσει να την υποστηρίζει. Τόσο οι δυτικές κυρώσεις όσο και η ίδια η μείωση των προμηθειών φυσικού αερίου στην Ευρώπη από τη Ρωσία, οδήγησαν σε πολύ υψηλότερες τιμές ενέργειας που επηρεάζουν αρνητικά τους ευρωπαίους πολίτες .
Εάν ο οικονομικός πόνος γι 'αυτούς επιδεινωθεί αρκετά για αρκετό καιρό, μπορεί να εκλέξουν πολιτικά κόμματα που επιμένουν να συμβιβαστούν με τη Ρωσία. Η αμερικανική βοήθεια στην Ουκρανία, φυσικά, θα μπορούσε να συνεχιστεί, αν και θα ήταν πιο δύσκολο να παρασχεθεί χωρίς τουλάχιστον κάποια ευρωπαϊκή συνεργασία.
«Από την άλλη πλευρά, εάν η αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία έπεφτε απότομα ή σταματούσε, είναι αμφίβολο ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν ή θα μπορούσαν να στηρίξουν την Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας μόνες τους. Ο Πούτιν, μπορεί να ελπίζει ότι εάν οι ρωσικές δυνάμεις μπορέσουν να αντέξουν στην Ουκρανία μέχρι το 2024, η πιθανή επιστροφή στον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ -ο οποίος είναι εμφανώς συμπονετικός προς τον Πούτιν και εχθρικός προς τον Zelenskyy - μπορεί να οδηγήσει σε πτώση ή το τέλος της αμερικανικής υποστήριξης προς την Ουκρανία και έτσι μπορέσει η Μόσχα να επικρατήσει έναντι του Κιέβου», αναφέρει το nationalinterest.
Το αν ο Τραμπ θα επανεκλεγεί ή θα συμπεριφερθεί όπως ελπίζει ο Πούτιν, φυσικά, δεν είναι καθόλου σίγουρο. Αλλά ο Πούτιν, από την πλευρά του, μπορεί να μην μπορεί να αντέξει αρκετά για να το μάθει. Οι συνεχιζόμενες ρωσικές απώλειες στην Ουκρανία και οι οικονομικές δυσχέρειες για τους Ρώσους, γενικά θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αύξηση της αντιπολίτευσης τόσο εντός της ρωσικής κοινωνίας όσο και, πιο δυσοίωνο για τον Πούτιν, στις ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας.
«Εάν συμβεί αυτό, ο Πούτιν μπορεί να χρειαστεί να αναδιατάξει δυνάμεις μακριά από την Ουκρανία και να επιστρέψει στη Ρωσία, μόνο και μόνο για να παραμείνει στην εξουσία, υποθέτοντας ότι αυτές οι δυνάμεις παραμένουν πιστές σε αυτόν. Και εάν ο Πούτιν πέσει από την εξουσία ως αποτέλεσμα απομάκρυνσης, ανικανότητας ή θανάτου, υπάρχει η πιθανότητα ακόμη και ένας αντικαταστάτης που θα επιλεγεί από αυτόν (πόσο μάλλον αυτός που δεν είναι), να διακόψει τον πόλεμο στην Ουκρανία να αποτρέψει τη ρωσική οικονομική κατάρρευση που ο Πούτιν ήταν διατεθειμένος να ρισκάρει», αναφέρει το nationalinterest.
Είναι δυνατόν, λοιπόν, να φανταστούμε ένα σενάριο στο οποίο είτε η Ρωσία είτε η Ουκρανία δεν θα μπορέσουν να συνεχίσουν τον πόλεμο εναντίον της άλλης. Ποιο όμως από αυτά τα σενάρια θα συμβεί στην πραγματικότητα; Δεν είναι ακόμη δυνατό να προβλεφθεί και πολύ περισσότερο, πότε θα μπορούσε αυτό να γίνει.
Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η αμερικανική υποστήριξη προς τη Βρετανία και τη Γαλλία συνέβαλε στη γερμανική κατάρρευση που τερμάτισε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ η Σοβιετική, Δυτική και Αραβική υποστήριξη του Κόλπου προς το Ιράκ συνέβαλαν στην απόφαση του Αγιατολάχ Χομεϊνί να σταματήσει να προσπαθεί να επιφέρει την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Το εάν η δυτική, και ειδικά η αμερικανική, υποστήριξη προς την Ουκρανία συνεχίζεται μπορεί να είναι εξίσου κρίσιμο για το πώς θα τελειώσει ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος.
