Όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Νορβηγία έχει κλείσει τα θαλάσσια λιμάνια και τα χερσαία σύνορά της, για τη ρωσική κυκλοφορία φορτίου στο πλαίσιο του 5ου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ.
Σύμφωνα με τον Konstantin Kosachev, κορυφαίο Ρώσο νομοθέτη, η Νορβηγία παραβιάζει πλέον το άρθρο 3 της συνθήκης. Επιπλέον, είναι επίσης παραβίαση της Συνθήκης του Σβάλμπαρντ, υποστηρίζει και εξηγεί ότι, η Ρωσία και άλλα υπογράφοντα κράτη αναγνωρίζουν την κυριαρχία της Νορβηγίας στο αρχιπέλαγος, μόνο υπό τον όρο ότι η χώρα τηρεί τους όρους της συμφωνίας.
Η Νορβηγική απόφαση να μην επιτραπεί η μεταφορά προμηθειών τροφίμων, με προορισμό το Σβάλμπαρντ μέσω του συνοριακού του σημείου στο Storskogν, έχει προκαλέσει οργή στο κέντρο της Μόσχας.
Σε μια ανησυχητική εξέλιξη, πολεμικό πλοίο του ΝΑΤΟ συνοδεύει πλοίο του Ρωσικού Ναυτικού στα ανοιχτά της Νορβηγίας. Το Ρωσικό πλοίο είναι το Admiral Gorshkov. Είναι αυτό που πριν από 2 μήνες δοκίμασε επιτυχώς τον νέο υπερηχητικό πύραυλο 3M22 Zircon και χτύπησε επιτυχώς τον στόχο 1.000 χλμ μακριά.
Η Ρωσία έχει κάνει σημαντικές προόδους στην τεχνολογία υπερηχητικών όπλων, τα οποία είναι ταχύτερα και πιο ευέλικτα από τους συμβατικούς πυραύλους. Αυτοί οι πύραυλοι είναι δύσκολο να αναχαιτιστούν από τα υπάρχοντα αμυντικά συστήματα.
Πρόσφατα, η Ρωσία ισχυρίστηκε επίσης ότι έβαλε τους πυραύλους κρουζ 3M-54 Kalibr σε δύο υποβρύχια Varshavyanka στη Μαύρη Θάλασσα. Επιπλέον, η Μόσχα είχε ανακοινώσει τον Μάρτιο ότι είχε χρησιμοποιήσει υπερηχητικούς πυραύλους στην Ουκρανία, χτυπώντας μια στρατιωτική αποθήκη στην περιοχή Ivano-Frankivsk, στα δυτικά της χώρας χρησιμοποιώντας τον φονικό πύραυλο Kh-47M2 Kinzhal.
Στο Πενταπόσταγμα σε άρθρο μας αναφέραμε: Άνοιξε ο "ασκός του Αιόλου"! Οι Ρώσοι στρέφουν το βλέμμα τους στην Νορβηγία, τονίζοντας ότι η νορβηγική απαγόρευση τράβηξε σύντομα την προσοχή και του Αντρέι Klishas, Προέδρου της Επιτροπής Συνταγματικής Νομοθεσίας. Σύμφωνα με τον Klishas, «η κυριαρχία αυτής της χώρας (Νορβηγίας) πάνω στο Spitsbergen είναι τώρα υπό μεγάλη αμφισβήτηση».
Δεν είναι η πρώτη φορά που Ρώσοι πολιτικοί και κορυφαίοι αξιωματούχοι, υψώνουν τις φωνές τους ενάντια στη διαχείριση του Σβάλμπαρντ, από τη Νορβηγία. Καθώς η σκανδιναβική χώρα το 2020 γιόρταζε την επέτειο των 100 χρόνων από τη Συνθήκη του Σβάλμπαρντ, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, έστειλε επιστολή στον Νορβηγό ομόλογό του όπου υπογράμμισε ότι, η Ρωσία αισθάνεται διάκριση στο αρχιπέλαγος. Κάλεσε επίσης για «διμερείς διαβουλεύσεις» για θέματα τοπικής διαχείρισης.
Η Νορβηγία έχει κυριαρχία στο Σβάλμπαρντ με βάση μια συνθήκη που υπογράφηκε το 1920 στο Παρίσι. Η ΕΣΣΔ προσχώρησε σε αυτήν το 1935 και έγινε υπογράφον κράτος. Περίπου 50 κράτη είναι πλέον μέλη της συνθήκης. Σύμφωνα με την πραγματεία, οι υπογράφοντες έχουν ίσο δικαίωμα σε οικονομικές και ερευνητικές δραστηριότητες στο αρχιπέλαγος. Στη Ρωσία, σχολιάζοντας τα εχθρικά βήματα της Νορβηγίας, έχουν ήδη απειλήσει να αναθεωρήσουν το έγγραφο.
Ο Aleksey Komarov, επικεφαλής του Κέντρου για την Ιστορία της Βόρειας Ευρώπης και των Βαλτικών Χωρών του Ινστιτούτου Γενικής Ιστορίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών , σημείωσε ότι «η Νορβηγία, έχοντας κυριαρχία στο Σβάλμπαρντ, είναι ωστόσο υποχρεωμένη να παράσχει στη Ρωσία, ως διάδοχο της Σοβιετικής Ένωσης, με όλα τα δικαιώματα που προβλέπονται στη Συνθήκη του Σβάλμπαρντ».
Όπως είναι γνωστό, η Ρωσία είναι αυτή τη στιγμή το μόνο κράτος, εκτός φυσικά από τη Νορβηγία, η οποία είναι παρούσα σε αυτό το πολικό αρχιπέλαγος, έχει οικονομικά συμφέροντα και διεξάγει επιστημονική έρευνα.
«Η Ρωσία πρέπει να έχει πρόσβαση στις εγκαταστάσεις της στο αρχιπέλαγος. Χθες είπαν ότι οι Νορβηγοί παραβιάζουν τη συνθήκη. Η Νορβηγία το εξηγεί με κυρώσεις. Αλλά σε κάθε περίπτωση, θα έπρεπε να έχουν λάβει υπόψη τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα των παραδοθέντων αγαθών, τα οποία παραδίδονται παραδοσιακά στο Svalbard μέσω του Storskog και του Tromso », αναφέρει.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται
Σύμφωνα με τον Komarov, προκύπτουν ορισμένες προστριβές σχετικά με τη χρήση του εδάφους του αρχιπελάγους Spitsbergen και της υδάτινης περιοχής του.
«Υπάρχουν ερωτήματα. Συμπεριλαμβανομένης της ζώνης προστασίας των ψαριών μήκους 200 μιλίων που δημιουργήθηκε μονομερώς από τη Νορβηγία το 1977. Δεν είναι όλα τα ευρωπαϊκά κράτη ευχαριστημένα με αυτό. Οι Νορβηγοί δεν επιτρέπουν σε κάποια σκάφη να ψαρεύουν. Όταν υπογράφηκε η πραγματεία, δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό κανενός ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια τέτοια εκτεταμένη οικονομική ζώνη», αναφέρει.
Ταυτόχρονα, δύσκολα είναι δυνατή η αναθεώρηση των διατάξεων της Συνθήκης του Σβάλμπαρντ. «Για να κάνετε οποιεσδήποτε αλλαγές στη σύμβαση, πρέπει να συγκεντρώσετε όλες τις υπογραφές. Μια τέτοια ιδέα είχε ήδη διατυπωθεί το 1944 από τον Λαϊκό Επίτροπο της ΕΣΣΔ Βιάτσεσλαβ Μολότοφ, αλλά δεν υλοποιήθηκε ποτέ», υπενθύμισε ο ιστορικός.
Λύσεις
Η κατάσταση γύρω από το αρχιπέλαγος μπορεί να επιλυθεί με δύο τρόπους, πιστεύει ο Komarov. Είτε η Νορβηγία θα λάβει υπόψη τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα του φορτίου και θα το αφήσει να περάσει, είτε η Μόσχα πρέπει να χρησιμοποιήσει τις ίδιες μεθόδους με το Καλίνινγκραντ, να εξοπλίσει πλοία και να τα στείλει στο Μπάρεντσμπουργκ.
«Αυτή είναι μια κατάσταση καθρέφτη με τη Λιθουανία και το Καλίνινγκραντ. Αν δεν άφηναν τη μεταφορά μας στο νερό, θα ήταν παραβίαση της συνθήκης. Τα συμφέροντά μας εκεί πρέπει να υπερασπιστούν, ο λαός μας πρέπει να εργαστεί εκεί, αφού η Ρωσία έχει νόμιμα δικαιώματα να παραμείνει εκεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», σημείωσε ο ιστορικός.
